LASSEDJU LKBIR

1
L-ASSEDJU L-KBIR
2
Hafna kienu dawk li kitbu fuq l-Assedju però
spiss kienu jkunu l-Kavallieri biss li jircievu
l-unuri ghal dik ir-rebha tant kbira. Il-Maltin
ftit li xejn kienu jissemmew. B'din il-poezija,
Dun Karm ried jinqeda biex isewwi dan in-nuqqas
li kien ilu gej ghal mijiet ta' snin. Hu jfahhar
biss lil dawk li hallew hajjithom ghal arthom.
Biex it-tifhir zgur jehduh il-Maltin, il-poeta ma
jsemmi l-ebda kavallier hlief lil La Valette. U
lil dan jirrferi ghalih bhala "Kavallier li qatt
ma rema l-hin minghajr ma jsemmi ismu
3
Kien fit-18 ta' Mejju, 1565 meta fuq ix-xefaq
dehret il-flotta Ottomana mmexxija minn Pijali
Paxà bhala Ammirall tal-flotta u Mustafà Paxà
bhala general tat-truppi. L-Ottomani nizlu l-art
b'40,000 suldat u ghamlu l-kampijiet taghhom
fil-kampanja l-ikbar wiehed kien fil-wita
tal-Marsa.
4

L-Assedju l-Kbir
halla herba kbira fuq il-fortifikazzjonijiet ta'
madwar il-Port il-Kbir. Il-hitan li kienu
jiddefendu lill-Birgu u lill-Isla kienu mgarrfa.
L-Ordni ftit kellha flus biex tidhol ghall-bini
ta' belt gdida u barra minn dan ftit kien hemm
suldati li setghu jiddefendu din il-belt. Numru
mhux hazin ta' kavallieri riedu jitilqu
mill-gzejjer Maltin darba ghal dejjem. Madankollu
La Valette hadem kemm seta' biex jikkonvici
lill-Kavallieri halli jibqghu Malta. Huwa talab
l-ghajnuna tal-Papa Piju V li baghat lill-perit
espert tieghu Francesco Laparelli biex ifassal
il-pjanta tal-belt il-gdida
5
L-Assedju l-Kbir ta l-1565 beda fMejju.
It-Torok habtu ghall-Gzejjer maltin b180 xini u
b40,000 ruh. Il-Kavallieri u l-Maltin kellhom
bejniethom madwar 9000 ruh. Il-mexxej taghhom
kien il-Granmastru La Valette. L-unika
fortifikazzjoni li rebhu t-Torok kien il-Forti
Sant Jiermu. L-Isla u l-Birgu zammew sod.
Sqallija baghtet l-ghajnuna lil Malta fis-7 ta
Settembru. Wara din ir-rebha, il-Birgu nghata
l-isem ta Citta Vittoriosa (tfisser Belt
Rebbieha). Biex jitfakkar l-Assedju l-Kbir
insibu monument fil-Belt Valletta u iehor
fil-Birgu.
6
KUNU KBURIN BL-ASSEDJU!