Slayt 1

1
ELEKTRIKLI ARAÇLARIN GÜCÜ
2
ELEKTRIKSEL GÜÇ
Mutfakta bulunan firin,böregi pisirmek için
mikser de kek hamurunu karistirmak için belli
miktarda elektrik enerjisi kullanir.Bu iki
elektrikli aracin, ayni sürede çalissalar bile,
farkli miktarda elektrik enerjisi harcadigini
biliyor muydunuz?Firinin bir saniyede isiya
dönüstürmek için kullandigi elektrik enerjisi
miktari , mikserin bir saniyede hareket
enerjisine dönüstürmek için kullandigi elektrik
enerjisi miktarindan daha fazladir.Yani firin
miksere göre ayni sürede daha fazla enerji
harcar.Ayni sürede çalisan firinin ve mikserin
harcayacagi elektrik enerjisinin miktarini
belirleyen ise onlarin sahip oldugu elektriksel
güçtür.Elektriksel güç, bir elektrik devresinde
birim zamanda harcanan elektrik enerjisidir.Buna
göre günlük hayatimizda kullandigimiz elektrikli
araçlarin gücü,onlarin birim zamanda harcadigi
elektrik enerjisi ile belirlenir.Elektriksel
gücün birimi watt (vat)tir ve kisaca W ile
gösterilir.1 saniyede 1 joule elektrik enerjisi
harcayan elektrikli aracin gücü 1 Wtir.Fakat
günlük hayatta çogunlukla kilowatt ( kilovat)
kullanilir ve kisaca kW ile gösterilir.1kWlik
güç 1000 Wa esittir.
3
Kullandigimiz ütü , saç kurutma makinesi ,
elektrikli su isiticisi ya da mikser gibi
elektrikli araçlarin üzerinde, sayilar ve
yazilar olan bir etiket yada kabartma dikkatinizi
çekti mi? Yakindan bakacak olursa bu yazilar ve
sayilarin arasinda elektrikli aracin sahip oldugu
gücün de belirtildigini görürüz.
220 V 50/60 Hz 1800 W
4
2400 W lik ütü,ayni sürede 1200 W lik saç
kurutma makinesi 2 kat daha fazla elektrik
enerjisi kullanilir.Fotografta görünen
ampullerin ambalajlarinda ve üzerinde sahip
olduklari güç belirtilmistir.Bu ampullerden
hangisi ayni sürede daha fazla elektrik enerjisi
kullanir?Hangisi daha parlak isik verir?
60W
40W
25W
5
ELEKTRIKLI ALETLERIN HARCADIGI ELEKTRIK ENERJISI
MIKTARINI BELIRLEYEN IKI DEGISKEN VARDIR 1)
Elektrikli aletin harcadigi elektrik enerjisi
miktari kullanildigi süreye baglidir. 100 Wattlik
bir ampulle çalisan masa lambasi 1 saniye isik
verdiginde 100 Jlük enerji harcar. Ayni masa
lambasi, 2 saniye isik verdiginde 200 Jlük
enerji harcar. Yani elektrikli aletin
kullanildigi süre arttikça harcadigi elektrik
enerjisi miktari da artar.2) Elektrikli aletin
harcadigi elektrik enerjisi miktari sahip oldugu
elektriksel güce baglidir. Elektriksel gücü 1500
Watt olan bir saç kurutma makinesi 1 saniye
çalisirsa 1500 Jluk enerji harcar . 1000 Wlik
bir saç kurutma makinesi 1 saniyede 1000 Jluk
enerji harcar. Yani elektrikli aletin gücü
arttikça harcadigi elektrik enerjisi miktari da
artar.
6
Bir elektrikli aletin gücü ve kullanildigi süre
biliniyorsa harcadigi enerjiyi asagidaki baginti
yardimiyla bulabiliriz
Kullanilan elektrik enerjisi miktari Elektrikli
aletin gücü x Kullanildigi süre 
Bu esitlik bize kullanilan elektrik enerjisinin
birimi hakkinda ipucu verir.birimleri yazarsak
Watt-saniye Watt x Saniye Kilowatt-saatkilow
att x Saat
WsW x s kWkW x h
