B - PowerPoint PPT Presentation

About This Presentation
Title:

B

Description:

BAZI KISALTMALARAA (Anadolu Ajans )AB(Avrupa Birli i)ABS(Motorlu ta tlarda fren sistemi (Antilock Braking System) ADSL(Asimetrik say sal abone hatt ) ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:319
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 141
Provided by: dersturkc
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: B


1
BÜYÜK HARFLERIN KULLANIMI
2
Cümleler büyük harfle baslarKöylüler erkenden
tarlalarina gittiler.
3
UYARIIki çizgi arasindaki açiklama cümleleri
büyük harfle baslamaz Bir zamanlar -bu
zamanlar çok da uzak degildir, bundan on, on iki
yil önce- Türk saltanatinin maddi sinirlari uçsuz
bucaksiz denilecek kadar genisti.                 
                                                
4
UYARI1- Iki noktadan sonra gelen cümleler büyük
harfle baslarMenfaat sandalyeye benzer
Basinda tasirsan seni küçültür, ayaginin altina
alirsan yükseltir.     (Cenap Sahabettin)2-
Ancak iki noktadan sonra cümle niteliginde
olmayan örnekler siralandiginda bu örnekler büyük
harfle baslamaz Bu eskiligi siz de çok evde
görmüssünüzdür duvarlarda çiviler, çivi yerleri,
lekeler...                 (Memduh Sevket
Esendal)
5
UYARIÖrnek niteligindeki kelimelerle baslayan
cümlede ilk harf büyük yazilir "Banka, bütçe,
devlet, findik, kanepe, menekse, semsiye" gibi
yüzlerce kelime, kökenleri yabanci olmakla
birlikte artik dilimizin mali olmustur.
6
UYARI Rakamla baslayan cümlelerde rakamdan sonra
gelen kelime büyük harfle baslamaz 2005
yilinda Türk Dil Kurumunun 73. yilini kutladik.
7
Dizeler büyük harfle baslarYaziklar olsun
ki geçti bos yereKirk yili sürüyen su gençlik
çagim!Simdi ben dalindan kopmak üzereKivrilan
çürük bir sari yapragim.
8
Cümle içinde baskasindan aktarilan ve tirnak
içinde gösterilen cümleler,büyük harfle
baslarMevlana Ya oldugun gibi görün, ya
göründügün gibi ol. demistir.
9
Özel isimler büyük harfle baslar
10
Kisi ad ve soyadlariCemil MeriçErdinç Bige
11
Takma adlar da büyük harfle baslarMuhibbi
(Kanuni Sultan Süleyman)Tarhan (Ömer Seyfettin)
Kirpi (Refik Halit Karay)Deli Ozan (Faruk Nafiz
Çamlibel)Server Bedi (Peyami Safa)
12
Devlet adlarinin her kelimesi büyük harfle
baslar Türkiye CumhuriyetiAmerika Birlesik
DevletleriSuudi ArabistanAzerbaycan Cumhuriyeti
13
Hayvanlara verilen adlarPamukBoncukFindik
14
Millet,dil,din,mezhep adlariTürkTürkçeIslamiy
etHanefilik
15
Kita,ülke,bölge,il ve ilçe adlariAsyaTürkiyeIç
AnadoluKirikkaleYahsihan
16
Mahalle,cadde, sokak, apartman adlariHürriyet
MahallesiAtatürk CaddesiYildiz SokagiAsir
Apartmani
17
Saray, kösk, han, kale, köprü, anit vb. yapi
adlarinin bütün kelimeleri büyük harfle baslar
Topkapi SarayiÇankaya KösküHorozlu HanAnkara
KalesiGalata KöprüsüBeyazit KulesiBilge Kagan
Aniti
18
Kurum,kurulus,dernek adlariTürk Dil
KurumuÇocuk Esirgeme KurumuBakanlar Kurulu
Yesilay DernegiKirikkale Lisesi
19
Yer adlarinda ilk isimden sonra gelen deniz,
nehir, göl, dag, bogaz vb. tür bildiren ikinci
isimler büyük harfle baslarAgri DagiFirat
NehriIstanbul BogaziKonya OvasiTuz GölüEge
Denizi
20
Dogu,bati,kuzey,güney gibi sözcükler özel
isimden önce gelirse büyük harfle, sonra gelirse
küçük harfle baslarDogu AvrupaAvrupanin
dogusuBati AnadoluAnadolunun batisi
21
Yer, millet ve kisi adlariyla kurulan birlesik
kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle
baslarMaras dondurmasiVan kedisiAntep
fistigiHindistan ceviziIngiliz anahtariBrüksel
lahanasi
22
Resmi yazi ve mektuplardaki hitap sözcüklerinin
ilk harfleri büyük yazilirSayin BaskanSayin
ValiSevgili ArkadasimDegerli Dostum
23
Gezegen ve yildiz adlari büyük harfle
baslarMerkürSatürnDünyaGünesAy
24
UYARIDünya, günes, ay kelimeleri gezegen anlami
disinda kullanildiginda küçük harfle baslar.Bu
odaya günes girmiyor.Anlattiklarindan sonra
dünya basima yikildi.
25
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlari büyük
harfle baslar Okul Senlikleri 30 Mayista
baslayacak.Erdinç Ögretmen 2001 senesi
Eylülünün 14ünde göreve baslamis.Istanbul 29
Mayis 1453 Sali günü fethedilmistir.
26
UYARIBelirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün
adlari küçük harfle baslar Okullar genellikle
eylülün ikinci haftasinda ögretime baslar.
Yürütme Kurulu toplantilarini persembe günleri
yapariz.
27
Kisi adlarindan önce ve sonra gelen saygi
sözleri, unvanlar, lakaplar, meslek ve rütbe
adlari büyük harfle baslarVali Ömer
BeyMarangoz Mustafa EfendiSeda ÖgretmenZeynep
HanimYüzbasi Cengiz TopelDeli Ibrahim
28
Akrabalik bildiren kelimeler büyük harfle
baslamazAli dayiOsman amcaÖmer enisteDönüs
ablaAyse teyzeFatma nine
29
UYARIAkrabalik bildiren sözcükler unvan ve lakap
degeri kazandiginda özel ada dahil oldugu için
büyük harfle baslar.Somuncu Baba Sultan Ana
Nene HatunDayi Kemal Hala Sultan
30
Kitap, dergi, gazete ve eser (tablo, heykel,
müzik) isimlerinin her kelimesi büyük harfle
baslarSinekli BakkalTürk DiliHürriyetYeni
YüzyilOnuncu Yil MarsiSaraydan Kiz Kaçirma
31
UYARIBüyük harflerin kullanildigi yerlerde
bulunan ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de
sözleriyle mi, mi, mu, mü soru eki küçük harfle
yazilir Suç ve Ceza Leyla ile
MecnunTurfanda mi, Turfa mi? Diyorlar ki
Dünyaya Ikinci Gelis yahut Sir Içinde Esrar Ya
Devlet Basa ya Kuzgun Lese Ben de Yazdim
32
Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge
adlarinin her kelimesi büyük harfle baslar
Medeni Kanun Telif Hakki Yayin ve Satis
Yönetmeligi
33
Millî ve dinî bayramlarla bayram niteligi
kazanmis günlerin bütün kelimeleri   büyük harfle
baslar23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk
BayramiRamazan BayramiAnneler Günü27 Mart
Dünya Tiyatrolar Günü
34
Tarihî olay, çag ve dönem adlari büyük harfle
baslarKurtulus SavasiMillî MücadeleCilali
Tas DevriIlk Çag Tanzimat Dönemi.
35
UYARIPara birimleri büyük harfle baslamaz
lirakurusavrodolar
36
UYARIÖzel adlar yerine kullanilan "o" zamiri
cümle içinde büyük harfle yazilmaz.
37
Levhalar ve açiklama yazilari büyük harfle
baslar Giris ÇikisMüdür
VezneBaskan Doktor
Otobüs Duragi Dolmus
Duragi,Sehirler Arasi TelefonIII. Kat
IV. Sinif I. Blok.
38
Kitap, bildiri, makale vb.nde ana baslikta
bulunan kelimelerin tamamialt baslikta bulunan
kelimelerin ise yalnizca ilk harfleri büyük
olarak yazilir.
39
Kitap, dergi vb.nde bulunan resim, çizelge, tablo
vb.nin altinda yer alan açiklayici yazilar büyük
harfle baslar.
40
BIRLESIK SÖZCÜKLERIN YAZILISI
41
Birlesik sözcükler, belli kurallara göre bitisik
veya ayri olarak yazilir.
42
Birlesik kelimeler, su durumlarda BITISIK
yazilir
43
Ses düsmesi olursacuma ertesi
cumartesine için

