Thema 3 Visies op leren en instructie: een ontologische en epistemologische discussie

1
Thema 3Visies op leren en instructie een
ontologische en epistemologische discussie
2
(No Transcript)
3
Leren en kennis

• Referentiekader
• Visies
• Visies op leren
• Leren kennis verwerven
• Maar WAT is KENNIS?

4
Advance Organizer

• Ballet

5
Advance Organizer

• Ouderwets
• Ik hou van ballet
• De Notenkraker suite is een ballet stuk
• Béjart leidt een ballet gezelschap.
• Modern ballet is beter.
• Ballet is een kunstvorm.
• Ballet is een dansvorm ontstaan uit het hofballet
  dat ontstond in de zestiende eeuw en verder
  ontwikkeld door de Franse koning Lodewijk de
  Veertiende. Hij richtte in 1661 de 'Académie
  Royale de la Danse' op. De Franse dansmeesters
  verspreidden de danstechniek, wat verklaart
  waarom alle danstermen in het Frans zijn.

6
Advance Organizer

• Democratie

7
Advance Organizer

• Griekse term dèmokratia wat letterlijk betekent
  het volk regeert.
• Staatsvorm waarbij het volk door
  vertegenwoordigers zichzelf regeert en vrij zijn
  mening kan uiten.
• België is net zoals de meeste landen in
  West-Europa een democratie.
• Democratie is een manier van regeren waarbij men
  denkt dat iedereen zijn zeg kan doen, maar
  waarbij meer en meer de politiek haar eigen spel
  speelt. Diegenen die de stem van het volk zouden
  moeten weergeven verkondigen meer en meer hun
  eigen mening.

8
Wat is juist?

• Welke omschrijving is correct?
• Welke omschrijving verwachtte men op school?

Waarheid ?
9
Een ontologische en epistemologische discussie

• Ontologie filosofische stroming over de aard van
  de werkelijkheid en de aard van het zijn. Daarbij
  staat de vraag centraal over wat echt bestaat
  in de werkelijkheid.
• Objectieve O
• Idealistische O

10
Een ontologische en epistemologische discussie

• Epistemologie de leer betreffende het wezen, de
  methoden en de grenzen van het ontstaan van
  menselijke kennis. Met andere woorden, de
  epistemologie richt zich op hoe we kennis
  verwerven.
• Objectivisme
• Empiricisme

11
Een ontologische en epistemologische discussie

• Epistemologie
• Objectivisme the world as given
• Empiricisme the world as constructed

12
Objectivisme

• Wilson (1997) antieke visie op kennisEnkel de
   goden  kennen alles.
• Spender (1998) Knowledge is a thing for which
  we can gain evidence, and knowledge as such is
  separated from the knower

13
Objectivisme

• Axiomas van Peikoff (1997)
• (1) The universe exists independent of
  consciousness.
• (2) De mens kan zijn werkelijkheid ten dele
  aanpassen aan de eigen behoeften maar
  uiteindelijk primeert de natuur "Nature, to be
  commanded, must be obeyed
• (3) De rol van het menselijk bewustzijn is niet
  de werkelijkheid creëren, maar wel de
  werkelijkheid begrijpen, verstaan.

14
Objectivisme

• Jonassen (1991)
• Kennis is stabiel ()
• Objectivisme heeft als doel dat het verstand de
  werkelijkheid kan spiegelen ()
• De betekenis die door dit denkproces ontstaat is
  iets extern aan diegene die de betekenis
  opbouwt.
• Winograd Flores (1986)
• a real world made up of objects bearing
  properties and objective facts about that world
  that do not depend on the interpretation (or even
  the presence) of any person.

15
Objectivisme implicaties instructie
16
Objectivisme - instructie

• Lakoff (1987) An objectivist educator believes
  that there is one true and correct reality, which
  we can come to know following the objective
  methods of science. By studying the world we can
  identify its structure and entities with their
  properties and relations, which we can then
  represent, using theoretical models and abstract
  symbols.
• Rogoff (1994, p.211)
• Leren het product van onderwijzen. Volwassenen
  verantwoordelijk voor het vullen van kinderen
  met kennis.
• aandacht naar de inhoud en niet activiteit.

17
(No Transcript)
18
Realisme

• Objectivistische ontologie die benadrukt dat
• Werkelijkheid bestaat los van onze ervaring
• Ware kennis moet dus een overeenstemming tussen
  werkelijkheid en waarneming nastreven

19
Empiricisme

• McQueen (1998) Knowledge is Knowing,
  Understanding.
• Empiricisten argumenteren dat kennis geen
  objectieve vaste waarde heeft. We kunnen de
  werkelijkheid niet objectief kennen.

20
Empiricisme

• Er bestaat buiten de mens een werkelijkheid die
  grenzen stelt aan wat we kunnen ervaren.
• De werkelijkheid is een lokale werkelijkheid en
  er zijn multipele werkelijkheden.
• De menselijke geest construeert zelf een
  structuur om de wereld te begrijpen en dit door
  een continue interactie met deze wereld. Het
  opbouwen van deze structuur is meteen een
  interpretatie.

21
Radicaal? Constructivisme
22
Radicaal empiricisme

• Constructivisme Von Glasersfeld (1995) De
  werkelijkheid bestaat uit een netwerk van dingen
  en relaties () Iedereen interpreteert en
  construeert die werkelijkheid en dit op basis van
  zijn eigen ervaringen en dus interacties met de
  werkelijkheid.

23
Radicaal empiricisme

• Constructivisme verschuiving betekenis van
  waarheidViability levensvatbaarheid,
  doenlijkheid, uitvoerbaarheid afhankelijk van
  de mate waarin wat we kennen bewijzen dat ze
  adequaat zijn voor de context waarin ze van
  toepassing zijn.

