I. D

1
I. DÜNYA SAVASI (1914 - 1918)

• Genel Nedenler
• Hammadde Arayisi ve Sömürgecilik Yarisi
• Fransiz Ihtilali'nin Etkisi
• Devletlerin bloklara ayrilisi ve silahlanma
  yarisi

2
Özel Nedenler

• Ingiltere Almanya'nin Avrupa'da ve Orta Dogu'da
  siyasi nüfuzunu artirmasindan rahatsiz olmustur.
  Bu nedenle Almanya'ya karsi yapilan her ittifaki
  destekleyerek, Almanlarin güçlenmesini
  engellemeye çalismistir.
• Almanya Siyasi birligini geç kurdugundan
  sömürgecilik yarisina geç katilmisti.
  Sömürgecilik yarisinda Ingiltere'ye karsi
  rekabete girmistir.
• Italya Almanya gibi siyasi birligini geç
  tamamladigi için sömürgecilik yarisinda geri
  kalmisti. Italya bu açigini kapatmaya ve
  Balkanlarda üstünlük kurmaya çalismistir

3

• Avusturya-Macaristan Rusya'nin Balkanlardaki
  Slavlari birlestirmek istemesinden rahatsizlik
  duymustur. Balkanlari, elinde tutmaya
  çalismistir.
• Fransa Almanya'ya kaptirdigi kömür yataklari
  bakimindan zengin olan Alsas-Loren bölgesini geri
  almak istemektedir.
• Rusya Panslavizm politikasi izleyerek
  Balkanlardaki etkinligini artirmak ve sicak
  denizlere inmek istemektedir.

4
ÜÇLÜ ITTIFAK DEVLETLERI (Üçlü Baglasma)

• Almanya, Italya ve
• Avusturya-Macaristan devletleri bu grubu
  olusturmustur.
• Daha sonra bu gruba Bulgaristan ve Osmanli
  Devleti de katilmistir.
• Italya, daha sonra Itilaf grubunda savasa
  katilmistir.

5
ÜÇLÜ ITILAF DEVLETLERI(Üçlü Anlasma)

• Ingiltere, Rusya ve Fransa'dan olusan gruptur.
• Ilerleyen tarihlerde Belçika, Romanya,
  Yunanistan, Portekiz, Japonya, A.B.D. gibi
  devletler de bu gruba katilmistir.

6
SAVASIN BASLAMASI ve GELISIMI

• Avusturya - Macaristan veliahdi Ferdinand'in
  Saray Bosna'yi ziyareti sirasinda bir Sirpli
  tarafindan öldürülmesi Birinci Dünya Savasi'nin
  baslamasina neden olmustur. Avusturya -
  Macaristan Hükümeti, olaydan sorumlu gördügü
  Sirbistan'a savas açmistir. Savasin baslamasiyla
  Rusya, Sirbistan'i desteklemis, Almanya ise
  Avusturya-Macaristan imparatorlugu'nun yaninda
  yer almistir. Böylece itilaf ve Ittifak
  devletleri arasinda dört yil sürecek olan
  savaslar baslamistir (1914).

7
Almanya'nin Osmanli Devleti'ni kendi yaninda
savasa girmesini istemesinin nedenleri

• Yeni cepheler açilmasini saglayarak savastaki
  yükünü hafifletmek,
• Bogazlardan Rusya'ya yapilacak yardimi önlemek,
• Osmanli Devleti'nin jeopolitik konumundan (deniz,
  bogaz), yeralti kaynaklarindan (petrol) ve insan
  gücünden yararlanmak,
• Ingiltere'nin sömürgesi altindaki Müslümanlari
  halifenin siyasi gücünden yararlanarak
  ayaklandirmaktir.

8
Osmanli Devleti'nin Almanya'nin yaninda savasa
girmek istemesinin nedenleri

• Trablusgarp ve Balkan Savaslarinda kaybedilen
  topraklari geri almak,
• Almanya'nin teknik ve ekonomik yardimlariyla
  devletin gücünü arttirmak,
• Uluslararasi alanda siyasi yalnizliktan
  kurtulmaktir.