niçinkahve alti
kahvaltikayin ana
kaynanasütlü as
sütlaç
44
Et- , ol- gibi yardimci eylemlerle kurulan
birlesik fiillerde ses düsmesi veya ses türemesi
olursaseyir etmek seyretmek
(ses düsmesi)kayip olmak
kaybolmak (ses düsmesi)his etmek
hissetmek (ses türemesi)af etmek
affetmek (ses türemesi)
45
Kuralli birlesik fiiller bitisik yazilirçöze
bil(mek)
çözebil(mek)kosu ver(mek)
kosuver(mek)baka kal(mak)
bakakal(mak)düse yaz(mak)
düseyaz(mak)
46
Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birlesme
sirasinda benzetme yoluyla anlam degismesine
ugradigindakusburnu kusburnu (her ikisi
de gerçek anlamini kaybetmis)aysekadin
aysekadin (her ikisi de gerçek anlamini
kaybetmis)altikardes Altikardes (ikinci
sözcük gerçek anlamini kaybetmis) göz bebegi
gözbebegi (ikinci sözcük gerçek anlamini
kaybetmis)
47
aslanagzi (çiçek)
bestas (oyun)aksamsefasi (çiçek)
keçiboynuzu (bitki)
danaburnu (böcek)
dokuztas (oyun) karabas (hayvan)
itdirsegi (arpacik) karadul
(örümcek)
alinazik (kebap) baliksirti (desen)
Büyükayi (yildiz kümesi)tavukgögsü
(tatli) deveboynu
(boru) kadingöbegi (tatli)
yesilbas (ördek)gülkurusu (renk)

kadinbudu(köfte)visneçürügü (renk)
kedidili (bisküvi)kavuniçi
(renk)
Kervankiran (yildiz)yavruagzi (renk)
fildisi (renk)

