SINIR SISTEM I

1
SINIR SISTEM I
2
SINIR SISTEMI
Periferik Sinir Sistemi
Santral Sinir Sistemi
3
(No Transcript)
4
Santral sinir sistemi
beyin
Spinal kord
Periferik sinir sistemi
Kranyal sinirler
Sipinal sinirler
Duysal lifler
Motor lifler
Somatik sistem (iskelet kaslarina)
Otonom sistem (düz kaslara, kalp kasina ve
bezlere)
Sempatik sistem
Parasempatik sistem
5
SANTRAL SINIR SISTEMI

• Beyin ve medulla spinalisdeki nöronlar ve nöglia
  denen destek hücrelerden olusur.
• Tüm uyarilar SSSde toplanir.
• Uygun yanitlar gönderilir.

6
BEYIN (Serebrum)

• Yüzeyi meninks adli zarlarla çevrili iki
  hemisferden olusmustur.
• Anatomik olarak 5 bölgede incelenir
• Myelensefalon
• Metensefalon
• Mezensefalon
• Diensefalon
• Telensefalon

7
(No Transcript)
8
(No Transcript)
9
Dorsal
Lateral
Ventral
Medial
10
Mesensefalon
Diensefalon
Telensefalon
Myelensefalon
Metensefalon
11
MYELENSEFALON

• Medulla oblongata burada bulunur.
• Medulla spinalisin hemen üzerindeki 3 cm.lik
  kisim.
• Piramidal yol lifleri burada çaprazlasir.
• Solunum ve dolasimi düzenleyen hayati merkezler
  bulunur.
• Uyku uyaniklik ritmini ayarlayan retiküler
  formasyon lifleri buradan köken alip hipotalamusa
  gider

12
(No Transcript)
13
Medulla oblongata
(Myelensefalon)
14
METENSEFALON

• Pons ve serebellum (beyincik) olusturur.
• Serebellum
• motor fonksiyonu düzenler,
• kaslarin koordine hareketini saglar,
• kas tonüsü, gücü hareketlerdeki koordinasyon ve
  hareket hizindan sorumludur.
• dengeden sorumludur.
• Bilinçsiz, otomatik hareketleri düzenler.

15
Serebellum
Pons
Medulla oblongata
16
Cerebellum
17
MESENSEFALON

• Çesitli refleks ve koordinasyon merkezleri bu
  bölümdedir.
• Ekstrapiramidal sistemde rol oynayan
  çekirdeklerin bazilari burada bulunur

18

• Ekstrapiramidal sistem
• Motor hareketlerin ince ayari
• Koordinasyon
• Serebellumla birlikte kas tonüsü ve postür
  üzerinde etkili olur.

19
(No Transcript)
20
ÜST COLLICULI BÖLGESINDEN MESENSEFALON KESIDI
ALT COLLICULI BÖLGESINDEN MESENSEFALON KESIDI
21
DIENSEFALON

• Beynin 3. Ventrikülünü çevreler
• Talamus ve hipotalamus bu bölgededir.

22

• Talamus
• Bilincin kapisidir.
• Tüm afferent liflerden gelen uyarilar buraya
  ugrar, süzülür ve korteksin ilgili bölümlerine
  gönderilir.
• Derin ve yüzeyel duyular,
• koku duyusu hariç basa ait duyular,
• beyin ve beyincigin motor uyarilari
• ekstrapiramidal lifler, talamusa ugrar.

23
(No Transcript)
24
(No Transcript)
25

• Hipotalamus
• Üçüncü ventrikülün önündedir.
• Otonomik fonksiyonlari düzeler.
• Otonom sinir sisteminin üst düzey merkezidir.
• Ön hipofiz bezi araciligi ile endokrin sistemi de
  kontrol altinda tutar.
• Ekstrapiramidal ve motor fonksiyonlarla da
  baglantilidir.

26
Hipofiz
27
(No Transcript)
28
TELENSEFALON

• Beynin iki hemisferi,
• korteksi olusturan gri madde
• ekstrapiramidal sisteme ait bazal ganglionlarin
  bazilari
• limbik sistem burada bulunur.

29
(No Transcript)
30

• Bilinç zeka algilama vb. üst düzey görevler
  korteksin vazifesidir.
• Kortekste motor, duysal ve baglanti bölgeleri
  bulunur.
• Görme, isitme, tat ve koku merkezleri de burada
  bulunur.

dokunma
Motor beceriler
görme
isitme
31
Hareket (Somatomotor merkez
Duysal (Somatosensory merkez
Entelektüel fonksiyonlar (Frontal korteks
Görme (Visual merkez)
Isitme (Akustik merkez)
Isitme, dil ve algilama (Temporal lop)
Koordinasyon, denge, postür (Beyincik)
32
(No Transcript)
33

• Limbik sistem
• Anksiyete, saldirganlik vb. duygusal yanitlardan
  sorumludur.

