Slayt 1

1
ARAÇ BILGISI ILE EKONOMIK ARAÇ KULLANIMI
2
(No Transcript)
3
MOTORLU ARACI OLUSTURAN KISIMLAR Motor, Güç
aktarma organlari, Fren sistemi, Direksiyon
sitemi, Süspansiyon sistemi, Elektrik sistemi,
Kaporta ( Karoser ), Sase motorlu araci
olusturan ana kisimlardir.
4
MOTOR (GÜÇ KAYNAGI) Yakittan elde ettigi isi
enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere
motor denir. Motora bagli yakit, atesleme,
sogutma ve yaglama donanimlarindan ibarettir.
5
Yakitlarina göre motorlar, Dizel-Benzin-LPG li
ve HIBRID olmak üzere ayrilirlar. Benzinli
motorun yakiti benzin Dizel motorun yakiti
Mazot (motorin) LPG'li motorun yakiti LPG
gazidir. Hibrit motorlar dizel, benzinli ya da
LPG li motorlar ile elektrikli motorun ayni
araçta bulunmasidir.
6
Hyundai'nin hazirladigi Elantra LPI HEV hibrid
araçta, hem LPG ile çalisan motor hem de
elektrikli motor kullanilarak yakit tüketimi ve
zararli gazlarin salinimi düsürülüyor. Hibrid
Elektrikli Araç), dünyanin ilk Likit Petrol Gazi
(LPG) ile çalisan ve Lityum Polimer bataryalarini
kullanan ilk hibrid otomobili olma özelligini
tasiyor. Araçta Likit Petrol Enjeksiyonlu (LPI)
1.6 litre hacimli Gamma serisi motor ile birlikte
15 kW gücünde elektrikli motor ve sürekli
degisken sanziman (CVT) bulunuyor. Bu sayede
Elantra LPI HEV'nin yakit tüketiminde oldukça
düsük rakamlar elde ediliyor.
7

• MOTOR TIPLERI
• 1.Silindir dizilis sekillerine göre
  Sira tipi, V tipi, Yildiz tipi,
  Boksör tipi
• 2.Sogutma Sistemine Göre
• a. Hava Sogutmali
• b. Su sogutmali
• 3.Çalisma Zamanina Göre
• 2 zamanli
• 4 zamanli

8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10
(No Transcript)
11
(No Transcript)
12
Benzinli ve Dizel Motorun Ortak Parçalari
13
Karter Motor yaglama yaginin deposudur.
Silindir Blogu Krank mili ve pistonlara
yataklik yapar. Silindir Kapagi Bujiler veya
enjektörler, subaplar, emme ve egzoz
manifoltlarinin baglandigi ve silindir blogunun
üst kismidir. Supap Muhafaza Kapagi Motorun en
üst kismi olup, motor yaglama yagi supap muhafaza
kapaginin üzerindeki yag kapagindan konur.
14
Volan Motora ilk hareketin verilmesi için mars
motoru tarafindan döndürülen büyük disli parça
volandir. Krank Mili Pistonlarin dogrusal
hareketini dairesel harekete çevirir.
15
Piston Silindir içerisinde dogrusal hareket
ederek 4 zamani olusturur Emme-Sikistirma-Atesle
me-Egzoz
16
(No Transcript)
17
Piston Kolu Pistonu krank miline baglar. Sekman
Sizdirmazligi saglayan piston üzerindeki çelik
halkalara sekman denir. Kompresyon ve yag sekmani
olmak üzere iki çesit sekman vardir. Subap 4
zamanin olusumu sirasinda emme ve egzoz
islemlerinin olusturulabilmesi için açilip
kapanan kapakçiklara subap denir. Eksantrik mili
tarafindan çalistirilir.Silindir basina bir emme
ve bir egzoz olmak üzere en az iki adet subap
bulunur.
18
Eksantrik (Kam) mili Asil görevi subaplarin
açilip kapanmasini saglar.Bunun yaninda eksantrik
mili yag pompasi, distribütör ve yakit
otomatigini de çalistirabilir.Dört zamanin
olusumu sirasinda krank mili 2 tur dönerken
eksantrik mili 1 ( bir ) tur döner.
19
Yag Pompasi Eksantrik milinden aldigi hareketle
karterden emdigi motor yagini motorun yaglanacak
kisimlarina pompalar. Radyatör Motor Sogutma
suyunun deposu ve ayni zamanda suyun
sogutulmasini saglar. Devri daim ( su pompasi )
V kayisi ile krank kasnagindan almis oldugu
hareketle Sogutma suyunu motor içerisinde ve
radyatörde basinçli bir sekilde dolasimini
saglar. Vantilatör veya FAN Radyatördeki
sogutma suyunun sogutulmasini saglar.
