H THNG CHI PH DA TRN HOT NG ACTIVITY BASED COSTING

1
H? TH?NG CHI PHÍ D?A TRÊN HO?T Ð?NG (ACTIVITY
BASED COSTING)
2
How much does it really cost?
3
H? TH?NG CHI PHÍ (COSTING SYSTEM)

• H? th?ng chi phí là h? th?ng tính chi phí s?n
  ph?m/d?ch v? b?ng cách t?p h?p, phân b? chi phí
  vào d?i tu?ng ch?u chi phí (Business Dictionary,
  2008)

T?p h?p (Cost Tracing)
CHI PHÍ TR?C TI?P (Direct costs)
Ð?I TU?NG CH?U CHI PHÍ (Cost objects)
Phân b? (Cost Allocation)
CHI PHÍ GIÁN TI?P (Indirect costs)
4
H? TH?NG CHI PHÍ TRUY?N TH?NG
CP S?N XU?T CHUNG (Manufacturing Overheads)
CP TR?C TI?P (Direct costs)
BP ph?c v?
SP A
Phân xu?ng
SP B
SP C
BP ph?c v?
Chi phí s?n xu?t chung du?c phân b? vào s?n ph?m
d?a trên s?n lu?ng (Volume)
5
H? TH?NG CHI PHÍ TRUY?N TH?NG (TRADITIONAL
COSTING SYSTEM)

• H? th?ng chi phí truy?n th?ng
• Ch? t?p h?p, phân b? chi phí s?n xu?t vào s?n
  ph?m
• CPSXC thu?ng du?c t?p h?p cho toàn DN, cho t?ng
  phân xu?ng, hay quy trình công ngh?
• Phân b? CPSXC d?a trên s?n lu?ng (volume) s? gi?
  công tr?c ti?p, chi s? gi? máy ch?y,...

6
NH?NG THAY Ð?I TRONG MÔI TRU?NG KINH DOANH

• M?c d? v?n d?ng khoa h?c công ngh?
• T? tr?ng CPSXC trên t?ng chi phí s?n xu?t
• M?i quan h? gi?a ngu?n l?c tiêu t?n v?i s?n lu?ng
• Quy trình kinh doanh
• Giá tr? c?t lõi, chu?i giá tr?
• S? da d?ng c?a s?n ph?m s?n ph?m
• S? c?nh tranh
• M?c d? sinh l?i...

7
NHU?C ÐI?M C?A H? TH?NG CHI PHÍ TRUY?N TH?NG

• H? th?ng chi phí truy?n th?ng không ph?n ánh du?c
  quy trình s?n xu?t kinh doanh
• B? sót chi phí
• Marketing, RD,...
• Phân b? chi phí d?a trên s?n lu?ng (volume)
• S? gi? công tr?c ti?p, chi phí nhân công tr?c
  ti?p
• S? gi? máy
• Không có m?i liên h? gi?a chi phí du?c phân b? và
  chi phí th?c t? tiêu t?n cho s?n ph?m d?ch v?

8
NHU?C ÐI?M C?A H? TH?NG CHI PHÍ TRUY?N TH?NG

• Khó xác d?nh du?c m?c d? sinh l?i c?a s?n ph?m do
  thông tin chi phí không trung th?c
• Chi phí b? dánh giá cao (overcosting)
• S?n ph?m s?n xu?t v?i s? lu?ng nhi?u
• Chi phí b? dánh giá th?p (undercosting)
• S?n ph?m s?n xu?t v?i s? lu?ng nhi?u
• Chi?n lu?c kinh doanh sai l?m
• Chi?n lu?c giá (cost leadership)
• Chi?n lu?c khác bi?t (differentiation)

9
NHU?C ÐI?M C?A H? TH?NG CHI PHÍ TRUY?N TH?NG

• M?t h? th?ng chi phí có m?c d? chính xác cao s?
  ít quan tr?ng trong tru?ng h?p
• Ch?ng lo?i s?n ph?m ít da d?ng
• Chi phí SXC chi?m t? tr?ng th?p trên t?ng chi phí
• M?c d? sinh l?i cho các lo?i s?n ph?m cao

10
NH?NG D?U HI?U B?T THU?NG TRONG H? TH?NG CHI PHÍ
T?I DOANH NGHI?P

• Chi?n lu?c giá kém hi?u qu?
• Công ty không th? c?nh tranh ? nh?ng s?n ph?m s?n
  xu?t hàng lo?t.
• S?n ph?m c?a d?i th? c?nh tranh du?c bán v?i giá
  th?p hon dáng k?.
• Giá thuê ngoài th?p hon giá chuy?n giao n?i b?
• Nh?ng s?n ph?m .....

