Opwekkingen in de kerkgeschiedenis en mannen die God daarbij gebruikt heeft

1
Opwekkingen in de kerkgeschiedenisen mannen die
God daarbij gebruikt heeft
2
Programma 6 feb 2010

• 1e sessie
• Vernieuwingsbewegingen na de Reformatie
• 2e sessie
• De grote opwekking in de jaren van 1740
• 3e sessie
• De opwekking in Herrnhut en Zinzendorf
• 4e sessie
• De heiligingsbeweging en Dr. Andrew Murray

3
1e sessie

• Vernieuwingsbewegingen na de Reformatie
• Hoe en tegen welke achtergrond zij zijn ontstaan

4
Doel

• Vernieuwings- en opwekkingsbewegingen
• in kader plaatsen
• van geschiedenis van protestantisme

5
Hoe bestuderen wij de kerkgeschiedenis?

• Geschiedenis van analyses, feiten, theologische
  ontwikkelingen?
• óf
• Geschiedenis in verbinding met theologie van de
  christelijke ervaring?

6
Uitspraak van Lovelace

• Het concentreren op reformatie zonder opwekking
  leidt tot lederzakken zonder wijn.
• Het concentreren op opwekking zonder reformatie
  laat de wijn wegstromen vanwege gebrek aan
  lederzakken.

7
Reformatie was vernieuwingsbeweging

• met 3 Solas
• - Sola Scriptura de Schrift alleen
• - Sola Gratia Genade alleen
• - Sola Fide door Geloof alleen
• Vernieuwing was nodig tegenover de traditie.
• Ref. m.n. kerkelijke beweging met politieke
  raakvlakken.
• Daardoor weinig vernieuwing van smalle gemeente
  (kerk van ware gelovigen)

8
Motto Reformatie

• Ecclesia Reformata Semper Reformanda
• Een gereformeerde kerk moet steeds gereformeerd
  worden.
• Beter gesteld vernieuwd worden

9
Blokkades

• Proces van vernieuwing is na Reformatie
  geblokkeerd door aantal bewegingen
• Orthodoxie de rechte leer
• Rationalisme verstand heerst in theologie
• Liberale theologie vrijzinnig denken

10
Vernieuwingsbewegingen

• Vernieuwingsbewegingen na de Reformatie
• Piëtistische en evangelische stromingen
• met veel nadruk op werk van Geest
• Hoofdstroming
• Gereformeerd en Luthers Piëtisme
• met analoge bewegingen in
• Engeland Puritanisme
• Nederland Nadere Reformatie
• Duitsland Piëtisme

11
Evangelikalisme

• Vernieuwingsbeweging naast Piëtisme
• Kenmerken
• Primaire aandacht voor verkondiging van evangelie
• Ruimhartige en onvoorwaardelijke heilsboodschap
• Evenwichtige verhouding van wet en evangelie
• Christus en Zijn werk als centrale inhoud van de
  boodschap
• Eenvoud v/h geloof als respons op
  evangelieboodschap.
• Evangelische heiliging

12
Schema Lovelace Bijbelse vernieuwing

• I Twee basisvoorwaarden voor geestelijke
  vernieuwing
• II Primaire onderdelen van geestelijke
  vernieuwing
• III Secundaire onderdelen van geest. vernieuwing

13
I Twee basisvoorwaarden

• De twee basisvoorwaarden voor geestelijke
  vernieuwing
• Voorbereiding om het Evangelie te kunnen
  ontvangen.
• A. Besef van de heiligheid van God
• Zijn gerechtigheid en zijn liefde
• B. Besef van de reikwijdte van de zonde
• In persoonlijk leven en in onze gemeenschap

14
II Primaire onderdelen

• Primaire onderdelen van geestelijke vernieuwing.
• Dieptepresentatie van het Evangelie
• A. Rechtvaardigmaking Je bent aanvaard,
  geaccepteerd in Christus.
• B. Heiligmaking Je bent vrij van de macht van de
  zonde in Christus.
• C. De inwoning van de Heilige Geest Je bent niet
  alleen in Christus.
• D. Autoriteit in geestelijke strijd Je hebt
  gezag in Christus.