9
Osmanli Devleti'nin savasa girmesiyle

• Savas genis bir alana yayilmis,
• Savasin süresi uzamis,
• Itilaf devletlerinin Rusya'ya yardim göndermesi
  engellenmistir.
• Yeni cepheler açilmis,

10
(No Transcript)
11
KAFKAS CEPHESI

• Osmanli Devleti'nin ilk taarruz cephesidir. Bu
  cephenin açilmasinda Osmanli Devleti'nin
• Kafkaslara ulasarak buradaki Türkleri Ruslara
  karsi ayaklandirmak,
• Kafkaslardan, Afganistan yoluyla Hindistan'a
  ulasarak Ingilizlerin sömürgeleriyle olan
  baglantisini kesmek,
• Bakû petrollerinin denetimini ele geçirmek istegi
  etkili olmustur.

12

• 90.000 asker Allahuekber Daglarinda
• soguktan donarak ölmüstür.
• Ruslar Dogu Anadoluyu isgal etmislerdir.
• Çanakkale Savaslarindan sonra Kafkas
• Cephesine atanan Mustafa Kemal Pasa
• Mus ve Bitlisi geri almistir (1916)
• Rusyanin 3 Mart 1918de Brest-Litowsk
• Antlasmasini imzalayarak savastan
• çekilmesiyle bu cephe kapanmistir.

13
KANAL CEPHESI

• Almanya'nin istegi ile açilan taarruzcephesidir.
  Bu cephenin açilmasinda
• Misir'i, Ingiltere'den geri almak,
• Süveys Kanali'ni ele geçirerek Ingiltere'nin Uzak
  Dogu'daki sömürgeleriyle olan baglantisini kesmek
  düsüncesi etkili olmustur.
• 14 Ocak 1915'te yapilan Kanal Harekati ile iki
  taarruz yapilmis, fakat basarili olunamamistir.

14
ÇANAKKALE CEPHESI

• Itilaf devletlerinin Çanakkale Cephesi'ni açma
  nedenleri
• Istanbul ve Bogazlari alarak Osmanli Devleti'ni
  savas disi birakmak,
• Savasi kisa sürede sona erdirmek,
• Müttefikleri olan Rusya'ya gerekli askeri yardimi
  göndermek,
• Balkan devletlerini kendi grubunda savasa çekmek,
• Almanya ile Osmanli Devleti arasindaki baglantiyi
  kesmektir.

15
ÇANAKKALE CEPHESININ SONUÇLARI

• Rusya'ya yardim gönderilmesi engellendi. Yardim
  alamayan Rusya'da ihtilal çikti.
• Birinci Dünya Savasi'nin uzamasina neden oldu.
• Yarim milyona yakin insan hayatini kaybetti.
• Çanakkale Savaslari, Mustafa Kemal'in taninmasina
  ve milli mücadelede önder olmasina ortam
  hazirladi.
• Milli birlik ve beraberlikle büyük güçlerin bile
  yenilebilecegi anlasildi.
• Bulgaristan, Ittifak Devletlerinin yaninda savasa
  katildi.

16
IRAK CEPHESI

• Bu cephe Ingiltere tarafindan açilmistir.
  Ingiltere'nin bu cepheyi açmasinda
• Petrol bölgelerini elinde tutmak,
• Osmanli ordusunun Iran'a girip Hindistan'i tehdit
  etmesini önlemek gibi düsüncelerini
  gerçeklestirmek istemesi etkili olmustur.
• Ingilizler bu amaçla Irak'a asker çikardilar.
  Ancak Kûtül Amare denilen yerde yenilgiye
  ugradilar ve 18.000 Ingiliz askeri Osmanli
  kuvvetleri tarafindan esir alindi, Ingilizler
  daha sonra bölgeye takviye kuvvetler göndererek
  üstünlügü ele geçirdiler ve Musul'a kadar olan
  yerleri isgal ettiler.

17
HICAZ YEMEN CEPHESI

• Osmanli ordusu kutsal yerleri korumak ve
  Ingiltere'nin kiskirtmalari sonucunda ayaklanan
  Araplarin isyanlarini bastirmak amaciyla mücadele
  etti. Iki ates arasinda kalan Osmanli ordusu bu
  bölgeyi bosaltmak durumunda kalmistir.

18

• SURIYE - FILISTIN CEPHESI
• Ingilizlerin ilerleyisini durdurmak amaciyla
  açildi.
• Yildirim ordulari komutani
• Mustafa Kemal Pasa Ingilizler
• Halep civarinda durdurdu.