• H? th?ng chi phí kém chính xác
• M?t s? lo?i s?n ph?m có th? có giá thành cao
  nhung th?c t? giá thành s?n ph?m cung c?p b?i h?
  th?ng chi phí là th?p.
• Ch? có nh?ng tiêu th?c phân b? liên quan d?n s?n
  lu?ng du?c s? d?ng
• Chi phí thi?t k?, marketing, d?ch v? cho nh?ng
  lo?i s?n ph?m khác nhau có s? chênh l?ch.

11
H? TH?NG CHI PHÍ D?A TRÊN HO?T Ð?NG (ACTIVITY
BASED COSTING)

• Phát tri?n b?i Robert Kaplan và Robin Cooper vào
  cu?i th?p k? 1980.

• Quan di?m ch? d?o c?a ABC
• S?n ph?m tiêu t?n các ho?t d?ng
• Các ho?t d?ng tiêu t?n các ngu?n l?c

12
WHY ABC?
S?N PH?M
HO?T Ð?NG
NGU?N L?C
13
H? TH?NG ABC
CHI PHÍ GIÁN TI?P (Indirect costs)
CP TR?C TI?P (Direct costs)
Ho?t d?ng 1
SP A
Ho?t d?ng 2
SP B
SP C
Ho?t d?ng 3
14
HO?T Ð?NG (ACTIVITY)

• Ho?t d?ng là vi?c làm, hành d?ng hay nh?ng công
  vi?c c? th? du?c th?c hi?n
• E.g Ki?m d?nh, v?n chuy?n, chu?n b? s?n xu?t,
  b?c d? NVL, thi?t k? s?n ph?m, qu?ng cáo, d?t
  hàng....
• Phân lo?i ho?t d?ng theo
• Chu?i giá tr? (Value chain)
• C?p d? ho?t d?ng

15
PHÂN LO?I HO?T Ð?NG THEO CHU?I GIÁ TR?
16
PHÂN LO?I HO?T Ð?NG THEO C?P Ð?
Ðon v? s?n ph?m (Unit-Related)
Lo?i s?n ph?m (Product Sustaining)
Lô s?n ph?m (Batch-Related)
Toàn DN (Facility Sustaining)
17
NGU?N L?C (RESOURCE)

• Ngu?n l?c là nh?ng y?u t? kinh t? c?n thi?t d?
  th?c hi?n các ho?t d?ng.
• E.g Th?i gian lao d?ng, nguyên v?t li?u, máy móc
  thi?t b?, v?n,...

Lao d?ng
Nguyên v?t li?u
Ti?n
HO?T Ð?NG
Máy móc
Ð?ng l?c
18
CHI PHÍ NGU?N L?C

• Chi phí ngu?n l?c là bi?u hi?n b?ng ti?n c?a hao
  phí v? ngu?n l?c c?a doanh nghi?p d? th?c hi?n
  các ho?t d?ng s?n xu?t kinh doanh

Lao d?ng 300
Nguyên v?t li?u 100
Ti?n 150
Máy móc 120
Ð?ng l?c 200
19
CHI PHÍ HO?T Ð?NG

• Chi phí ho?t d?ng là bi?u hi?n b?ng ti?n c?a hao
  phí v? ngu?n l?c d? th?c hi?n m?t ho?t d?ng

Lao d?ng 30
Nguyên v?t li?u 10
Ti?n 15
Ho?t d?ng A (1 l?n chuy?n hàng) 87
Máy móc 12
Ð?ng l?c 20
20
TIÊU TH?C PHÂN B? CHI PHÍ

• Là ngu?n g?c gây phát sinh chi phí (cost driver)
• Tiêu th?c phân b? chi phí ngu?n l?c
• Tiêu th?c phân b? chi phí ho?t d?ng

21
TIÊU TH?C PHÂN B? CHI PHÍ NGU?N L?C

• Là tiêu th?c dùng d? do lu?ng m?c d? tiêu t?n các
  ngu?n l?c d? th?c hi?n m?t ho?t d?ng.
• E.g S? lu?ng NVL xu?t dùng (xang, d?u,...), s?
  KWH di?n, s? gi? công, s? gi? máy, giá tr? công
  c? d?ng c?,...