15
III. Secundaire onderdelen

• Secundaire onderdelen van geestelijke
  vernieuwing
• Uitwerking van persoonlijke vernieuwing in het
  leven van de kerk
• A. Zending In de verkondiging en in betoon van
  sociale bewogenheid.
• B. Gebed
• C. Gemeenschap Eén zijn met zijn Lichaam.
• D. Disenculturatie
• Bevrijd zijn van beknellingen door de eigen
  cultuur.
• E. Theologische integratie
• Hervormd worden door vernieuwing van je
  denken.

16
Doel van opwekkingsbewegingen

• Opwekkingsbewegingen beogen de vernieuwing van de
  massa, zowel binnen als buiten de kerk. Zowel
  Gods kinderen als ongelovigen worden hierbij
  betrokken.

17
Kenmerken van een opwekking (1)

• Herleving is een openbaring van
• Gods heiligheid en kracht,
• in zulk een mate dat menselijke persoonlijkheden
  worden overschaduwd
• en menselijke programmas uitgesteld, of zelfs
  afgesteld.
• Herleving wordt dus nooit aan enige personen
  gekoppeld.
• (Arthur Wallis)

18
Kenmerken van een opwekking (2)

• Een herleving is een beweging van de Heilige
  Geest,
• wat een herleving in Nieuwtestamentische
  geschiedenis heeft teweeg gebracht
• in de kerk van Christus en in de gemeenschappen
  daarom heen.
• (Edwin Orr)

19
Kenmerken van een opwekking (3)

• Herleving is een gemeenschap doordrenkt van
  God.
• (Duncan Campbell)
• Herleving is de instroom van Goddelijk leven in
  een lichaam dat dreigt dood te gaan.
• (D.M. Panton)

20
Bonar mensen die God gebruikt in opleving

• Zij vatten het grote werk der bediening, dat zij
  aanvaard hadden ernstig op.
• Zij legden zich toe op een gunstige uitslag.
• Zij waren mannen des geloofs.
• Zij waren arbeiders.
• Zij waren mannen met geduld.
• Zij waren mannen met vrijmoedigheid en
  vastberadenheid.
• Zij waren mannen van gebed.
• Zij waren mannen, die zich vastberaden en zeer
  beslist hielden aan de leer van Wet en Evangelie.
  
• Zij waren mannen met een ernstige levenswandel en
  diepe vroomheid.

21
Verloop van een opwekking

• Voorbeeld uit boekje van Bonar.

22
Belangrijkste opwekkingsbewegingen na de
Reformatie

• Eerste Grote Opwekking (1735-1760)
• Met name in Engeland (methodistische beweging),
  Wales, Schotland, Amerika, Silezië en Herrnhut.
• Enkele leiders George Whitefield, John en
  Charles Wesley, Jonathan Edwards, Graaf von
  Zinzendorf, Howell Harris.
• Tweede Grote Opwekking (1790-1810)
• Vooral in Amerika.
• Derde Grote Opwekking (1857-1860)
• Vooral in Wales, Engeland, Schotland, Amerika,
  Noord-Ierland, Zuid-Afrika.

23
Einde 1e sessie

• Ruimte voor
• vragen
• opmerkingen
• discussie

24
2e sessie

• De grote opwekking in de jaren van 1740
• Hoe deze is ontstaan, het verloop en de bijdragen
  van George Whitefield en John Wesley

25
Spener over geestelijke toestand eind 17e eeuw

• Het kostbare geestelijke lichaam van Christus
  is nu met smart en ziekte aangedaan.
• in Pia Desideria
• Spener (1635-1705) is vader van Duitse Piëtisme.

