Uned TGCh 1

1
Uned TGCh 1 Y Defnydd o TGCh
2
Dysgu drwy gymorth cyfrifiadur (CAL)
Tiwtorialau Disgyblion ag anghenion
arbennig Rhaglenni sillafu ag elfen
ryngweithiol syn profi disgyblion gyda gemau,
cwisiau a phrofion. Mae system sgorio yn
galluogi myfyrwyr i asesu eu cynnydd. Yn aml
bydd yr ateb neu gliwiau yn cael eu rhoi ar ôl 3
chynnig. Defnyddir lluniau a sain i ehangur
profiad. Rhaglenni adolygu TGAU
TG mewn Addysg
3
Hyfforddiant wedi ei seilio ar gyfrifiaduron DYSG
U O BELL Ni fydd myfyrwyr wastad yn yr un lle
âr athro.. Cwrs dysgu o bellter lle maer tiwtor
yng Ngogledd Cymru. Maer myfyrwyr yn cael
llyfrynnaur cwrs a gwaith ymarferol. Defnyddir
fideogynadledda i drafod problemau syn codi.
Maer gwaith yn cael ei farcion
electronig. Cyrsiau ar-lein e.e. y Brifysgol
Agored Gall y rhain gael eu seilio ar fewnrwydi
prifysgolion neu ar y we. Mae rhai modiwlau
prifysgol yn hollol gyfrifiadurol, gydag adrannau
gwybodaeth a thasgau. Maer meddalwedd yn cofnodi
faint or cwrs yr ydych wedi ei gwblhau os nad
ydych yn cwblhaur cwrs byddwch ym methur
modiwl. Mae Gwefannau e-ddysgu ar gael erbyn
hyn. Gall danysgrifwyr wneud lefel-A ar-lein sydd
wedi ei gymeradwyo gan gyrff arholi megis OCR.
Rhoddir credydau e-ddysgu i ysgolion yn Lloegr
defnyddir y rhain i brynu cyrsiau
ar-lein. Siopau siarad i drafod cyrsiau a
phroblemau gydar tiwtor.
4

• Manteision defnyddio TG ar gyfer DYSGU AC ADDYSGU
• Mae mwy o ryngweithio yn cadw sylw disgyblion.
• Adborth cyflymach ar brofion ar-lein
• Yn cynnig amrywiaeth o ffyrdd gwahanol i ddysgu
  ac amrediad o ffynonellau gwybodaeth.
• Yn galluogir defnyddiwr i ddysgu ar ei
  g/chyflymder ei hun pan maen gyfleus iddo/iddi.
• Yn galluogi defnyddiwr i adolygu gwaith
  cynharach eto, rhag ofn eu bod heb ddeall, h.y.
  ailadrodd adrannau y cawsant drafferth â hwy yn
  flaenorol.
• Mae hyfforddiant wedi ei seilio ar gyfrifiadur yn
  lleihau costaur cyflogwyr yn sylweddol gall
  hefyd fod yn fwy diogel os oes perygl.
• Manteision defnyddio TG ar gyfer GWEINYDDU
• Mynediad cyflymach at ddata - chwiliadau
  cyflymach e.e. chwilio am yr holl fyfyrwyr mewn
  blwyddyn arbennig, a didolidadu cyflymach e.e.
  rhestru myfyrwyr yn ôl eu cyfenwau yn nhrefn yr
  wyddor.
• Amrywiaeth o fformatau allbwn e.e. adroddiadau
  printiedig, dogfennau wedi eu postgyfuno,
  a.y.y.b.
• Mae trosglwyddo data yn gyflymach ac yn symlach,
  e.e. cofnodion arholiad
• Yn arbed amser wrth atgynhyrchu llythyrau safonol
  e.e. llythyrau i rieni am nosweithiau rhieni,
  diwrnodau mabolgampau a.y.y.b. Dim ond
  man-newidiadau fydd angen ar y rhain bob
  blwyddyn.
• Mwy o ddiogelwch
• Yn arbed ar le i storior wybodaeth mewn
  storfa/swyddfa.

5
Problemau wrth ddefnyddio TG mewn addysg Mae TG
yn gostus ac mae angen buddsoddiad ariannol mawr
rhaid cynnal a diweddaru hyn yn gyson. Gall
gytundebau cynnal a chadw gostio hyd at filoedd o
bunnoedd, syn tynnu arian i ffwrdd o adnoddau
dysgu traddodiadol megis llyfrau. Darpariaeth
anheg o adnoddau TG, a, felly, anwastadrwydd mewn
cyfleoedd dysgu. Bydd gan ysgolion cyfoethocach
gwell adnoddau. Yn cwtogi ar sgiliau
cymdeithasol Mae rhai addysgwyr yn dadlau nad
oes gan ddisgyblion iau yr un cyfle ar gyfer
dysgu mewn grwpiau. Mae Tecstio yn cael ei y bai
am ostyngiad mewn sgiliau sillafu oherwydd y
defnydd cynyddol o fyrfoddau. Diffyg cymorth
personol. Nid yw dysgu o bellter yn cynnig y
cymorth personol sydd ei angen ar y rhan fwyaf o
fyfyrwyr pryd a ble y mae ei angen arnynt mae
hyn yn hollbwysig os ywr myfyriwr yn isel ei
hyder neu yn methu deall y cyfarwyddiadau
ysgrifenedig. Gorddibyniaeth e.e. os oes methiant
ar y pwer nid oes modd ei ddefnyddio.
6
CAD Cynllunio Drwy Gymorth Cyfrifiadur
7
(No Transcript)
8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10
(No Transcript)
11
(No Transcript)
12
(No Transcript)
13
(No Transcript)
14
(No Transcript)
15
(No Transcript)
16
(No Transcript)
17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
(No Transcript)
20
(No Transcript)
21
C.A.M. Gweithgynhyrchu drwy gymorth cyfrfiadur