22
TIÊU TH?C PHÂN B? CHI PHÍ NGU?N L?C
Lao d?ng
Nguyên v?t li?u
Máy móc
B?c d? NVL
Thi?t k? SP
Ki?m d?nh
Lao d?ng s? gi? công NVL s? lu?ng NVL xu?t dùng
(s? lít xang, d?u,...) Máy móc s? gi? máy ch?y
23
TIÊU TH?C PHÂN B? CHI PHÍ HO?T Ð?NG

• Là tiêu th?c do lu?ng s? don v? ho?t d?ng du?c
  th?c hi?n d?i v?i m?t d?i tu?ng t?p h?p chi phí.
• E.g s? lu?ng don d?t hàng, s? l?nh bán hàng, s?
  l?n thay d?i v? thi?t k? m?u s?n ph?m, s? gi? máy
  ch?y

24
TIÊU TH?C PHÂN B? CHI PHÍ HO?T Ð?NG
B?c d? NVL
Thi?t k? SP
Ki?m d?nh
- S? l?n b?c d? - S? l?n thi?t k? - S? lô hàng
SP A
SP B
25
SO SÁNH GI?A HTCPTT VÀ ABC

• Ð?i tu?ng t?p h?p chi phí
• Tiêu th?c phân b? chi phí
• Ph?m vi c?a chi phí

26
MÔ HÌNH ABC VÀ CÁC BU?C V?N D?NG

• Xác d?nh các ho?t d?ng
• Phân b? chi phí ngu?n l?c vào các ho?t d?ng
• Thi?t l?p TK chi phí cho t?ng ho?t d?ng (e.g
  627. XXX.YYY)
• XXX là mã y?u t? chi phí theo k? toán tài chính
• YYY là mã c?a trung tâm ho?t d?ng, ví d? 001-
  giao nh?n NVL, 002- chu?n b? s?n xu?t

27
MÔ HÌNH ABC VÀ CÁC BU?C V?N D?NG

• 641. XXX.YYY, 642. XXX.YYY
• Trong dó XXX là mã y?u t? chi phí theo k? toán
  tài chính
• YYY là mã c?a trung tâm ho?t d?ng, ví d? 101
  chuy?n hàng di bán, 102 d?t mua nguyên v?t
  li?u, 103 di?u hành kho bãi,..

28
MÔ HÌNH ABC VÀ CÁC BU?C V?N D?NG

• Tính chi phí cho m?t don v? ho?t d?ng
• L?p phi?u s? d?ng ho?t d?ng
• M? s? theo dõi theo t?ng ho?t d?ng
• L?p báo cáo ho?t d?ng
• Phân b? chi phí ho?t d?ng vào các d?i tu?ng ch?u
  chi phí

29
MÔ HÌNH ABC VÀ CÁC BU?C V?N D?NG
S? theo dõi chi phí theo ho?t d?ng
30
CÁC ?NG D?NG C?A ABC

• Tính giá thành s?n ph?m/d?ch v?
• Xác d?nh k?t c?u s?n ph?m
• KPI
• B?ng cân b?ng di?m (Balanced Scorecard)

31
UU ÐI?M C?A ABC

• Cung c?p thông tin v? giá thành s?n ph?m v?i d?
  chính xác cao hon h? th?ng chi phí truy?n th?ng
• Cung c?p thông tin ph?c v? cho vi?c dánh giá hi?u
  qu? ho?t d?ng và ra quy?t d?nh kinh doanh
• Cung c?p m?t s? hi?u bi?t c? th? hon v? m?i quan
  h? CVP
• Ph?c v? cho công tác qu?n lý trên toàn doanh
  nghi?p

32
NHU?C ÐI?M C?A ABC

• Chi phí d? phát tri?n h? th?ng ABC là r?t l?n
• M?t s? kho?n chi phí s?n xu?t chung phân b? khó
  khan
• L? thu?c nhi?u vào quy trình s?n xu?t kinh doanh
• Kém chính xác trong ng?n h?n
• V?n d?ng ABC có th? d?n d?n vi?c thay d?i v? co
  c?u t? ch?c

33
TH?C T? V?N D?NG ABC

• S?n xu?t
• Boeing
• British Telecom
• General Motos
• HP....
• D?ch v?
• American Airlines
• American Express...