26
Geestelijke verschraling en onzedelijkheid

• De geestelijke verschraling is algemeen verspreid
  in Europa, waaronder Engeland.
• Bisschop van Lichfield in 1724
• De Dag des Heeren is nu de marktdag van de
  duivel. Meer wellustigheid. Meer dronkenschap,
  meer ruzies en moorden, meer zonde wordt op deze
  dag bedacht en bedreven dan op alle andere dagen
  door de week bij elkaar. () ?

27
Onzedelijkheid

• () De zonde is in het algemeen zo toegenomen en
  tiert welig, zo zelfs dat onzedelijkheid wordt
  verdedigd, ja zelfs in beginsel gerechtvaardigd.
• Zodoende vinden vulgaire, lichtzinnige boeken
  gretig aftrek en deze handel bevordert om nog
  meer daarvan uit te geven. Elke vorm van zonde
  heeft een schrijver gevonden om deze te
  beschrijven en te verdedigen.

28
The Holy Club

• Jaren van 1730 in Oxford
• Gezelschap van studenten
• Doel opscherpen tot persoonlijke vroomheid en
  liefdadigheid
• Bijhouden van dagboek
• Leider John Wesley
• Whitefield treedt in 1733 toe
• Wettisch karakter, maar toch gebruikt voor
  geestelijke doorbraak

29
George Whitefield bekering en roeping
(1714-1770)

• Geboren 1714, Gloucester
• Student in Oxford
• Lid van Holy Club terwijl hij nog onbekeerd is
• Scougals boek middel tot bekering
• Hoewel ik had gevast, gewaakt en gebeden en het
  sacrament zo lang had ontvangen, heb ik nooit
  geweten wat de ware godsdienst is, totdat God mij
  deze uitnemende verhandeling door de handen van
  mijn nooit te vergeten vriend zond. ?

30

• God toonde mij spoedig, toen ik enkele regels
  verder las, dat de ware godsdienst bestaat in de
  vereniging van de ziel met God als Christus in
  ons een gestalte ontvangt.
• Worsteling met Bijbel op schoot om tot geloof te
  komen.
• Hij De Heilige Geest bekwaamde mij ertoe om
  door een levend geloof op Zijn geliefde Zoon te
  rusten.
• Met wat voor een vreugde, een onuitsprekelijke
  vreugde, zelfs een vreugde die geheel vol was van
  heerlijkheid, werd mijn ziel vervuld, toen het
  gewicht van de zonde van mij afging en een
  blijvend gevoel van Gods vergevende liefde en van
  een volle verzekering des geloofs in mijn
  ongetrooste ziel doorbrak!

31
Whitefield eerste periode als prediker

• 1736 geordend tot deacon
• Eerste preek diepe ernst en bewogenheid
• Niet door iedereen gewaardeerd
• Spoedig overal bekend, vanwege preken in Londen
• Opvallend charisma, diepe ernst en krachtige
  voordracht trok veel hoorders
• Zowel zegen als tegenwerking en vijandschap

32
Whitefield vervolg

• Reizen naar Amerika
• 1739 priesterwijding Anglicaanse kerk
• Rondreizend evangelist, prekend in open lucht
• Samenwerkend met de Wesleys
• 1739, bijeenkomst in Fetter Lane Society
• Ongeveer om drie uur in de morgen, toen wij
  gedurig in gebed waren, kwam de kracht van God
  machtig op ons, in zoverre velen het uitriepen
  vanwege een buitengewone vreugde en velen daarbij
  op de grond vielen. (John Wesley)

33
Whitefield vervolg (2)

• Beweging verspreidde zich door het land
• Soms geweigerd in kerken ? spreken in open lucht
• Spreken voor gewone mensen, zoals mijnwerkers
• Duizenden onder het gehoor
• Velen onder diepe zondeovertuiging en nemen
  Christus als Zaligmaker aan
• Ook geopende deuren in Wales, Schotland en
  Amerika
• In Londen sprak hij vaak voor adellijke personen
• (Lady Huntingdon)

34
Toespraak te Kennington

• Gehoor van 50.000 mensen,
• bijna tachtig koetsen, benevens een groot
  aantal paarden.
• Er heerste een ontzettende stilte onder hen. God
  gaf mij veel verruiming in het hart. Ik sprak
  anderhalf uur achtereen en toen ik naar huis
  ging, werd ik vervuld met zon liefde, vrede en
  blijdschap, die ik niet kan uitspreken.

