Snorri Sturluson

1
Snorri Sturluson

• Kirsten Lybæk Vangsgaard, 2002.

2
Inngangur

• Í þessu verkefni verður fjallað um ævi Snorra
  Sturlusonar. Hann er þekktur víða í heiminum
  fyrir skáldskap sinn. En hann er einnig kunnugur
  fyrir að vera mikill höfðingi og auðugur maður.
  Talið er að hann sé einn af frægustu Íslendingum
  sem hafa verið uppi fyrir utan rithöfundinn
  Halldór Laxnes.

3
Ætt og uppruni

• Snorri Sturluson fæddist 1178 eða 1179 að Hvammi
  í Dölum. Faðir hans hét Sturla Þórðarson og var
  kallaður Hvamms-Sturla. Móðir Snorra hét Guðný
  Böðvarsdóttir.

4
Snorri og systkin hans

• Faðir Snorra var þrígiftur og átti samtals sjö
  börn, en alsystkin Snorra voru fjögur og hétu
• Sighvatur
• Helga
• Vigdís
• Þórður

5
Ættartré yfir foreldra og systkin Snorra Sturluson
6
Jón Loftson og Snorri

• Þegar Snorri var þriggja ára var hann settur í
  fóstur til Jóns Loftssonar í Odda á Rangárvöllum.

7
Snorri í fóstri

• Ástæðan fyrir að Snorri var settur í fóstur hjá
  Jóni var að Sturla - faðir Snorra lenti í
  erfðadeilu. Ágreiningurinn var mikill og Jón
  Loftsson var fenginn til að dæma í málinu.
  Dómurinn var ekki Sturlu í hag og sem bót bauðst
  Jón Loftsson til að taka Snorra í fóstur.

8
Snorri í fóstri, frh.

• Sturla var sáttur við þetta fyrirkomulag vegna
  þess að á þeim tíma var talið að sá sem setti
  barn sitt í fóstur til annars mann væri meiri
  maður en hinn sem tók barnið í fóstur. Tilboð
  Jóns Loftssonar var þá mikið virðingar- og
  vináttumerki.
• Einnig má búast við að Sturla vissi að Snorri
  mundi fá góða bóklega menntun vegna þess að Jón
  Loftsson var lærður og vitur maður. Snorri ólst
  upp í Odda til 19 ára aldurs.

9
Snorri kvænist

• Árið 1202 giftist Snorri Herdísi Bersadóttur frá
  Borg á Mýrum. Herdís var rík kona og með henni
  fylgdi goðorð föður Herdísar. Á þeim tíma gátu
  konur ekki verið goðar og þess vegna kom goðorðið
  í hlut eiginmannsins hennar - Snorra.
• Þannig varð Snorri ríkur og fékk goðorð sem hann
  hélt eftir að hann skildi við Herdísi.

10
Börn Snorra og Herdísar
11
Snorri kvænist aftur

• Snorri kvæntist aftur og þá einni ríkustu konum
  Íslands Hallveigu Oddsdóttur í Rangárþingi.
• Þau eignuðust engin börn saman.

12
Börn Snorra utan hjónaband
13
Veldi Snorra Sturlusonar

• Ríki og völd Snorra óx með tímanum og hann jók
  vald sitt þegar hann árið 1206 tók við
  kirkjustaðnum í Reykholti. Einnig lét Þórður
  Böðvarsson (móðurbróðir Snorra) Snorra hafa hálft
  goðorð sitt í Borgarfirði. Síðar náði Snorri öllu
  goðorðinu og þannig náði hann völdum yfir
  Borgarfirði.

14
Veldi Snorra Sturlusonar vex

• Snorri hélt áfram að bæta við veldið sitt. Hann
  gerði það meðal annars með því að gifta dætur
  sínar ríkum höfðingjum.
• Dætur Snorra Hallberu, Þórdísi og Ingibjörgu.

15
Hjónabönd dætra Snorra
16
Skúli jarl og Snorri Sturluson

• Þegar Snorri var orðinn mikill höfðingi fór hann
  til Noregs. Hann bjó hjá Skúla jarli og þeir urðu
  miklir vinir.
• Skúli jarl var mikill og voldugur maður vegna
  þess að hann var settur til að stjórna Noregi.
  Þetta hlutverk hlaut hann vegna þess að
  konungurinn, Hákon Hákonarson var barn að aldri.

17
Snorri gerist hirðmaður Noregskonungsins

• Hákon konungur vildi ná Íslandi undir Noreg og
  reyndi að fá Snorra til að vinna það verk. Hann
  gerði Snorra að hirðmanni sínum og við það jókst
  virðing Snorra Sturlusonar.