Birimleri kisaltarak yazarsak
Elektrik enerjisinin birimi watt x saniye ya da
kilowatt x saniye olarak kullanabiliriz. Simdi
40Wlik bir floresan lambanin günde 5 saat açik
kaldiginda harcayacagi bir aylik elektrik
enerjisi miktarini her iki birim cinsinden
hesaplayalim.
7
Simdi 40Wlik bir floresan lambanin günde 5 saat
açik kaldiginda harcayacagi bir aylik elektrik
enerjisi miktarini her iki birim cinsinden
hesaplayalim.
Elektrik enerjisini watt x saniye olarak bulmak
için zaman birimini saniyeye çevirelim. 5 saat
60 x 5 300 dakika 300 x 60 18000 saniye Bir
günde kullanilan elektrik elektrik enerjisi
miktarini bulalim. Enerji miktari elektriksel
güç x kullanildigi süre 40W x 18000s 720 000
Ws Bir aylik enerjiyi bulalim 720000 x 30 21
600 000 Ws
Elektrik enerjisini kilowatt x saat olarak bulmak
için güç birimini kilowatta çevirelim. 40W0,04
kW Bir günde kullanilan elektrik enerjisi
miktarini bulalim Elektrik enerjisi miktari
elektriksel güç x kullanildigi süre 0,04 kW x 5h
0,2 kWh Bir aylik enerji miktari 0,2 x 30 6 kWh
8
ELEKTRIK ENERJISI NASIL ÖLÇÜLÜR? Çevremizdekilerd
en odadan çikarken isigi söndürmeyi unutma! ya
da seyretmiyorsan televizyonu kapat! gibi
uyarilari mutlaka duymussunuzdur.Biz de
çevremizdekileri buna benzer sekilde uyariyor
olabiliriz .Peki bunun sebebi nedir?Büyüklerimiz,b
u tür uyarilari kabalik bir elektrik faturasi
ardindan daha sik yapiyor alabilir mi?Evimize
gelen elektrik faturalarinin nasil ölçüldügünü
hiç merak ettiniz mi? EVET MI? Iste simdi
merakimizi giderebiliriz. Her ay harcadigimiz
elektrik enerjisi miktarina göre para
öderiz.Elektrik faturalari bize kullandigimiz
elektrik enerjisi miktarini ve buna karsilik
ödeyecegimiz parayi gösterir.Evlerimize ya da
isyerlerine gelen elektrik enerjisi , kullanmadan
önce elektrik sayaci adi verilen bir araç içinden
geçer.Elektrik sayaçlarinin çogu basit bir
elektrik motoru gibi çalisir.Elektrik enerjisi,
sayaç içinde yatay olarak bulunan diskin hareket
etmesini saglar.Sayaca gelen elektrik enerjisi
miktari miktari arttikça disk daha hizli
döner.Disk döndükçe de göstergedeki sayi
artar.Böylece sayaç harcanan elektrik enerjisinin
miktarini ölçmüs olur.Evimizde firin,ütü gibi
elektrik araçlari çalisirken gözlemleyelim ve
daha sonra bu araçlarin çalismasi bittikten sonra
sayaci tekrar gözlemleyelim.Sayaç diskinin
dönüsündeki degisikligi fark ettiniz mi?
9
Elektrik Tasarrufu Osman Bey yorgun bir halde
isten evine gidiyordu. Apartmana girdiginde posta
kutusundaki elektrik faturasi dikkatini çekti.
Anahtari ile kutuyu açti ve faturayi
çikardi.Sonra faturaya söyle bir göz atti.
Ödemesi gereken tutarda çok fazlaydi. Bunu
düsünerek merdivenleri çikti. Evlerinin kapisina
geldiginde onu esi Gülcan Hanim karsiladi. Osman
Beydeki durgunlugu hemen fark etti. Bir süre
sonra çocuklari Rabia ve Mert ile birlikte yemege
oturdular. Yemekte Osman Bey konuyu açti ve
elektrik enerjisini tasarruflu kullanmalari
gerektigini söyledi. Hep birlikte neler
yapabileceklerini konusarak aksam yemegini
tamamladilar.
10

