M?T S? Y

1
M?T S? YÊU C?U V? NANG L?C TH?C HI?N QUAN TR?C
MÔI TRU?NGTRONG QU?N LÝ T?I CÁC TRUNG TÂM QTMT
VÀ PHÒNG THÍ NGHI?M MÔI TRU?NG
H?I TH?O T?P HU?N CÔNG TÁC QUAN TR?C PHÂN TÍCH
VÀ X? LÝ S? LI?U MÔI TRU?NG

• Trung tâm Quan tr?c môi tru?ng
• T?ng c?c Môi tru?ng

Hà N?i, 18 19/5/2010
2
N?I DUNG
I.
CÔNG TÁC QUAN TR?C T?I HI?N TRU?NG
CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TRONG PHÒNG THÍ NGHI?M
II.
B?O Ð?M CH?T LU?NG
III.
IV.
MÔT S? V?N Ð? KHÁC
3
I. CÔNG TÁC QUAN TR?C T?I HI?N TRU?NG

• Ph?i qua dào t?o công tác quan tr?c hi?n tru?ng
  t? lên k? ho?ch, chu?n b?, di hi?n tru?ng, bàn
  giao m?u,
• Hi?u và tuân theo SOP l?y m?u, kho?ng th?i gian
  l?y m?u, b?o qu?n m?u, do và phân tích t?i hi?n
  tru?ng,
• Phân công công vi?c c? th?, van b?n hóa

4
I. CÔNG TÁC QUAN TR?C T?I HI?N TRU?NG (Ti?p)

• Các phuong pháp tiêu chu?n, luu ý d?n ph?m vi áp
  d?ng, tính kh? thi (ví d? dáp ?ng th?i gian b?n
  c?a m?u, lu?ng m?u l?y phù h?p phuong pháp phân
  tích trong phòng thí nghi?m)
• Ph?i vi?t thành SOP bao g?m c? các bi?u m?u kèm
  theo, có th? quy d?nh s? m?u QC c?n l?y (m?u
  tr?ng thi?t b?, m?u tr?ng phuong pháp, m?u tr?ng
  hi?n tru?ng, m?u tr?ng d?ng c? ch?a m?u, m?u l?p
  hi?n tru?ng, m?u chu?n d?i ch?ng, m?u tr?ng v?n
  chuy?n)

5

• Phuong pháp l?y m?u và phân tích trong PTN ? Lo?i
  thi?t b? phù h?p
• Trang thi?t b? ph?i dáp ?ng các yêu c?u v? gi?i
  h?n phát hi?n, dung tích, t?c d? hút m?u, thích
  h?p v?i di?u ki?n mang di hi?n tru?ng,
• Hu?ng d?n v?n hành ph?i du?c van b?n hóa (SOP)
  cho t?ng thi?t b?
• D?ng c? l?y m?u, b?o qu?n phù h?p v?i phuong pháp
  l?y m?u nh?a, th?y tinh, dung tích, gi?y h?p
  ph?
• Ði?u ki?n b?o qu?n (nhi?t d?, hóa ch?t,) phù h?p
  v?i yêu c?u t?ng thông s? quy d?nh trong các
  phuong pháp tiêu chu?n
• B?o du?ng, hi?u chu?n

6
I. Thi?t b? do nhanh, l?y m?u môi tru?ng không khí - ti?ng ?n t?i hi?n tru?ng
1 Thi?t b? l?y m?u b?i hi?n tru?ng ( Gi?y l?c 0,45um )(TSP PM10 PM2.5) (và Pb)
2 Bom l?y m?u khí luu lu?ng th?p (l?y m?u khí SO2, NO2 theo phuong pháp h?p th?) (0,2-1L/phút)
3 Thi?t b? l?y m?u b?i, khí th?i ?ng khói
4 Thi?t b? do khí th?i ?ng khói
5 Thi?t b? do khí d?c (do khí da ch? tiêu )
6 H? phân tích CO t? d?ng
7 Máy do d? ?n tích phân
8 Máy do d? rung tích phân
7
II. Thi?t b? do nhanh, l?y m?u môi tru?ng nu?c t?i hi?n tru?ng
1 Thi?t b? l?y m?u nu?c theo t?ng (lo?i ngang)
2 Thi?t b? l?y m?u nu?c theo t?ng (lo?i d?c)
3 Máy do luu t?c dòng ch?y (kênh h?)
4 Máy do pH hi?n tru?ng
5 Máy do DO hi?n tru?ng
6 Máy do EC và TDS hi?n tru?ng
7 Máy do d? d?c hi?n tru?ng
8 B? phân tích TotalColiform và FecalColi
9 B? thi?t b? do ch?t lu?ng nu?c da ch? tiêu c?m tay (d?ng th?i 8 thông s?)
10 Máy quang ph? kh? ki?n di hi?n tru?ng cùng các b? hoá ch?t d?ng b? do nhanh hi?n tru?ng (NO2, NO3, NH3, PO4, SO4, Ca, Mg, Fe.) và các ph? ki?n di kèm
11 Thi?t b? l?y m?u bùn tr?m tích
8
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M

• Phòng thí nghi?m d?c bi?t
• Ði?u ki?n môi tru?ng ánh sáng, ki?m soát to và
  d? ?m,
• Tránh ?nh hu?ng chéo
• An toàn, ch?t th?i, ti?n ích
• Ch?u t?i c?a n?n nhà, bàn TN và s? ?n d?nh cho
  thi?t b? nh?t d?nh
• K? ho?ch v? trí thi?t b?
• Ði?n và d? phòng di?n (BOD, GCMS, b?o qu?n
  m?u,)
• Mô hình dòng ch?y công vi?c
• Phòng luu gi? tài li?u, x? lí s? li?u.