48
Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri
sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birlesik
kelimeler bitisik yazilir ayakalti, bilinçalti,
gözalti (gözetim), suuralti aksamüstü,
aksamüzeri, ayaküstü, ayaküzeri, bayramüstü,
gerçeküstü, ikindiüstü, olaganüstü, ögleüstü,
ögleüzeri, suçüstü, yüzüstü.
49
Ara yönleri belirten kelimeler bitisik yazilir
güneybatigüneydogu kuzeybati kuzeydogu
50
Hane, name, zade kelimeleriyle olusturulan
birlesik kelimeler bitisik yazilirçayhane,
dershane, kahvehane, yazihanebeyanname,
kanunname, seyahatname, siyasetnameamcazade,
dayizade, teyzezade.
51
UYARIEczahane, hastahane, pastahane, postahane
sözcükleri yaygin kullanimi ve h sesinin hece
sayisini artirmasindan dolayi eczane, hastane,
pastane, postane biçiminde yazilmaktadir.
52
Ev kelimesiyle kurulan birlesik kelimeler bitisik
yazilir asevi, bakimevi, basimevi, dogumevi,
gözlemevi, huzurevi, konukevi, orduevi,
ögretmenevi, polisevi, yayinevi.
53
Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan
kaliplasmis birlesik kelimeler bitisik yazilir
alasagi, albeni, ateskes, gelberi,
rastgele,sikbogazçekyat, kapkaç, örtbas,
seçal, veryansin, yapboz.
54
-an/-en, -r/-ar/-er/-ir/-ir, -maz/-mez ve
-mis/-mis sifat-fiil eklerinin kaliplasmasiyla
olusan birlesik kelimeler bitisik yazilir
agaçkakan, cankurtaran, çöpçatan, dalgakiran,
gökdelen, oyunbozan, saçkiran, yelkovanbarissev
er, bilgisayar,  uçaksavar, yurtseverhaciyatmaz
, kuskonmaz, külyutmaz, tanritanimaz,
varyemezçokbilmis, güngörmüs.
55
Ikinci kelimesi -di (-di / -du / -dü, -ti / -ti /
-tu / -tü) kaliplasmis belirli geçmis zaman
ekleriyle kurulan birlesik kelimeler bitisik
yazilir çitkirildim, firdöndü, gecekondu,
gündöndü, hünkârbegendi, imambayildi, külbasti,
mirasyedi, papazkaçti, sipsevdi, zipçikti.
56
Her iki kelimesi de -di (-di / -du / -dü, -ti /
-ti / -tu / -tü) belirli geçmis zaman veya -r
/-ar /-er genis zaman eklerini almis ve
kaliplasmis bulunan birlesik kelimeler bitisik
yazilir dedikodu, kaptikaçti, oldubitti,
uçtuuçtu (oyun) biçerdöver, konargöçer,
okuryazar, uyurgezer, yanardöner,
yüzergezerçakaralmaz
57
Iki veya daha çok kelimenin birlesmesinden
olusmus kisi adlari, soyadlari ve lakaplar
bitisik yazilir Alper, Birol, Gülnihal,
Gülseren, Senol, Varol Abasiyanik, Adivar,
Atatürk, Gökalp, Güntekin, Inönü, Karaosmanoglu,
Tanpinar, Yurdakul Boynuegri Mehmet Pasa,
Tepedelenli Ali Pasa, Yirmisekiz Çelebi Mehmet,
Yedisekiz Hasan Pasa.
58
Iki veya daha çok kelimeden olusmus Türkçe yer
adlari bitisik yazilir Çanakkale, Gümüshane
Acipayam, Karakeçili Besiktas,
59
Sehir, kent, köy, mahalle, dag, tepe, deniz, göl,
irmak, su vb. kelimelerle kurulmus sifat
tamlamasi ve belirtisiz isim tamlamasi
kalibindaki yer adlari bitisik yazilir
Aksehir, Eskisehir, Yenisehir Atakent,
Batikent, Çengelköy, Sariyer,
YenimahalleKarabag, Karadag, Uludag Kocatepe,
Tinaztepe Akdeniz, Karadeniz, Kizildeniz
Acigöl Kizilirmak, Yesilirmak Incesu,
Karasu,Akçay.
60
Bas sözüyle olusturulan sifat tamlamalari bitisik
yazilir basbakan, basçavus, bashekim,
bashemsire, baskent, baskomutan, basköse,
basmüfettis, basögretmen, basparmak, baspehlivan,
basrol, bassavci.
61
Bir toplulugun yöneticisi anlamindaki basi
sözüyle olusturulan belirtisiz isim tamlamalari
bitisik yazilir asçibasi, ustabasi, elebasi,
mehterbasi,onbasi, yüzbasi, binbasi.
62
Belirsizlik sifat ve zamirleri de geleneklesmis
olarak bitisik yazilir biraz, birkaç, birkaçi,
birtakim, birçok, birçogu,hiçbir, hiçbiri,
herhangi
63
Oglu,kizi sözleri bitisik yazilir