20
Termostat Önce motorun erken isinmasini saglar,
motor isindiktan sonra motorun çalisma
sicakligini sabit tutar. Mars Motoru
Akümülatöden aldigi elektrik enerjisi ile motora
ilk hareketi veren elektrik motoruna mars motoru
denir.
21
Sarj Dinamosu(Alternatör) Motor çalisirken araç
için gerekli olan elektrigi üretir. Mekanik
enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Emme
Manifoltu Silindirler içerisine taze hava veya
taze benzin-hava karisiminin gönderilmesini
saglayan kanallardir.
22
Egzoz Manifoltu Silindirlerden çikan Egzoz
gazlarinin toplanarak egzoz borusuna ve
susturucusuna iletilerek disari atilmasini
saglar. Egzoz borusunda veya Susturucuda delik,
çatlak vs. varsa araçtan anormal bir sekilde
sesler çikar. Egzozunda katalitik konverter
bulunan araçlarda kursunsuz benzin kullanilmasi
gerekir.
23
Filtreler Hava filtresi Motora giden havayi
temizler. Yag Filtresi Motor yaglama yagini
temizler. Yakit filtresi Benzin veya mazotu
temizler.
24
b. Benzinli Motorun Diger Parçalari Benzinli
motorun çalisabilmesi için yakit sistemi ve
atesleme sisteminin birlikte çalismasi gerekir.
Yakit sistemi parçalari Yakit sitemi
Silindirler içerisine benzinle hava karisimi
gönderir. Besleme Pompasi(Benzin Otomatigi)
Benzin deposundan emdigi benzini karbüratöre
iletir.
25
Karbüratör Motor için gerekli olan benzin ve
hava karisimini hazirlar. Karisim yaklasik ( 1/15
) oranindadir. Atesleme Sistemi Atesleme
sistemi sikistirma islemi bitmek üzereyken bujiye
yüksek voltaji göndererek ateslemeyi
saglar. Endüksiyon Bobini 12V akü voltajini
15.000 25.000 Va kadar yükselterek bu yüksek
voltaji distribütöre verir.
26
Distribütör Endüksiyon bobininden gelen yüksek
voltaji atesleme sirasina göre bujilere dagitan
parçadir. Eksantrik milinden hareket alir. Buji
Distribütörden gelen yüksek voltajla atesleme
saglar.
27
c. Diesel Motorun Diger Parçalari Diesel motor
emis sirasinda silindirlere sadece hava emer,
hava sikistirilir ve sikistirilmis havanin
üzerine enjektörle mazot püskürtülerek atesleme
yapilir. Besleme Pompasi (Mazot Otomatigi)
Depodan mazotu emerek enjeksiyon pompasina verir.
28
Enjeksiyon Pompasi(Mazot Pompasi) Besleme
pompasindan gelen mazotu çok yüksek basinçlarda
püskürtme sirasina göre enjektörlere
gönderir. Enjektör Mazotu ince zerreler ve toz
halinde sikistirilmis havanin üzerine püskürterek
ateslemeyi saglar.
29
MOTORLARDA 4 ZAMANIN OLUSUMU Motorlarin çalisa
bilmesi için her silindirin 4 islemi
(Emme-Sikistirma-Atesleme-Egzoz) yapmasi gerekir.
Motorlar çalisma zamanlarina göre 2 ve 4 zamanli
olarak ikiye ayrilir. Zamanlarin olusumu
sirasinda 4 zamanli motorda piston dört kez
hareket eder, krank milinin iki devrinde bir
atesleme yapilir.                               
                                   
30
EMME ZAMANI
31
SIKISTIRMA ZAMANI
32
IS ZAMANI
33
EGSOZ ZAMANI
34
iki zamanli motorda zamanlarin olusumu sirasinda
piston 2 kez hareket eder, krank milinin her
devrinde bir atesleme yapilir.
                              
35
DÖRT ZAMANLI BIR MOTORDA TÜM ZAMANLARIN
SIRALANMASI
36
(No Transcript)
37
(No Transcript)
38
Dört Zamanli bir motorda Zamanlarin olusumu a.
Benzinli Motorda Emme Zamani Silindirler
içerisine benzin ve hava karisimi
emilir. Sikistirma Zamani Benzin ve hava
karisimi sikistirilir. Atesleme Zamani ( Is/Güç
) Sikistirmanin sonuna dogru buji ile atesleme
yapilir.Yanma gerçeklesir. Yanma sonucu yüksek
isi ve yüksek basinç olusur. Bu yüksek basinç
pistonu hareket ettirerek krank miline güç
verir. Egzoz Zamani Yanmis gazlar disari atilir.
