YARATICILIGIN GELISIMINI ETKILEYEN FAKT

1
YARATICILIGIN GELISIMINI ETKILEYEN FAKTÖRLER
2

• Çocugun bulundugu ortama uyum gösterme
  zorunlulugu,
• Otoritenin baskin oldugu tutum ve
  davranislar,böyle bir çevrede yasamasi,
• Küçük düsürücü ve alayci tutum ve davranislar,
• Çocuklarla yeterince ilgilenilmemesi,tartisilip
  konusulmamasi,izlenimlerinin anlatilmasina olanak
  taninmamasi,
• Kisinin kendisinin kati ve hosgörüsüz yapida
  olmasi,
• Özellikle egitimcilerin ayrintilara çok yer veren
  tavirlari,
• Yenilikçi yaklasimlara katilmasina imkan
  verilmemesi,
• Çocugun soru sormasinin engellenmesi ve ona soru
  sormaktan kaçinilmasi
• Çocugun içtenlik ve dogalliginin kisitlanmasi,

3
(No Transcript)
4
(No Transcript)
5

• Çocuklarin yaris içine sokulmasi ve hep
  basarilarin vurgulandigi bir çevrenin
  yaratilmasi,
• Çocugun tek yönlü düsünmeye yöneltilmesi ve yeni
  düsünceler üretmesine olanak taninmamasi,
• Çocugun yanlis yapmaktan, yenilgiye düsmekten,
  alay edilmekten korkmasi,
• Çocugun mükemmelliyetçi olarak yetistirilmesi ,

6

• Oyunlarda kizlar ve erkeklerin oynayacagi oyunlar
  olarak cinsiyet ayrimi yapilmasi,

7
(No Transcript)
8

• Çocugun tesvikten yoksun, elestirici ve tenkit
  edici bir ortamda bulunmasi
• Çocuga bol materyal verilmemesi
• Çocugun yas ve gelisim düzeyine uygun olmayan
  etkinliklerin verilmesi
• Çocugun sinirli bir hayat görüsü içerisinde
  yetistirilmesi

9

• Her ihtiyacinin anne ve baba tarafindan
  karsilanmasi,
• Çocuga uyarici çevre olanaklarinin saglanmamasi,
• Çocugun aile ve egitim ortaminda kazandigi olumlu
  davranislarinin hayata geçirilmesine firsat
  verilmemesi,
• Çocuklarin bazi davranis biçimlerini taklit
  etmeye yönlendirilmesi,
• Çocuga ögrenme merak etme istegi uyandiracak
  ortamlar saglanmamasi,

10

• NOT
• Egitim uzmanlari, hazir resimleri boyamanin
  ögrencileri kopyaciliga alistirdigini ifade
  ediyor. Boyama kitaplarinin çocuklarda hayal
  gücünü sinirladigi fikrine, konunun uzmanlarinin
  yani sira kitaplari basan yayinevi sorumlulari da
  katiliyor. Anaokullarinda ve kreslerde
  ögrencilere verilen boyama kitaplarinin
  ögrencilerin yaraticiligini sinirladigi ve hayal
  güçlerini engelledigi belirtiliyor.

11
(No Transcript)
12

• YARATICILIGI ETKILEYEN FAKTÖRLER
• Coonun aktarimiyla yaraticiligi engelleyen
  faktörler sunlardir
• a) Duygusal engellerUtangaçlik, aptal yerine
  koyulma korkusu, yanlis yapma korkusu,
  belirsizliklere karsi hosgörü yetersizligi ve
  asiri özelestiri bu gruba girer.
• b) Kültürel engellerToplumsal degerler bir
  kültürden digerine degismektedir. Bazilari
  yaraticiligi destekledigi gibi bazilari da
  engellemektedir. Hayal etmenin bosa harcanan
  zaman olarak kabul edilmesi, çok oyunun sadece
  çocuklar için oldugunun düsünülmesi, ... Kültürel
  engellere örnek olabilir.

13

• c) Ögrenilen engellerEsyalarin kullanimi
  (fonksiyonel kaliplasma), anlamlarin verilmesi,
  ihtimallerin beklenilmesi ve kutsallasmis
  tabularla ilgili gelenek engellerini
  kapsamaktadir.
• d) Algilama engelleriAdetler, problemlerin
  önemli olan ögelerini tanimada basarisizliga yol
  açabilir. Bunlara asagidaki engel de eklenebilir.
  
• e) Yüklü program engelleriKaliplasmis konular
  yigini olan ve belli süre içinde tamamlanilmasi
  gereken egitim programlari da yaraticiliga engel
  olabilmektedir...

