Futbol Kul

1
Futbol Kulüplerinin Yapisal ve Islevsel
Sorunlari ve ÇÖZÜM ÖNERILERI
15 Ocak 2011
2
IÇERIK

• Türk Futbolunun Yapisi
• Vergi Sorunlari
• Yasa Ihtiyaçlari
• GSGM Sorunlari
• Sporda Siddetin Önlenmesine iliskin Öneriler

2
3
TÜRK FUTBOLU
SAYILAR

• Kulüpler
• Profesyonel 126
• Amatör 4,800
• Futbolcular
• Profesyonel 3,700
• Amatör 240,000
• Grassroots 220,000
• Antrenörler
• Toplam 15,000

TÜRKIYE Toplam Nüfus 72,500,000 (100 ) 28
Yas ve alti Nüfus 36,200,000 (50 ) 14 Yas ve
alti Nüfus 19,000,000 (26 ) 65 Yas ve üstü
Nüfus 5,000,000 (7 )
3
4
KULÜPLER BIRLIGI
KISACA

• Süper Lig Kulüpler Birligi Vakfi
• Süper Lig Kulüplerinin bir araya gelerek
  olusturdugu Vakif hukuki statüsündeki tüzel
  kisiliktir. Bu Birligin Ingilteredeki karsiligi
  Premier League Ltd Almanyadaki karsiligi
  Deutsche Fussball Liga GmbH (Bundesliga)
  Ispanyada LFP (La Liga) Italyada Serie A Lega
  Calcio ve Fransada Ligue De Football
  Professionnel (Ligue 1) dir.
• Vakfin merkezi Ankaradir. Son yillarda TFFnin
  merkez birimlerini Ankaradan Istanbula
  tasimasinin ardindan Vakif da çalismalarini ve
  toplantilarini yogunlukla Istanbulda
  yapmaktadir.
• Kulüpler Birligi, 2010 yilinda EPFL (Avrupa
  Profesyonel Futbol Ligleri Birligi) üyeligine
  kabul edilmistir. Kulüpler Birligi 2011 yilinda
  EPFL Genel Kurul Toplantisina da ev sahipligi
  yapacaktir. EPFL ile isbirligi içinde çalisilarak
  Türkiye için örnek Lig modelleri 2011 yili
  içerisinde hazirlanacaktir.

• Türk Medeni Kanuna göre Vakiflar gerçek yada
  tüzel kisilerin yeterli mal ve haklari belirli ve
  sürekli bir amaca özgülemeleriyle olusan tüzel
  kisilige sahip mal topluluklaridir. (MK.mad.101)

4
5
FUTBOL KULÜPLERININ HUKUKI YAPILARI

• Bugün Liglerimizde yer alan Futbol Kulüplerimizin
  hukuki yapisi 3 ana baslik altinda toplanabilir.
  Buna göre
• A- Dernek Statüsündeki Futbol Kulüpleri
• Dernekler, en az yedi kisinin kazanç paylasma
  disinda belirli ve ortak bir amaci
  gerçeklestirmek üzere, bilgi ve çalismalarini
  sürekli olarak birlestirmek suretiyle
  olusturduklari tüzel kisilige sahip kisi
  topluluklaridir. (MK.mad.56)
• B- Anonim Sirket Statüsündeki Futbol Kulüpleri
• Anonim Sirket, bir unvana sahip, esas sermayesi
  muayyen ve paylara bölünmüs olan ve borçlarindan
  dolayi yalniz mamelekiyle sorumlu bulunan
  sirkettir. Ortaklarin mesuliyeti, yalniz taahhüt
  etmis olduklari sermaye paylari ile sinirlidir.
  (TTK.mad.269)
• C- IMKBde Islem Gören Halka Açik Anonim Sirket
  Statüsündeki Futbol Kulüpleri
• Hisse senetleri halka arz edilmis olan veya ortak
  sayisinin 250 kisiyi geçtigi belirlenip, hisse
  senetleri halka arz edilmis sayilan sirkettir.