39
b. Diesel Motorda Emme Zamani Silindirler
içerisine sadece hava emilir.Sikistirma Zamani
Hava sikistirilir. Atesleme Zamani (Is/Güç)
Sikistirmanin sonuna dogru enjektör tarafindan
sikistirilmis havanin üzerine ince zerreler
halinde mazot püskürtülerek atesleme
gerçeklestirilir. Egzoz Zamani Yanmis Gazlar
disari atilir.
40
MOTOR DONANIMLARI     Motorlarin çalismasini ve
çalismanin devamliligini saglayan sitemlerdir.
1. BENZINLI MOTORDA YAKIT SISTEMI Emme islemi
sirasinda silindirler içerisine benzin ve hava
karisiminin gönderilmesini saglar. Su parçalardan
olusur Depo Benzinin depolandigi yer. Yakit
ikmali yapilirken motor stop edilmelidir.
41
Besleme Pompasi(Benzin Otomatigi) Depodan
benzini emerek karbüratöre pompalar. Benzin
Filtresi Benzini temizler.
42
Karbüratör Hava filtresinde temizlenerek gelen
hava ile benzin otomatiginden gelen benzini 1/15
oraninda karistirip emme manifoltuna
verir.Karbüratör emme manifoltunun üzerinde
bulunur. Emme Manifoltu karbüratörden gelen
benzin ve hava karisiminin silindirlere ayri ayri
geçisini saglar.
43
Hava Filtresi Karbüratöre giden havayi temizler.
Hava filtresi tikali ise motor yeterli hava
alamayacagi için motor sürekli zengin karisimla
çalisir. Karbüratör üzerinde motorun çalisma
durumuna göre çalisan bazi devreler vardir.
Rölanti Ayak gaz pedalindan çekilmis vaziyette
iken motorun çalistigi devir sayisina rölanti
denir. Yakit sisteminde rölanti ayari yapilir.
44
Jikle Soguk havalarda motorun kolay çalistirila
bilmesi için zengin karisim hazirlayan tertibata
jikle denir. Jikle karbüratörün hava giris deligi
önünde bulunur.Mekanik ve otomatik olmak üzere
iki sekilde kumanda edilir. Bunun disinda
Karbüratörde Kapis devresi, yüksek hiz devresi,
gaz kelebegi gibi devreler vardir.
45
(No Transcript)
46
NOT Enjeksiyonlu Benzinli Motorlarda Emme
manifolduna enjektörlerle benzin püskürtülür,
emme sirasinda silindire giden hava püsküren
benzinle karisarak silindire dolar, atesleme yine
buji ile yapilir. Enjeksiyonlu benzinli motoru
olan araçlarda marsa basmadan önce enjeksiyon
uyari lambasinin sönmesi beklenir ve gaz pedalina
basmadan mars yapilir
47
Yakit sistemi ile ilgili kisa notlar Egzozdan
siyah duman çikiyorsa yakit sarfiyati
fazladir. Bunun sebepleri Hava filtresi tikali
ise Rölanti ayari bozuk ise Jikle çekili
unutulmussa veya takili Kaliyorsa yakit
sarfiyati artar. Yakit içerisinde toz, su, pislik
gibi seyler varsa motor düzensiz tekleyerek
çalisir. Hava filtresi tikali ise basinçli hava
ile temizlenir.
48
Hava filtresi tikali, jikle çekili veya motoru
çalistirirken fazla miktarda gaz pedalina
basilmissa motor bogulur. Bogulmus motoru
çalistirilirken gaz pedalina sonuna kadar
basilarak mars yapilir. Yakit sisteminde kisin
Hava filtresi kislik pozisyona çevrilir ve
Otomatik jikle kislik pozisyona göre ayarlanir.
49
Akümülatör Motor çalismazken aracin enerji
kaynagidir.
50
Kontak Endüksiyon Bobini 12v akümülatör
voltajini 15.000 ile 25.000 volta kadar
yükseltir. Bu yüksek voltaji distribütöre
verir. Distribütör Endüksiyon bobininden gelen
yüksek voltaji atesleme sirasina göre bujilere
dagitir. Distribütör içerisinde Tevzi
Makarasi,Platin ve Meksefe (kondansatör)
bulunur. Buji Yüksek voltajla tirnaklari
arasinda kivilcim olusturarak ateslemeyi saglar.
51
Atesleme Sistemi ile ilgili kisa notlar Atesleme
sisteminde Buji ayari, Platin ayari ve Avans
ayari yapilir. Atesleme ayarlarindan birisi bile
bozuk olursa motorun yakit sarfiyati fazla,
çekisi düsük olur. Egzozdan siyah duman
çikar. Platin meme yapmissa zimpara ile
temizlenir. Platin sik sik meme yapiyorsa meksefe
arizalidir.
