Folie 1

1
Giordano Bruno
Wiara i rozum sa jak dwa skrzydla Jan Pawel II
2
Fakty I

• Giordano Bruno
• urodzil sie w 1548 r. w Naoli, kolo Neapolu,

• majac 17 lat wstapil do dominikanów,
• w 1572 r. przyjal swiecenia kaplanskie,
• w 1575 r. zostal doktorem teologii.

3
Fakty II

• Giordano Bruno
• Jego poglady budza zaniepokojenie
• zaczyna je badac Swiete Oficjum.
• W 1576 r. wystepuje z zakonu i wyjezdza z
  Neapolu.

Rozpoczyna wedrówke, podczas której naucza
astronomii, a nade wszystko filozofii m.in. w
Genui, Tuluzie, Paryzu, Oxfordzie, Wittenberdze,
Pradze.
Dlaczego?
4
Fakty III

• Giordano Bruno
• 1579 r. - uwieziony na 7 lat w Genewie przez
  kalwinów
• 1592 r. - osadzony przez Inkwizycje Rzymska,
  skazany na wiezienie
• 1600 r. - skazany i spalony na stosie.

Dlaczego?
5
Wyrok

• kontekst I religia
• za porzucenie wiary i herezje

Dlaczego?

• religie uznal za uproszczona wersje filozofii
• liturgie za wynik zabobonu i rytual magiczny
• odrzucal koncepcje grzechu pierworodnego i
  objawienia
• odrzucal immanentna boskosc Jezusa - uwazal Go
  za czlowieka
• wspartego szczególna laska przez Boga

Dlaczego?

• Zarzut glówny
• Inkwizycja zarzucala myslicielowi panteizm.

6
Panteizm Giordano Bruno

• Glosil, ze
• czlowiek zna tylko skonczona czesc wszechswiata,
  poniewaz operuje glównie pojeciami skonczonymi,
• ograniczenie naszego poznania nie moze ograniczac
  swiata,
• Bóg i wszechswiat pochodza z tej samej
  substancji, jak przyczyna i skutek,
• Bóg jest immanentna czescia wszechswiata i
  materii dajaca jej zycie,
• nie jest jego stworzycielem, lecz nim samym I,
• Bóg jest nieskonczony, zatem i wszechswiat jest
  nieskonczony - II.

7
Giordano Bruno utozsamil Boga ze swiatem przyrody

• Implikacja I
• Wszechswiat jest jeden,
• nie rodzi sie,
• nie ulega zniszczeniu.

• Implikacja II
• Wszechswiat jest nieskonczony

8
Wyrok

• kontekst nauka
• za rozpowszechnianie dziela Kopernika

Dlaczego?
9
Kontekst historyczny
Osoby dramatu

• M. Kopernik 1473 1543
• Tycho Brahe 1546 1601
• Giordano Bruno 1548 1600

10
Dzielo Kopernika

• opublikowane w 1543 r.
• zadedykowane ówczesnemu papiezowi

M. Kopernik 1473 1543
Zródlo Andreas Celerius Harmony of the
Macrocosms (1660)
11
Zródlo http//media4.obspm.fr
Model Filaloasa (Filozofia Italska pne)
12
Zródlo http//media4.obspm.fr
Model Kopernika
13
Zródlo http//www.ast.cam.ac.uk
14
Zródlo Andreas Celerius Harmony of the
Macrocosms (1660)
Zródlo http//www.ast.cam.ac.uk
15
Zródlo http//media4.obspm.fr
Model Tycho Brahe
16
Fakty IV

• Dzielo Kopernika
• uznane za szkodliwe, zostalo wpisane na tzw.
  Indeks ksiag zakazanych
• Nastapilo to po procesie Galileusza (1616).
• 16 lat po smierci Giordano Bruno (który nigdy nie
  czytal tego dziela w oryginale).
• wycofane z listy dopiero w 1835 przez Piusa VII

Dlaczego?
17
Giordano Bruno formuluje zasade kosmologiczna

• Implikacja III
• Nie ma wyróznionego centrum Wszechswiata.
• Nie ma wyróznionych kierunków we Wszechswiecie.
• Wszechswiat jest jednolity.

W jezyku fizyki Wszechswiat jest izotropowy i
jednorodny.
18
Skutki implikacji III

• Slonce, jest jedna z wielu podobnych do siebie
  gwiazd.
• Ziemia jest typowym obiektem we wszechswiecie.
• Nic nie wyróznia Ziemi (?).
• Istnieja swiaty zamieszkale, podobne do naszych
  (?).

Zródlo http//www.uranos.eu.orgl
19
Aleksander Wolszczan (ur. 1946) - polski
astronom, odkrywca pierwszych planet spoza
Ukladu Slonecznego.
20
Rewolucja kopernikanska

• Teoria Kopernika wplynela na sposób patrzenia na
  miejsce Ziemi i czlowieka we Wszechswiecie i
  stala sie podstawa rozwoju nauk scislych.

• Wyprowadzone przez G. Bruno filozoficzne
  implikacje z dziela Kopernika - to zasada
  kosmologiczna, zwana zasada kopernikanska.
• Wszechswiat dostepny obserwacjom nie rózni sie
  od jego pozostalych czesci.
• Zaden punkt we Wszechswiecie nie jest niczym
  (nawet istnieniem zycia) wyrózniony.

21
Dzialalnosc inkwizycji w wiekszosci krajów Europy
trwala do XVIII wieku (w Portugalii, Hiszpanii i
we Wloszech do XIX w.). Do XX wieku przetrwala
jedynie Inkwizycja Rzymska. W 1908 Pius X
przeksztalcil ja w Kongregacje Swietego Oficjum,
zas w 1965 Pawel VI w Swieta Kongregacje
Doktryny Wiary. Papiez Jan Pawel II - w imieniu
Kosciola Katolickiego przeprosil za wszelkie
bledy Inkwizycji i inkwizytorów.
22
M.Klisowska, Skad elementy filozofii w nauczaniu
fizyki?, Fizyka w Szkole 2-3, 20 (1990).
M.Klisowska, Dzieje idei Wszechswiata. Elementy
kosmologii, REMARK Rzeszów 1995.
http//media4.obspm.fr
Wiara i rozum sa jak dwa skrzydla Jan Pawel II