19
BIRINCI DÜNYA SAVASI'NIN SONUÇLARI

• Imparatorluklar yikilmistir. Osmanli, Almanya,
  Rusya, Avusturya-Macaristan gibi imparatorluklar
  sona ermistir.
• Yeni devletler kuruldu.(Yugoslavya, Polonya,
  Çekoslovakya)
• Yeni rejimler ortaya çikti. Almanya'da Nazizm,
  Italyada Fasizm, Rusya'da Sosyalizm iktidara
  gelmistir.
• Sömürgecilik anlayisi yayginlasti. Sömürgecilik
  anlayisi "mandacilik" adi altinda yayginlasti.
• Dünya barisini saglamak amaciyla "Milletler
  Cemiyeti" kuruldu. Ancak bu cemiyet kurulduktan
  kisa bir süre sonra amacindan uzaklasmis ve büyük
  devletlerin çikarlarina hizmet eden kurum haline
  gelmistir.
• II. Dünya Savasi'nin baslamasinda etkili
  oldu.Yenilen devletler ekonomik açidan zor
  durumda kalmistir.

20
WILSON ILKELERI

• Savas sonunda yenen devletler yenilen
  devletlerden toprak ve savas tazminati almayacak,
• Devletlerarasindaki anlasmazliklari gidermek
  amaciyla Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti)
  kurulacak,
• Baris görüsmeleri açik olacak, gizli görüsmeler
  yapilmayacakti.
  
• Wilson Ilkelerinin Türkleri ilgilendiren
  maddeleri ise
• Türklerin çogunlukta oldugu bölgelere kesin
  egemenlik hakki taninmali,
• Türk egemenliginde yasayan diger milletlere de
  kendi kendilerini yönetme hakki taninmali,
• Bogazlar bütün devletlerin gemilerine açik
  olmalidir.

21
MONDROS ATESKES ANTLASMASI

• Mondros Ateskes Antlasmasini Osmanli Devleti
  adina Bahriye Naziri(Denizcilik Bakani) Rauf
  (Orbay) Bey ile Ingiliz Amirali Carltop (Karltop)
  imzalamistir.
• Ateskes isteyen Osmanli Devleti ile Itilaf
  Devletleri arasinda Limni Adasinin Mondros
  limaninda Ateskes Antlasmasi imzalandi
• (30 Ekim 1918).

22
Osmanli Devleti Mondros Ateskes Antlasmasini
neden imzaladi?

• Bulgaristan Ateskes imzalayip savastan
  çekilmesiyle Istanbulun Trakyadan gelecek bir
  saldiriya karsi korumasiz olmasi
• Osmanli Devletine Almanyadan gelen yardim
  akisinin durmasi
• ABD Baskani Wilsonun Türklerin çogunlukta
  olduklari yerlerde bagimsizliklarinin taninacagi
  açiklamasi
• Osmanli Devletinin bütün cephelerde yenilmesi
  etkili olmustur.

23
MONDROS ATESKES ANTLASMASININ EN ÖNEMLI MADDELERI

• 1. Çanakkale ve Istanbul Bogazlari açilacak.
  Bogazlardaki istihkamlar, Itilaf Devletleri
  tarafindan isgal edilecek. Itilaf Devletlerinin
  Karadenize serbestçe geçisi saglanacak.
• UYARI Bu Madde ile
• Osmanli Devletinin Bogazlar üzerinde egemenligi
  sona erdi
• Anadolu ile Rumelinin baglantisi kesildi.
• Istanbulun güvenligi tehlikeye düstü.

24

• 2. Osmanli Ordusu terhis edilecek.
• 3. Orduya ait silah ve cephane Itilaf
  Devletlerinin emrine verilecek.
• 4. Osmanli Donanmasi Itilaf Devletlerinin
  gösterecekleri limanlarda göz altinda tutulacak.
• UYARI
• Osmanli savunmasiz duruma düsürülmüstür.
• Osmanli deniz gücü etkisiz hale getirilmistir.

25

• 5. Toros tünelleri Itilaf Devletleri tarafindan
  isgal edilecek.
• 6. Bütün haberlesme , ulasim araç ve gereçleri,
  Itilaf Devletlerinin denetimi altinda
  bulundurulacak.
• UYARI
• Bölgeler arasinda yardimlasmaya engel oldular.
• Anadolunun kontrolünü ele geçirdiler.

26

• 7. Itilaf Devletleri, kendi güvenliklerini tehdit
  edecek bir durum ortaya çikarsa, herhangi bir
  noktayi isgal edebilecekler(7. madde)
• UYARI
• Mondrosun en tehlikeli maddesidir.
• Bu madde Türklerin çogunlukta yasadigi Anadolu
  topraklarinin isgaline gerekçe olmustur.