52
Kontak anahtari atesleme pozisyonunda açik
unutulursa atesleme sisteminde platin veya
endüksiyon bobini yanar. Kullanma kilavuzuna göre
belli KM sonunda araçta buji ve platin
degistirilmelidir
53
Buji kablolarindan birisi çikmissa motor
sarsintili çalisir. Elektronik atesleme
sistemlerinde platin bulunmaz. Elektronik
ateslemeli sistemler daha yüksek voltaj
ürettiginden bujilere daha yüksek voltaj gider.
Bu da yakit sarfiyatini azaltir.
54
NOT Enjeksiyonlu Benzinli Motorlarda Emme
manifolduna enjektörlerle benzin püskürtülür,
emme sirasinda silindire giden hava püsküren
benzinle karisarak silindire dolar, atesleme yine
buji ile yapilir. Enjeksiyonlu benzinli motoru
olan araçlarda marsa basmadan önce enjeksiyon
uyari lambasinin sönmesi beklenir ve gaz pedalina
basmadan mars yapilir.
55
Yakit sistemi ile ilgili kisa notlar Egzozdan
siyah duman çikiyorsa yakit sarfiyati
fazladir. Bunun sebepleri Hava filtresi tikali
ise Rölanti ayari bozuk ise Jikle çekili
unutulmussa veya takili kaliyorsa yakit sarfiyati
artar. Yakit içerisinde toz, su, pislik gibi
seyler varsa motor düzensiz tekleyerek
çalisir. Hava filtresi tikali ise basinçli hava
ile temizlenir.
56
Hava filtresi tikali, jikle çekili veya motoru
çalistirirken fazla miktarda gaz pedalina
basilmissa motor bogulur. Bogulmus motoru
çalistirilirken gaz pedalina sonuna kadar
basilarak mars yapilir. Yakit sisteminde kisin
Hava filtresi kislik pozisyona çevrilir ve
Otomatik jikle kislik pozisyona göre ayarlanir.
57
2. BENZINLI MOTORDA ATESLEME SISTEMI Sikistirma
isleminin sonuna dogru bujiye yüksek voltaji
göndererek ateslemeyi saglar. Atesleme sisteminin
elemanlari
58
Akümülatör Motor çalismazken aracin enerji
kaynagidir.
59
Kontak Endüksiyon Bobini 12v akümülatör
voltajini 15.000 ile 25.000 volta kadar
yükseltir. Bu yüksek voltaji distribütöre
verir. Distribütör Endüksiyon bobininden gelen
yüksek voltaji atesleme sirasina göre bujilere
dagitir. Distribütör içerisinde Tevzi
Makarasi,Platin ve Meksefe (kondansatör)
bulunur. Buji Yüksek voltajla tirnaklari
arasinda kivilcim olusturarak ateslemeyi saglar.
60
Atesleme Sistemi ile ilgili kisa notlar Atesleme
sisteminde Buji ayari, Platin ayari ve Avans
ayari yapilir. Atesleme ayarlarindan birisi bile
bozuk olursa motorun yakit sarfiyati fazla,
çekisi düsük olur. Egzozdan siyah duman
çikar. Platin meme yapmissa zimpara ile
temizlenir. Platin sik sik meme yapiyorsa meksefe
arizalidir. Kontak anahtari atesleme pozisyonunda
açik unutulursa atesleme sisteminde platin veya
endüksiyon bobini yanar.
61
Kullanma kilavuzuna göre belli KM sonunda araçta
buji ve platin degistirilmelidir. Buji
kablolarindan birisi çikmissa motor sarsintili
çalisir. Elektronik atesleme sistemlerinde platin
bulunmaz. Elektronik ateslemeli sistemler daha
yüksek voltaj ürettiginden bujilere daha yüksek
voltaj gider. Bu da yakit sarfiyatini azaltir.
62
Akümülatörün Görevi Ve Çalisma Prensibi
63
Akümülatörün Tarifi Akümülatörler elektrik
enerjisini, kimyasal enerji olarak depo ederler
ve istenildigi zaman kimyasal enerjiyi, elektrik
enerjisi olarak alici cihazlarin devrelerine
verirler.
64
Akümülatörlerin Çesitleri Akümülatörler
kursunlu ve çelikli olmak üzere iki
çesittir. Kursunlu Akümülatörler Araçlarda,
acil aydinlatma sistemlerinde, telefon
santralleri ile alternatör santrallerinde ikaz
bobinlerini beslemek için kullanilirlar. Yapisi
Genel olarak bir akümülatör bataryasi batarya
kutusu, elemanlar (Pozitif ve Negatif),
elektrolitten, olusurlar.
