Krajowy system zbywalnych uprawnien do emisji

1
Krajowy system zbywalnych uprawnien do emisji

• Warsztaty na temat
• Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie handlu
  uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
• dr.hab.inz. Janusz Mikula
• Departament Inwestycji i Rozwoju Technologii
• Ministerstwo Srodowiska

2
Cel wdrozenia systemu

• Ograniczenie emisji i szkodliwosci stezen
  zanieczyszczen (SO2,NOx)
• Redukcja emisji gazów cieplarnianych
• Wywiazanie sie z aktualnych i przyszlych
  zobowiazan miedzynarodowych
• Redukcja kosztów wypelniania zobowiazan
  szczególnie technologicznych emisja SO2, NOx
  (dyrektywa IPPC i LCP)
• Przygotowanie do uczestnictwa w unijnym i
  miedzynarodowym handlu emisjami GC

3
Podstawa prawna

• Regulacje generalne
• - poprawka do ustawy Prawo ochrony srodowiska
  lub
• - osobna ustawa o zbywalnych uprawnieniach do
  emisji
• Regulacje szczególowe
• rozporzadzenie Ministra Srodowiska tworzace
  rynki handlu emisjami dla poszczególnych
  zanieczyszczen

4
Zasieg i typ programu

• Caly obszar Rzeczpospolitej Polskiej
• System oparty na modelu Cap and Trade

5
Przedmiot handlu

• SO2
• NOx
• CO2 - po przyjeciu Dyrektywy UE
• ewentualne poszerzenie zakresu przedmiotu handlu
  o metan CH4 znaczacy potencjal redukcyjny

6
Potencjalny zakres HE w Polsce(po uwzglednieniu
realnych warunków)

• 1. Handel emisjami w skali kraju (w perspektywie
  2-3 lat)
• CO2, CH4 (sektory bez ograniczen)
• SO2, NOx (grupa obiektów LCP)
• 2. Handel emisjami w skali kraju (w perspektywie
  4-6 lat)
• SO2, NOx (inne sektory)
• 3. Handel emisjami w skali wojewódzkiej lub
  strefowej (w perspektywie 4-6 lat)
• SO2, NOx

7
Zasadnicze elementy systemu

8
Szczebel regulacji

• ZAKLAD (INSTALACJA)
• zgodne z istniejacym ustawodawstwem polskim jak i
  projektem Dyrektywy UE w sprawie handlu GC

9
Jednostka obrotu

• 1 uprawnienie opiewajace na emisje 1 tony danego
  zanieczyszczenia posiadajace unikalny numer
  identyfikacyjny

10
Uczestnicy systemu

• Systemem powinny byc objete zródla stacjonarne z
  mozliwie wielu sektorów,
• Obowiazkowo podmioty powyzej okreslonego progu
• - sektor energetyczny przyjecie progu 20 MW
  (zgodnie z projektem Dyrektywy 2001/0245(COD))
• - koniecznosc ustalenie progów dla pozostalych
  sektorów

11
Alokacja uprawnien 1

• Najprawdopodobniej Grandfathering (GF) na
  podstawie danych o emisji z lat przeszlych,
  ewentualnie z niewielkim udzialem sprzedazy na
  aukcji,
• Alokacja odplatna (np. aukcja) dla podmiotów
  nowopowstajacych lub dolaczajacych (juz
  istniejacych) do programu

12
Alokacja uprawnien 2

• Mozliwe jest takze negocjowanie poziomów i
  sposobu alokacji z zainteresowanymi stronami
• Alokacja coroczna
• Kluczowa kwestia jest wyznaczenie calkowitego
  limitu emisji
• - niekorzystny jest nadmiar uprawnien na rynku,
• - powinien ulegac corocznemu proporcjonalnemu
  obnizeniu

13
Pozostale elementy systemu 1

• Monitoring - zasady monitoringu musza byc zgodne
  z ustawodawstwem krajowym i UE
• - wymóg ciaglego monitoringu zanieczyszczen
  konwencjonalnych (np. SO2, NOx) dla zródel
  spalania o mocy gt100 MW

14
Pozostale elementy systemu 2

• Rejestry emisji i uprawnien - prowadzone
  centralnie, przez wydelegowana instytucje o
  roboczej nazwie np. Agencja Ochrony Atmosfery
  (AOA) (nie Ministerstwo). Powinny byc dostepne
  publicznie w internecie.

15
Pozostale elementy systemu c.d.

• Nadzór i kontrola nad systemem
• - kontrola konstytucyjna Ministerstwo Srodowiska
• - wiekszosc kompetencji scedowanych na AOA
• Weryfikacja danych o emisji
• - odpowiednie struktury wojewódzkie,
• - na poziomie krajowym Inspekcja Ochrony
  srodowiska

16
System oparty na dwubiegunowosci 1

• Zbywalne uprawnienia do emisji zanieczyszczen
  funkcjonuja obok niezbywalnych uprawnien do
  emisji
• Kazdy uczestnik systemu bedzie musial posiadac
  niezbywalne pozwolenie zintegrowane (ew.
  pozwolenie na emisje GC),

