Akilci Ila

1
Akilci Ilaç Kullanimi

• Prof. Dr. Dilek ARMAN
• Klinik Bakteriyoloji ve
• Enfeksiyon Hastaliklari
• Anabilim Dali

2
Dünya - Türkiye Ilaç Pazari

• Dünya Türkiye
• Kalp-Dolasim Sistemi 20 15
• Merkezi Sinir Sistemi 17 11
• Gastro-intestinal Sistem 15 12
• Solunum Sistemi 10 9
• Anti-enfektifler 9 22
• Lokomotor Sistem 6 11
• Ürogenital Sistem 5 4

SCRIP No 2809/10 20-25 Aralik 2002, s. 19 -
IMS Türkiye, 2002
3
Tedavi Gruplarina Göre Ilaç Kullanim Oranlari
Tedavi Grubu 2003 Pazar payi() 2002 Pazar payi() 2001 Pazar payi() 1999 Pazar payi()
Antibiyotikler 17,4 18,1 18,2 20,4
Agri Kesiciler 12,9 12,3 12,1 13,2
Soguk Alginligi ve Öksürük I. 8,9 8,4 7,9 8,9
Kalp ve Damar Hastaliklari I. 6,4 6,1 5,5 4,4
Sinir Sistemi Ilaçlari 3,6 3,7 3,5 2,9
Sindirim Sistemi Ilaçlari 4,9 5,2 3,2 2,9
Hormonlar 4,3 4,5 4,5 4
4
Akut rinit tanisi kondugunda antibiyotik
gerekliligi olasiligi nedir?

1. 98
2. 75
3. 50
4. 0

5
Üst Solunum Yolu Infeksiyonlarinda Antibiyotik
Kullanimi (n 502)

Uygunsuz kullanim 29.7
Leblebicioglu et al. J Chemotherapy 2002
6
Hastanede Antibiyotik Kullanimi

• Hastaneye kabul edilen hastalarin
• 25-35ine antibiyotik kullaniliyor
• Yanlis kullanim orani 40-53
• Tünger Ö. Int J Antimic Agents 2000
  15131-135
• Ünal S. Ankem Derg 1996 10(3),
  241-246

7
Hastanelerde Antibiyotik Kullanimi

• Nokta prevalans çalismasi
• 18 hastane, 9471 hasta
• Antibiyotik kullanimi 30.6
• Tedavi 44.8
• Ampirik kullanim 78.4
• Profilaksi 44.2
• Nedeni bilinmiyor 7.2

Usluer, ve ark. 20 Mart 2002
8
Antibiyotiklerin gereksiz kullanimi

• Bakteriyel direnç gelisimi
• Gereksiz ekonomik yük
• Gereksiz yere gelisen yan etki
• Dirençli bakterilerle gelisen tedavisi daha güç
  infeksiyonlar
• Ek morbidite ve mortalite nedeni

9
Sorunun asil nedeni

• Egitim eksiklikleri
• Yanlis antibiyotik kullanim aliskanliklari
• Sosyal güvence sistemleri
• Sosyal güvence kapsamindakiler
• Rasyonel olmayan tedavi
• Sosyal güvence kapsami disindakiler
• Rasyonel olmayan tedavi
• Yetersiz tedavi
• Çakir N. Klimik Derg. Cilt
  14, Sayi2.2001, S 35-40

10
Bogaz agrisi, kuru öksürük ile basvuran eriskin
hastada antibiyotik reçetelemenizin nedeni nedir?

• Streptokokkal olmasi olasiligi 90
• Çogu viral ama kullanmama ile iliskili risk
  endiselendiriyor
• Tetkik olanagimiz yok
• Hasta beklentileri
• Antibiyotik reçetelemem, bilgi veririm

11
Çok Fazla Antibiyotik Reçetesinin Nedenleri

• Kullanmama riskinin verdigi endise
• Kültür ve tedavi aliskanliklarindaki farkliliklar
• Hasta beklentileri
• Yerel formüler ve saglik politikalari
• Direnç paterni

Leibovicci L, Berger R. J antimicrob Chemother
200148535-540 John JF, Fishman N. CID 1997
24271-485
12
Uygunsuz antibiyotik kullanimi

• Reçetesiz antibiyotik kullanim orani 32
• Fas, Tayland, Türkiye ve Kolombiyada antibiyotik
  beklentisi yüksek
• Antibiyotik yazilmasi için hekime baski var
• Antibiyotik kullanimi için yakinmalarini abartma
  (11)
• Pechere JC. Clin Infect Dis 2001 33(Supll
  3) 170-173

13

• Türkler ve Kolombiyalilar en duygusal hasta grubu
• Onlara göre antibiyotikler
• Güçlü ilaçlardir
• Bagisiklik sistemini güçlendirirler
• Anneler
• Solunum yolu infeksiyonlarini çok önemsiyorlar
• Tedaviye karar vermede, kendilerini doktordan
  daha yetkin olarak düsünüyorlar
• Pechere JC. Clin Infect Dis 2001
  33(Supll 3) 170-173

14
(No Transcript)
15
Hekimi Akilci Olmayan Reçetelemeye iten Nedenler

• Hasta Baskisi
• Zaman yetersizligi
• Firma Tanitim Elemanlarinin Baskisi
• Çok sayida preparat ve jenerik varligi