35
Methodistische opwekkingsbeweging

• Geleid door Whitefield en Wesley
• Contacten met
• Wales (Rowland, Harris)
• Amerika (Edwards, de Tennents)
• Moravische broeders (Zinzendorf, Böhler)
• Later verwijdering van Moraviërs
• Later tevens verwijdering tussen Whitefield en
  Wesley
• (vanwege predestinatiegeschil)
• Nazorg vond plaats binnen Societies
  (gezelschappen)
• Stichten van eigen Methodistendenominatie was
  aanvankelijk niet de bedoeling

36
Whitefield karakter van persoon en werk

• Gedreven, niet rustend, aandrang, confronterend
• Gericht om de ziel bewegen tot het geloof
• Appèl op menselijke verantwoordelijkheid
• Doordrongen van goddelijke gewilligheid
• Rotsvast geloof in goddelijke beloften
• Roofbouw op eigen lichaam
• Ideaal evangelisering van volk en natie

37
John Wesley1703-1791

• Whitefield zette method. beweging in gang,
• Wesley gaf ze structuur en versterking
• Geboren 1703
• Student in Oxford
• Geordend tot priester in 1728
• Las mystieke en devotionele werken
• Stichter van Holy Club

38
John Wesley bekering en roeping

• Gesprekken tijdens reis naar Amerika met
  Moravische broeders over rechtvaardiging
• Na veel strijd grote doorbraak
• 24 mei 1738, Aldersgate Street, Londen
• Ik voelde dat mijn hart vreemd verwarmd werd.
  Ik voelde dat ik in Christus, in Christus alleen
  tot zaligheid, vertrouwde. Er werd mij een
  verzekering gegeven dat Hij al mijn zonden, ja
  zelfs de mijne, had weggenomen en mij verloste
  van de wet der zonde en des doods. Toen kon ik
  openlijk aan allen hier getuigen wat ik nu voor
  het eerst in mijn hart voelde.

39
John Wesley na bekering

• Vol van liefde van Christus
• Prediking begon vrucht te dragen
• Geloof in Christus was onderwerp van preken
• Bezoeken aan Herrnhut verdiepten geloofsleven
• Werd leider van Methodisten
• Trok van leer tegen de uitverkiezingsleer, tot
  verdriet van Whitefield
• Publiceerde zijn preek Free Grace

40
Boodschap van John Wesley

• Ik beschouw de hele wereld als mijn parochie.
• Ruime visie op reikwijdte verzoening
• Toch niet oppervlakkig zonde, wedergeboorte,
  geloof, berouw, bekering, heiliging
• Persoon van Christus en werk Heilige Geest
  centraal
• Heiliging krijgt stevig accent

41
Werkkracht

• Hield toezicht op zijn helpers
• Trok regelmatig door het land
• Grote werkkracht
• 40.000 preken
• Uitgeven van boeken
• Man van organisatievermogen en gezag
• Geen gelukkig huwelijk

42
Heengaan en zelfgetuigenis

• Overlijden in 1791 (88 jaar)
• Terugkijkend op zijn leven
• Ik heb tussen de vijftig en zestig jaar
  gezworven en mij ervoor ingezet om op mijn zwakke
  manier een weinig goed te doen aan mijn
  medeschepselen
• Ik kan niets van wat ik gedaan of ondergaan heb
  aanmerken dat de aandacht waard is. Ik heb geen
  andere pleitgrond dan deze
• Ik ben de voornaamste van de zondaren
• Maar Jezus is voor mij gestorven.

