Verworven intracrani

1
Verworven intracraniële pathologie bij
pasgeborenen

• Dr. Th. Kok
• Afdeling Radiologie
• Prof. Dr. S. Bambang Oetomo
• Afdeling Neonatologie
• Beatrix Kinderkliniek
• AZG

2
Verworven intracraniële pathologie bij
pasgeborenen

• Inleiding
• Techniek en normale beelden
• Afwijkingen bij de prematuur
• Afwijkingen bij de à terme zuigeling

3
Echografie is in het algemeen onderzoekersafhankel
ijk. Dat geldt in zekere zin ook voor
schedelechografie. Toch kan iedereen deze
techniek leren! ? ervaring ? coaching
4

• Aan welke voorwaarden moet
• de onderzoeker voldoen?
• rustig scannen (minimal touch!)
• afbeeldingen in de coronale en sagittale vlakken
• kennis van anatomie
• gevoel voor symmetrie of asymmetrie
• zover mogelijk doorscannen (subduraal
• hygroom of bloeding subcorticaal)

5
Anterior coronal view
Mid coronal view
Posterior coronal view
6
Lateral sagittal view
Lateral sagittal view
Mid sagittal view
7
(No Transcript)
8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10

• Andere belangrijke aandachtspunten
• transducer (meestal 7.5 MHz)
• 10 MHz ? oppervlakkige structuren
• 5 MHz ? oedeem?
• field of view (FOV) ? de prematuriteit of
• de grootte van de schedel

11

• Andere belangrijke aandachtspunten
• een kleine fontanel of extreme hydrocephalie
  ? CT of MR
• beeldparameters zo weinig mogelijk veranderen
• afblijven van de monitorinstelling

12
Gain 30
Gain 15
13
5.0 MHz
7.5 MHz
14
Verworven intracraniële pathologie bij
pasgeborenen

• Prematuren
• bloedingen
• veneuze infarcering
• laesies in de witte stof
• À terme zuigeling met perinatale asfyxie
• hersenoedeem
• bloedingen

15
Bloedingen bij Prematuren

• Incidencie 25 -30
• Prevalentie afhankelijk van zwanger-schapsduur
  hogere incidencie bij kortere zwangerschapsduur

16
Pathofysiologisch mechanisme bloedingen
Schommeling in hersendoorstroming
Art. hypotensie
Art. hypertensie
Ischaemische schade aan capillair
Ruptuur van capillair
Hersenbloeding
17
Pathofysiologisch mechanisme bloedingen

• Hypertensie
• asfyxie
• hypercapnie
• tube reiningingsprocedure
• inbreng catheters
• pneumothorax
• Hypotensie
• asfyxie
• sepsis
• persisterende ductus arteriosus

18
Klinische verschijnselen bij bloedingen

• Kleine bloedingen asymptomatisch
• Grotere bloedingen (graad III en IV)
• convulsies
• vegetatieve verschijnselen apnoe, slechte
  perifere circulatie
• coma

19
Klinisch beloop bloedingen

• Kleine bloedingen
• resorptie
• vorming van porencephale cyste
• Grotere bloedingen (graad III en IV)
• resorptie
• hydrocefalie door afvloedbelemmering liquor
• hydrocefalie ex vacuo

20
Intracraniële bloedingen

• Diagnostiek Schedelechografie

21

• Intracraniële bloeding
• predilectieplaats lamina germinalis
• (interface caudothalamische groeve)
• afgerond echogeen gebied
• (echo-arm of echoloos ? resolutie)

22

• Intracraniële bloeding
• graad 1 subependymal
• 2 doorbraak naar ipsilaterale
  zijventrikel
• 3 acute ventrikeldilatatie
• 4 uitbreiding intraparenchymateus
• (? porencephale cyste)
• op meerdere plaatsen bloedingen
• (? subependymaal) ? Cave stollingsstoornissen!

23
Graad 1
Graad 1
24
Graad 2 ? 3
25
Graad 3 (afsluiting foramen van Monro)
26
Graad 4
Graad 4
27
resolutie retractie
28
Trombopenie !
29

• Veneuze infarcering
• subependymale bloeding
• ? compressie vene ? veneus infarct
• DD veneuze thrombose

30

• Veneuze infarcering
• focaal driehoekig echogeen gebied
• met de punt gericht naar de bloedingslocus
• (periventriculair)

31
(No Transcript)
32
(No Transcript)
33
Prognose na intracraniële bloeding
34
Prognose na intracraniële bloeding
35
Casus prematuur 30 wk, asfyxie, IRDS,
Schedelecho 20 u postpartum
36
Posthemorrhagische ventrikeldilatatie
37
Hypotonie bij 40 wk postmenstr.
38
40 wk p.m.toegenomen nek extensor tonus en
immature Moro-reflex
39
Leeftijd 7 maanden
40
Leeftijd 7 maanden persisterende hypotonie
41
Leeftijd 18 maanden
42
Prematuur 28 wk 2e levensdagbleek, hypotensie,
convulsies, bomberende fontanel
43
Status bij 36 weken p.m.