5
6
KULÜPLER BIRLIGININ YENIDEN YAPILANMASI

• Uluslararasi gelisime paralel olarak Kulüpler
  Birliginin tüzel kisilik statüsü ile yetki ve
  görevleri özel bir kanunla belirlenmelidir.
• Bu yeni yapida, Kulüpler için getirilecek üyelik
  kriterleri ile mali ve idari denetim sistemleri
  uluslararasi profesyonel futbolun gerektirdigi
  üst düzey standartlarin teminini zorunlu hale
  getirecektir.
• Bu yapida, Ingiltere modelinde oldugu gibi hem
  Kulüpler Birligi hem de Kulüpler kar gütme
  amaciyla olusturulmus tüzel kisilikler
  olacagindan, bugün profesyonel futbolun yönetim
  sistemine disaridan yapilan karsi elestirilerin
  pek çogu da ortadan kaldirilmis olacaktir.
• Hesap verilebilirlik, seffaflik ve mali
  sorumluluk temel idari ilkeler haline gelecektir.

6
7
AVRUPA FUTBOL YAPILANMASI

• Avrupadan örnek olarak alinan ülkelerde, ulusal
  futbol birlikleri asagidaki sekilde uluslararasi
  örgütlerin çatisi altinda toplanmaktadir. Asagida
  Profesyonel Lig olarak isimlendirilen tüzel
  kisilik ülkemizde Kulüpler Birligi Vakfi olarak
  yapilanmistir.

FIFA
Federasyon
UEFA
Profesyonel Lig(ler)
EPFL
Kulüpler
ECA
Futbolcular
FIFPro
7
8
AVRUPADA KULÜPLER BIRLIGI MODELI
LIG MODELI

• Profesyonel Futbol yönetimi, yani Lig(ler) tüzel
  kisilikleri asagidaki faaliyetleri kendisi
  planlamakta ve yönetmektedir.

8
9
FEDERASYONLARIN YENIDEN YAPILANMASI

• Federasyonlar yeniden yapilandirilarak
  uluslararasi ve ulusal gereklilikler yeniden
  gözden geçirilmeli ve buna göre ilerlenmelidir.
• Tek tip Federasyon modelinin, degisik ve çesitli
  spor dallarinin ihtiyaçlarini karsilamasi mümkün
  degildir. Mevcut tek tip model, basketbol,
  voleybol, hentbol vb. federasyonlarin
  uluslararasi normlarda yönetilmesini saglayacak
  düzeyde bulunmamaktadir.
• Futbolda Dünyanin ileri 5 ülkesinde oldugu gibi
  Federasyonun yeniden yapilandirilmasi
  gerekmektedir.
• Bu yapida, Amatör Futbol ile Milli Takimlar
  faaliyetleri tamamiyla Federasyon çatisi altinda
  yapilanmali ve idare edilmeli, ancak Profesyonel
  Futbol olusturulacak yeni yapisi ile Kulüpler
  Birliginin yönetimine birakilmalidir.
• Bu durumda TFF, tüm enerjisini Futbol Gelistirme,
  Amatör Futbol ve Milli Takimlarin faaliyetlerine
  yogunlastiracagindan Türk Futbolunda topyekün
  kalkinma modelinin etkin bir sekilde isletilmesi
  ve Milli Takimlarin sürdürülebilir sportif
  basarilar elde etmesi kolaylikla
  saglanabilecektir.

9
10
LIGLERIN YENIDEN YAPILANMASI
PROFESYONEL LIGLER

• Profesyonel Futbolun kurulacak yeni tüzel
  kisilik altinda yeniden örgütlenmesi, TFFnin bu
  alandan çikarak Amatör Futbola yogunlasmasi ile
  Profesyonel Ligler (yarismaci ligler) yeniden
  yapilandirilacaktir.
• Profesyonel Futbol Ligleri, Avrupadaki
  örneklerinde oldugu gibi Profesyonel Futbol
  organizasyonunu idare eden yeni tüzel
  kisilik(ler) olarak yapilandirilacaktir.
• Bu yeni yapida, profesyonel takim sayisi ve
  profesyonellik kriterleri yeniden tanimlanacak,
  rekabetçi, güçlü bir Lig modeli olusturulacaktir.
• Profesyonel Kulüpler altyapilarini amatör
  kulüplerle destekleyeceginden amatör futbola
  katkilari büyüyecek, amatör futbol bu katkilarla
  futbolun gelisimi için sürekli bir kaynak
  saglamis olacaktir.