65
Akümülatör Batarya Kutusunu Olusturan Bölümler
(I) Akümülatör kutusu (II)
Eleman oturtma izgaralari (III)
Plakalardan dökülen aktif maddelerin toplanma
yerleri (Tortu kabi) (IV) Üst bölme
kapaklari (V) Elektrolit doldurma
kapaklari
66
Elemanlar Pozitif ve negatif plakalarla
seperatörlerden meydana gelir. (I) Pozitif
Plakalar Antimuanli kursundan pres veya döküm
ile ince plaka kafesleri imal edilir. (II)
Negatif Plakalar Plaka kafesleri pozitifte
oldugu gibi yine ayni sekilde imal edilirler.
(III) Seperatörler Pozitif ve negatif plakalar
arasina yerlestirilen yalitkan levhalardir.
67
Ilk Hareket Donanimi (Mars Donanimi) Görevi
Motora ilk hareket vererek motorun çalismasini
saglamaktir (Elektrik enerjisini mekanik enerjiye
çevirir) Parçalari 1.Akümülatör 2.Mars
Motoru 3.Mars Selenoidi 4.Kontak
Anahtari 5.Volant Dislisi 6.Kutup Baslari ve
Kablolar
68
Sarj Donanimi Görevi Aracin Ihtiyaci Olan
Elektrik Enerjisini ve Akünün Sarj Olmasini
Saglamak (Mekanik Enerjiyi Elektrik
Enerjisine Çevirir) Parçalari 1.Akümülatör 2.Sarj
Dinamosu (Altarnatör) 3.Konjektör
(Regülatör) 4.Sarj Göstergesi 5.Kontak
Anahtari 6.Vantilatör Kayisi
69
Atesleme Donanimi Görevi Benzinli motorlarda
yakit hava karisiminin yanmasini
saglamaktir. Parçalari 1.Akümülatör 2.Kontak
Anahtari 3.Endiksiyon Bobini 4.Distribitör
a.Platin b.Kondansatör c.Tevzi Makarasi
5.Bujile 6.Buji Kablolari
70
Benzinli Motor Yakit Donanimi Görevi Degisik yol
ve yük sartlarina göre benzinli motorlarda yakit
hava karisimini hazirlayarak silindirlere
göndermek Parçalari 1.Yakit Deposu 2.Yakit
Boru Ve Hortumlari 3.Yakit Pompasi(Benzin
Otamatigi) 4.Karbüratör 5.Hava Filitresi
6.Yakit Filitresi 7.Emme Ve Egzost
Manifoldu 8.Yakit Göstergesi
71
Dizel Motor Yakit Donanimi Görevi Motor için
gerekli hava ve yakiti çalisma sartlarina göre
silindirlere göndermektir Parçalari 1.Yakit
deposu 2.Yakit boru ve hortumlari (alçak ve
yüksek basinç) 3.Yakit enjeksiyon pompasi
(mazot) 4. Besleme pompasi 5. Hava filitresi 6.
Yakit filitreleri 7. Enjektörler 8. Emme ve
egzost manifoldu 9. Isitma bujileri 10. Yakit
göstergesi
72
Yaglama Donanimi Görevi Sürtünmeyi önlemek,
temizlik, pasi önlemek, sogutmaya yardimci
olmak Parçalari 1.Karter 2.Yag pompasi 3.Yag
filitresi 4.Yag göstergesi 5.Yag müsürü 6.Yag
ölçme çubugu 7.Yag kanallari 8.Yag boru ve
rekorlari
73
Sogutma Donanimi Görevi Motorun verimli olarak
çalismasi için en ideal isi ortamini
saglar Parçalari 1.Radyatör 2.Su
pompasi 3.Vantilatör ve kayisi 4.Termostat 5.Isi
göstergesi 6.Radyatör alt ve üst su
hortumlari 7.Tasirma kabi (ilave su kabi)
74
Araçta Bulunan
Göstergeler NOTGÖSTERGELER SÖFÖRÜN GÖZÜ VE
KULAGIDIR 1. Km.saati 2. Motor devir saati 3.
Günlük km sayaci 4. Yag göstergesi 5. Hararet
göstergesi 6. Yakit göstergesi 7. Sarj
göstergesi 8. Jikle göstergesi 9. El fren
göstergesi 10.Zaman saati
75
11.Dörtlü flasör göstergesi 12.Sinyal
göstergesi 13.Far göstergesi 14.Sis
lambasi 15.Emniyet kemer göstergesi 16.Fren
hidrolik göstergesi
76
Güç Aktarma Organlari Motordan aldigi dönü
hareketini tekerleklere ileten sistemdir. 1.Kavra
ma (Debriyaj) Sistemi Ilk kalkista sarsintisiz
bir hareket saglayan,motorun hareketini vites
kutusuna iletmeye veya kesmeye yarayan sistemdir.
2.Vites Kutusu (Sanzuman) a.Aracin yol ve yük
durumuna göre hizini ayarlayan ve aracin geriye
dogru hareket etmesini saglayan
sistemlerdir. b.Sisteme mutlaka disli yagi
konulmali ve periyodik olarak seviyesi kontrol
edilmelidir.