9
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M

• Ph?i b?o d?m d? s? lu?ng cán b? d? nang l?c th?c
  hi?n các nhi?m v? c? th? t? r?a chai l?, qu?n lý
  m?u, v?n hành thi?t b? c? th?, th?c hi?n phân
  tích, x? lí s? li?u, kí duy?t báo cáo.
• Các nhân viên ph?i du?c phân công công vi?c c?
  th? và du?c van b?n hóa.
• Nhân viên dang du?c dào t?o ph?i có s? giám sát
  thích h?p
• Nang l?c c?a cán b? và trang thi?t b? chuyên sâu

10
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M

• Phòng thí nghi?m ph?i s? d?ng các phuong pháp
  thích h?p, dáp ?ng du?c yêu c?u c?a khách hàng
  (nhà qu?n lý, QCVN,).
• Tru?c khi dua vào s? d?ng, Phòng Thí nghi?m ph?i
  xác nh?n giá tr? s? d?ng c?a phuong pháp.
• Các phuong pháp ph?i du?c vi?t thành SOP
• Hàng nam ho?c khi có các thay d?i (nhân s?, thi?t
  b?,) ph?i rà soát l?i các SOP

11
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M

• Môi tru?ng quan tr?c ?QCVN ?L?a ch?n phuong pháp
  ? l?a ch?n thi?t b?
• Thi?t b? phân tích ph?i có gi?i h?n phát hi?n
  th?a mãn yêu c?u c?a phuong pháp dã ch?n
• Hu?ng d?n s? d?ng, nh?t kí s? d?ng, s? theo dõi
  thi?t b?
• B?o du?ng và hi?u chu?n.
• Thi?t b? chuyên sâu và k? ho?ch có th? phân tích
  m?u th?c
• D?ng c? d? chính xác và MDL c?a phuong pháp
• Hóa ch?t, ch?t chu?n, CRM

12
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M
I. Thi?t b? phân tích các thông s? hoá lý c?a nu?c Thông s?
1 Máy quang ph? t? ngo?i kh? ki?n UV-VIS phân tích a (NO2, NO3, NH3, PO4, SO4, Ca, Mg, Fe...)
2 H? th?ng phá m?u và chung c?t d?m theo phuong pháp Kjeldahl (6 ch?, 250ml) TKN, NH3
3 H? th?ng thi?t b?, d?ng c? phân tích BOD BOD5
4 H? th?ng thi?t b?, d?ng c? phân tích COD COD
5 B? phân tích TSS, bao g?m bom chân không TSS
6 Máy do pH d? bàn pH
7 Máy do DO d? bàn (d?u do có cánh khu?y) DO, BOD
8 Máy do d? d?c d? bàn Ð? d?c
13
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M
II. Thi?t b? gia công - x? lý m?u trong phòng thí nghi?m  
1 T? s?y phòng thí nghi?m (53L)  
2 T? l?nh (240L)  
3 T? b?o qu?n m?u (400L)  
4 Cân phân tích 4 và 5 s? l? (0,1mg/0,01mg)  
5 Cân k? thu?t di?n t? 3 s? l? (1mg)  
6 Máy l?c m?u (ki?u votex)  
7 Máy l?c ngang  
8 B? Micro Pipette  
9 Dispensor  
10 Máy khu?y t? có gia nhi?t  
11 B?p di?n phòng thí nghi?m  
12 Máy nghi?n m?u khô  
13 Lò phá m?u vi sóng (phá m?u r?n, l?ng d? phân tích kim lo?i)  
14 Lò nung (1100 C)  
15 B? di?u nhi?t  
14
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M
III. Thi?t b? ph? tr? phòng thí nghi?m (Ví d?)
1 Máy c?t nu?c 2 l?n
2 Máy l?c nu?c siêu s?ch
3 T? hút phòng thí nghi?m ch?u hoá ch?t, axit
4 T? s?y d?ng c? phòng thí nghi?m (108 L)
5 Máy hút ?m
6 H? th?ng bàn tiêu chu?n phòng thí nghi?m
7 B?n r?a vòi phòng thí nghi?m
8 Giá d? d?ng c? (hoá ch?t, chai l? phân tích...)
9 K?, giá d?t thi?t b? trong phòng thí nghi?m
10 T? giá ch?a d? (hoá ch?t, thi?t b? quan tr?c di d?ng, d?ng c? l?y m?u...)
11 B? vòi phun (eyewash and safety shower)
12 B? d?ng c? so c?u hoá h?c (first-aid kits)
13 Qu?n áo, kính, gang, ?ng b?o h? phòng thí nghi?m
14 C?t quay chân không
15 T? hút phòng thí nghi?m ch?u dung môi h?u co
16 B? r?a d?ng c? và d? thu? tinh b?ng siêu âm
15
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M
IV. Hoá ch?t và d?ng c? co b?n phòng thí nghi?m  Luu ý
1 B? d?ng c? th?y tinh co b?n phòng thí nghi?m  - Yêu c?u ch?ng lo?i, d? chính xác, d?i dong,
2 B? hóa ch?t co b?n phòng thí nghi?m  - Yêu c?u d? tinh khi?t,
16
II. YÊU C?U NANG L?C PHÒNG THÍ NGHI?M
V. Thi?t b? phân tích chuyên sâu  
1 H? thi?t b? AAS (ICP/OES, ICP/MS)Kèm theo B? máy tính di?u khi?n Các ph? ki?n và c?u hình l?a ch?n Ðào t?o v?n hành, s? d?ng  Kim lo?i n?ng
2 H? th?ng máy phân tích s?c ký Ion IC Kèm theo B? máy tính di?u khi?n Các ph? ki?n và c?u hình l?a ch?n Ðào t?o v?n hành, s? d?ng  Cation, anion
3 H? th?ng máy phân tích s?c ký khí GC-MS Kèm theo B? máy tính di?u khi?n Các ph? ki?n và c?u hình l?a ch?n Ðào t?o v?n hành, s? d?ng  Ch?t h?u co và h? các thu?c tr? sâu
17
III. Ð?M B?O CH?T LU?NG

