Inventarisatie Lichthinder Oudlandpolder

1
Inventarisatie Lichthinder Oudlandpolder

• Johan Vandewalle
• Preventie Lichthinder vzw

2
Situering Oudlandpolder
Kunstmatige hemelluminantie als percentage van de
natuurlijke hemelluminantiezwart lt 11 geel
100 - 300blauw 11 - 33 oranje 300 -
900groen 33 - 100 rood gt 900 bron
Cinzano Falchi (2000)
3
Situering Oudlandpolder

• Oudlandpolder
• Weinig verlichte wegen.
• Een paar kleine dorpskernen
• Nabij de kust
• Nabij de havens van Oostende en Zeebrugge
• Provincie West Vlaanderen wil hier een beleid
  naar donker gebied voeren

4
Project en studiegebied
Haven van Zeebrugge
Kustlijn
Oostende
Brugge
5
Snelle inventarisatie lichthinder

• Inventarisatie op het terrein van bestaande
  lichthinderbronnen in het projectgebied
• Overtredingen met bestaande regelgeving
• Type wegverlichting
• Zowel voor als na 030 u
• Resultaten verwerken in GIS-omgeving
• Inventarisatie van de lichthinderbronnen in de
  omgeving van het projectgebied ( studiegebied)
• Digitale fotografie vanuit 5 punten
• Quick scan van de belangrijkste bronnen
• Zowel voor als na 030 u
• Beeldverwerking -gt localiseren van de
  belangrijkste bronnen
• Resultaten verwerken in GIS-omgeving

6
Terreininventarisatie in het projectgebied

• Uitgevoerd door lokale natuurverenigingen en
  lokale sterrenkundige verenigingen
• Handleiding opgemaakt door BBL en Preventie
  Lichthinder vzwmet behulp van standaard
  inventarisatieformulieren
• 2 opleidingssessies voor vrijwilligers
  theoretisch (achtergrond, hoe inventariseren,
  type bronnen, ) en praktisch (op het terrein
  hoe formulieren gebruiken, hoe verschillende
  bronnen herkennen)
• Uitgevoerd door Natuurpunt afdeling Jabbeke en
  JVS Quasar (Oostende)

7
Terreininventarisatie in het projectgebied

• Overtredingen bestaande regelgeving.
• Type lichtbron
• punt bronnen vb. sky-tracer, klemtoonverlichting,
  reclameverlichting, bedrijfsverlichting,
  terreinverlichting,
• lijnbronnen lokale wegen, verbindingswegen,
  snelwegen, kanalen, spoorwegen, zeedijk,
• Vlakvormige bronnen woongebieden, dorspscentra,
  sport- en recreatiegebieden, kampeerterreinen,
  bedrijventerreinen,
• Hoe geïnstalleerd (horizontal of onder een hoek)
• Type of verlichting (NaHP, NaLP, ), afscherming

8
Inventarisatie van de lichthinder in het
studiegebied

• Detecteren hemelluminantie -gt Stap 1
• Meetpunten vaststellen
• Nabij de middelpunten van het 5 x 5 km UTM-raster
• Geen grote gebouwen in de onmiddellijke omgeving
  (vrij zicht)
• Geen directe verlichting in de onmiddellijke
  omgeving
• GPS voor locatiebepaling

9
Fotomeetpunten
10
Inventarisatie studiegebied

• Bepalen hemelluminantie -gt Stap 2
• digitale beeldverwerking
• horizontale foto in alle richtingen, elke 20 (
  18 fotos per beeldpunt)
• We gebruiken een digitale reflex camera (met RAW
  formatting) (Canon EOS 300D en EF-S zoom lens
  18-55 mm)
• horizontale foto beeldhoek 2320

11
Digitale beeldverwerking
12
Digitale beeldverwerking
13
Digitale beeldverwerking
14
Digitale beeldverwerking
15
Digitale beeldverwerking
16
Inventarisatie studiegebied