• toegenomen flexie linker arm
• toegenomen extensie benen
• spontane extensie
• teen

44
Status bij 36 weken p.m.

• te geringe extensie van hoofd
• te geringe extensie benen

45
Status bij 18 maanden
46
Status bij leeftijd 3 jaar
47
Laesies aan de witte stof

• Leukomalacie (letterlijk verweking van de witte
  stof)
• Localisatie
• periventriculaire
• subcorticaal

48
Verschil optreden bloedingen en PVL
49
Laesies aan de witte stof

• Oorzaak
• hypoperfusie bij asfyxie, shock, hypocapnie
• ontstekingsreactie cytokines
• endotoxine E. Coli

50
Leukomalacie

• Kliniek
• asymptomatisch
• hypotonie overgaand in hypertonie
• Diagnostiek
• echografie 7,5 MHz kop
• vaak aanvankelijk echodensiteiten

51

• Periventriculair leucomalacie (PVL)
• predilectieplaats periventriculair in de
  regio van de occipitaalhoorn
• echogeen gebied parallel aan het trigonum
• stadium 1. homogeen echogeen
• 2. cysteuze veranderingen
• 3. verlittekening ? atrofie ?
  ventrikeldilatatie

52
flaring
53
?
PVL
Cysteuze leucomalacie
54
?
Cysteuze leucomalacie
55
Betekenis periventriculaire echodensiteiten
56
Prognose periventriculaire en subcorticale
leukomalacie
57
Samenvatting Intracraniële afwijkingen van de
prematuur

• Hoge incidencie
• Symptomatologie divers en moeilijk te herkennen
• Schedelechografie speelt een centrale rol bij de
  diagnostiek

58
Perinatale asfyxie

• Optredende hypoxaemie, hypercapnie en acidose als
  gevolg van acute onderbreking gaswisseling rond
  de partus
• Verschillende definities
• APGAR score na 5 minlt 5
• Navelstreng pHlt 7,00
• Incidencie 3-10 van alle geboortes

59
Oorzaken van perinatale asfyxie

• maternale factoren shock, ernstig longlijden
• placentaire factoren
• navelstreng
• foetaal wanverhouding hoofd-baringskanaal
• ernstige infecties
• ernstige congenitale afwijkingen

60
Pathofysiologie van intracraniële afwijkingen na
asfyxie

• hypoperfusie gevolgd door hyperperfusie van
  hersenen
• productie van zuurstof radicalen
• beschadiging endotheel
• L-glutaminezuur stimuleert de NMDA receptor

61
Pathofysiologie van intracraniële afwijkingen na
asfyxie

• depolarisatie van hersencelmembraan
• transport Na ionen cel in en K ionen de cel uit
• passief watertransport celinwaart vorming van
  Hersenoedeem
• onder invloed NMDA receptor influx Ca ionen
• cascade leidend tot celdood

62
Kliniek van perinatale asfyxie Indeling volgens
Sarnat

• Lichte encefalopathie hyperalertheid,
  prikkelbaarheid en versterkte Moro-reflex
• Matige lethargie, verminderde spontane motoriek
  en convulsies
• Ernstige coma afwezigheid spontane motoriek,
  extreme hypotonie en vegetatieve verschijnselen

63
Schedelechografische afwijkingen bij perinatale
asfyxie

• hersenoedeem
• hersenbloedingen

64

• Asfyxie (à terme neonaat)
• hersenoedeem
• moeilijk herkenbare sulci
• diffuus hyperechogene witte stof
• (fuzzy brain)
• bright thalami
• slitlike ventricles
• verminderde penetratie van het geluid
• (frequentie omlaag)

65

• Asfyxie (à terme neonaat)
• vroegtijdig optreden van periventriculaire
• bloedingen (plexus choroideus)
• leucomalacie (subcorticaal,
• periventriculair of mengvorm)

66
Witte asfyxie ? oedeem
Witte asfyxie ? oedeem
67
7.5 MHz
5.0 MHz
68
Meconiumaspiratie ? Asfyxie Status epilepticus ?
Vlak EEG
PVL
SCL
Fuzzy brain
69
Slitlike ventricles lt 24 uur
70
Perinatale asfyxie ? oedeem 7 maanden geen
medicatie en moeder is tevreden
71
Prognose van perinatale asfyxie
72
Prognose van perinatale asfyxie
73
Samenvatting perinatale asfyxie

• Ondanks toename obstetrische kennis en
  behandelmogelijkheden nog hoge incidencie
• Schedelechografie speelt belangrijke rol bij
  monitoring van intracraniële afwijkingen
• Prognose is afhankelijk van de ernst van de
  asfyxie