34
V?N D?NG ABC ? VI?T NAM

• N?n công nghi?p ph? thu?c n?ng n? vào lao d?ng
• E.g Giày dép, di?t may, d? g?
• N?n kinh t? tri th?c d?n d?n chi?m uu th?
• T? d?ng hoá s?n xu?t
• Tin h?c hoá quy trình công ngh?
• K?t qu? kh?o sát 49 DN t?i TP.HCM (2005)
• Phân b? CPSC chung S? gi? lao d?ng, chi phí lao
  d?ng (33), s? gi? máy (14), NVLTT (6), t? l?
  d?nh m?c (8), m?c d? s? d?ng d?ch v? (4), k?t
  h?p nhi?u tiêu th?c (34)
• S? hi?u bi?t v? ABC r?t th?p (5/49)
• CPSXC trong 10 nam n?a tang m?nh (47), ?n d?nh
  (27)

35
V?N D?NG ABC ? VI?T NAM
Khó khan trong vi?c v?n d?ng ABC
36
V?N D?NG ABC ? VI?T NAM
S? c?n thi?t ph?i v?n d?ng ABC
37
M?T S? ÐI?M LUU Ý

• ABC không ch? don thu?n hu?ng v? các ho?t d?ng
  s?n xu?t mà hu?ng v? t?t c? các ho?t d?ng trong
  doanh nghi?p
• ABC không ph?i là phuong pháp tính giá thành don
  thu?n
• Giá thành s?n ph?m d?ch v? cung c?p b?i h? th?ng
  ABC mang tính d?y d? hon (bao g?m chi phí ngoài
  s?n xu?t)

38
BÀI T?P

• M?t công ty s?n xu?t 2 lo?i s?n ph?m, L và M, s?
  d?ng chung trang thi?t b? và quy trình công ngh?.
  D? li?u s?n xu?t trong k? nhu sau
• L M
• S? lu?ng s?n ph?m (sp) 5.000 7.000
• S? gi? lao d?ng cho 1 sp 1 2
• S? gi? máy cho 1 sp 3 1
• S? l?n chu?n b? s?n xu?t 10 40
• S? don d?t hàng 15 60

39
BÀI T?P

• Chi phí s?n xu?t chung (USD) theo các ho?t d?ng
• V?n hành máy móc 220.000
• Chu?n b? s?n xu?t 20.000
• B?c d? (don d?t hàng) 45.000
• 285.000
• Yêu c?u Tính chi phí s?n xu?t chung phân b? cho
  m?i don v? s?n ph?m L và M n?u công ty s? d?ng
• H? th?ng chi phí truy?n th?ng trong dó s? gi? lao
  d?ng làm tiêu th?c phân b?.
• ABC

40
GI?I BÀI T?P

• H? th?ng chi phí truy?n th?ng
• S? gi? lao d?ng
• S?n ph?m L 5.000 sp 1 gi?/sp 5.000
• S?n ph?m M 7.000 sp 2 gi?/sp 14.000
• 19.000
• T? l? phân b? CPSXC 285.000/19.000 15 USD/gi?
• CPSXC phân b? cho
• S?n ph?m L 1 gi?/sp 15 USD/gi? 15 USD/sp
• S?n ph?m M 2 gi?/sp 15 USD/gi? 20 USD/sp

41
GI?I BÀI T?P

• H? th?ng ABC
• S? gi? máy ch?y
• S?n ph?m L 5.000 sp 3 gi?/sp 15.000
• S?n ph?m M 7.000 sp 1 gi?/sp 7.000
• 22.000
• Theo ABC, CPSXC du?c phân b? can c? vào tiêu
  th?c phân b? chi phí ho?t d?ng
• V?n hành máy 220.000/22.000 10 (USD/gi?)
• Chu?n b? SX 20.000/50 400 (USD/l?n)
• B?c d? 45.000/75 600 (USD/l?n)

42
GI?I BÀI T?P

• CPSXC du?c phân b? nhu sau
• SP L SP M
• V?n hành máy 150.000 70.000
• Chu?n b? SX 4.000 16.000
• B?c d? 9.000 36.000
• 163.000 122.000
• S? lu?ng s?n ph?m s?n xu?t 5.000
  7.000
• CPSXC phân b? cho 1 sp (USD) 32,60
  17,43

43
SO SÁNH K?T QU?
CPSXC phân b? vào s?n ph?m M và L

• HTCP truy?n th?ng ABC
• L 15,00 32,60
• M 30,00 17,43