çapanogluelogluhinogluhinelkizi
64
Aga, bey, efendi, hanim, nine vb. sözlerle
kurulan birlesik kelimeler agabey, haciaga,
hiyaragalik, beyefendi, hanimefendi, pasababa.
65
Kanunda bitisik geçen veya bitisik olarak tescil
ettirilmis olan kurulus adlari bitisik yazilir
Içisleri, Disisleri,Genelkurmay, Yüksekögretim
66
Birlesik kelimeler, su durumlarda AYRI
yazilir
67
Et(mek), eyle(mek), kil(mak), ol(mak) yardimci
fiilleriyle kurulan birlesik fiiller herhangi bir
ses düsmesine veya türemesine ugramazsa ayri
yazilir arz etmek, dans etmek, kul
olmak, sag olmak,
68
Birlesme sirasinda kelimelerinden hiçbiri veya
ikinci kelimesi anlam degisikligine ugramayan
birlesik kelimeler ayri yazilirköpek baligi
- su yilani - kuru fasulyedeve
kusu - Ankara keçisi - kuru
soganmuhabbet kusu - Van kedisi - kuru
üzümhamam böcegi - çörek otu - el
sabunuat sinegi - ökse otu -
dil bilgisiyer elmasi - kus üzümü
- sari çiyancircir böcegi, - at
kestanesi - gece yarisi
69
-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en
sifat-fiil ekleriyle kurulan sifat tamlamasi
yapisindaki birlesik kelimeler ayri yazilir
bakar kör, çalar saat, güler yüz, yazar
kasaçikmaz sokak, görünmez kaza, tükenmez
kalem uçan daire.
70
Renk sözü veya renklerden birinin adiyla kurulmus
isim tamlamasi yapisindaki renk adlari ayri
yazilir bal rengiçivit mavisi, gece mavisi,
limon sarisi
71
Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce
kullanilan sifatlar ayri yazilir açik mavi,
açik yesil,kirli beyaz, koyu mavi, koyu yesil.
72
Yer adlarinda kullanilan bati, dogu, güney,
kuzey, güneybati, güneydogu, kuzeybati,
kuzeydogu, asagi, orta, yukari, iç, yakin, uzak
kelimeleri ayri yazilir Dogu Anadolu,, Orta
Anadolu, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Uzak Dogu,
Güneybati Anadolu, Iç Anadolu, Asagi Ayranci,
Yukari Ayranci.
73
Dis, iç, öte, sira sözleriyle olusturulan
birlesik kelime ve terimler ayri yazilirahlak
disi, çag disi, yasa disi ceviz içi, hafta içi,
yurt içi fizik ötesi, kizil ötesi, sinir ötesi
akli sira, ardi sira, pesi sira, yani sira.
74
Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle
olusturulan birlesik kelime ve terimler ayri
yazilir deri alti, su alti, toprak alti, yer
alti (yüzey) arka üstü, bas üstü, böbrek üstü
bezi, tepe üstü (trafikte)
75
Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karsi, iç,
dis, orta, büyük, küçük, sag, sol, pesin, bir,
iki, tek, çok, çift sözlerinin basa
getirilmesiyle olusturulan birlesik kelime ve
terimler ayri yazilir alt yazi,üst kat,ana
dili, ön yargi, art niye, arka teker, yan etki,
karsi görüs,iç savas, dis borç, orta kulak,büyük
baba,küçük parmak, sag bek, sol açik, pesin
hüküm, bir hücreli,iki eseyli, tek hücreli, çok
hücreli, çift kanatlilar.
76
KISALTMALARIN YAZIMI
77
Kurum,kurulus, kitap, dergi ve yön adlarinin
kisaltmalari genellikle her kelimenin ilk
harfinin büyük olarak yazilmasiyla yapilir
TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi)TDK (Türk
Dil Kurumu) KB (Kutadgu Bilig) TDED (Türk
Dili ve Edebiyati Dergisi) G (güney), K
(kuzey)GB (güneybati), GD (güneydogu)
78
Ancak bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin
birkaç harfinin kisaltmaya alindigi da görülür.
Bazen de aradaki kelimelerden hiç harf alinmadigi
olur. Bu tür kisaltmalarda, kisaltmanin akilda
kalabilmesi için yeni bir kelime olusturma amaci
güdülür BOTAS (Boru Hatlari ile Petrol Tasima
Anonim Sirketi),AKUT (Arama Kurtarma Teskilati)
ASELSAN (Askerî Elektronik Sanayii )TÖMER
(Türkçe Ögretim Merkezi)
79