34
LIMBIK SISTEM
35
LIMBIK SISTEMIN KARMASIK NÖRONLARI
36

• Telensefalon iki yari küreden olusmustur
  (hemisfer)
• Iki hemisfer ortada corpus callosum denen bir
  yapi ile birlesirler.

37

• Hemisferlerde dista korteks adi verilen gri madde
  içte medulla adi verilen ak madde bulunur.
• Gri madde aksonun ilk kismi ve nöron
  gövdelerinden, ak madde miyelinli liflerden
  olusur
• Hemisfer yüzeyleri girus adi verilen
  kirisikliklarla kaplidir.

Gri madde (hücre gövdeleri)
Ak madde (akson-miyelin)
38

• Hemisferler
• Frontal lob (1)
• Paryetal loblar (2)
• Oksipital lob (1)
• Temporal lob (2)
• gibi kisimlarda incelenirler.

39

• Telensefalonda ekstrapiramidal sistemin bazal
  gangliyon adi verilen çekirdekleri de bulunur.
• Kaudat Nukleus
• Lentiform Nukleus
• Nukleus Ruber
• Nukleus Nigra
• Bu sistemin en üst düzenleyicisi, globus
  pallidusu kontrol eden korpus sitriatum dur.

Putamen
Globus pallidus
40
(No Transcript)
41

• Beyin, yaklasik 1400 gr agirligindadir.
• Milyarlarca sinir hücresi (nöron) içerir.
• Bu nöronlarin yaklasik 20sinin islev gördügü
  varsanilmaktadir.

42
DAHA BASIT OLARAK BEYIN KATMANLARI
BEYIN KABUGU Düsünce ve Mantik
MEZOLIMBIK SISTEM Içgüdü dürtü ve
duygulanimla
ilgili islevler
HIPOTALAMUS Temel yasamsal islevler
O S S
HIPOFIZ
Sempatik S.
Parasempatik S.
Hormonlar
ORGANLAR
Dis ortama uyum
43
Serebral korteks
Talamus
Mesolimbik sistem
Talamus
Beyin kabugu
Beyin sapi
44
(No Transcript)
45
MEDULLA SPINALIS

• Omurga kanali içinde yer alir.
• Eriskinde 1 cm çapinda, 40-50 cm uzunlugunda bir
  kordon seklindedir.
• Servikal,
• Torasik
• Lomber,
• Sakral olarak dört bölümden olusur.
• 2. Ve 3. Lomber vertebralar hizasinda son bulur
  ve lifler halinde devam eder.

46
(No Transcript)
47
MEDULLA SPINALIS

• Gri madde içte, beyaz madde distadir.
• Gri madde nöron gövdelerinden olusur.
• Ön, arka ve yan boynuzlari var
• Ön boynuz Motor nöronlar
• Arka boynuz Duyu nöronlari
• Yan boynuzlar Otonomik sistem nöronlari

48
Dorsal boynuz
Ventral boynuz
Lateral boynuz
49
(No Transcript)
50
MEDULLA SPINALIS

• Ak madde miyelinli sinir liflerinden olusur.
• Ana görevleri, segmentler arasi reflekslerdir.
• Omurilik içinde traktus denen sinir demetleri
  vardir.
• Istemli hareketleri olusturan piramidal ve
  ekstrapiramidal traktuslardir. (efferent)
• Duysal lifler de afferent traktuslar olusturur.
• Refleks olaylarin merkezleri de medulla
  spinalisdedir.

51
(No Transcript)
52
SINIR TRAKTUSU

• Benzer fonksiyon gören nöronlarin myelinli
  liflerinin olusturdugu demetlerdir.

53
Spinal korddaki traktuslar 1. Fasciculus gracilis
2. Fasciculus cuneatus 3. Tractus
spinocerebellaris dorsalis 4. Tractus
corticospinalis lateralis 5. Tractus
spinothalamicus lateralis 6. Tractus
spinocerebellaris ventralis 7. Tractus
rubrospinalis8. Tractus spinotectalis 9.
Tractus corticospinalis anterior 10. Tractus
olivospinalis11. Tractus spinoolivaris 12.
Tractus tectospinalis 13. Tractus
reticulospinalis14. Tractus vestibulospinalis
15. Tractus spinothalamicus anterior
54
PERIFERIK SINIR SISTEMI

• Vücut ve SSS arasindaki baglantiyi saglar.

