BAB 3 ISLAM DALAM TAMADUN MELAYU SERTA PERANANNYA DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA

1
BAB 3ISLAM DALAM TAMADUN MELAYUSERTA
PERANANNYA DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
2
1. PENGENALAN TAMADUN MELAYU
3

• 1.1. Pengenalan Alam Melayu
• 1.2. Konsep Dan Takrifan Tamadun Melayu
• 1.3. Takrifan Melayu
• 1.4. Unsur-Unsur Penting Dalam Pembinaan Tamadun
• 1.5. Nilai Dan Struktur Sosial Budaya Masyarakat
  Melayu

4

• 1.1. Pengenalan Alam Melayu

5

• Alam Melayu
• Dalam peta geografi merangkumi Kepulauan Melayu
  _at_ Nusantara
• Selatan Thailand
• Malaysia
• Selatan Filipina
• Brunei
• Kepulauan Indonesia
• Sebahagian Kemboja

6

• Penduduknya lebih 250 juta orang
• Istilah MELAYU berbeza-beza kerana terletak
  dalam ruang yang luas dan dipisahkan oleh laut
  dan selat

7

• Menurut sejarah penduduk di Alam Melayu pada
  peringkat permulaan terdiri daripada etnik Melayu
  ( Melayu-Deutro ) dan etnik Asli ( Melayu-Proto )
• Iaitu lebih 3000 tahun sebelum kedatangan
  pengaruh Hindu abad pertama Masehi

8

• Kedua-dua etnik ini jarang mengadakan interaksi
  dan membuat perhubungan antara satu sama lain
  kerana tempat tinggal berbeza
• Orang Melayu di ???????????????
• Orang Asli di ???????????????
• Kesannya ????????????

9

• 1.2. Konsep Dan Takrifan Tamadun Melayu

10

• Tamadun Melayu merujuk kepada -
• satu rumpun bangsa/budaya yang berasal daripada
  satu punca
• Mempunyai asas kehidupan yang sama
• Hanya berbeza dari segi pengaruh alam
  persekitaran
• Dari rumpun bahasa yang sama

11

• Tamadun Melayu - tamadun yang dibentuk
• - oleh manusia yang digolongkan secara luas
  sebagai kumpulan orang-orang Melayu
• Dan bertempat di suatu wilayah di Asia Tenggara
• Yang dikenal dengan pelbagai nama seperti Gugusan
  Kepulauan Melayu-Indonesia, Kepulauan Nusantara,
  Alam Melayu dll
• Ruang yang luas dipisahkan oleh laut selat
  telah membezakan istilah MELAYU

12

• 1.3. Takrifan Melayu

13
TAKRIFAN MELAYU DILIHAT DARI _at_ SUDUT
BANGSA / BAHASA
WILAYAH
14

• Berdasarkan rumpun bangsa / bahasanya
• Berdasarkan bangsa tergolong dalam
• Rumpun Melayu-Indonesia / Nusantara Jawa,
  Sunda, Madura, Acheh, Minangkabau dll
• Berdasarkan bahasa keluarga bahasa Austronesia

15

• ii. Berdasarkan wilayah
• Iaitu kawasan Asia Tenggara Selatan Siam,
  Semenanjung Tanah Melayu, Sumatera, Jawa, Borneo
  dll
• DUA ELEMEN YANG MENJADI FAKTOR UTAMA MEWARNAI
  WILAYAH ITU SEBAGAI MELAYU
• BAHASA MELAYU AGAMA ISLAM

16

• Ada banyak pendapat tentang asal usul orang
  Melayu
• Dari selatan China iaitu Yunan
• Dari wilayah ini kemajuan teknologi perkapalan
  mereka migrasi disokong denga penemuan
  Javanam manusia sparuh monyet yang ditemui di
  Pulau Jawa

17

• Takrifan Melayu Menurut PP Malaysia
• Perkara 160 Fasal 2
• Melayu ertinya seseorang yang menganuti agama
  Islam, lazimnya bercakap bahasa Melayu dan
  mengamalkan adat-istiadat dan resam Melayu