27

• 8. Trablusgarp ve Bingazideki bütün Türk
  subaylari, en yakin Italyan garnizonuna Hicaz,
  Yemen, Suriye ve Irakta bulunan askeri
  birliklerimiz ise Itilaf Devletlerine teslim
  olacaklar.
• 9. Dogu Anadoludaki alti ilde (Vilayeti Sitte)
  Diyarbakir, Erzurum, Van, Bitlis, Elazig
  (Harput), Sivas karisiklik çikarsa, Itilaf
  Devletleri, bu illerin herhangi bir bölümünü
  isgal edebileceklerdi(madde 24).
• UYARI
• Bu madde ile Bölgenin Ermenilere verilmesi ve
  merkezi Erzurum olan bir Ermeni devleti kurulmasi
  amaçlanmistir.

28

• N O T
• Mondros Ateskes Antlasmasi, Osmanli Devletini
  fiilen sona erdirmistir.
• Bu Antlasma Ateskesten çok kayitsiz sartsiz bir
  teslim belgesi niteligindedir.

29
Mondros Ateskes Antlasmasinin Uygulanisi

• Mondros Ateskes Antlasmasi imzalandiktan sonra
  Türk ordusunun önemli bir bölümü terhis edildi.
• Silahlara, cephanelere, ulasim ve haberlesme
  araçlarina el konuldu.
• Yurdumuz Itilaf Devletlerince isgal edilmeye
  baslandi.

30
Isgal edilen yerler

• Itilaf Devletlerinin gemilerinden olusan bir filo
  (Ingiliz, Fransiz, Italyan ve Yunan),
• 13 Kasim 1918de Istanbul Limanina demir atti.
• IngilizlerMusul, Antep, Urfa, ve Marasi isgal
  edip Izmit, Afyon, Eski,sehir, Samsun, Merzifon
  ve Batuma asker çikardilar.
• Fransizlar Adanayi isgal ettiler.
• ItalyanlarAntalya ve Konyayi isgal ettiler.

31
Paris Baris Konferansi (18 Ocak 1919)

• Itilaf Devletleri Mondros Ateskesini Osmanliya
  kabul ettirdikten sonra 1919 da Pariste
  toplandilar.
• Izmir ve Çevresi Yunanlilara veridi.
• Not Ingilizlerin Bölgede güçlü bir Italya
  yerine, Kendisine boyun egecek bir Yunanistani
  tercih etmesinden kaynaklanmaktadir.

32

• 28 Haziran 1919 da Almanya ile Versay Antlasmasi
• 10 Eylül 1919 da Avusturya ile Sen Jermen
  Antlasmasi
• 27 Kasim 1919 da Bulgaristan ile Nöyyi Antlasmasi
• 4 Haziran 1920 de Macaristan ile Trianon
  Antlasmasi
• 10 Agustos 1920 de Osmanli Devleti ile Sevr
  Antlasmasi imzalanmistir.

33
Izmirin Isgali(15 Mayis 1919)

• Paris Baris Konferansinda Izmir ve çevresinin
  Yunanistana verilmesi üzerine Yunanistan 15
  mayis 1919 da Izmiri isgal etmistir.
• Yunanlilar isgallerini hakli göstermek için,
  bölgede Rum nüfusunun Türk nüfusundan fazla
  oldugunun ve Türklerin Rumlari katlettiklerini
  iddi a etmistir.

34
Izmirin isgalinin önemi

• Izmirin isgali tehlikenin bütün Anadoluya
  yayilabilecegini ve isgallerin gerçek yüzünü
  göstermistir.
• Halk arasinda milli direnis düsüncesinin
  dogmasina neden olmustur.
• Anadolunun pek çok bölgesinde Izmirin isgalini
  protesto eden mitingler düzenlenmistir.
• Isgallere Istanbul Hükümeti ve padisahin
  kayitsiz kalmasi üzerine Türk direnis harekati
  baslamis ve Kuva-yi Milliye hareketi dogmustur.

35

• Sorusturma Komisyonunun hazirladigi Amiral
  Bristol Raporunda isgallerin haksiz oldugu ve
  uygulamanin Wilson ilkelerine aykiri oldugu
  belirtilmistir.
• UYARI
• Amiral Bristol Raporuyla, Bati Anadoludaki
  isgalin haksizligi ilk kez bir belgeyle kabul
  edilmistir.