55
PERIFERIK SINIR SISTEMI

• Kranyal sinirler (12 kafa çifti)
• Spinal sinirler (31 - 32 çift)
• Sinir uçlari (Reseptörler, Motor son plak)

56
KRANYAL SINIRLER

• Drekt beyinden veya beyin sapindan çikarlar.
• Koku (olfaktor) ve görme (optik) duyusu
  sinirleri,
• Göz kaslarinin motor sinirleri, (okulomotor,
  troklear, abdusens)
• Yüzün duyu siniri, (Trigeminal sinir)
• Çigneme kaslarinin (trigeminal) ve mimik
  kaslarinin motor ve tükürük bezlerinin motor
  siniri, (fasiyal)
• Isitme (akustik) ve tat duyu siniri,
  (glossofaringeal)
• Paratiroidin salgi, (glossofaringeal)
• Dilin motor siniri ve (hipoglossal)
• Iç organlarin parasempatik uyarilarinin büyük
  kismi (vagus)

57
(No Transcript)
58
SPINAL SINIRLER

• Medulla spinalisin ön köklerinden motor, arka
  köklerinden duyu sinirleri çikar.
• Servikal, brakial, lumbar ve sakral pleksuslari
  olusturur.
• Vücudun en uzun siniri SIYATIK sinir sakral
  pleksusdan çikar

59
(No Transcript)
60
SPINAL SINIRIN KISIMLARI
Arka kök
Duyu ucu
Arka kök ganglionu
Spinal sinir
Iskelet kasi
Ön kök
Sempatik ganglion
Kan damarlari
Abdominal iç organlar
61
Arka boynuz
Arka kök
Ak madde
Arka kök ganglionu
Ara nöron
Gri madde
Duysal nöron
Arka kisim
Reseptör
Karisik periferik sinir
Ön boynuz
Kas
Ön kisim
Santral kanal
Motor nöron
62
SERVIKAL SINIRLER
Bas ve boyun
Diafram
Deltoid ve bisepsler
Bilek ekstensörleri
Triseps
El
TORASIK SINIRLER
Gögüs kaslari
Karin kaslari
LUMBAR SINIRLER
Bacak kaslari
SAKRAL SINIRLER
Barsak ve mesane
Cinsel fonksiyon
63
(No Transcript)
64
(No Transcript)
65
SINIR UÇLARI

• Agri, isi, basinç, dokunma vb duyulari alan
  çiplak sinir uçlari veya enkapsüle
  reseptörlerdir.
• Motor son plak motor sinir uyarilarini asetil
  kolin araciligi ile kaslara iletir.

66
Motor son plak
67
ANA SINIR HÜCRESI NÖRON

• Duysal nöronlar
• Motor nöronlar
• Ara nöronlar
• (Baglanti nöronlari, Konnektör nöronlar)

68
(No Transcript)
69
ANA NÖRON TIPLERI
Ara nöronlar (bipolar)
Duysal nöronlar (unipolar)
Motor nöronlar (multipolar)
Piramidal hücreler
70
NÖRONLARIN GÖREVLERI

• Periferden gelen uyarilari duysal afferent
  liflerle SSSne iletmek
• SSSnin emirlerini motor efferent liflerle
  effektör organlara (kas veya salgi bezleri vb.)
  iletmek

71
SALGILAMA GÖREVI OLAN SINIR HÜCRELERI

• Hormon salgilar
• Hipotalamus
• Hipofiz

72
DIS UYARILARA KARSI ÖZELLESMIS SINIR HÜCRELERI

• Tüm vücut yüzeyine yayilmislardir.
• Üç tip duysal reseptörleri vardir.
• Eksteroseptif sistemVücut yüzeyinden uyari alir.
• Interoseptif sistemIç organlardan uyari alir.
• Proprioseptif sistem Kaslardan, tendon ve
  eklemlerden uyarilar alir.

73
NÖRON

• Genelde tek çekirdekli (Nadiren 2-4)
• Perikaryonda Nörofibriller, Nissl cisimleri,
  Golgi cismi, Mitokondri, Sentrozom, Inklüzyon
  cisimleri bulunur.
• Dendritler Alici
• Akson Iletici

74
Dendrit
Nukleus
Miyalin kilif Akson
Ranvier dügümü
Sinaps
Kas
75
(No Transcript)
76

NÖRON
Dendrit
Perikaryon (sitoplazma)

Nukleus
Akson
Ranvier dügümü
Miyelin kilif (schwann hücresi)
77
(No Transcript)
78

• Sinir sisteminde 14 milyar nöron vardir.