18

• Penyatuan Orang Melayu-Islam

19
FAKTOR-FAKTOR PENYATUAN
TARAF SOSIAL SAMA
MIGRASI
ASAS BUDAYA SAMA
TULISAN JAWI
AGAMA ISLAM
BAHASA MELAYU
EKONOMI SARA DIRI
20

• MIGRASI
• Paling awal dari Yunan ke Asia Tenggara 2000
  SM 1500 SM
• Berlaku kerana mahir dalam pelayaran
• Bawa bersam kebudayaan, bahasa kepercayaan
• Tidak anggap laut penghalang kepada migrasi

21

• AGAMA ISLAM
• Penting hasil interaksi orang Melayu denganm
  pelbagai tamadun besar dunia
• Rantau Melayu pernah jadi pusat penyebaran agama
  Hindu-Buddha dan Islam
• Islam berkembang bahasa Melayu perantara guna
  tulisan jawi

22

• ASAS BUDAYA MELAYU-ISLAM SAMA
• Antaranya taat kepada sultan
• Membantu perkembangan agama Islam
• Budaya kehidupan berteraskan ajaran Islam

23

• BAHASA MELAYU
• Menjadi bahasa lingua franca digunakan dalam
  semua aspek ( komunikasi, mengajar agama, urusan
  pentadbiran negara dll )
• Islam memantapkan lagi bahasa Melayu
  penyesuaian dengan bahasa Arab

24

• TULISAN JAWI
• Tulisan Arab diperkenalkan setelah kedatangan
  Islam
• Kitab agama ditulis guna tulisan Arab bukan
  hanya al-Quran al-Hadis
• Agak sukar difahami orang Melayu ulama Islam
  guna bahasa Melayu sebagai perantara memilih
  tulisan Aran diubahsuaikan dengan orang Melayu
  lahir tulisan Jawi

25

• TARAF SOSIAL YANG SAMA
• Golongan elit tinggal di bandar kurang bergaul
  dengan golongan luar bandar
• Sistem feudal tidak diubah dikekalkan untuk
  memudahkan pihak pemerintah
• Penjajah kekalkan dasar ini

26

• EKONOMI SARA DIRI
• Masyarakat desa selesa dengan kehidupan sederhana
  pentingkan akhirat
• Golongan atasan sibuk pastikan kedudukan tidak
  tergugat
• Ada perasaan tidak mahu mengubah nasib

27

• 1.4. Unsur-Unsur Penting Dalam
• Pembinaan Tamadun

28

• Manusia
• Sumber
  Idea

Persekitaran
Masa Pandangan Semesta
29

• Ruang Masa / Tempat
• Mesti dalam ruang masa dan tempat
• tertentu
• Tidak semua tamadun wujud dalam masa dan
• tempat yang sama
• Tamadun Cina - ???????????
• Tamadun Melayu -?????
• Pecahan zaman tamadun Melayu -??

30

• 2) Persekitaran
• Menurut Ibn Khaldun memainkan peranan penting
  dalam pembinaan tamadun faktor persekitaran
  yang sesuai mempengaruhi sesebuah tamadun
• - iklim, bentuk muka bumi, tanah,
  lokasi air,
• sumber jaya dll
• Manusia dahulu dan hari ini akan memilih tempat
  tinggal yang sesuai untuk menetap dari segi ?????

