System aksjo-normatywny

1
System aksjo-normatywny
2
Kultura

• Wskazuje w jaki sposób ludzie powinni postepowac
  w danej zbiorowosci
• Obejmuje to co ludzie czynia, mysla i posiadaja

3

• Normy kulturowe
• Wskazuja jak do czegos dazyc

• Wartosci kulturowe
• Cele które sa godne, sluszne, wlasciwe

4
Normy i Wartosci moga niesc ladunek powinnosci

• Imperatywy kulturowe
• Zakazy
• Nakazy
• Przyzwolenia
• Inne niz zakazy
• Preferencje

5
Tych którzy nie przestrzegaja regul czeka sankcja
spoleczna w postaci Kary
6
Cele nagród i kar

• Cele kar
• - definiowanie dobra i zla
• - prewencja ogólna

• Cele nagród
• Definiowanie spolecznych idealów i ukazywanie ich
  realnosci
• Zwiekszenie motywacji i aspiracji

7
Relatywizm regul

• Relatywizm sytuacyjny - regula jest stosowana w
  zaleznosci od zaistnialej sytuacji
• Relatywizm personalny - stosowalnosc reguly
  zalezy od pozycji spolecznej

8
Procedury to zwiazek norm i wartosci regulujacy
typowe sposoby osiagania celów.
9
Instytucja - to zbiór regul zwiazany z
okreslonym kontekstem spolecznym, realizujacy
podobne, istotne spolecznie funkcje.
10
Rodzaje regul

• Partykularne realizuja sie tylko w jednym
  kontekscie spolecznym.
• Uniwersalne stosowalnosc w wielu instytucjach

11
Rola spoleczna

• Zbiór norm i wartosci zwiazanych z pozycja
  spoleczna który wyznacza jak powinno wygladac
  postepowanie jednostki.

12
Czlowiek w teatrze zycia codziennego - Erving
Goffman

• Rola spoleczna jest zastana
• Jest faktem zewnetrznym
• Wyznacza scenariusz postepowania
• Przymus wyuczenia przed zagraniem
• Sa lepsi i gorsi aktorzy
• Wielosc aktorów role musza byc skoordynowane
• Wielosc ról podczas kariery

13
Pelnienie wielu ról spolecznych moze prowadzic do
antynomii, ambiwalencji i konfliktów w obrebie
roli spolecznej
14

• Trzon spoleczenstwa tworza reguly spoleczne,
  normatywne, wzory postepowania rozpowszechnione w
  zbiorowosci (folkways). Wskazuja wlasciwy sposób
  postepowania.
• Ich etapy
• Sa próbami zaspokojenia potrzeb
• Staja sie tym co sie zazwyczaj robi
• Tym co sie powinno robic
• Druga natura, bezrefleksyjny sposób zycia

15
Prawo stanowione jest skuteczne jesli odpowiada
lokalnemu etosowi
16
Podstawy systemu aksjo-normatywnego

• Zwyczaje reguly o charakterze konwencjonalnym,
  w zasadzie obojetne dla dobra innych,
  spontanicznie wytwarzajace sie w zbiorowosci,
  dotyczace codziennego przebiegu zycia spolecznego
  i stosunkowo slabo sankcjonowane.
• Cechuje je bezrefleksyjny automatyzm.
• Nabywane sa w procesie socjalizacji.

17
Podstawy systemu aksjo-normatywnego

• Reguly moralne zbiór norm i wartosci, których
  naruszenie jest mocno pietnowane przez
  zbiorowosc, poniewaz dotycza zasadniczych i
  uniwersalnych problemów pojawiajacych sie w
  stosunkach miedzyludzkich, których rozwiazanie
  nie jest obojetne dla dobra partnerów. Np. zdrada
  malzenska

18
Podstawy systemu aksjo-normatywnego

• Prawo
• - nie wytwaza sie spontanicznie, jest
  stanowione przez kogos
• - mówi co jest nakazane a co zakazane i
  dozwolone
• - na jego strazy stoi system sankcji
• Panstwo dysponuje monopolem przymusu.
• Gdy prawo jest zbiezne z moralnym poczuciem
  zbiorowosci zyskuje wtedy wzmocniona legalizacje.