77
3.Diferansiyel Sanzumandan alinan hareketi 90
derece kirarak tekerleklere ileten ve virajlarda
iç tekerin az dis tekerin daha fazla dönmesini
saglayan sistemlerdir. 4.Saft(Kardan
Mili) Vites kutusu ile diferansiyeli birbirine
baglar ve hareketin iletilmesini saglar. Degisik
açi ve yüksekliklerde çalisir Burkulmalara karsi
dayaniklidir (içi bostur) Üzerindeki kayici
mafsal sayesinde uzama ve kisalma yapabilir
78
5. Aks milleri Diferansiyeldeki hareketi
tekerleklere ileten millerdir. 6.Tekerlek ve
Lastikler Araci üzerinde tasirlar Frenlemede
aracin kaymadan durmasini saglar Iyi bir sürtünme
yüzeyi olusturarak patinaji önler
79
Fren Sistemi Görevi Hareket halindeki araci
mümkün olan en kisa mesafede durdurmak ve duran
aracida sabit hale getirmektir Kullanilan Fren
Çesitleri 1.Sivi (hidrolik) fren ayak
freni 2.Mekanik fren (el freni) 3.Egzos
freni 4.Havali frenler
80
Fren sisteminin bazi parçalari sunlardir -Fren
pedali-Merkez pompasi-Fren borulari-Tekerlek
silindirleri-Fren diski-Fren balatasi-Kampanala
r-Fren ayar sistemleri
81
Araç Frenlerindeki Güvenlik Sistemleri ABS
sisteminin avantajlari (anti blokaj
sistem) 1.Emniyetli durma mesafesi
saglar 2.Aracin direksiyon hakimiyetini
kolaylastirir 3.Aracin yol üzerinde kaymasini
önler ASR sistemimin avantajlari (anti patinaj
sistem) 1.Aracin savrulmasini önler 2.Güvenli
sürüs ve durus saglar
82
Frenin Tutmamasinin Sebepleri 1.Sistemde fren
hidroligi az veya yoktur 2.Boru ve rekorlarda
kaçak, sizinti vardir 3.Fren balatalari
asinmistir 4.Fren sisteminde hava vardir 5.Fren
balatalari yaglanmistir NOTEL FRENI SOGUK
HAVALARDA ÇEKILI BIRAKILMAZ EL FRENI ÇEKILI IKEN
ARACIN HAREKET ETMESININ SAKINCALARI
-Araç zorlanir -Balatalar isinir
ve asinir -Frenler tutmaz
,kampanalar isinir
83
Ön Düzen (Direksiyon) Sistemi Bir araci
istenilen tarafa yöneltmek için ön tekerleklerin
saga veya sola olan dogrultularini
degistirir,aracin sevk ve idaresini kontrol
eder. Parçalari 1.Direksiyon
simidi 2.Direksiyon kutusu 3.Direksiyon mili ve
kovani 4.Rotlar ve rot baslari
84
Süspansiyon Sistemi Görevi Mekanik, Hidrolik ve
Havali sistemlerdir.Yol sathindan gelecek vuruntu
ve sallantilari üzerlerine alarak aracin rahat ve
emniyetli bir sekilde kullanilmasini saglar.
Süspansiyon sistemi araçtaki tüm tekerlek
baglantilarinda bulunur.
Parçalari 1.Helezon yaylar veya
makaslar 2.Amortisörler
85
Terimlere yabanci kalmayin ABS, AC, MSR, ASR,BAS
ne demek?
ESP Elektronik Stabilize Programi (ESP),
sensörler sayesinde otomobilin seyir halinde
çizgisini korumasina yardimci olur. Böylece, araç
savrulmadan stabil bir sekilde seyrini
sürdürür. BAS ya da EBA ''Brake Assist System''
ve ''Emergency Brake Assist''in kisaltmalari olan
BAS ve EBA, sürücünün fren pedalina sert basmasi
halinde devreye girerek, fren gücünü tam olarak
devreye sokar.
86
ABS ''Antiblock Brake System''in kisaltmasi olan
ABS, sürücülere, tekerlekler kilitlenmeden fren
yapma olanagi saglar. Ani frenler veya islak
zeminlerde devreye giren ABS, kullanilan aracin
manevra ve kontrol yetenegini artirarak, sürücüye
yardimci olur. MSR ''Motor Schleppmomenten
Regelung''un kisaltmasi olan MSR, özellikle
kaygan zeminlerde, sürücünün ayagini gaz
pedalindan çekmesiyle olusacak kaymayi, motor
torkunu kullanarak önlemeye çalisir.
87
ASR ''Anti Schlupf Regelung''un kisaltmasi olan
ASR, araçlarin patinaja düsmeleri önler.