Geleneklesmis olan T.C.
(Türkiye Cumhuriyeti) T.
(Türkçe) kisaltmalarinin
disinda büyük harflerle yapilan kisaltmalarda
nokta kullanilmaz.ATO (Ankara Ticaret
Odasi)CMUK (Ceza Muhakemeleri Usulü
Kanunu)DGM (Devlet Güvenlik Mahkemesi)
80
Element ve ölçülerin uluslararasi kisaltmalari
kabul edilmistir (Noktasiz yazilirlar)C
(karbon), Ca (kalsiyum), Fe (demir)m (metre),
mm (milimetre), cm (santimetre), km
(kilometre),g (gram), kg (kilogram), l (litre),
m² (metre kare), cm² (santimetre kare).
81
Bu saydigimiz kisaltmalarin disinda kalan
kelimelerin kisaltmasinda, ilk harfle birlikte
kelimeyi olusturan temel harfler dikkate alinir.
(Kisaltilan kelime veya kelime grubu özel ad,
unvan veya rütbe ise ilk harf büyük cins isim
ise ilk harf küçük olur.) Ing. (Ingilizce),
Kocatepe Mah. (Kocatepe Mahallesi), Güniz Sok.
(Güniz Sokagi), Prof. (Profesör), Dr. (Doktor),
Av. (Avukat), Alb. (Albay), Gen. (General) is.
(isim), sf. (sifat), hzl. (hazirlayan), çev.
(çeviren), ed. (edebiyat), fiz. (fizik), kim.
(kimya).
82
Büyük harflerle yapilan kisaltmalara ek
getirilirken kisaltmanin son harfinin okunusu
esas alinir TBMMde bugün bütçe görüsülüyor.
(Dogru) TBMMnde bugün bütçe görüsülüyor.
(Yanlis)MEBe ugradim. (Dogru)MEBna
ugradim. (Yanlis)
83
Küçük harflerle yapilan kisaltmalara getirilen
eklerde kelimenin okunusu esas alinir
cm'yikg'danmm'den
84
UYARISonunda nokta bulunan kisaltmalarla üs
isaretli kisaltmalar kesmeyle ayrilmaz. Bu tür
kisaltmalarda ek noktadan ve üs isaretinden
sonra,  kelimenin ve üs isaretinin okunusuna
uygun olarak yazilir vb.leri, Alm.dan,
Ing.yi cm³e (santimetre küpe)m²ye (metre
kareye) 64ten (alti üssü dörtten)
85
UYARITonsuz (sert) ünsüzle biten kisaltmalar,
ek aldiklari zaman okunusta tonsuz ses
tonlulastirilmaz AGIK'in (AGIG'in degil),
CMUK'un (CMUG'un degil), RTÜK'e (RTÜG'e degil),
TÜBITAK'in (TÜBITAG'in degil).Ancak birlik
kelimesiyle yapilan kisaltmalarda söyleyiste
k'nin yumusatilmasi normaldir ÇUKOBIRLIK'e
(söylenisi ÇUKOBIRLIGE),FISKOBIRLIK'in
(söylenisi FISKOBIRLIGIN). 
86
BAZI KISALTMALAR AA
(Anadolu Ajansi) AB (Avrupa Birligi) ABS
(Motorlu tasitlarda fren sistemi (Antilock
Braking System) ADSL (Asimetrik sayisal abone
hatti )(Asymmetric Digital Subscriber Line) AIHM
(Avrupa Insan Haklari Mahkemesi) AKBIL (Akilli
bilet) AKM (Atatürk Kültür Merkezi) APS (Acele
Posta Servisi) Apt. (Apartman, apartmani) Ars.
Gör. (Arastirma Görevlisi) BCG (Verem asisi)
(Bacillus Calmette Guèrin) Bçvs. (Basçavus)
DIE (Devlet Istatistik Enstitüsü)
87
SAYILARIN YAZILISI
88
Edebi metinlerde küçük ve yazimi fazla yer
tutmayan sayilar yaziyla gösterilir.Yaziyla
gösterilen rakamlarin her kelimesi ayri yazilir.
89
Bu sehre geleli on bes yil oldu.Çinin nüfusu
bir milyardan fazladir.
90
Büyük sayilar, saat,para tutari,ölçü
,istatistik verilere ait sayilarrakamla
gösterilir.
91
Ona 11.555 TL borcum var.Saat 17.00de seni
ararim.Bana en az 15 metre kumas gerekli.Bu
sinifin sadece 25i basari gösterebildi.
92
Saat ve dakikalar metin içinde yaziyla da
yazilabilirsaat dokuzu bes geçe,saat yediye
çeyrek kala,saat sekizi on dakika üç saniye
geçe, mesela saat onda.
93
Para ile ilgili islem ve senet, çek vb. ticarî
belgelerde geçen sayilar bitisik yazilir
650,35 (altiyüzelliTL,otuzbesKr).
94
Rakamlarla yazilan sayilardan sonra gelen ekler
kesme() isaretiyle ayrilir.21 Nisan 1980de
dogmus.Saat 15.30da okulda ol.