24
Radicaal empiricisme

• Von Glasersfeld (1995) "To the constructivist,
  concepts, models, theories, and so on are viable
  if they prove adequate in the contexts in which
  they were created"

25
Rationalisme en idealisme

• Empiricisme
• Rationalisme de rede, het redeneren over eigen
  ervaringen vormt de basis van het ontstaan van
  kennis
• Idealisme kennis bestaat door zelf
  ontwikkelde mentale representaties. Er bestaat
  dus geen afzonderlijke fysische werkelijkheid, de
  werkelijkheid bestaat maar via geconstrueerde
  psychologische kennis

26
Relativisme

• Ontologie en epistemologie
• menselijke ervaringen niet los sociale en
  fysische context
• betekenisverlening (en dus kennisconstructie)
  hangt af van de toevallige persoonlijke
• kennisconstructie bij de ervaringen die we
  toevallig op dat moment beleven (Reber, 1995)
• Morele relativisme kritiek op culturele bias in
  beleving van werkelijkheidIeder zijn waarheid?

27
Relativisme

• Impact op belang en plaats van kennis
  cultuurverschillen
• Zie ethnomathematics Nunes

28
Pragmatisme

• Functionaliteit van kennis staat voorop.
• Kennis is waardevol omdat ze bruikbaar is en ons
  verder helpt (Barab Squire, 2004).

29
Subjectivisme?

• Empiricisme, rationalisme, idealisme,
  relativisme, pragmatisme subjectivisme?
• In de praktijk wordt toch een notie van
  zekerheid gebruikt om de kwaliteit van kennis
  te beoordelen.
• Een extreme visie leidt tot de onmogelijkheid om
  te communiceren. Dit wordt vermeden door het
  delen van taal. Kennisverwervers gebruiken
  taal, die uitwisseling van ideeën mogelijk maakt.

30
Link met instructie?
Visie op leren en instructie Ontologische en epistemologische stellingname
Behaviorisme Objectivisme en (beperkt) empiricisme
Cognitivisme Objectivisme en rationalisme
Cognitief constructivisme Objectivisme, empiricisme, rationalisme en relativisme
Sociaal constructivisme Empiricisme, relativisme, realisme
Gesitueerde theorie Empiricisme, relativisme, ecologisch realisme
Zie latere themas
31
Link met instructie?

• Behaviorisme (thema 4)
• leren door het bekrachtigen, versterken van
  gedrag.
• lerende moet gepaste gedragingen te vertonen om
  extern gedefinieerde kennis te verwerven
  objectivisme
• Nadruk op gedrag empiricisme maar de
  oorsprong van het gedrag is extern. Het wordt
  uitgelokt door instructieverantwoordelijke.

32
Link met instructie?

• Cognitivisme (thema 5)
• Er is een objectief bestaande werkelijkheid
  buiten de lerende.
• Ratio, interne cognitieve processen verwerken de
  extern waargenomen werkelijkheid.
• Objectivisme rationalisme.

33
Link met instructie?

• Constructivisme (thema 6)
• Cognitief constructivisme opdoen ervaringen voor
  kennisconstructie via ratio empiricisme en
  rationalisme.
• Sociaal constructivismekennisconstructie door
  delen van ervaringen met anderen empiricisme,
  relativisme en realisme.
• Gesitueerde theorieKennis kan niet los gezien
  worden van een concrete situatie.

34
E en O relevant?

• Lerenden en instructieverantwoordelijken
  impliciet of expliciet E en O opvatting
• Epistemologische en ontologische beliefs over
  kennis zie onderzoek

35
E en O beliefs
Omdat leerlingen niet kunnen weten wat ze allemaal moeten leren, stel ik zelf mijn lessenpakket samen (WT01)
Ik geloof dat vertrekken van en verder bouwen op de ideeën van de leerlingen een goede manier is om mijn lessenpakket samen te stellen (WC01)
Voor het geven van punten baseer ik me vooral op huiswerk, toetsen en examens (WT02)
Ik geef er de voorkeur aan schoolbanken samen te zetten of tafels te gebruiken zodat de leerlingen kunnen samenwerken (WC02)
Ik volg een handboek of methode om er zeker van te zijn dat ik de leerlingen alle noodzakelijke kennis en vaardigheden aanleer (WT03)
Ik betrek mijn leerlingen bij het samenstellen van prikborden, muurkranten (WC03)
Ik besef dat leergebieden elkaar overlappen, toch geef ik de leerstof in aparte vakken (WT04)
Ik betrek leerlingen bij zelfevaluatie en bij het zelf formuleren van hun leerdoelen (WC04)
36
Invloed E en O beliefs

• Vb. invloed op lkr. ICT gebruik

37
Invloed E en O beliefs
38
Link met referentiekader?
39
Samenvattend 1

• Kenmerken van de instructie-verantwoordelijke en
  lerende
• Motivatie intrinsiek versus extrinsiek
• Individuele verschillen rekening mee houden?
• E en O beliefs
• Instructie-activiteiten - leeractiviteiten
• De aandacht voor structuur in het leerproces
• Selectie van leerdoelen en leerstof
• Samenwerkend leren of niet

40
Samenvattend 2

• Verhouding instructie-verantwoordelijke - lerende
• Controle over het leerproces
• De instructie-verantwoordelijke van autoriteit
  naar resource
• Context
• Oversimplificatie versus authenticiteit van het
  kennisdomein
• Gevoeligheid voor cultuur

41
Vervolg

• Epistemologische discussie werkt door in
  opvattingen over leren en instructie
• Behaviorisme
• Cognitivisme
• Constructivisme

42
Thema 3Visies op leren en instructie een
ontologische en epistemologische discussie