Türkçe'ye antipatinaj sistemi olarak
çevrilebilecek ''ASR'', patinaja geçildiginde
çekis olan tekerleklere giden gücü kontrol eder
ve tutunmayi saglar. EBD ''Electronic Brake
Distributor''ün kisaltmasi olan ''EBD'', fren
yapilmasi halinde gücün ön ve arkadaki akslara
dengeli sekilde dagilmasini saglar. Böylece,
güvenli fren yapilmasina yardimci olur.
88
ASCT ''Elektronik çekis kontrol sistemi''
olarak tanimlanan sistem, araci seyir halindeyken
sensörler araciligiyla sürekli takip eder.
Sürücü, tehlike yaratacak durumlarda aracina gaz
verse bile, sistem motor gücünü sinirlar. EPB
veya APB Klasik el freninin yerine geçen bu
sistemde, el freni, anahtar kontak yuvasindan
çikarildiginda otomatik olarak devreye girer.
Sistem, bazi modellerde, motor yeniden
çalistiginda, bazi modellerde de bir butona
basilarak devreden çikarilir. Tiptronic
Araçlardaki sanzimanin manuel ya da otomatik
olarak kullanilmasina olanak saglar.
89
Cruise Control Otomatik hiz kontrol sistemi
olarak tanimlanan ''Cruise Control'' sürücü
tarafindan devreye sokuldugunda, aracin hizini
sabitler. Sistem devreden çikarilmak
istendiginde, gaza, frene ya da sistemi
çalistiran dügmeye yeniden basilmasi gerekir.
Günümüzdeki bazi yeni nesil modellerde
kullanilan, ''Akilli Cruise Control'' ise
sensörler araciligiyla öndeki araçla olan
mesafenin daraldigini tespit eder etmez, araci
yavaslatir ve daha sonra hizi tekrar ayin
seviyeye otomatik olarak getirir.
90
SRS Otomobil kabinindeki sürücü ve yolcularin
bir kaza aninda korunmasi amaciyla gelistirilen
''Airbag'' veya ''SRS (Suplementary Restraint
System)'', Türkçe'ye ''hava yastigi'' olarak
geçti. Emniyet kemeriyle birlikte kullanilmalari
halinde maksimum koruma saglayan hava yastiklari,
çarpisma sirasinda, çok kisa bir süre içinde
otomatik olarak devreye girer.
91
EKONOMIK ARAÇ KULLANMA
92
KlimaYaz aylarinda güneste kalan araci
çalistirmadan önce camlari açarak araç içindeki
asiri isinmis havayi disari atiniz. Aracin
klimasi çalisirken camlari kapali tutunuz. Aracin
klimasi ile havayi isitamazsiniz...! Aracinizin
klimasini çalistirdiginizda her 100 kmde 1.0-2.0
litre extra benzin tüketirsiniz. Ozon
tabakasinin delinmesine neden olan CFClerin
10usehiriçi bölgelerde tasit klimalarindan
ileri gelir.
93
YakitYaz aylarinda özellikle aksam-gece-sabah
saatlerinde benzin satin aliniz. Soguk saatlerde
benzin satin alarak hem benzin buharlarinin
atmosfere kaçmasini önlersiniz hem de daha yogun
benzin satin alirsiniz. Yakitin tipini ve
markasini dikkatli seçiniz. Benzin buharinin depo
kapagi üzerine baskisini önlemek için yakit
deposunu agzina kadar doldurmayiniz. Yakit depo
kapagi mutlaka sizdirmaz olmalidir. Depo
kapagindan benzin buharlasmamalidir.
94
TekerleklerLastiklerin hava basinçlari yeterli
olmali. Yeterli miktarda basinci olmayan
lastikler çabuk tahrip olur ve ömrü kisalir. Yol
tutusu zayiflar, patlamaya ve yirtilmaya neden
olur. Lastiklerin hava basincini araciniz soguk
iken kontrol ediniz. Sicak lastigin hiçbir zaman
havasini almayiniz. Lastiklerin hava
basinçlarini ayda bir kontrol ettiriniz.
Lastiklere üreticinin tavsiye ettigi yeterli hava
basinci verilmelidir. Lastiklerin hava basinci
yeterli olmayan tasitlar, 5a varan fazla yakit
tüketimine neden olur.
95
Aracinizi yüksek hizda sürmeniz lastiklerin daha
hizli tahribatina neden olur. Lastiklerin hava
basinci bir birim (1 1bf/in.2 ) düsükse 2 daha
fazla yakit tüketirsiniz.