79

• Aksonda miyelin kilif varsa, ileti hizlidir.
• Aksondan ayrilan dallar bazen diger sinir
  hücrelerinin gövdelerini saran sert bir yapi
  olusturur......Sinir Pleksusu

80
Brakial pleksus
81

• Gerek miyelinli gerek miyelinsiz tüm sinir
  aksonlari Schwann Kilifi ile sarilidir.
• Periferik sinirler, perinöryum denilen bag dokusu
  ile çevrili sinir fasiküllerinde bir araya
  gelirler.

82
(No Transcript)
83
(No Transcript)
84

HÜCRE IÇI
HÜCRE DISI

Na Cl-
K

- 70 mV (Potansiyel farki) Hücre zari sodyuma
geçirgen degil
POLAR HÜCRE
85

DEPOLARIZASYONDA

UYARI
Na
-59 mV (Aksiyon potansiyeli)
86

• Sinir uyarisi (IMPULS), sinir lifleri tarafindan
  iletilen fizikokimyasal bir degisimdir.

87
(No Transcript)
88

NORMAL ILETIM (Miyelinsiz sinirlerde)
------------------------------------------
--------------------
-------------

ATLAMALI ILETIM (Miyelinli sinirlerde)
-
-
-
-

Ranvier Dügümü
89
Dendritler
Nöron gövdesi
Sinyal
Ilerleyen aksiyon potansiyeli
Refrakter membran
Uyarilabilir membran
Miyelinsiz sinirlerde ileti
90
Miyelinli sinirlerde atlamali iletim
91
(No Transcript)
92
SINAPS

• Iki nöron arasinda ileti geçisinin saglandigi
  iliski bölgeleridir.

93

Presinaptik nöron
Sinaptik vezikül
Mitokondri

Uyari
Sinaps araligi
Nöromediyatör
Postsinaptik nöron / Effektör organ
SINAPS
94
Mikrotübüller
Mitokondri
Presinaptik nöronun aksonu
Sinaptik vezikül
Nörotransmitter
Sinaps araligi
Reseptörler
Postsinaptik nöron veya effektör organ
95
(No Transcript)
96
SINAPS

• Presinaptik nörondan sinaps araligina salgilanan
  ve ileti geçisini saglayan kimyasal maddelere
  nörotransmitter denir.
• Hücre içinde endoplazmik retikulumda yapilirlar.

97
(No Transcript)
98
(No Transcript)
99
A Sinaptik aralik, B reseptörler C
Nörotransmitter D Akson terminali
100
NÖROTRANSMITERLER

• 1)Eksitatör nörotransmiterler
• Hücre zarini sodyum iyonuna geçirgen hale
  getirir.
• Uyarilabilme ve uyarinin devamini saglar.
• Post sinaptik nöronun hücre içi negatifligi
  azalir.
• Istirahat potansiyeli esik degere yaklasir.

101
NÖROTRANSMITERLER

• 2)Inhibitör nörotransmiterler
• Hücre zarini potasyum ve klor iyonlarina geçirgen
  kilar.
• K disari, Cl içeri geçer.
• Hücre içi negatiflik artar.
• Hücrenin uyarilabilirligini azaltir ve uyarinin
  sönmesini saglar.

102
EKSITATÖR NÖROTRANSMITERLER

• Asetilkolin (Ach)
• Noradrenalin (Norepinefrin)
• Adrenalin (Epinefrin)
• Dopamin
• Histamin
• Prostoglandin
• Glutamat
• Aspartat
• Seratonin

103
INHIBITÖR NÖROTRANSMITERLER

• GABA (Gama amino bütirik asit)
• Glisin (Daha çok omurilik düzeyinde)
• Taurin
• Prolin

104
ORTAMA SALINAN NÖROTRANSMITERE NELER OLUR?

• 1) Post sinaptik reseptörlere
• baglanarak ileti geçisi ve
• etki olusturur.

Uyari
105

Uyari
2) Presinaptik reseptörlere baglanarak
presinaptik nörona geri alinir (REUPTAKE) ve
kendi salinimini durdurur.(- FEEDBACK)
106

Uyari
3) Sinaps boslugundaki enzimler tarafindan
ortadan kaldirilir. NA.....COMT ACH.......Asetilk
olin esteraz