Personeelsbeleid ten aanzien van grensarbeiders Case-studies in de Zuid-West-Vlaamse grensregio

1
Personeelsbeleid ten aanzien van
grensarbeidersCase-studies in de
Zuid-West-Vlaamse grensregio

• Laura Coppin
• Tom Vandenbrande

2
Overzicht van de presentatie

• Situatieschets en onderzoeksvraag
• Opzet van het onderzoek
• Personeelsbeleid naar grensarbeiders toe de
  verschillende facetten belicht
• Conclusie

3
Situatieschets de knelpunten op de ZW-Vlaamse
arbeidsmarkt

• Eén gebied drie verschillende snelheden
• Lage werkloosheid in West-Vlaanderen tekort aan
  arbeidskrachten
• Hoge(re) werkloosheid in Noord-Frankrijk en
  Henegouwen teveel aan arbeidskrachten
• Onderzoeksvraag welk personeelsbeleid voeren
  West-Vlaamse ondernemingen naar grensarbeiders
  toe?
• Verschillende benadering voor grensarbeiders en
  lokale mensen?
• Integratie of tijdelijke oplossing voor
  knelpunten?

4
Opzet van het onderzoek

• 6 interviews met werkgevers (juni 2007)
• Regio Kortrijk / Waregem
• Verschillende activiteiten
• Verschillende groottes van 25 tot 2000
  werknemers

5
Grensarbeiders in welke functies?

• Productiearbeiders knelpunt!
• Technische functies knelpunt maar belang van
  communicatie
• Bedienden geen knelpunt en belang van
  communicatie
• Voorkeur voor lokale kandidaten
• Vrijwaren van de W-VL identiteit van de
  onderneming
• Maximum ratio grensarbeiders 10 tot 40.
  gettovorming tegengaan

6
Het grensarbeiderstatuut een doorslaggevende
factor voor Franse kandidaten?

• Gunstige combinatie van factoren voor werknemers
  uit Noord-Frankrijk
• Hoge Vlaamse lonen
• Lage Franse personenbelasting
• Lage Vlaamse sociale bijdragen
• Meningen over impact afschaffing statuut verdeeld
• Belangrijke maar wellicht niet enige pullfactor
• Hogere lonen blijven
• Betere arbeidsomstandigheden (?)
• Pushfactor hogere werkloosheid in Noord-Frankrijk

7
Wervingskanalen

• Meestal niet de intentie om grensarbeiders op
  andere manier aan te trekken
• De facto wel vaak het geval
• Mond-aan-mond reclame
• Uitzendkantoren sterk gericht op Noord-Frankrijk
  ? maakt eigen initiatieven overbodig
• Grote respons bij gerichte acties

8
Selectiecriteria het belang van tweetaligheid

• Gesproken tweetaligheid vereist voor technische
  en leidinggevende functies
• Lokale werknemers voldoen quasi altijd aan deze
  eis
• Kennis van het Nederlands en bereidheid om de
  taal te leren zeer gering bij grensarbeiders
• Niet nodig voor het dagelijks functioneren
• Gering succes van cursussen bvb VDAB

9
Integratie en culturele verschillen

• Grensarbeiders spreken geen Nederlands maar
  lokale werknemers spreken Frans
• Verschil in communicatiestijl eerder
  problematisch dan verschil in taal
• Intern sterke sociale cohesie
• Over het algemeen harmonieuze samenwerking
• Toch minder grote betrokkenheid van grensarbeiders

10
Loopbaanbeleid

• Statuut contracttype
• Grensarbeiders vaak via uitzendkantoren
• Na interimperiode geen verschil in
  arbeidscontract
• Doorgroeimogelijkheden
• In principe zelfde mogelijkheden voor
  grensarbeiders
• Probleem van tweetaligheid

11
Verloning

• Substantieel netto loonsverschil tussen
  grensarbeiders en lokale werknemers
• Ongenoegen onder lokale werknemers
• Ondernemers ambigue houding
• Pullfactor voor buitenlandse werkkrachten
• Discriminatie van lokale mensen

12
Uitstroom

• Onvrijwillige uitstroom
• Geen verschil
• Vrijwillige uitstroom
• Volgens sommigen hoger onder lokale werknemers
• Betere positie op de arbeidsmarkt ? meer
  mogelijkheden tot verbetering

13
Conclusie

• Geen volwaardige integratie van grensarbeiders
• Gebrekkige kennis van het Nederlands grootste
  hinderpaal
• Minder aantrekkelijke functies en beperkte
  carrièremogelijkheden