10
11
LIGLERIN YENIDEN YAPILANMASI
AMATÖR LIGLER

• Amatör Ligler kentsel, bölgesel ve ulusal olarak
  yeniden yapilandirilacak, egitim ve amatör spor
  ruhunun gelisimi, her zaman yarismanin önünde
  tutulacaktir.
• Bugün ülkemizde amatör futbol kulübü olarak
  faaliyette bulunan kulüpler aslinda profesyonel
  anlamda yarismakta olup, amatör kelimesi sadece
  alt liglerde yarismayi ifade etmektedir.
• Bu kulüplerde futbolculara ödenen ücretler ve
  yapilan harcamalar büyüklügü itibariyla amatör
  futbolun dogasina aykiridir.
• Ülkemizdeki amatör kulüp sayisi 4.500 iken,
  Almanya da bu sayi 27.000 dir. Bu sayilar
  ülkemizdeki amatör futbol anlayisinin
  çarpikliginin en açik göstergesidir.
• Amatör liglerin üstünde bir ulusal üst lig
  olusturulacak, bu da profesyonellige geçiste
  Kulüplerin hazirlanmasi için uygun bir platform
  olacaktir. Alt amatör ligler, profesyonel
  futbolun kaynagi ve alt yapisi olacak, futbol
  altyapi egitimi buralarda verilecektir.

11
12
VERGI SORUNLARI
STOPAJ

• A- Stopaj Oranlari
• Halihazirda uygulanan stopaj oranlari Futbolcular
  için
• En üst ligde 15,6
• En üst ligin bir altinda 10,6
• Diger alt liglerde ise 5
• olarak uygulanmakatadir.
• Diger alt liglere uygulanan oran, aslinda bu
  liglerde yarisan kulüplerin amatör kulüp
  niteliginde olmalari sebebiyle daha asagiya
  indirilmelidir. Bu yük, teknik adamlar için
  normal gelir vergisi oranlarinda olup, yaklasik
  35 lik bir vergi maliyeti yaratmaktadir. Bu
  oranin futbolcular için yapilan uygulamaya
  paralel sekilde kademeli olarak yeniden gözden
  geçirilmeli ve belirlenmelidir.

12
13
VERGI SORUNLARI
KATMA DEGER VERGISI

• B- KDV Oranlari
• Müsabaka biletlerinde uygulanan KDV orani 18
  dir. Oysa örnek olarak sinema biletleri uygulanan
  KDV orani 8 dir. Her iki aktivite de benzer
  seyir faaliyetlerini içermesine ragmen, KDV
  oraninda ciddi bir farklilik bulunmaktadir. Bu
  oranin düsürülmesi, bir taraftan spor müsabakasi
  izleyicisinin artmasini saglayacak, diger
  taraftan ise verginin daha fazla izleyiciden
  tahsili ile yayginlasmasini ve Devletin vergi
  gelirinde bir azalma olmamasini saglayacaktir.
• Diger egitim kurumlarinda verilen hizmetlere
  iliskin KDV oraninin 8 olmasina karsin, spor
  okullarinda verilen hizmetlerle ilgili KDV orani
  da 18 dir. Bu oranin da diger egitim kurumlari
  ile ayni seviyeye çekilmesi, çocuklarimizin temel
  spor egitimi almasini kolaylastiracaktir.
• Müsabaka biletleri üzerinden alinmakta ve
  belediyelere aktarilmakta olan Eglence Vergisi de
  tamamen kaldirilmalidir. Belediyelerin bir
  taraftan çesitli isimler altinda spor kulüplerine
  destek olmasi diger taraftan ise bu sekilde vergi
  almasinin bir çeliski yarattigi açiktir.

