LITERATURA GALEGA INTRODUCI

1
LITERATURA GALEGAINTRODUCIÓN
2
QUE É A LITERATURA?

• Etimoloxía lat. LITTERATTURA, que significaba a
  letra do alfabeto. Fai referencia ao que está
  escrito.

3
QUE É A LITERATURA?

• Escasa precisión no significado da verba pois
  pode significar o mundo das letras, a arte do
  escribir, as obras literarias dunha época, as
  obras literarias dunha corrente ou escritor, a
  arte presente en obras populares non escritas,...

4
QUE É A LITERATURA?

• Aquilo que se comunica a través da linguaxe
  literaria.

5
QUE É A LITERATURA?

• Preguntas
• Que é literatura e que non?
• (epístolas de Platón)
• Que é boa ou mala literatura?
• Clara diferenciación entre os
• xéneros literarios?
• Dítao a SOCIEDADE (marca a pauta a clase
  dominante).

6
QUE É LITERATURA GALEGA?

• CRITERIOS
• -Temático.
• -Autoría.
• -Ideolóxico
• -Filolóxico ou lingüístico

7
PERIODIZACIÓN DA LITERATURA GALEGA

• ÉPOCA MEDIEVAL
• -Etapa pre-afonsina (1196-1245)
• -Etapa afonsina (1245-1284)
• -Etapa dionisíaca (1284-1325)
• -Etapa posdionisíaca (1325-1354)
• Etapa da Escola galego-castelá(1354-1445)
• Etapa da Escola castelá portuguesa
  (fs.XV-ps.XVI)
• SÉCULOS ESCUROS (XVI-XVII)
• ILUSTRACIÓN (XVIII)
• REXURDIMENTO (XIX)
• -Precursores (1808-1863)
• -Rexurdimento Pleno (1864-1891)
• -Decadencia Finisecular (1891-1914)
• S.XX-HOXE
• -Segundo Rexurdimento (1914-1939)
• -Silencio (1939-1950)
• -Lenta Eclosión (1951-1981)
• -Actualidade (1981-Hoxe)

8
QUE CARACTERÍSTICAS TEN A LITERATURA GALEGA?

• Literatura independente, non subordinada.
• Acusado compromiso socio-patriótico.
• Predominio histórico realismo e poesía.
• Desenvolvemento histórico específico.
• Recuperación e conquista progresiva de xéneros e
  público.
• Literatura e conflito lingüístico
  condicionamento mútuo.

9
CALES SON OS AXENTES DA LITERATURA GALEGA ACTUAL?

• Creadores/asmedra o nº baixa profesionalización
  invisibilidade colectivos (AEG
  (1936)gtAELG(1980)/Pen Clube (1989))
• Lectores/as desfase estatítico demasiado apoio
  no sistema educativo (75 vendas) perfil
  estudos altos, nova, urbano ou vilego tamén
  valor simbólico e identitario.
• Editoras Tipos de edición autoedición,
  institucionais, académicas, gratuítas e
  editoriais aumento progresivo dende 1950 o
  xénero é a narrativa diversificación.
• Librarías e Bibliotecas 14 especializadas en
  libro galego predomina a libraría-papelaría
  Federación Galega de Libreiros Galegos escaseza
  de bibliotecas Biblos Clube (2003).
• Internet almacenaxe e información.
• Crítica e Premios boa especialización, problema
  chegar ao público premios como promoción.

10
EXEMPLOSNANORRELATOS vs. PINTADAS

• Nanorrelatos
• Cando espertou, o dinosaurio todavía estaba
  alí, Augusto Monterroso.
• Esquece vostede algo?-Ogallá!, Luis Felipe
  Lomelí.
• Pintadas
• Mil máquinas nunca farán unha flor

11
EXEMPLOSNANORRELATOS vs. PINTADAS
12
EXEMPLOS POESÍA vs. CANCIÓNS

• Que máis dá quen o dixo? Se foi un profeta ou se
  foi a vendedora do mandil A voz corre de boca en
  boca, Pedindo auxilio, moi silenciosa Hai quen
  di "pa' qué queixarse?" Xa que está dito,
  esquécete Hai quen di "pa' qué lembrarse?" O
  tempo pasa, resígnate Son, voces da terra Son,
  berros que non chegan Son son, voces deste mundo
  Son o que son, son como ti e mais eu. Ao teu
  lado ou ao outro lado do mundo Uns ollos
  péchanse mentres outros ábrense Marmurio berra
  constante Aínda que uns din "non oio, isto non
  vai comigo" E entre ecos e néboas Facémonos os
  tolos, "Non sei, hai que ver, vaia mundo éste",
  dicimos. Dende a saliña de estar, revolución do
  mando a distancia, And the first world keep
  reaching for the next one. (e o primeiro mundo
  para seguir chegando á seguinte)

