Temel Internet Kullanimi

1
Temel Internet Kullanimi

• Y. Doç. Dr. M. Sitki Ilkay

Ekim 2006
2
Sunu Programi

• Internet Temel Kavramlar
• Internet nedir?
• Bilgisayar agi nedir?
• TCP/IP nedir?
• Internet ne sunar?
• Internete erisim nasil saglanir?
• Internet adresi, DNS ve IP numarasi ne demektir?
• Internet üzerinde istedigimiz bilgilere nasil
  ulasiyoruz?
• Internet adreslerinde kullanilan kurulus tipi ve
  ülke kodu kisaltmalari ne anlama gelir?

3
Sunu Programi

• Temel Internet Servisleri
• Telnet Uzaktan Erisim
• FTP (File Transfer Protocol) Dosya Transferi
• Elektronik Posta (e-posta)
• E-posta adresi nedir?
• Outlook Express programini kullanarak nasil
  e-posta gönderebilirim?
• Adres defteri nedir, adres defterine kisi veya
  grup nasil ekleyebilirim?
• Imza nedir, nasil kullanabilirim?
• E-postaya dosya nasil ekleyebilirim?
• Bir Word veya Excel belgesini Microsoft Word veya
  Excel programi içinden posta alicisina nasil
  gönderebilirim?

4
Sunu Programi

• Temel Internet Servisleri
• World Wide Web (www) - http (Hyper Text Transfer
  Protocol)
• Internet Explorer tarayicisinin kullanimi
• Microsoft Messenger Servisinin kurulumu ve
  kullanimi

5
Internet nedir?

• Internet, bir çok bilgisayar sisteminin bir
  birine bagli oldugu, dünya çapinda yaygin olan ve
  sürekli olarak büyüyen bir iletisim agidir.
• Internet, insanlarin her geçen gün gittikçe artan
  üretilen bilgiyi paylasma ve ona kolayca ulasma
  istekleri sonucunda ortaya çikmis bir
  teknolojidir.
• Bu teknoloji sayesinde insanlar bir çok alandaki
  bilgilere kolay, hizli, ucuz ve güvenli bir
  sekilde ulasabilmektedirler.

6
Bilgisayar agi nedir?

• Bilgisayar, yazici vb. cihazlarin bir veri
  iletisim baglantisi araciligiyla donanim ve
  yazilimlarini birbirleriyle paylasabildikleri
  ortama bilgisayar agi adi verilir.
• Bir bilgisayar bir aga baglandigi ve
  tanimlandiginda o agin kullanicisi olur. Bir agin
  kullanicisi olan bilgisayarlar, o aga bagli olan
  diger bilgisayarlarin kaynaklarini izin verildigi
  ölçüde kullanabilir.

7
TCP/IP nedir?

• Bilgi agi üzerindeki veri iletimi ve paylasimi
  bazi kurallara göre yapilmaktadir. Bu kurallar
  Internet protokolleri ya da TCP/IP protokoller
  ailesi olarak adlandirilmaktadir.
• TCP Transmission Control Protocol
• IP Internet Protocol
• TCP/IP bilgisayarlar ile veri iletme ve alma
  birimleri arasinda organizasyonu saglayan,
  böylece bir yerden digerine veri iletisimini
  mümkün kilan bir çok veri iletisim protokolüne
  verilen genel bir addir.

8
TCP/IP

• Bu protokollere örnek olarak dosya alma/gönderme
  protokolü (FTP File Transfer Protocol),
  Elektronik posta iletisim protokolü (SMTP
  Simple Mail Transfer Protocol), Uzaktan erisim
  (TELNET protokolü), HTTP Hyper Text Transfer
  Protocol) verilebilir.
• TCP/IP protokolü ayni zamanda çok farki tipte ve
  isletim sistemi altinda çalisan bilgisayarlarin
  iletisiminde de kullanilir.