96
RölantiAracinizi 30 saniyeden fazla rölantide
çalistirmayiniz. Kis aylarinda aracinizi hareket
ettirmeden önce motorunuzun isinmasi için 1 ila 2
dakika rölantide çalistirmaniz yeterlidir. Bir
saatlik rölanti esnasinda 3000 gr. sera gazi
CO2i atmosfere atarsiniz
97
Araç Sürme Sehir içi bölgelerde ekonomik ve
ideal tasit hizi 25-95 km./saattir.
Gaz pedalini devamli nazikçe kullaniniz. Ani
kalkislardan ve duruslardan kaçininiz. Ani fren
yapmaktan kaçininiz. Olmasi gereken vitesten
düsük viteslerde araci kullanarak 45e varan
daha fazla yakit tüketimine, motorun yorulmasina
ve yipranmasina neden olursunuz. Motoru yormamak
için mümkün oldugunca aracinizi uygun viteste
kullaniniz.
98
Aracinizin vitesini nazikçe fakat hizli olarak
degistiriniz. Araci ani olarak çalistirip
hizlandirmak normal seyir esnasindaki degerden
60 daha fazla yakit tüketimine neden olursunuz.

99
Verimli Yakit Tüketimi Bir tasitin sehir içi
yollarda verimli yakit tüketimi en fazla 8
litre/100 km. ve sehirlerarasi yollarda en fazla
6 litre/100 km. olmalidir. Araç satin alirken
aracin yasini ve 100 km de tükettigi yakit
miktarini mutlaka ögreniniz. Hava filtresi kirli
ve tikali ise filtre motora hava akisini
engeller. Kirli hava filtresi 10 daha fazla
yakit tüketimine neden olur. Hava filtresini
temizleyiniz/temizletiniz veya degistiriniz.
100
Fazla Yük Yolculuk esnasinda aracinizi fazla
yükle yüklemeyiniz. Istiap haddinin üzerindeki
her 45 kg. ek yük, 7 ekstra yakit tüketimine
neden olur. Bir araç sehir içi yollarda normalde
7 lt./100 km. benzin tüketiyorsa ve bu araç
üzerine ekstra 45 kg. yük konmussa, bu durumda
7.5 lt./100 km. benzin tüketirsiniz.
101
EgzozAracinizin egzozundan beyaz duman çikiyor
ve bu en fazla 5 saniye sürüyorsa motor iyidir.
Bu uzun süre devam ediyorsa (10 sn.den fazla)
motorda bir problem var demektir. Egzoz gazi
siyahsa hava/yakit karisimi iyi degil, çok fazla
yakit tüketiliyor ve egzozdan yanmamis
hidrokarbon atiliyor demektir. Enjeksiyon
sistemini kontrol ettiriniz.
102
YAKIT TASARRUFU YAPMAK IÇIN IPUÇLARI
Otomobili rölantide isitmayin Motoru çalistirip
yola çiktiginizda yaptiginiz birinci kilometre
sonunda otomobilin yaktigi benzin üç dakika
rölantide çalismis kadardir. Yani otomobili üç
dakika isitmak için harcanan benzinle 1 km yol
yapabilirsiniz. Bu nedenle uzun süreli durmalarda
motoru durdurmakta fayda var.
103
Kisa mesafeler için araç kullanmak lüks Yapilan
bir test sonucunda 0 derece santigrad hava
sicakliginda 1.6 litrelik orta sinif bir otomobil
motoru marsa basildigi andan itibaren 100 km'de
40 litreye es bir tüketim degeri veriyor. Ancak 4
kilometre yol kat edildikten sonra otomobilin
motoru normal isisina kavusuyor ve tüketim
normallesiyor. Bu nedenle kisa mesafeler için
otomobili kullanmak yerine yürümek daha saglikli
ve ucuz oluyor.
104
Dogru zamanda vites degistirin, ekonomik viteste
sürün Birinci vitesi yalnizca otomobili hareket
ettirmek için kullanin ve hemen ikinci, üçüncü ve
dördüncü viteslere geçin. Vitesler
degistirildiginde motor devri degisir. Motor
devri krank milinin bir dakikada yaptigi devir
sayisidir. 6000 d/d'lik maksimum devir sayisi
krank milinin saniyede 100 devir yaptigi anlamina
gelir. Her motorun maksimum devir sayisi oldugu
gibi en verimli çalistigi bir devir de vardir.
105
Sakin, yol ve trafik kosullarina uyumlu
kullanim Ne kadar kararli ve uyumlu otomobil
kullanirsaniz o denli az benzin tüketir o denli
az sinirlenirsiniz ve otomobiliniz o denli az
yipranir. Akan trafigin ritmine adapte olmak ve
otomobilin hemen önüne degil daha ileriye bakarak
gelismeleri izlemek sakin ve trafige uygun
sürüsün bir parçasi.
106
(No Transcript)
107
(No Transcript)
108
(No Transcript)
109
(No Transcript)
110
(No Transcript)