43
Ryle over Wesley

• hij was niet tevreden met het oogsten van de
  velden die hij rijp vond voor de oogst. Hij nam
  het koren op, bond het tot schoven en vergaderde
  deze in de schuur.
• In Societies liefdemaaltijden en gebedstijden
• versterking onderlinge band en last voor
  onbekeerden
• Moraviërs leerden hem oog te hebben voor inbreng
  van gemeenteleden persoonlijke geestelijke
  ontwikkeling en groei.

44
Wat kunnen wij van WW leren?

• 1. Opwekking en vernieuwing zijn mogelijk in de
  meest onmogelijke situaties.
• 2. God gebruikt voor opwekkingen mannen die
  vervuld zijn met de Heilige Geest, die leven en
  werken vanuit een krachtig vertrouwen in Gods
  beloften.
• Het belangrijkste middel tot een opwekking is
  een Geestvervulde prediking van Christus.
• 3. Dode orthodoxie zonder het leven door de Geest
  is een geraamte zonder hart!

45
Einde 2e sessie

• Ruimte voor
• vragen
• opmerkingen
• discussie

46
3e sessie

• De opwekking in Herrnhut
• Haar gevolgen en de bijdrage van Graaf Zinzendorf

47
Duitse Piëtisme

• Vroomheidsbeweging in Lutherse kerk
• Grondlegger P. J. Spener
• Boek Pia Desideria, 1675
• 6 voorstellen tot hervorming kerk, waaronder
• studie van Bijbel in particuliere bijeenkomsten
• ieder christen heeft een ambt
• kennis moet praktisch worden toegepast
• Reactie op dode orthodoxe leer en vormen
• Nadruk op gevoel en gemeenschap
• Gevaar subjectivisme

48
Graaf von Zinzendorf jonge jaren

• Geboren 1700, Dresden
• Speners profetische woorden bij doop
• Veel verbeelding, ook bij overdenking van
  christelijk geloof
• Brandend hart voor Jezus
• Al jong veel in gebed tot de Zaligmaker
• Vertrouwelijke omgang weinig zondebesef
• Nog veel gericht op eigen verdiensten
• Verdieping aangegrepen door wat Schepper voor
  hém had gedaan

49
Zinzendorf studietijd en daarna

• Naar school in Halle, gesticht door
• Piëtist A.H. Francke
• Piëtisten leren noodzaak van verbrijzeling vóór
  ontvangen van genade
• Na Halle studeren in rationeel Wittenberg
• Maakt na studie reis door Europa
• Schilderij van Dominico Feti
• Hierdoor wil hij hart en leven aan Christus
  opofferen

50
Zinzendorf Contact met Moraviërs

• Huwelijk en werk
• Verlangt een taak in Gods koninkrijk
• Huis in Bethelsdorf
• Contact met Moravische vluchtelingen
• Christiaan David
• Zij zoeken een vestigingsplaats
• Zij vinden die in Bethelsdorf (op landgoed graaf)
• Herrnhut Onder de hoede des Heeren
• Gemeenschap van de Broeders

51
Opwekking in Herrnhut

• Graaf brengt Luthersen en Moraviërs bij elkaar
• Opwekking in 1727 (13 augustus)
• Bijzondere dienst en viering van Avondmaal
• ? ? ?

52

• Op weg daarheen verbonden degenen die van elkaar
  vervreemd waren, zich opnieuw aan elkaar. Tijdens
  het zingen van het eerste lied kon men nauwelijks
  het zingen onderscheiden van het wenen.
• Verscheidene broeders baden en smeekten de Heere
  vooral om bewaard te worden voor afscheiding en
  scheuring, daar zij verdreven waren uit het
  diensthuis en niet wisten wat te doen.
• Zij smeekten de Heere om hun de ware natuur van
  Zijn Kerk te openbaren, zodat zij onberispelijk
  voor Hem zouden wandelen en niet alleen in Hem
  zouden blijven, maar ook vruchten zouden
  voortbrengen... ?

