Rim u doba carstva

1
Rim u doba carstva
2
Principat (30.p.n.e.-284.)

• Principat je prikrivena ili umerena monarhija
  postoji privid republikanskih institucija
• Zacetnik principata je Oktavijan
• On je bio princeps, što u prevodu znaci prvi
  senator, odatle naziv principat
• Senat mu je 27.god. p.n.e. dodelio titulu
  Augustus (Avgust), što znaci uzvišeni

3
Formalne osnove vlasti

• Doživotna konzulska ovlašcenja (davala su mu
  komandu nad vojskom i provincijama)
• Doživotna tribunska ovlašcenja (davala su mu
  najvišu gradjansku vlast)

4
Oktavijan Avgust (63.p.n.e.-14.)

5
Avgustova unutrašnja politika

• Reforma Senata (iz njega su iskljuceni svi oni
  koji nisu bili dostojni titule senatora)
• U vršenju vlasti se oslanjao na dobro placene
  cinovnike iz aristokratskih slojeva- birokratiju
• Popularnost je stekao držeci se cuvene izreke
  hleba i igara (najsiromašnijim Rimljanima je
  delio besplatno žito i priredjivao je
  gladijatorske borbe
• Osnovao je pretorijansku gardu, kao vrstu licne
  garde, u njoj su služili samo podanici iz Italije

6
Avgustova spoljna politika

• Dovršio je osvajanje Španije
• Vlast na Balkanskom poluostrvu je proširio do
  Dunava
• Težak poraz u ratu sa Germanima pokušao je da
  proširi vlast Rima istocno od Rajne, ali je
  rimska vojska pretrpela težak poraz od Germana u
  Teutoburškoj šumi 9.god.
• Pocetkom naše ere rimska vlast se proteže linijom
  Rajna-Dunav-Eufrat

7
Teutoburška šuma

8
Naslednici-dinastija Julijevaca-Klaudijevaca

• Oktavijan Avgust bio je osnivac dinastije
  Julijevaca-Klaudijevaca
• Tiberije (14-37) ucvrstio je poredak koji je
  uspostavio Oktavijan u vreme njegove vladavine
  je na krst razapet Isus Hrist
• Kaligula (37-41) istocnjacke monarhije je smatrao
  idealnim državama, prezirao je Senat (u Senat je
  uveo svog konja i proglasio senatorom)

9

• Klaudije (41-54) osvojio je Britaniju 43.god.
• Neron (54-68) u napadu ludila ubio je majku, ženu
  i svog ucitelja filozofa Seneku
• Navodno je zapalio Rim da bi dobio inspiraciju za
  pisanje novog epa, slicnog Ilijadi

10
Dinastija Flavijevaca

• Smrcu Nerona kraj dinastije Julijevaca-Klaudijevac
  a
• Tokom 68.god. gradjanski rat
• Pobednik je 69.god. car Vespazijan-osnivac
  dinastije Flavijevaca
• Ugušio je veliki ustanak Jevreja (66-71) podigao
  je cuveni rimski Koloseum

11
Poslednji period uspona

• Poslednji period uspona carstva, kraj 1. i prva
  polovina 2.veka, za vreme vladavine careva
  Trajana i Hadrijana, iz dinastije Antonina
• Trajan (98-117) je poslednji rimski car, koji je
  proširio granice Rima osvojio je Dakiju
  (Rumunija) i Mesopotamiju
• Hadrijan (117-138) posvetio se odbrani granica
  carstva u Britaniji je sagradio cuveni
  Hadrijanov zid
• Karakalin edikt iz 212.god. Svi slobodni
  stanovnici rimskog carstva dobili su rimsko
  gradjansko pravo.

12
Dominat (284-476)

• 284.god. za cara je postavljen Dioklecijan. On je
  ukinuo principat i carstvo pretvorio u apsolutnu
  i neogranicenu monarhiju-dominat, uzor su mu bile
  istocnjacke despotije
• On je bio dominus-gospodar

13
Tetrarhija

• Tetrarhija ili cetvorovlašce Dioklecijan je
  vladao u istocnom delu carstva, u Nikomediji a
  sebi je odredio savladara u zapadnom delu carstva
  (car Maksimijan u Mediolanumu) sa titulama
  avgusta
• Oba avgusta su zatim imenovali svoje savladare
  cezare Dioklecijan Galerija (Sirmijum) a
  Maksimijan Konstancija Hlora (Trijer)
• Jedan covek nije mogao kontrolisati ogromno
  carstvo, to je bio razlog za uvodjenje
  tetrarhije zato su cezari izabrali prestonice u
  blizini granica carstva
• Posledice Rim je izgubio svoj znacaj, nijedan
  vladar ga nije izabrao za prestonicu, status
  Italije je izjednacen sa ostalim provincijama

14
Dioklecijanova vladavina

• Pokušao je da obnovi staru rimsku religiju, zato
  je proganjao sve religije i kultove koji su došli
  sa Istoka
• Posebno je proganjao hrišcanstvo, sproveo je
  poslednji veliki progon hrišcana
• 305.god. je napustio vlast i povukao se u svoju
  palatu u Splitu.

15
Dioklecijanova palata

• 
  

16
Konstantin

• Nakon Dioklecijanovog povlacenja sa vlasti
  usledio je gradjanski rat, iz kojeg je kao
  pobednik izašao car Konstantin ž
• Ukinuo je tetrarhiju i postao jedini vladar
• U periodu dominata težište carstva se premešta na
  istok
• Uzroci istocne provincije su bile ekonomski
  razvijenije i gušce naseljene istocne provincije
  su bile izložene napadima varvara, koji su
  prelazili na Balkan preko Dunava Persija
  obnavlja u 3.veku svoju moc pod novom dinastijom
  Sasanida

17
Osnivanje Konstantinopolisa

• Navedene okolnosti su Konstantina navele da na
  istoku osnuje novu prestonicu
• Konstantinopolis je osnovan na evropskoj obali
  Bosfora, moreuza koji spaja Mramorno i Crno more,
  na mestu nekadašnje grcke kolonije Vizanta.
• Grad je svecano otvoren 330.god. Zvali su ga
  Novi Rim.
• Grad se našao na raskrsnici trgovackih puteva
  izmedju Evrope i Azije i Sredozemlja i Crnog mora