19
Podstawy systemu aksjo-normatywnego

• Styl artystyczny definiuje co jest uwazane za
  piekne, nie koniecznie przyjete i uznane.
  Obejmuje reguly estetyczne.

20
Podstawy systemu aksjo-normatywnego

• Moda podobna do zwyczaju, mówi co sie ubiera,
  co sie czyta itd. Szybko sie zmienia.
• Ma dwie tendencje
• - Uniformizacja zbiorowosci
• - Konformistyczne poddawanie sie
• Tworzy sie odgórnie.

21
Tendencje historyczne systemów aksjo-normatywnych

• Komplikuja sie i róznicuja w miare rozwoju
  spoleczenstwa, np. plemiona
• Kontakt, wzajemne oddzialywanie, przemieszanie.
  Transport, komunikacja
• Przyspieszanie zmian zmiany stylu zycia.

22
Rodzaje niespójnosci i sprzecznosci systemu a-n.

• Anomia stan w którym system normatywny traci
  koherencje i zmienia sie w chaos. Ludzie traca
  poczucie co jest dobre a co zle.
• Anomia prowadzi do dezorganizacji kultury
  normatywnej, którego skutkiem moga byc zamachy
  samobójcze.

23
Rodzaje niespójnosci i sprzecznosci systemu a-n.

• Wezsze pojecie anomii realizowanie tych samych
  spolecznie celów alternatywnymi, nie uznanymi w
  spoleczenstwie sposobami.

24
Rodzaje niespójnosci i sprzecznosci systemu a-n.

• Konflikt ról rozbieznosc oczekiwan spolecznych
  zwiazanych z róznymi pozycjami spolecznymi
  zajmowanymi przez jednostke.
• Np. zycie zawodowe - rodzinne

25
Rodzaje niespójnosci i sprzecznosci systemu a-n.

• Konflikt w obrebie pozycji spolecznej np.
  strajk, koledzy wymagaja strajku, pracodawca
  odwrotnie.
• Ambiwalencja normy np. pacjent wymaga od
  lekarza opieki, a ten musi zachowa zimna krew
  podczas bolesnego zabiegu.

26
Rodzaje niespójnosci i sprzecznosci systemu a-n.

• Antynomia normatywna to samo zachowanie jest
  odmiennie regulowane przez prawo i moralnosc.
• Przeciwstawnego sposobu postepowania jedne
  przepisy cos nakazuja inne zakazuja.
• Konflikt miedzykulturowy Podczas podbojów

27
Rodzaje niespójnosci i sprzecznosci systemu a-n.

• Asynchronia normatywna przepisy pochodza z
  róznych epok
• Zmiana kulturowa powstaje w wyniku przemian.
  Pojawia sie dysonans kulturowy

28
Konformizm i dewiacja
Typ Regulacji Relacja Do wyboru Norma regulujaca srodki Wartosc regulujaca cel
Konformizm
Innowacja -
Rytualizm -
Rezygnacja - -
Bunt -/ -/
29
Dzialania a reguly spoleczne
Aspekt postaw Aspekt dzialan Akceptacja reguly Akceptacja reguly Brak akceptacji reguly Brak akceptacji reguly
Aspekt postaw Aspekt dzialan Tresci Zródla Tresci Zródla
Niezgodnosc dzialania z regula Dewiacja pospolita Dewiacja pospolita Nonkonformizm Kontraformizm (Negatywizm)
Zgodnosc dzialania z regula Konformizm Legalizm Oportunizm Oportunizm
30
System aksjo-normatywny przedstawili

• Kasia
• Wojciech Kwiecien
• calosc na www.wojtekrydy.prv.pl