• Ah, observe todas as persoas solitarias Ah,
  observe todas as persoas solitarias
  Eleanor Rigby recolle o
  arroz da igrexa onde tivo lugar unha voda.
  Vive nun soño esperando detrás da
  fiestra cunha expresión que garda nun
  xarrón xunto á porta
• Para quen é? Todas a
  xente solitaria De onde
  vén? Todas a xente solitaria
  A onde pertence? O Pai Mc
  Kenzie, escribe as palabras dun sermón que
  ninguén vai escoitar Ninguén se achega
• Míreno traballando, remendando as súas medias
  de noite cando non hai ninguén De
  que se preocupa? Eleanor Rigby
  morreu na igrexa e foi enterrada xunto
  co seu nome Ninguén asistiu O pai Mc
  Kenzie sacude a terra das súas mans
  mentres se afasta da tumba Ninguén foi
  bendicido.

13
EXEMPLOS POESÍA vs. CANCIÓNS

• Dime, porqué non poden vir vivir aquí esa
  bandeira debuxáchela ti vaia putada, unha
  fronteira trazada nun mapa non me dí nada veñamos
  de donde veñamos, estamos igual de vivos ou de
  mortos, estamos igual de seres humanos pa que
  cojones separarnos en cachos as culturas as que
  nos distinguen e non os rangos que crean os putos
  cartos demasiado empleo, ou demasiado mamoneo co
  papeleo por eso non deixades pasar ós
  estranxeiros por eso veñen en pateiras milleiros
  legalidad, que cojones máis me dá eu quero vivir,
  quero viaxar ser, o que queira ser o que me pida
  o corazón e non un puto papel De donde es? do
  mundo son Que dís que es? un humano son De donde
  es? do mundo son Que dís que es? un humano, como
  non que comparte terra con millóns de especies
  máis De donde dís que es? do mundo son Que dís
  que es? un humano, como non estranxeiros,
  estranxeiras que estranxeiro nin que pollas
  empeza por referirte a seres humanos que as pasan
  putas, por chegar aquí e que reciben a cambio,
  detencións policiais porque según o estado
  español son ilegais anda cóntame outra máis, que
  esta non ma creo non me poido creer que por ser
  de outro lado teñas que enseñar un visado un
  simple papel arrugado, mollado non me colle na
  cabeza, tristeza eu sei que solo buscas o mellor
  para os teus e que obtés?, paus desta sociedade
  facha, que nos acecha e che pecha, a porta nos
  fuciños da gran botella, onde nos etiquetan coma
  os viños son os papeles os que fan legales e
  ilegales? son ilegales os que non teñen papeles?
  pero esto que é? non entendo nada, non sei nada
  pero como pode ser unha persoa ilegal pero quen
  eres ti, para decidir, para impedir ou prohibir
  que é o que está ben ou está mal se ti impartes o
  mal quen eres, para impoñerme leis seres humanos,
  todos iguales, hermanos se nos teus colexios
  educas aos nenos dende pequenos a ser máis, a ter
  máis, capitalista enseña humildad, enseña unidad
  enseña respetar ó prójimo sea de onde sea
  criminalizades a xente,por ser de fora pero de
  fora de donde, o mundo é de todos que esteamos
  dirixidos por catro tolos que se forran a costa
  dos que sudan por eles non quere dicir, que o
  mundo non debera ser de todos e te invito a
  soñar, por un mundo ceibe sin fronteiras, nin
  barreiras bandeiras sin colores alzamos culturas
  diferentes, nunca rechazamos hermanos, esteamos
  donde esteamos igual de seres humanos De donde
  es? do mundo son Que dís que es? humano son De
  donde es? do mundo son Que dís que es? humano,
  como non que comparte terra con millóns de
  especies máis De donde dís que es? do mundo son
  Que dís que es? un humano, ti non? Como non.

• InvernoChove, chove na casa do pobree no meu
  corazón tamén chove.Dor da mau encallecida,dor
  da xente aterecidade frío polos camiños.Dor dos
  vellos e meniños.Dor dos homes desherdadose dos
  que están aldraxados.Mágoa da ferida allea.Dor
  dos que están na cadea,dos que sofren a
  inxustizae viven baixo a cobiza.Mágoa e
  loitopor tanto pranto que escoito.No meu peito,
  sulagado,soturno, fondo, calado,un río de amor
  se move.Chove, chove na casa do pobree no meu
  corazón tamén chove.
• Celso Emilio Ferreito, Longa noite de
  Pedra, 1962