13
14
VERGI SORUNLARI
DAMGA VERGISI

• C- Damga Vergisi
• Kulüplerimizin, sözlesmelerdeki noter tasdiki
  sartinin kaldirilmasini takiben azalmis olsa da,
  damga vergisinden kaçinmak için çifte sözlesme
  uygulamasina gittikleri malumdur.
• Kulüplerimiz ile sporcular arasindaki hizmet
  sözlesmelerine uygulanan damga vergisi, aynen
  isçi ile isveren arasindaki hizmet
  sözlesmelerinde oldugu gibi kaldirilmalidir.
• Damga vergisinin kaldirilmasi, çifte sözlesme
  uygulamasini sonlandiracak, bu yolla stopaj
  tahsilatinin artmasina sebebiyet verecek ve
  Devletin bu yolla elde ettigi vergi geliri de
  azalmamis olacaktir.

14
15
VERGI SORUNLARI
VERGI GERI DÖNÜSÜ

• D- Spordan Saglanan Verginin Spora Geri
  Döndürülmesi
• Kulüplerimiz, faaliyetleri ile ilgili olarak
  degisik isim ve oranlarda, ciddi tutarlara ulasan
  vergiler ödemektedirler.
• Kulüplerin bu sekilde ödedikleri vergilerin
  ilgili kulüp adina açilacak bir hesapta
  toplanmasi ve söz konusu kulübün amatör spor
  branslarindaki faaliyetlerindeki harcamalarinda
  kullanilmasina izin verilmesi saglanmalidir.
• Bu sayede amatör branslarda yatirim yapan
  kulüpler bu yatirimlarini sürdürme konusunda
  tesvik edilmis olacaktir.
• Kaynak olarak kulübe geri döndürülecek bu paranin
  harcanmasi kamusal denetime ve cezai sorumluluga
  baglanarak kötüye kullanmanin önüne geçilebilecek
  bir mekanizmanin kolaylikla kurulabilmesi de
  mümkündür.

15
16
VERGI SORUNLARI
TESVIK ve BORÇLARIN YAPILANDIRILMASI

• E- Spor Tesisi Yatirimlarinin Tesviki
• Kulüpleri spor tesisi yapmaya yönlendirecek ve
  özendirecek bir tesvik sistemi olusturulmalidir.
• Bu sekilde kulüpler, modern ve donanimli
  tesisleri ile özellikle amatör spor dallarinda
  güçlü bir yapiya sahip olabileceklerdir.
• Yine bu sistemin kamusal bir denetime ve cezai
  sorumluluga baglandigi bir mekanizma kolaylikla
  kurulabilecektir.
• F- Vergi ve SGK Borçlarinin Yeniden Yapilanmasi
• Bugüne kadar yapilan yeniden yapilandirmalar
  futbol kulüplerine önemli kolayliklar
  saglamistir.
• Sadece alt liglere mahsus olmak üzere birikmis
  vergi ve SGK borçlarinin affedilmesi mali
  imkanlari sinirli bu tür kulüpler için hayati
  önem tasimaktadir.

16
17
YASA IHTIYAÇLARI
SPOR KULÜPLERI YASASI

• A- Spor Kulüpleri Yasasi
• Spor Kulüplerinin
• Profesyonel ve Amatör kriterlerine,
• Istirak etmekte olduklari müsabaka türüne (lig,
  turnuva vs.),
• Bu müsabakalarin ait oldugu organizasyonun tüzel
  kisiligine,
• Faaliyet gösterilmekte olan spor bransinin
  uluslararasi ve ulusal federatif yapilanmasinin
  uygunluguna,
• göre yeniden tanimlanmasi gerekmektedir.

17
18
YASA IHTIYAÇLARI
SIDDET YASASI

• B- Sporda Siddet ve Düzensizligin Önlenmesine
  iliskin Yasa
• Komisyona sunulan yasa tasarisi Kulüpler Birligi
  Vakfina henüz intikal ettirilmis olup söz konusu
  tasari ile ilgili görüsler bilahare sunulacaktir.

