FONKSIYONEL ETKININ ORTAYA KONULMASI, TANININ KANITLANMASI, IS YERINDEKI FAKT

1
FONKSIYONEL ETKININ ORTAYA KONULMASI, TANININ
KANITLANMASI, IS YERINDEKI FAKTÖRLER

• Prof.Dr. Mustafa Özesmi
• Erciyes Üniversitesi Tip Fakültesi
• Gögüs Hastaliklari Anabilim Dali
• E-mail mozesmi_at_erciyes.edu.tr

2
(No Transcript)
3
(No Transcript)
4
(No Transcript)
5
(No Transcript)
6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10
(No Transcript)
11
(No Transcript)
12
(No Transcript)
13
(No Transcript)
14
(No Transcript)
15
Mesleki hava yolu hastaliklari

• Meslek astmasi
• Bissinozis
• Meslege bagli kronik bronsit

16
Meslek astmasinda etkenler

• Diizosiyanatlar, anhidrik asitler
• Agaç tozu, hayvan türleri
• Allerjenler, lateks, irritan gazlar

17
Bissinozis

• Etken pamuk tozu

18
Kronik bronsitis /KOAH

• Etkenler mineral tozlar / kömür

19
Meslek astimi

• Sadece is ortaminda karsilasilan ve is yeri
  disinda bulunmayan spesifik etken ya da kosula
  bagli gelisen geçici hava yolu obstrüksiyonu
• Tarlo SM, Liss GM,. Occupational Asthma an
  Approach to diagnosis and management. Can Med Ass
  J 2003 168 (7) 867-871.

20
Latent periyodu bulunmayan meslek astimi

• Irritanla indüklenen astim ya da RADS (Reactive
  Airways Dysfunction Syndrom)

21
Latent periyodu bulunan klasik meslek astimi

• Maruziyetten itibaren 2-24 ay sonra ortaya çikan
  meslek astimi
• 1)Düsük MA
• Molekül agirliklari 5 kilodaltonun altinda
  olanlar,
• 2)Yüksek MA
• Molekül agirliklari 5 kilodaltonun üzerinde
  olanlar.

22
Meslek astimim gelisiminde rol oynayan etkenler
ETKEN MADDE Risk altindaki kisiler
Yüksek MA maddeler
Tahillar Degirmenciler , firincilar
Hayvanlarda türeyen allerjenler Hayvan bakicilari
Enzimler Deterjan isçileri, firincilar, ilaç sanayi isçileri
Lateks Saglik çalisanlari
Reçine Hali dokuyanlar, ilaç sanayinde çalisanlar
Deniz hayvanlari Deniz mahsullerini isleyenler
23
Düsük molekül agirlikli maddeler
Izosiyanatlar Sprey boyacilar,plastik,kauçuk köpük imal edenler ya da kullananlar izolasyon malzemeleri döseyenler
Agaç yada tahta tozlari Orman isçileri marangozlar
Anhidridler Plastik yada epoksit reçine kullananlar
Metaller Rafinerilerde yada dökümhanede çalisanlar
Lehimler Elektronik sanayide çalisanlar
Aminler Dökümcüler
24
Düsük molekül agirlikli maddeler
Boyalar Tekstil isçileri
Kloramin T Temizleyiciler,odacilar
Formaldehid,gluteraldehid Hastahane personeli
Persülfat Kuaförler
Akrilat Uhu,zamk yapanlar
Ilaçlar Saglik çalisanlari,ilaç sanayi isçileri
25
RADS gelisimine neden olan faktörler

• Toksik amonyak dumanlar,asetik asit,glasial
  asetik asit, savas gazlari, göz yasartici gazlar
• Lokomotif dumani, maden buharlari, insan yapimi
  madensel lifler, sprey boyalar
• Metal sogutucu sivilar, formol, dezenfektan
  buharlari, etilen oksit, sülfürik oksit,
  hidroklorik asit
• Beyazlatici maddeler,yangin dumani inhalasyonu

26
BISSINOZIS

• Sadece pamuk tozu maruziyetine bagli degil keten,
  jüt, kendir, sisal gibi dogal dokuma liflerinden
  kaynaklanan tozlara maruziyetle de ortaya
  çikmaktadir.
• Byssinosis in Cotes JE, Steel J Work Related
  Disorders 1st edt London Blackwell Scientific
  Pbl 1987 pp309-319

27
Pamugun islenmesi

• Çirçir ve balyalama
• Balyalarin açilmasi
• Harman hallaç
• Tarak
• Cer fitil
• Iplik, bobinaj

28
Patogenezde suçlanan ve pamuk tozu yapisinda
bulunan bilesenler

• Ham pamuk ekstresi
• Tanninler
• Mikrobiyolojik kirleticiler
• Endotoksinler

29
WHO nun Bissinosis Siniflandirmasi
30
Bissinozisde solunum fonksiyon testleri

1. Kr bissinozisli hastalarda haftanin ilk çalisma
   günü sol.fonk.kaybi daha fazla
2. FEV1 deki düsme ile belirtiler arasinda
   korelasyon bulunmamakta
3. Küçük hava yollarindaki obst.daha belirgin
4. A.c. fonk. degisiklikler üzerinde sigaranin
   etkisi bulunmamakta
5. Brons hiperrreaktivitesinde artis söz konusu.
   Bisinosis semptomu olanlarda bu oran 78 dir.

31
Meslege bagli kronik obstruktif a.c hastaligi

• KOAH nedeni olarak, toz ya da duman maruziyeti
  popülasyon üzerinde yapilan çalismalarla
  desteklenmistir.

32

• KOAH gelisiminde mesleksel faktörlere ait relatif
  risk daha düsük olmakla birlikte özellikle is
  yerinde maruz kalinan toz miktari arttikça
  relatif riskin günde 10 pk sigaraya benzer
  oransal bir risk artisi ortaya konmustur.
• Balmes JR Occupational airways diseases from
  chronic low-level exposures to irritants Clin
  Chest Med 2002 727-736

33
KOAH gelistirmesi açisindan yüksek riskli meslek
gruplari

1. Tekstil
2. Kuartz yada silika maruziyeti
3. Dökümhanade çalisanlar
4. Yapi ve çimento isçiligi
5. Tasimacilik
6. Mobilya yapimi
7. Kagit sanayi
8. Orman endüstrisi
9. Çiftçilik-tarim isçiligi
10. Kazan ve kalorifer isçiligi

34
Kronik bronsite neden oldugu bilinen bazi
maddeler
Mineraller Kömür,insan yapimi cam elyaf,mineral yag buhari,silika, silikatlar.
Metaller Osmium,vanadium, kadmium, lehim dumanlari.
Organik tozlar Pamuk, tahil, agaç, tahta
Duman Motor egzoz dumanlari, çevresel tütün içimi, yangin dumani.