95
Oyun adlarini niteleyen sayilar bitisik yazilir
altmisaltiyüzbir
96
Notayi niteleyen sayilar ayri yazilir on
altilik
97
Romen rakamlari ancak yüzyillarda XX. yüzyil
hükümdar adlarinda III. Selim tarihlerde
aylarin yazilisinda 1.XI.1928 kitap ve dergi
ciltlerinde I. Cilt vekitaplarin asil
bölümlerinden önceki sayfalarin
numaralandirilmasinda I , II, III
kullanilabilir.
98
Bes ve besten çok rakamli sayilar sondan sayilmak
üzere üçlü gruplara ayrilarak yazilir ve araya
nokta konur 326.19749.750.81228.434.250.310.5
00
99
Sayilarda kesirler virgül ile ayrilir 15,2 (15
tam, onda 2)5,26 (5 tam, yüzde 26)
100
Sira sayilari yaziyla ve rakamla gösterilebilir.
Rakamla gösterilmesi durumunda ya rakamdan sonra
bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme
isareti konularak derece gösteren ek yazilir
5. 6. 5'inci 6'nci
101
UYARI Sira sayilari ekle gösterildiginde
rakamdan sonra sadece kesme isareti ve ek
yazilir ayrica nokta konmaz 8.'inci degil
8'inci, 2.'nci degil 2'nci.
102
Ülestirme sayilari rakamla degil yaziyla
belirtilir 2'ser degil ikiser, 9'ar degil
dokuzar,100er degil yüzer.
103
Ikilemelerin Yazilisi
104
Ikilemeler ayri yazilir, ayricaikilemeleri
olusturan sözcüklerin arasina kesinlikle
noktalama isareti konulmaz
105
adim adim,agir agir,allak bullak, aval aval
(bakmak), cir cir (ötmek), sip sip (damlamak),
sipir sipir, tak tak (vurmak), yavas yavas.
106
bata çika,çoluk çocuk,düse kalka,ecis bücüs,
egri bügrü,enine boyuna,eski püskü,ev bark,
konu komsu, pili pirti, salkim saçak, sere
serpe, soy sop, süklüm püklüm, yana yakila,
yarim yamalak.
107
m ile yapilmis ikilemeler de ayri yazilir at
mat, çocuk mocuk, dolap molap, kapi mapi,
kitap mitap.
108
Isim durum ekleri ve iyelik ekiyle yapilan
ikilemeler de ayri yazilirbas basa, diz dize,
el ele, göz göze, iç içe, omuz omuza, yan yana
bastan basa, daldan dala, elden ele, günden
güne, içten içe, yildan yilabasa bas, bire bir
(ölçü), dise dis, göze göz, teke tek ardi
ardina, bosu bosuna, günü gününe, pesi pesine,
ucu ucuna.
109
Baglaç Olan da, denin Yazilisi
110
Baglaç olan da, de ayri yazilir. Kendisinden
önceki kelimenin son ünlüsüne bagli olarak ünlü
uyumlarina uyarKizi da geldi gelini de.
111
UYARI Ayri yazilan da, de hiçbir zaman ta, te
biçiminde yazilmaz.
112
UYARI Ya sözüyle birlikte kullanilan da mutlaka
ayri yazilir ya da.
113
UYARI Da, de baglacini kendisinden önceki
kelimeden kesme ile ayirmak yanlistir Ayse de
geldi.(Ayse'de geldi degil).
114
UYARI Da, de baglacinin bulunma durumu eki olan
-da, -de, -ta, -te ile hiçbir ilgisi yoktur.
Bulunma durumu eki getirildigi kelimeye bitisik
yazilir devede (deve-de) kulak,evde (ev-de)
kalmak, ayakta (ayak-ta) durmak,
115
Baglaç Olan kinin Yazilisi
116
Baglaç olan ki ayri yazilirdemek ki, kaldi ki,
bilmem ki.Olmaz ki!Böyle de yatilmaz ki!
                              Rusen Esref
Ünaydin'in "Diyorlar ki" adli eseri ne güzeldir!
117
UYARI Ki baglaci, birkaç örnekte kaliplasmis
oldugu için bitisik yazilirbelki, çünkü,
sanki,mademki, megerki, oysaki, hâlbuki. Bu
örneklerden çünkü sözünde ek ayni zamanda küçük
ünlü uyumuna uymustur.
118
UYARI Süphe ve pekistirme göreviyle kullanilan
ki sözü de ayri yazilirBabam geldi mi ki?
Basbakan konusacak mi ki?
119
UYARI ki baglaci , sifat yapan -ki ve
zamir olan -ki ile karistirilmamalidir.Tuttugu
baliklari kayiktaki kovaya koydu.