18
19
YASA IHTIYAÇLARI
SPONSORLUK

• C- Sponsorlukla ilgili Yasal Düzenlemeler
• Mevcut sponsorluk düzenlemeleri, sadece
  sponsorluk harcamalarini kanunen taninmayan gider
  olmaktan çikartarak gider gösterilebilmesini
  saglamaktadir. Sponsorlugun artabilmesi için
  bunun disinda da faydalar saglanabilmesi
  gerekmektedir.
• Mevcut yasal düzenlemeler ile sponsorluk,
  profesyonel ve amatör kurumlara ve faaliyetlere
  sponsorluk adi altinda ikiye ayrilmis durumdadir.
  Söz konusu ayrimin tanimlanmasinda yasanan
  zorluklar da uygulamada (vergisel hususlar basta
  olmak üzere) ciddi zorluklara sebep olmaktadir.
• Sponsorluk uygulamalarinin reklam
  uygulamalarindan farklilastirilarak daha fazla
  avantajlar saglayan bir uygulama haline
  getirilmesi gerekmektedir. Sponsorluk
  harcamalarindaki KDV oraninin indirilmesi,
  sponsor firmalarin kurumlar vergisi matrahinda
  belirli oranda bir indirim yapabilmesinin
  saglanmasi uygun olacaktir.

19
20
YASA IHTIYAÇLARI
TAHKIM

• D GSGM Tahkim Kurulu Kararlarinin Kesinliginin
  Anayasa Mahkemesi Tarafindan Iptalinin TFF Tahkim
  Kurulu Kararlarinin Kesinligine Etkisi,
• E- Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu Kararlarina
  Karsi Yargi Yolunun Açilmasina Iliskin Anayasa
  Mahkemesinin Iptal Kararinin Etkileri
• Anayasa Mahkemesi kararlari kapsaminda sporun
  yargisal yapisi hakkinda düzenleme yapilmasi
  gerektigi açiktir. Bu husustaki görüs ve
  düsüncelerimizi kapsamli bir rapor halinde ayrica
  sunacagiz.

20
21
GSGM SORUNLARI
TESISLER

• A Spor Tesislerinin Kulüplere Devri
• Kulüplerimizin kullanmakta oldugu spor tesisleri
  GSGMye, Belediyelere, Hazineye veya Vakiflar
  Genel Müdürlügüne aittir. Kulüpler, bu tesisleri
  kira, intifa, isgal suretiyle kullanmaktadir ve
  buna iliskin ciddi meblaglar ödemektedirler.
• GSGMnin bünyesinde bulunan tesisleri Kulüplere
  bedelsiz devir hak ve yetkisi bulunmaktadir. Söz
  konusu düzenleme kanunla yapilmistir. Ancak
  kanunun uygulamasina iliskin yönetmelikte
  kanundan farkli olarak mevcut sözlesmelerin
  istisna oldugu düzenlenmistir. Bu durumda kira
  kontrati süren ve düzenli bir sekilde kirasini
  ödeyen kulüpler bedelsiz devir hakkindan
  yararlanamamaktadir. Buna karsi, temerrüde
  düserek kullanima iliskin sözlesmesi feshedilen
  kulüpler bedelsiz devre iliskin düzenlemeden
  yararlanabilmektedir. Öncelikle bu haksiz
  uygulamaya bir an önce son verilmelidir.
• Ayrica basta GSGM olmak üzere kamu kurumlari
  belirlenecek mali kosullarla sahibi olduklari
  spor tesislerini kulüplere devretmelidir. Devir
  kosullarina iliskin görüslerimiz ayrica
  belirtilecektir.

21
22
GSGM SORUNLARI
PROTOKOL TRIBÜNLERI

• B Protokol Tribünlerinin Devri
• Spor tesislerinde bulunan Protokol tribünlerinden
  yararlanacak kisiler bir liste ile belirlenerek
  sinirlanmalidir.
• Protokol tribünü uygulamasina son verilerek,
  protokole tabi olacak kisilerin agirlanmasi,
  ilgili müsabakanin organizasyonundan sorumlu
  kulübün sorumlulugunda olmalidir.
• Bugünkü uygulamada Protokol Tribününden
  yararlanacak kisilerin kapsami son derece genis
  oldugu gibi, bos kalan kapasite GSGM tarafindan
  bu tribüne oturma niteligini haiz olmayan
  kisilere bedel karsiliginda kullandirilmaktadir.
• Önerimiz, asgari 15, azami 25 kisilik bir
  kapasitenin, nitelikleri Devlet protokolüne uygun
  sekilde belirlenmis kisilerce ev sahibi kulübün
  sorumlulugunda ve protokol uygulamalarina yakisir
  yer ve kosullara sahip bir alanin tahsis edilmesi
  suretiyle, kullanilmasinin saglanmasidir.