17
System oparty na dwubiegunowosci 2

• Niezbywalne uprawnienia do emisji czyli
  indywidualne limity emisji sa ksztaltowane przez
• - obiektowe normy emisji (dyrektywa LCP i
  dyrektywa dot.spalania odpadów),
• - ocena wplywu danego obiektu na srodowisko
  przy wydawaniu decyzji lokalizacji i pozwolen
  emisyjnych
• - ocena zgodnosci z BAT przy przyznawaniu
  pozwolen zintegrowanych,
• - Programy Ochrony Powietrza (POP)

18
Udogodnienia systemu

• Mozliwosc zachowywania uprawnien na kolejne
  lata/okresy rozliczeniowe,
• Mozliwosc pozyczania uprawnien (borrowing)
  pokrycie aktualnej emisji uprawnieniami wydanymi
  w przyszlosci
• Wlaczenie do systemu jednostek redukcji
  uzyskanych z realizacji projektów inwestycyjnych
  np. JI i CDM

19
Obostrzenia i sankcje

• Niezbywalne uprawnienia do emisji limity emisji
• Czesc uprawnien do emisji GC powinna byc zbywalna
  tylko w kraju, aby zabezpieczyc wypelnienie
  zobowiazan Protokolu z Kioto
• Wprowadzenie ograniczenia zapobiegajacego
  zachowywaniu nadmiernej liczby uprawnien
• Nakladanie kar za przekroczenie dopuszczalnego
  poziomu emisji wyrazonego liczba posiadanych
  uprawnien

20
Najwazniejsze problemy 1

• Silne ograniczenie swobody handlu emisjami przez
  inne instrumenty prawne
• Duza niepewnosc odnosnie nowych kluczowych
  elementów krajowego systemu ochrony powietrza
  (programy ochrony powietrza, pozwolenia
  zintegrowane, interpretacja BAT)

21
Najwazniejsze problemy 2

• Niepewnosc odnosnie koncowego ksztaltu dyrektywy
  dot. handlu emisjami GHG w UE
• Niepewne perspektywy miedzynarodowego handlu
  emisjami GHG

22
Krajowy system ochrony powietrzaMozliwe
zagrozenia dla przedsiebiorstw

• 1. Pozwolenia zintegrowane (zgodnosc z BAT) gt
  ryzyko zaostrzenia standardów emisji dla obiektów
  istniejacych
• 2. Programy Ochrony Powietrza (zgodnosc z
  normami stezen) gt ryzyko zaostrzenia wymagan w
  pozwoleniu na emisje (nizsze dopuszczalne emisje)
• 3. Krajowe pulapy emisji (uzgodnienia
  miedzynarodowe) gt ryzyko zaostrzenia
  dotychczasowych limitów krajowych np. GHG po 2012
  r, SO2, NOx, VOC po roku 2010.

23
Wkomponowanie handlu emisjami w krajowy system
ochrony powietrza
24
Mozliwe kierunki wdrozeniahandlu emisjami
Model 1 - realizacja krajowych pulapów emisji
25
Mozliwe kierunki wdrozenia handlu emisjami
Model 2 - realizacja lokalnych wymagan
redukcyjnych
26
Mozliwe kierunki wdrozenia handlu emisjami
Model 3 - realizacja zaostrzonych wymagan
emisyjnych
27
Kluczowe kwestie

• Okreslenie zakresu wdrozenia handlu emisjami i
  elastycznych instrumentów do polskiego prawa
• Okreslenie formy prawnej zbywalnego uprawnienia
  do emisji oraz relacje pomiedzy uprawnieniem
  zbywalnym (allowance) a pozwoleniem niezbywalnym
  (permit)
• Okreslenie sposobu tworzenia pozwolenia
  niezbywalnego z uwzglednieniem nowych
  instrumentów ochrony powietrza (pozwolenie
  zintegrowane, POP)
• Wypracowanie interpretacji BAT, umozliwiajacych
  zachowanie dotychczasowych standardów emisji

28
Alternatywne podejscia do dalszych prac

• Wariant 1 (ograniczony)
• wezszy zakres wdrozenia handlu emisjami
  (wylacznie krajowy Cap and Trade)
• minimalizacja zmian prawnych, ewent. redukcja
  oplat za emisje
• brak zmian innych mechanizmów elastycznych
• Wariant 2 (kompleksowy)
• szerszy zakres wdrozenia handlu emisjami (krajowy
  i lokalny)
• poszerzenie zakresu mechanizmu kompensaty
• redukcja oplat za emisje dla podmiotów z HE
• wypracowanie korzystnej interpretacji grupowego
  BAT

29
Glówne zalozenia dla dalszych prac

• Koncentracja na opracowaniu strukturalnego modelu
  krajowego handlu emisjami (Model 1 i 3,
  przeznaczony najpierw do handlu CO2, SO2, NOx)
• Zgodnosc proponowanych rozwiazan z projektem
  dyrektywy UE odnosnie handlu emisjami GHG
• Maksymalne wykorzystanie istniejacych mechanizmów
  i instytucji w polskim systemie ochrony powietrza
• Równolegle prowadzenie prac prawnych z
  projektowaniem systemu

30
Glówne komponenty prac projektowych