sifat yapan kiBenim kalemim sari,
senin ki mavidir.
zamir olan -ki
120
Soru Eki mi, mi, mu, münün Yazilisi
121
Bu ek geleneklesmis olarak ayri yazilir ve
kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bagli
olarak ünlü uyumlarina uyar Kaldi mi? Sen de
mi geldin? Olur mu? Insanlik öldü mü?
122
Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitisik
olarak yazilirVerecek misin? Okuyor muyuz?
Çocuk muyum? Gelecek miydi? Güler misin, aglar
misin?
123
UYARIBu ek sorudan baska görevlerde
kullanildiginda da ayri yazilir Güzel mi
güzel! Yagmur yagdi mi disari çikamayiz.
124
UYARI Vazgeçmek birlesik fiili, mi soru ekiyle
birlikte kullanildiginda iki ayri biçimde
yazilabilir Vaz mi geçtin? Vazgeçtin mi?
125
Pekistirmeli Sifatlarin Yazilisi
126
Pekistirmeli sifatlar bitisik yazilir apaçik,
apak, büsbütün, çepeçevre, çirilçiplak, dümdüz,
düpedüz, güpegündüz, kapkara, kupkuru,
paramparça, sapasaglam, sapsari, sirilsiklam,
sipsivri, yemyesil.
127
Satir Sonunda Kelimelerin Bölünmesi
128
Sözcükler satir sonunda hecelerine ayrilarak
bölünür.oku-lun
129
Bitisik yazilan birlesik sözcüklerde sözcük
bölünmesi degil, hece bölünmesi
uygulanir....ilkög-retim
(dogru) .ilk-ögretim
(yanlis)
130
basög-retmen
(dogru)bas-ögretmen
(yanlis)
131
Satir sonunda ve basinda tek harf
birakilmaz.a-rabayi
(yanlis)ara-bayi
(dogru)
132
YAZIMI KARISTIRILAN BAZI SÖZCÜKLER
133
YANLIS
DOGRU

herkez
herkes fiat
fiyat yalnis
yanlis
yanliz
yalniz
134
YANLIS
DOGRU

kurdela
kurdele makina
makine kiprik
kirpik
rasgele
rastgele
135
YANLIS
DOGRU

sarmisak
sarimsak sohben
sofben söför
soför ünvan
unvan

136
YANLIS
DOGRU

mavimtrak
mavimtirak ahçi
asçi mönü
menü
asvalt
asfalt
137
YANLIS
DOGRU

civa
civa serbes
serbest bir çok

birçok bir kaç
birkaç
138
YANLIS
DOGRU

birsey
bir sey iddaa
iddia fasülye

fasulye zerafet
zarafet
139
YANLIS
DOGRU

barsak
bagirsak tükrük
tükürük essek

esek komser
komiser
140
YANLIS
DOGRU

isbat
ispat kaysi
kayisi süpriz
sürpriz
eski
eksi
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com