• Osman Beylerin elektrik faturasinin kabarik
  gelmesinin sebebi ne olabilir?Acaba Osman Bey ve
  ailesi , elektrik enerjisini daha bilinçli
  kullanmak ve birsonraki ay gelecek elektrik
  faturasini azaltmak için ne gibi önlemler
  alabilirler?
• Elektrik enerjisini bilinçli kullanmak
  ,ödeyecegimiz faturanin miktarini düsürerek bize
  kazanç saglamasinin yani sira Dünyada sinirli
  miktarda bulunan yenilenemez enerji kaynaklarinin
  korunmasinda da etkili olur.Örnegin,dünyadaki
  elektrikli araçlarin 20 oraninda daha verimli ve
  etkili kullanilmasi yilda yaklasik 550 000 varil
  petrolün tasarruf edilmesi anlamina gelir.
• Beyaz esya satan bir magazadaki buzdolabinin
  üzerinde resimdeki gibi bir etiket dikkatimizi
  çekmistir.

11
Bu etiket sayesinde elektrikli aracin satin
almadan önce onun bir yilda harcayacagi elektrik
enerjisi miktarini ögrenmemiz mümkün
olur.Etiketin 1 numarali bölümünde buzdolabinin
enerji verimi gösterilmistir.A harfi en düsük
enerji tüketim sinifini gösterirken D harfi en
yüksek enerji tüketim sinifini gösterir.A sinifi
bir elektrikli araç ortalama enerji tüketiminden
45 daha az enerji tüketecektir.G sinifina ait
bir elektrikli araç da ortalama enerji
tüketiminden 25 daha fazla enerji
tüketecektir. Bu durumda A,B ve C sinifina ait
bir elektrikli aracin tüketimi ortalama
tüketimden daha düsük olacaktir.Etiketin 2
numarali bölümünde buzdolabinin bir yilda
harcayacagi elektrik enerjisi miktari
belirtilmektedir.
1
2
BUNLARI BILIYORMUSUNUZ? 1000 Wlik bir saç
kurutma makinesinin 10 dakika çalismasi,60Wlik
bir lambanin yaklasik 3 saat isik vermesine es
deger elektrik enerjisi tüketir
12
ELEKTRIK AKIMININ MANYETIK ETKISI

• Bir bobinin içindeki demir çubugun elektrik
  akiminin etkisiyle miknatislik özelligi kazanmasi
  sonucu elektromiknatis olusur.
• Elektromiknatisin kutuplarini sag elimizin
  yardimiyla bulabiliriz.
• Elektromiknatisin çekim gücü üzerinden geçen
  akima ve sarim sayisina baglidir.
• Yapisinda elektromiknatis bulunan elektrik
  motorlari elektrik enerjisini hareket enerjisine
  çevirir.
• Kapi zilihirsiz alarmi gibi kullandigimiz bir
  çok aracin yapisinda elektromiknatis
  bulunur.Ayrica elektrik motoruna sahip
  mikserçamasir makinesi gibi araçlarin içinde de
  elektromiknatis bulunur.
• Jeneratör hareket enerjisini elektrik enerjisine
  dönüstüren araçlardir.Güç santrallerinde bulunana
  jeneratörlerde üretilen elektrik enerjisi
  evlerimize kadar tasinir.

13
ELEKTRIK ENERJISI ISIYA DÖNÜSÜR

• Üzerinden elektrik akimi geçen iletkenler isinir.
• Iletken üzerinde açiga çikan bu isi iletkenin
  direncine,iletkenden geçen akima ve akimin geçis
  süresine baglidir.
• Elektrikli battaniye,isitici,ütü gibi pek çok
  aracin içindeki tellerden akim geçmesi sonucu
  ortaya çikan isidan yararlanilir.
• Elektrik devrelerindeki tellerin asiri isinmalari
  sonucu olusabilecek tehlikelere karsi sigortalar
  kullanilir.
• Bazi iletkenler,üzerinden geçen elektrik akiminin
  etkisiyle kisa sürede isinip akkor hale gelerek
  çevresine isik verir.

14
ELEKTRIKSEL GÜÇ

• Elektrikli araçlarin birim zamanda kullandiklari
  enerji miktari farkli olabilir.
• Elektrikli araçlarin birim zamanda harcadiklari
  elektrik enerjisine elektriksel güç denir.
• Elektriksel güç birimleri watt (W) ve kilowatt
  (kW) olarak adlandirilir.
• Elektrikli araçlarin harcadiklari elektrik
  enerjisi miktari bulunurken elektrikli aracin
  gücü ile kullanildigi süre çarpilir.Bulunan
  elektrik enerjisinin birimi watt x saniye (joule)
  ya da kilowatt x saat olarak adlandirilabilir.
• Elektrik enerjisini bilinçli bir sekilde
  kullanmak,sinirli sayidaki enerji kaynaklarinin
  korunmasi için önemlidir.