9
Internet adresi, DNS ve IP numarasi

• Internete bagli her bilgisayarin kendine özgü
  bir adresi vardir. Her bir Internet adresine bir
  IP numarasi karsilik gelir.
• Bir IP adresi dört tane 0 ile 255 arasinda
  degisen sayidan olusur. Bu adres toplam 32 bit
  uzunlugunda bir sayidir. Fakat bu sayi 8 bitlik 4
  ayri ondalik sayi seklinde kullanilir
  (193.255.88.1 gibi). IP yaziliminin dogru
  çalisabilmesi için Internete bagli
  bilgisayarlarin IP adreslerinin baska
  bilgisayarlar tarafindan kullanilmamasi gerekir.

10
IP adresi

• Ayni yerel agda birden fazla bilgisayara ayni IP
  adresi verilmesi durumunda, ayni IP adresli ilk
  bilgisayar açildiktan sonra digerleri IP
  çakismasi oldugunu bildirerek aga baglanamaz. Bir
  yerel aga verilen IP adreslerinin baska bir ag
  tarafindan kullanilmamasi gerekir. IP
  adreslerinin dagitimi Internet Bilgi Merkezi
  Kayit Servisi (InterNetwork Information Center
  (InterNIC) - Registration Service) tarafindan
  yapilmaktadir. Türkiye'de IP adreslerinin
  dagitimi O.D.T.Ü. tarafindan yapilmaktadir.

11
IP adresi

• Aglari adreslemek için üç sinif IP adresi
  kullanilir.
• A sinifi adresler   Ilk byte'in 1 ile 126
  arasinda degistigi adreslerdir. Ilk byte ag
  numarasini belirtir. A sinifi adreslemeyle her
  biri 16177214 bilgisayardan olusan 126 ag
  adreslenebilir. Bu adreslemede 24.0.0.0 bir aga,
  24.30.0.73 ise bir bilgisayarin IP adresine
  karsilik gelir.

12
IP adresi

• B sinifi adresler  Ilk byte'in 128 ile 191
  arasinda degistigi ve ilk iki byte'in ag
  numarasini belirledigi adreslerdir. Ikinci
  byte'ki sayi 1 ile 254 arasinda degisir. B sinifi
  adreslemeyle her biri 65532 bilgisayardan olusan
  16256 ag adreslenebilir. Bu adreslemede
  144.22.0.0 bir aga, 144.22.10.1 ise bir
  bilgisayarin IP adresine karsilik gelir.

13
IP adresi

• C sinifi adresler  Ilk byte'in 192 ile 223
  arasinda degistigi ve ilk üç byte'in ag
  numarasini belirledigi adreslerdir. Ikinci ve
  üçüncü byte'taki adresler 1 ile 254 arasinda
  degisir. C sinifi adreslemeyle her biri 254 
  bilgisayardan olusan 1999996 ag adreslenebilir.
  (0 ve 255 bilgisayar adreslemesinde kullanilmayan
  özel amaçli adreslerdir)

14
Dügüm ismi (Hostname)

• Internetten faydalanabilmek için bazi adreslerin
  bilinmesi gerekir. Bu nedenle IP adreslerini
  akilda tutmak zor olabileceginden, akilda
  tutulmasi nispeten daha kolay olan anlamli bir
  takim isimler IP adresleriyle iliskilendirilmekted
  ir. Internetteki dügüm isimleri IP adresinde
  oldugu gibi dört temel kisimdan olusur servis
  ismi, alan ismi (domain name), kurulus tipi, ülke
  kodu. Örnegin www.erciyes.edu.tr dügüm isminde
  www - world wide web adi verilen bir Internet
  servisine, erciyes - alan adina, edu - erciyes
  üniversitesinin kurulus tipini (education -
  egitim kurulusu) ve tr ise Türkiye'nin ISO
  (International Standards Organization) tarafindan
  belirlenen ülke kodunu göstermektedir.

15
Kurulus tipleri

• Baslica kurulus tiplari asagida listelenmistir
• .com ticari kuruluslar (commercial)
• .edu egitim kuruluslari (education)
• .gov devlet kuruluslari (government)
• .mil askeri kuruluslar (military)
• .net ag organizasyonlari (network)
• .org kar amaci gütmeyen kuruluslar