• Ðon v? ph?i tuân th? ch?t ch? các van b?n quy
  d?nh hi?n hành nh?m b?o d?m ch?t lu?ng trong phân
  tích môi tru?ng.
• Th?c hi?n và duy trì m?t chuong trình b?o d?m
  ch?t lu?ng phù h?p v?i ph?m vi ho?t d?ng phân
  tích môi tru?ng/quan tr?c hi?n tru?ng và ph?i có
  b?ng ch?ng th?c hi?n di?u này. Chuong trình này
  ph?i du?c th? hi?n b?ng van b?n s? tay d?m b?o
  ch?t lu?ng phuong pháp phân tích do lu?ng/quan
  tr?c hi?n tru?ng h? so các phuong pháp phân tích
  do lu?ng/quan tr?c hi?n tru?ng dã phê duy?t nh?t
  kí, biên b?n l?y m?u, do và phân tích t?i hi?n
  tru?ng/ nh?n m?u, luu m?u và phân ph?i m?u, các
  th? t?c th?c hi?n và các báo cáo b?o d?m ch?t
  lu?ng.
• Rà soát và di?u ch?nh t?i thi?u 1 nam/1 l?n

18
III. Ð?M B?O CH?T LU?NG

• Xây d?ng h? th?ng b?o d?m ch?t lu?ng nh?m
• Cung c?p s? li?u có ch?t lu?ng t?t
• Ngan ng?a các sai s?, sai khác gi?m thi?u các
  hành d?ng kh?c ph?c nhu thu th?p s? li?u, phân
  tích, c?i ti?n các quy trình
• Th?c hi?n dúng và hi?u qu? ngay t? khi b?t d?u
  công vi?c mà không ph?i cân nh?c, tính toán.
• Tránh lãng phí con ngu?i nguyên li?u nang
  lu?ng phuong ti?n và th?i gian,

19
III. B?O Ð?M CH?T LU?NG

• ISO/IEC 17025 Yêu c?u chung v? nang l?c c?a
  phòng th? nghi?m và hi?u chu?n, là tiêu chu?n
  qu?c t? dua ra các yêu c?u d? các PTN (bao g?m c?
  ho?t d?ng l?y m?u) xây d?ng h? th?ng qu?n lý ch?t
  lu?ng và là chu?n m?c d? công nh?n PTN
• Tiêu chu?n này s? d?ng cho các PTN trong vi?c xây
  d?ng h? th?ng qu?n lý v? ho?t d?ng k? thu?t, hành
  chính và ch?t lu?ng.
• Tiêu chu?n này không du?c s? d?ng là chu?n m?c d?
  ch?ng nh?n phòng thí nghi?m

20
II. B?O Ð?M CH?T LU?NG
QCVN (COD)10mg/L
21
IV. M?T S? V?N Ð? KHÁC

• Hu?ng d?n qu?n lý hóa ch?t
• Hu?ng d?n qu?n lý ch?t th?i
• An toàn

22
Tóm t?t các k?t qu?, thông s? - Nang l?c th?
nghi?m c?a CEMLab

• K?t qu? phân tích m?u PT, liên phòng
• MDL, d? chính xác, d? l?p l?i
• Các thông s? k? thu?t c?a phuong pháp

23

24

• Xin chân thành c?m on !