14
(No Transcript)
15
YARATICILIGI ENGELLEYEN ÖGRETMEN ÖZELLIKLERI

• Ögrencinin cesaretini kirma
• Güvensizlik
• Asiri elestiren
• Davranislarinda bir uçtan digerine gidip gelen
• Heyecani olmayan
• Düz okumayi vurgulayan
• Dogmatik ve kati
• Alanla iliskisini sürdüremeyen
• Genelde yetersiz
• Dar ilgileri olan
• Sinif disinda tartisma ve konusma yetenegi
  olmayan(Chambers1973).

16
YARATICILIGIN SÖNDÜRÜLMESI

• Yasamdan doyumun engellenmesine ve yüksek düzeyde
  gerilimlere neden olur.
• Yaraticiligin gelismesindeki en kritik yas dilimi
  5-6dir.Okula baslama ile otoriteyi ve kurallari
  ögrenen çocukta yaraticilik durur.
• 8-10 yas arasi çete dönemidir.Çete üyelerince
  benimsenmek için yaraticilik gösterilmez.
• 13-15 yas ergenlige giris ve karsi cinsin kendini
  begenmesini saglamak için yaraticiligin
  engellendigi dönemdir.
• 17-19 yas meslek seçimi,ÖSS yaraticiligi
  geriletirken 3-5 yas çocugun ilk kez yaratici
  ögeler ortaya koydugu dönemdir.

17

• Mükemmeliyetçilikher zaman en iyiyi,en güzeli
  yapmaya yöneltilen çocuk hata yapmamaya,ahlak
  sinirlarini asmamaya,gösterisli ve güzel seyler
  yapmaya baslar.Kendini enhirsindan
  kurtaramadigi için hayal üretemez olur.Çocugun
  kendi seviyesinin altinda egitim almasi da
  yaraticiligi köreltecektir.Çünkü çocuk kendinden
  bir seyler katmayacaktir ve varolan kapasitesini
  kullanacaktir.Yetersiz çevre kosullariçocugun
  merakini tatmin etmez.Cinsiyet rollerinin yanlis
  veya eksik tanimlanmasiörnegin sadece kiza göre
  oyuncak,erkege göre araba diyerek oyuncakta
  sinirlamalara gidilmesi de çocugun hayal gücüne
  etki eden olumsuz bir faktördür.

18
(No Transcript)
19

• YARATICILIK TESTLERI
• Yaraticilik testleri çogunlukla açik uçlu
  sorulardan olusur. Bunlar bilinmeyen problem
  çözümlerinin gelistirilmesini tesvik eden
  sorulardir. Örnegin, bir sekil verilir ve bu
  sekli kullanarak çesitli obje ve esyanin
  üretilmesi istenir. Ya da bazi resimler
  gösterilir ve bu resimlerle ilgili çesitli
  sorularin üretilmesi, üretilen sorulara cevap
  verilmesi istenir. Bu testler sonucunda çocukta
  istenen yaratici düsüncenin olup olmadigi
  saptanmis olur. Çocugun verdigi her cevap onun
  akicilik puanini gösterir. Ayni kategoriye
  girmeyen degisik cevaplar ise onun esneklik
  puanini verir. Orjinallik ise degisik, ender ve
  orjinal cevaplar bulabilmesidir.

20
(No Transcript)
21

• Birinci bölümde, çocugun verilen yumurta
  biçiminde kesilmis kartonu beyaz kagida
  yapistirmasi, bu sekilden bir resim yapmasi ve bu
  resme bir baslik bulmasi istenmistir. Testin
  ikinci ve üçüncü bölümlerinde ise çocuklara
  çesitli çizgileri kapsayan test verilmis bunlari
  tamlayarak anlamli resim yapmalari ve bu resim
  için ilginç baslik bulmalari istenmistir.
  Arastirmanin sonucunda zeka bölümü ve
  yaraticiligin boyutlari arasinda pozitif yönde
  fakat kuvvetli olmayan bir iliski bulundugu
  görülmüstür. Bu sonuçlara göre her çocukta
  yaraticilik ve zekanin bulundugu ve bu
  yeteneklerin gelismesinde en önemli dönemin
  anaokulu yillari oldugu vurgulanmistir.

22
(No Transcript)
23

• Kelime IliskileriDersinize
  bazi kelimelerin bize diger kelimeleri nasil
  çagristirdigini tartisarak baslayin. Böylece
  kelimeler arasindaki iliskileri kolayca
  bulabilirsiniz deyin. Birkaç örnek verin. Örnegin
  süt bana inegi çagristirir. Çünkü inek süt verir.
  Problem Ögrencilerden liste halinde verilmis
  kelimeler arasindaki iliskileri bulmalari
  istenir.Etkinlik. Ögrencilerin asagidaki
  bosluklarai doldurarak cümleler yapmalari
  istenir...banaçagristirir.
  Çünkü....Ögrencilerin birbirlerine
  danismalarina izin verilir.