• Bepalen hemelluminantie -gt Stap 3
• beeldanalyse met het programma raw2lum van Jan
  Hollan
• Vormt een 48 x 32 rasterbeeld met per cel de
  gemiddelde luminantie
• Elke cel komt overeen met een horizontale
  beeldhoek van 29
• Samenvoeging van alle 18 rasterbeelden -gt voor
  elk meetpunt een 360 bereik (in 741 segementen)

17
Beeldanalyse met raw2lum
18
Inventarisatie studiegebied

• Bepalen hemelluminantie -gt Stap 4
• GIS-verwerking
• Resultaten in database we gebruiken enkel de
  horizontale rijen 12 en 13
• We nemen het gemiddelde van de luminantie per
  groep van 4 cellen naast elkaar en 2 cellen boven
  elkaar -gt voor elk meetpunt hebben we dan voor
  185 hoeksegmenten een gemiddelde luminantie
• importeren in GIS-omgeving (ARC-view) en
  cirkelvormige gebied maken rondom de beeldpunten
  (straal van 9 km) elk cirkelsegment bevat de
  luminantie van de 185 hoeksegmenten
• merge data van deze 5 beeldpunten (gemiddelde
  nemen van de luminantie van overlappende
  cirkelsegmenten)
• Kaart aanmaken met de gemiddelde luminantie per
  cel -gt indicatie belangrijkste bronnen

19
Kaart hemelluminantie
20
Quick scan lichthinderbronnen

• Belangrijkste lichtbronnen in het studiegebied
• Uitgevoerd door lokale natuur- en sterrenkundige
  verenigingen
• Type lichtbronnen
• puntbron e.g. sky-tracer, monument verlichting,
  reclameverlichting
• lijnbronnen lokale wegen, verbindingswegen,
  snelwegen, kanalen, spoorwegen, zeedijk,
• Vlakvormige bronnen woongebieden, stad- en
  dorpscentra, sport- en recreatiegebieden,
  kampeerterreinen, bedrijventerreinen,

21
Kaart lichthinderbronnen
22
Belangrijkste bronnen

• In het projectgebied
• Kerktorens
• Gewestwegen
• In het studiegebied
• Havens van Zeebrugge en Oostende
• Bedrijventerreinen
• Kampeerterreinen
• Snel- en gewestwegen
• Vuurtoren Oostende
• Parking AZ Sint-Jan (Brugge)
• Jan Breydelstadion (Brugge)
• Kerktorens

23
Beperkingen en knelpunten

• Methode digitale fotografie niet overal
  toepasbaar
• enkel op middelgrote schaal (dus niet op schaal
  van 1 wijk)
• enkel in open gebieden (dus niet in stads- en
  dorpscentra of bedrijventerreinen met veel
  bebouwing)
• enkel in gebieden met relatief weinig
  hoogteverschillen
• Bij voorkeur fotomeetpunten nemen binnen en
  buiten het studiegebied
• nauwkeurigheid neemt dan toe aan de rand van het
  studiegebied
• teveel fotomeetpunten zorgt dan weer voor
  softwarematige beperkingen
• Lichthinder kan alleen s avonds en s nachts
  geïnventariseerd worden
• onbetaalbaar om het door studiebureaus of
  professionals te laten uitvoeren
• moeilijker om voldoende gemotiveerd vrijwilligers
  te recruteren
• in het zomerhalfjaar bijna niet mogelijk omdat de
  nachten te kort zijn
• Lichthinder vergt technische voorkennis
• opleiding vrijwilligers is noodzakelijk -gt
  handleiding kan als basis dienen
• bij voorkeur werken met lokale vrijwilligers -gt
  verbreed draagvlak voor nadien uit te voeren
  beleid, zij hebben een goede terreinkennis en de
  onkostenvergoedingen (voornamelijk
  verplaatsingskosten) zijn kleiner
• Werken met vrijwilligers is niet makkelijk
• duidelijke afspraken nodig tussen opdrachtgever
  en vrijwilligersorganisaties over taken,
  deadlines
• ook duidelijke afspraken nodig tussen
  opdrachthoudende vereniging en individuele
  vrijwilligers