53

• Wij baden dat wij niets zouden doen dat in
  tegenspraak was met de eed van trouw die wij aan
  Hem afgelegd hadden, en vooral niet tegen Zijn
  gebod van liefde zouden zondigen.
• Wij baden of Hij ons zou bewaren door de reddende
  macht van Zijn genade en niet zou toelaten dat
  ook maar één ziel van de Bloed- en
  Kruistheologie, waar de redding van afhangt,
  weggetrokken zou worden en op zichzelf en zijn
  eigen verdiensten teruggeworpen zou worden.
• Wij vierden het Heilig Avondmaal met harten die
  tegelijk neergebogen en opgeheven waren. Een
  ieder van ons ging hoog boven zichzelf uitgetild
  naar huis en bracht die dag en de volgende dagen
  in grote rust en vrede door, terwijl wij leerden
  om lief te hebben.

54
Opwekking in Herrnhut

• Graaf brengt Luthersen en Moraviërs bij elkaar
• Opwekking in 1727 (13 augustus)
• Bijzondere dienst en viering van Avondmaal
• Ook opwekking onder kinderen
• Gelovigen ontvangen doop met H. Geest
• Sinds die tijd is Herrnhut een levende kerk van
  Jezus Christus geworden.
• Krachtige geloofszekerheid en verzegeling
• Susanna Kühnel

55
Voortdurende voorbede

• Tijdens dag van opwekking ontstaat idee van
  voortdurende voorbede (zoals altaar OT)
• Nachtwake
• 24-uurs gebed
• Belofte om beurtelings een uur te bidden
• Voorbede voor Herrnhut en voor de wereld

56
Karakter Broedergemeenschap

• Kritiek en laster van Lutherse theologen en
  Piëtisten uit Halle
• Karakteristiek de christologie
• Verzoening en overwinning van Christus
• Leven in de blijdschap
• Zinzendorf gekant tegen calvin. leer van
  verzoening en uitverkiezing.
• Reikwijdte verzoening voor hem onbeperkt.
• Ontsporingen
• Visuele gerichtheid op wonden van Christus
• Subjectiviteit en emotionaliteit.

57
Reizen en zending

• Vele reizen (Silezië, Baltische staten)
• Holland sceptische ontvangst, harde oordelen
• Reizen dienen ook om te evangeliseren
• Zending niet alleen in woord en gebed, maar ook
  in daad
• Suriname, Noord-Amerika, Azië, Afrika, Groenland
  (Eskimos)
• De geschiedenis met de Eskimos
• Nieuw Herrnhut

58
Betekenis en karakter

• Grote gaven en ook gebreken
• Slechts één hartstocht Christus!
• Wat kunnen we leren?
• Zinzendorf verbond verschillende stromingen
• De gemeenschap der heiligen, eenheid der kerk,
  strijd tegen verdeeldheid

59
Einde 3e sessie

• Ruimte voor
• vragen
• opmerkingen
• discussie

60
4e sessie

• De heiligingsbeweging na de opwekking in 1859
• Dr. Andrew Murray als belangrijkste exponent

61
Opwekking 1857-1860

• Zgn. Derde Evangelische herleving
• Canada, VS ? Ierland, Wales, Schotland, Engeland
  ? gebedsbeweging in Zuid-Afrika
• Conferentie in Worcester 1860
• stoot tot doorbraak

62
Andrew Murray betekenis en karakter
1828-1917

• Gevormd door Schotse, Nederlandse en
  Zuid- Afrikaanse cultuur
• Geen slaafs navolger van Schotse piëtisme /
  methodisme maar ook niet achter zich gelaten
• Wist van zwakke kanten van traditie,
• doch niet kritiserend
• Gaf eigen inzichten als aanvulling van traditie
  om eigen en kerkelijk geestelijk leven te sterken

63
Zijn levensideaal

• Robert Murray MCheyne zegt ergens O God, maak
  mij zo heilig als een verzoende zondaar gemaakt
  kan worden.
• Als ieder hart dat wil zeggen en het ernstig
  wil zeggen als dat gebed ook in uw hart
  leeft,
• komt dan heden en laat ons in een verbond treden
  met de eeuwige en almachtige Jehova en ons met
  grote hulpeloosheid, maar tevens met grote
  gerustheid in Zijn handen plaatsen.