CDC, 2000 Clin Pharm Ther, 2003 Patient
Education and Councelling, 2002
16
Infeksiyon tedavisi ile hipertansiyon tedavisi
farkli mi?
17
Infeksiyon-disi Ilaç Tedavisi
ilaç
hasta
18
Antibiyotik Tedavisi
hasta
ilaç
Etken mikroorganizma
19
Antibiyotik Tedavisi
Patojen m.o
Savunma Virulans
Farmakodinamik etkilesim
UYGUN AB
Antibiyotik
Konak
Farmakokinetik etkilesim
20
Ssst ! Ufaklik ! Süper mikrop olmak ister
misin.? Sundan biraz genomuna ekledim
mi. Penisilin bile sana bisey yapamaz.!
Pnömo Jonesun , Antibiyotik Direnç çetesi
elemanlari ile ilk karsilasmasi, hastane
mutfagina yaptigi kisa ziyaret sirasinda
gerçeklesti
21
Akilci Ilaç Yazma Süreci

• Problemin tanimlanmasi
• (Semptom yüksek ates, halsizlik, istahsizlik,
  öksürük, yan agrisi)
• 2. Tedavi amaç(lari)nin belirlenmesi
• (Semptomlarin giderilmesi, Mikrobiyal
  eradikasyon)

Infeksiyon Hastaligi mi?
22
3. Etkili ilaç gruplarinin listelenmesi

• Pnömoni tedavisinde etkili Ilaç Gruplari
• Makrolidler
• Kinolonlar 1-4. kusak ???
• Beta laktamlar Penisilinler
• Sefalosporinler
• 1-4. kusak ???
• 
  Karbapenemler

FK/FD
23
3. Etkili ilaç gruplarinin listelenmesi

• Pnömoni tedavisinde etkili Ilaçlar
• Makrolidler
• Klaritomisin, Azitromisin, Diritromisin
• Kinolonlar
• Levofloksasin, Moksifloksasin
• Beta laktamlar
• Ampisilin-Sulbaktam, Seftriakson,
  Sefotaksim

24
Antibiyotik Tedavi IlkeleriDogru Ilaç

• Mikroorganizmaya in vitro
• etkinliginin olmasi.
• Klinik çalismalarda ayni
• indikasyonda etkili oldugunun
• kanitlanmasi.
• Direnç oranlari

Etkinlik

• Düsük direnç gelistirme
• potansiyeli
• Ilaç yan etkileri
• Ilaç-ilaç etkilesimleri

Güvenlilik
25
Antibiyotik Tedavi IlkeleriDogru Ilaç

• Tedavinin uygulanmasi
• olasiligi

Uygunluk

• Hasta uyumu

Maliyet
Ucuz olmasi
26

• 4. Kriterlere göre uygun ilaç seçilmesi
• (MAUA Multi-Attribute Utility Analysis
• Çok amaçli kullanim analizi)
• 5. Kisisel ilaç listesinin hazirlanmasi

27
Çok yönlü analiz (MAUA)
Etkinlik Güvenlik Uygunluk Maliyet TOPLAM 100



28
Çok yönlü analiz (MAUA)
Etkinlik Güvenlik Uygunluk Maliyet TOPLAM 100
Genel 25 25 25 25 100


29
Çok yönlü analiz (MAUA)
Etkinlik Güvenlik Uygunluk Maliyet TOPLAM 100
Genel 25 25 25 25 100
Bakteriyel Sistit 30 20 30 20 100

30
Çok yönlü analiz (MAUA)
Etkinlik Güvenlik Uygunluk Maliyet TOPLAM 100
Genel 25 25 25 25 100
Bakteriyel Sistit 30 20 30 20 100
Bakteriyel Menenjit 80 20 0 0 100
31
Çok yönlü analiz (MAUA)
Bakteriyel Menenjit Etkinlik 80 Güvenlik 20 Uygunluk 0 Maliyet 0 TOPLAM 100
Penisilin 3 5 3 3
3. Kusak SS 5 4 5 2
32
Çok yönlü analiz (MAUA)
Bakteriyel Menenjit Etkinlik 80 Güvenlik 20 Uygunluk 0 Maliyet 0 TOPLAM 100
Penisilin 3 3x0.82.4 5 5x0.21.0 3 3x0.00.0 3 3x0.00.0 3.4
3. Kusak SS 5 5x0.84.0 4 (4x0.20.8 5 5x0.00.0 2 2x0.00.0 4.8
33
Akilci Reçete yazilir!

• 8. Hastaya gereken bilgi ve uyarilar söylenir.
• Ilacin etkileri
• Yan etkileri
• Ilacin nasil kullanilacagina iliskin talimatlar
• Uyarilar
• Kontrol
• Hastaya herseyin açik olup olmadiginin sorulmasi
• 9. Tedavinin izlenmesi (ve sonlandirilmasi)

34
Tedavinin IzlenmesiYan Etkiler
Ates
Klinik göstergeler
Kasinti
Döküntü...
Renal fonksiyon
Lab. göstergeleri
Karaciger enzimleri
ESH, CRP
35
Akilci Ilaç Kullanimi Sorumlulari

• Hükümetler
• Tüm nüfusun gereksinimlerini karsilayacak yeterli
  saglik sistemi
• Üstün nitelikli ürünlerin uygun sekilde sunulmasi
• Ilaç Sanayi
• Iyi Üretim Uygulamalari
• Tam ve yansiz bilgi ulastirilmasi
• Tanitimda etik

36
Akilci Ilaç Kullanimi Sorumlulari

• Üniversiteler
• Hekim egitimi
• Uzman egitimi
• Toplum
• 45 kendi kendine antibiyotik kullaniyor
• 16si sikayetleri geçince kesiyor
• 81i soguk alginligi için antibiyotik
  gerektigini düsünüyor

www.ieis.org Büke C, ark. IJAA, 2003