31

• 3) Pandangan Semesta Melayu
• Mohd Taib Osman menyatakan pandangan
• semesta juga dipengaruhi oleh beberapa faktor -
• Sifat fizikal alam sekelilingnya
• bagi orang melayu hutan itu -
• penuh misteri
• membekal makanan
• hutan ada pemilik
• Matlamat hidup
• Pengalaman individu dan masyarakat berdasarkan
  pancaindera

32

• Pandangan semesta tamadun Melayu adalah
  berasaskan keharmonian dan merupakan gabungan
  yang berkembang selari antara kepercayaan warisan
  dan agama Islam
• Pandangan semesta juga pengaruhi orang Melayu di
  bandar dan di desa

33
PANDANGAN SEMESTA MELAYU
PRA ISLAM
ZAMAN ISLAM
34

• Pandangan Semesta Melayu Pra Islam
• Pandangan Semesta Melayu Pra-agama Hindu Buddha
• Pandangan Semesta Melayu Pengaruh agama Hindu dan
  Buddha

35

• Pandangan semesta Melayu pra-agama Hindu Buddha
• sistem kepercayaan animisme dinamisme
• Masyarakat Melayu tradisional juga percaya roh
  nenek moyang hyang
• ( moyang _at_ poyang )
• Ada pendapat yang mengatakan telah wujud agama
  tauhid iaitu Tuhan Yang Esa

36

• Pandangan Semesta Melayu Pengaruh Agama Hindu dan
  Buddha
• upacara penyembahan keagamaan menjadi lebih
  tersusun dan berbentuk rasmi ajaran ini
  mengalami proses sinkristisme
• dikatakan kesannya hanya berlaku pada masyarakat
  bangsawan dan pemerintah

37

• Aspek politik dan pentadbiran perkara-perkara
  yang membesarkan dewa-dewa dikaitkan dengan
  status raja sebagai penjelmaan dewa-dewa ( konsep
  dewaraja )
• Aspek kesusasteraan ajarannya ( kitab
  Mahabarata, Bhagavad Sita dan Baratyudha ) lebih
  kepada kesenian, keindahan, ketakjuban, epik,
  mitos sastera keperwiraan berbanding aspek
  rasional dan intelektual ( bersendikan akal dan
  pengetahuan akliah )

38

• Pandangan Semesta Melayu Zaman Islam
• Berpusat kepada manusia (man centered )
  berdasarkan tanggapan mereka terhadap alam (
  nyata _at_ ghaib ) kehidupan mereka (sosial
  bukan sosial)
• Juga memahami alam ini ada makhluk lain
• Manusia berinteraksi dengan alam akan
  melahirkan satu konsep peng alam man
  pengalaman

39

• Kedatangan Islam ke Alam Melayu telah
  memantapkan keseluruhan pandangan semesta Melayu
  dan berlaku pentakrifan semula tentangnya
  melalui al-Quran kukuhkan keyakinan, kefahaman
  dan ketauhidan kepada Allah
• Konsep tauhid Tauhid Rububiyaah
• - Tauhid Uluhiyyaah

40

• Tamadun berasaskan wahyu mempunyai pandangan
  semesta yang berbeza daripada tamadun
  materialistik, intelektual mistik tidak
  menafikan unsur-unsur ini wujud sebagai pelengkap

41

• Tamadun Melayu Islam
• Alam ini ada pencipta
• Manusia akan dipertanggungjawabkan atas segala
  tindakannya dalam kehidupan di dunia
• Yakin percaya segala amalan baik yang mematuhi
  hukum alam dan hukum syariat akan mendapat
  balasan baik
• Menghormati maruah martabat bangsa
• Adil saksama tanpa kompromi
• Seimbang roh jasmani

42

• Pandangan semesta ini telah berjaya menyatukan
  umat Melayu-Islam yang terdiri daripada ratusan
  suku, bangsa, bahasa dll
• Oleh itu pandangan semesta Melayu-Islam adalah
• - gabungan ajaran agama, tradisi
• - pembelajaran dan pengalaman yang
• berterusan dari alam sekelling

43

• 1.5. Nilai Dan Struktur Sosial Budaya Masyarakat
  Melayu

44

• Mengalami perubahan dalam semua aspek setelah
  kedatangan Islam kekalkan yang tidak berlawanan
• Hubungan sosial yang erat terutama di kawasan kg
• Proses sosialisasi berlaku dengan melihat kepada
  nilai dan budaya melalui ibu bapa
• Kuat berpegang kepada adat resam