64
Andrew Murray levensloop (1)

• Vader M. emigreert in 1822,
• Predikant NG-Kerk in Graaf Reinett
• Schotse wortels
• 1845 studie te Utrecht Reveil bezoek Duitsland
• 1849 predikant te Bloemfontein
• Geestelijke stromingen in Zuid-Afrika
• Orthodoxie, liberalisme, methodisme

65
Andrew Murray levensloop (2)

• 1860 predikant te Worcester opwekking
• Bezig met themas heiliging en Geestvervulling
• Daarna gemeenten van Kaapstad en Wellington
• In Wellington veel dingen tot stand gebracht
  (zendingsinstituut e.d.)
• Veel gaande op politiek en kerkelijk terrein
• Rol in oorlog pleitbezorger voor verzoening

66
Karakteristiek van Murrays theologie

• Totale overgave aan Christus (total surrender)
• Heiliging door het geloof
• Positie in Christus als verlost en heilig (Rom.
  6)
• Doop en vervulling met de Heilige Geest als extra
  gave (direct of geleidelijk geschonken)
• Overwinning over de zonde door blijven in
  Christus
• Noodzaak van Pinksteren in gemeente

Geheim gebedsleven!
67
Gebed over arbeiders in de oogst

• Gezegende Heer! Die mij deze dag weer wat
  bijzonders in het gebed wilt leren, geef mij, ik
  bid U, die geestelijke dingen, waarvan Gij
  spreekt, recht te aanschouwen. Daar is de oogst,
  Heere! Die zo groot is geef mij die te zien met
  een hart vol ontferming over verloren gaande
  zielen.
• Dat ik U hore spreken Ziet, Ik zeg u, heft uwe
  ogen op en aanschouwt de landen, want zij zijn
  alrede wit om te oogsten. En daar zijn de
  arbeiders, zo weinig doe mij gevoelen hoe zondig
  dit is, en welke schade het veroorzaakt. En daar
  is de Heere des oogstes, die alleen macht heeft
  om arbeiders uit te stoten. ? ? ?

68
Gebed over arbeiders in de oogst (2)

• En daar zijn de discipelen op wier gebed de Heere
  des oogstes wacht om zijn werk te doen, op wier
  gebed Hij zeker arbeiders zal geven. O mijn Heere
  Jezus! ik versta het niet hoe U de mens zulke
  macht hebt gegeven. Ik kan slechts geloven en uw
  bevel gehoorzamen.
• Ik kan slechts bidden, ontfermende Heere! Stort
  uw ontferming in mijn hart en in het hart van al
  uwe kinderen uit, dat het ons niet mogelijk zij
  om aan zovelen, die als schapen zonder herder
  zijn, te denken en niet tot God te roepen. En
  vervul Uzelf ons met het vast vertrouwen dat het
  gebed kracht heeft, dat het gebed, dat in het
  levend geloof aan de levende God, in uw Naam,
  wordt opgezonden, zekere en overvloedige
  verhoring zal vinden. Amen.

69
Wat kunnen wij leren van Murray?

• Ecclesia Reformata semper reformanda
• wilde Murray toepassen in zijn tijd
• Ook in onze tijd blijft vernieuwing of opwekking
  nodig.
• Een Reformatie is alleen heilzaam wanneer
  ondersteund door krachtige werking Pinkstergeest
• Murray De grote zegen van het vervuld zijn met
  de Geest kan ik u niet beter uitleggen dan door
  te wijzen op de wonderlijke ommekeer die
  Pinksteren teweeggebracht in het leven van de
  discipelen.

70
Einde 4e sessie

• Ruimte voor
• vragen
• opmerkingen
• discussie