18
Deilur milli norskra kaupmanna og nokkurra
Íslendinga

• Meðan Snorri var í Noregi urðu illdeilur milli
  norskra kaupmanna á Íslandi og nokkurra
  Íslendinga. Ófriðurinn endaði með að norsku
  kaupmennirnir voru drepnir. Skúli jarl ætlaði að
  með her á skipum til Íslands og þvinga Íslendinga
  til að láta kaupmenn í friði.
• Snorra leist ekki á það og fór til Íslands með
  boð frá konungnum og Skúla jarli um að íslensku
  höfðingjarnir skyldu fara, einn og einn, til
  Noregs og gerast hirðmenn konungsins.

19
Sturla Sighvatsson

• Snorri Sturluson reyndi ekki að fá Ísland undir
  Noreg. Það varð til þess að Hákon konungur og
  Skúli jarl gerðu Sturlu Sighvatsson að hirðmanni
  þegar hann eitt skipti var í Noregi. Sturla
  lofaði að koma Íslandi undir vald Hákonar.
• Sturla var iðinn við að reka erindi konungsins og
  fékk aðstoð föður síns Sighvats.

20
Bardaginn á Örlygsstöðum

• Snorri vildi ekki berjast við bróður sinn né
  bróðurson og flúði til Noregs.
• Í Noregi frétti Snorri af falli Sturlu og
  Sighvats á Örlygsstöðum í Skagafirði.

21
Út vil ek

• Hákon konungur bannaði öllum íslendingum að fara
  frá Noregi en Snorri óhlýðnaðist og sagði Út
  vil ek. Með hjálp Skúla jarls komst hann úr
  landi.

22
Skúli jarl vinur Snorra og óvinur Hákonar
konungs

• Skúli jarl hjálpaði Snorra að komast til Íslands.
  Það var áætlun Skúla að gera Snorra að jarli yfir
  Íslandi og hans manni þar.
• Skúli var að undirbúa uppreisn gegn Hákoni
  konungi en Hákon komst að því og lét drepa Skúla
  jarl.

23
Gissur Þorvaldsson bandamaður Hákons konungs

• Hákon konungur sendi bréf til Gissurar
  Þorvaldssonar um að hann ætlaði að handtaka
  Snorra vegna þess að Snorri fór til Íslands án
  leyfis.

24
Fall Snorra Sturlusonar

• Gissur hélt mjög á lofti þessu konungsbréfi og
  fór með fjölmennt lið til Reykholts nótt eina í
  september 1241. Ekki varð fólk vart við aðförina
  enda fólk sofandi.

25
Eigi skal höggva

• Réðst þá Gissur inn í bæinn en Snorri gat falið
  sig. Þóttist þá Gissur ætla að sættast við Snorra
  ef honum væri vísað á hann. Prestur vísaði honum
  á Snorra. Maður var settur til að vega að Snorra
  en Snorri sagði Eigi skal höggva. Eftir það var
  honum veitt banasár.

26
Endalok þjóðveldisins

• Tuttugu árum eftir fall Snorra Sturlusonar lauk
  þjóðveldinu og Íslendingar gengu undir
  Noregskonunga.

27
Skáldskapur Snorra Sturlusonar

• Eins og nefnt í upphafi var Snorri einn þekktasti
  rithöfundur Íslendinga. Auk Íslendingasagna eru
  ritverk hans Edda, Heimskringla og Egils saga.

28
Skáldskapur Snorra Sturlusonar

• Heimskringla segir sögu Noregskonunga frá
  öndverðu til 1100.
• Edda er kennslubók í skáldskap og skiptist í
  Skáldskaparmál, Háttatal og Gylfaginningu.
• Egils saga Skallagrímssonar, Egla er saga Egils
  og þar er varðveittur skáldskapur hans. En hann
  var líka eitt mesta skáldið sem ort hefur á
  norrænni tungu.

29
Niðurlag/samantekt

• Hér eigið þið svo að koma með eigin skoðanir og
  athugasemdir um verkefnið.

30
Heimildir

• Alfræði unga fólksins fróðleiksnám (1994) (bls.
  478) Reykjavík. Örn og Örlygur.
• Gunnar Karlsson. (1993) Sjálfstæði Íslendinga.
  (bls. 57-79). Reykjavík. Námsgagnastofnun.
• Ingólf Björgvin Kristjánsson. (án árs). Snorri
  Sturluson og sturlungaöldin. http//www.skolavefur
  inn.is (4.9.2002)

31
Heimildir, frh.

• Jónas Jónsson. (án árs). Íslands Saga. (bls.
  137-139 og 151-152). Reykjavík. Ríkisútgáfa.
• Söguatlas. Frá öndverðu til 18. aldar. (bls.
  96-97). (1991). Reykjavík. Iðunn.
• Vefur um Snorra Sturluson http//www.fva.is/harpa
  /forn/snorri/snorris.html