22
23
GSGM SORUNLARI
PAYLAR

• C GSGM Paylarinin Düsürülmesi
• Futbol kulüplerinin faaliyetlerinden degisik isim
  ve oranlarda alinan GSGM paylarinin tamamen
  kaldirilmasi önerilmektedir.
• Özellikle yayin yeri ücreti, reklam payi, yayinci
  kurulus araç tahsis ücreti gibi kalemler altinda
  alinan paylarin tamamen kaldirilmasi talep
  edilmektedir.
• GSGMye ait tesislerde yapilan müsabakalara ait
  biletlerden alinan GSGM paylarinin da
  kaldirilmasi, bilet satisi konusunda GSGMnin
  mevcut yetkisinin kulüplere devri önerilmektedir.

23
24
GSGM SORUNLARI
SPOR BAHIS OYUNLARI

• D IDDAA Oranlarinin Arttirilmasi
• Spor müsabakalari bahis oyunu iddaa
  gelirlerinden kulüplere saglanmakta olan isim
  hakki payinin arttirilmasi ve bu sekilde
  özellikle alt liglerdeki kulüplere kaynak
  akisinin saglanmasi büyük önem arz etmektedir.
• E IDDAA Oyununun Özellestirilmesi Süreci
• Avrupada oldugu gibi, Türkiyede de spor bahis
  oyunlarinin özellestirilmesi gündemdedir. GSM
  pazarinda oldugu gibi, çoklu lisans sistemine
  geçilmesi düsünülmektedir. Bu lisanslardan bir
  tanesinin TFF veya Kulüpler Birligine bedelsiz
  tahsisi ve özellestirme halinde dahi lisans
  alanlarin kulüplere ödeyecegi isim haklarinin
  sartname ve sözlesmelere eklenmesi uygun
  olacaktir.

24
25
SPORDA SIDDETIN ÖNLENMESI
ÖNERILER

• A Stadyumlarin Yenilenmesi
• Yeni stadyumlarin insasi, mevcut stadyumlarin
  modernizasyonu ile genel olarak stadyumlardaki
  konforun, güvenligin arttirilmasi sporda siddetin
  önlenmesine dair yapilacak uygulamalarin temelini
  olusturmaktadir. Kaynak olarak da Iddaa
  oyunundan elde edilen gelirlerin bir bölümünün
  tahsisi kullanilabilir.
• B Polislerin Egitimi
• Spor alanarinda siddet ve düzensizligin önlenmesi
  için görev yapacak polislerin özel egitimden
  geçirilmesi, polis okullarinda bu konuya iliskin
  derslerin müfredata alinmasi, egitim, iase ve
  mesai ücretlerinin Iddaa oyunundan yaratilacak
  bir kaynak ile gerçeklestirilmesi önerilmektedir.

25
26
SPORDA SIDDETIN ÖNLENMESI
ÖNERILER

• C Özel Güvenlik Egitimi
• Spor organizasyonlarinda görev yapacak Özel
  Güvenlik görevlilerinin bu konularda özel egitim
  almis olmasi, görev yapacagi spor tesislerinde
  zorunlu staja tabi tutulmasi saglanmalidir.
• D Milli Egitim Müfredatinin Yenilenmesi
• Sporda siddet ve düzensizligin önlenmesi
  hususunda müfredata ders konulmasi,
  televizyonlarda bu nitelikte yapilacak
  programlarin tesvik edilmesi ve böylelikle spor
  kültürünün evlere ve okullara girmesi
  saglanmalidir.
• E Kamu Görevlilerinin Sorumlulugu
• Sporda siddet ve düzensizligin önlenmesine dair
  kanun tasarisinda, yasa uygulayicilarin
  görevlerini ifada ihmal ve kasitlari bir memur
  suçu olarak düzenlenmeli ve agir sekilde
  cezalandirilmalidir.

26
27
Futbol Kulüplerinin Yapisal ve Islevsel
Sorunlari ve ÇÖZÜM ÖNERILERI
15 Ocak 2011