• Dylunio gyda CAD
• Cynhyrchu gyda CAM e.e. turniau mewn DT

22
TG mewn Ysbytai
Cronfa ddata o gofnodion cleifion

• Manteision
• Chwiliadau cyflymach
• Llythyrau atgoffa ar gyfer apwyntiadau
• Cadw ffeiliau yn gyfredol

23
Rheolaeth gyfrifiadurol mewn ysbytai

• Synwyryddion
• Tymheredd
• Cyfradd curiad y galon/pyls
• Pwysedd gwaed
• Nwyon yr anadl
• Patrymau tonnau yr ymennydd
• Electrocardiograffau (ECG)

24
Rheolaeth gyfrifiadurol mewn ysbytai

• Manteision
• Monitro 24 awr
• Larymau neu ymateb sydyn os oes problem yn codi
• Dadansoddi tueddiadau ar gyfer gwaith ymchwil

• Anfanteision
• Gor-ddibyniaeth
• Costus iw prynu
• Angen staff arbenigol i gynnal y cyfarpar

25
Sganwyr

• Delwedd cyseiniant magnetig (MRI)
• Tynnu delweddau tryloyw trwyr corff
• Tomograffeg Echelinol Gyfrifiadurol (CAT)

• Manteision
• Galluogi meddygon i weld y tu mewn ir corff heb
  lawdriniaeth
• Llai o debygolrwydd o heintiadau ar ôl
  llawdriniaeth
• Diagnosis manylach
• Anfanteision
• Costus iawn
• Bydd gor-ddibyniaeth yn arwain at golli sgiliau
  diagnostig traddodiadol

26
Cynnal bywyd

• Angen unedau gofal dwys
• Cyflenwad pwer wrth gefn
• Cyfrifiadur wrth gefn

27
Datblygiadau newydd

• Bar-godio gwaed a systemau llwybro
• Egadw cofnodion cleifion yn electronig
• Dosbarthu cronfeydd data meddygol
• Defnyddior we, e-bost a fideo ar gyfer diagnosis
  meddygol
• Cofnodolion meddygol ar-lein

28
Systemau arbenigo

• System gyfrifiadurol sydd yn efelychu gallu
  arbenigydd dynol i wneud penderfyniadau yw system
  arbenigo.
• Mae system wedi ei seilio ar wybodaeth yn ceisio
  cymryd lle arbenigydd dynol mewn maes arbennig.
• Maen rhoi diagnosis ar broblemau ac yn cynnig
  cyngor ar yr hyn gallai fod wedi achosir
  problemau hynny. Gall hefyd roi cymorth ar
  ddatrysiadau.

29
Diagnosis meddygol Nid yw cyfrifiadur cyn cymryd
lle meddyg ond maen cael ei ddefnyddio i
helpur meddyg i wneud penderfyniadau. Byddai gan
system arbenigo wybodaeth am afiechydon au
symptomau, y cyffuriau a ddefnyddir iw trin
a.y.y.b. Bydd meddyg yn holi claf am
symptomau bydd yr atebion yn cael ei bwydo ir
system arbenigo. Maer cyfrifiadur yn chwilior
gronfa ddata, yn defnyddio ei reolau ac yn gwneud
awgrymiadau am yr afiechyd ar ffyrdd oi drin.
Ambell waith bydd tebygolrwyddau yn cael eu rhoi
i ddiagnosis.
30

• Manteision.
• Gall gyfrifiadur storio llawer mwy o wybodaeth na
  pherson. Gall ddefnyddio amrywiaeth o ffynonellau
  megis gwybodaeth o lyfrau ac astudiaethau achos i
  helpu gydar diagnosis ar cyngor.
• Nid yw cyfrifiadur yn anghofio nac yn gwneud
  camgymeriadau.
• Gellir cadw data yn gyfoes.
• Gellir defnyddio system arbenigo 24 awr y dydd
  ni fydd byth yn ymddeol.
• Gellir defnyddior system o bellter ar draws
  rhwydwaith. Gall ardaloedd gwledig neu hyd yn oed
  gwledydd yn y trydydd byd gael at arbenigwyr.
• Ceir rhagdybiadau manwl gyda thebygolrwyddau pob
  problem posib gyda chyngor mwy cywir a manwl.
• Maen well gan rai pobl breifatrwydd sgwrsio gyda
  chyfrifiadur.
• Cyfyngiadau/ anfanteision systemau arbenigo
• Gorddibyniaeth ar gyfrifiaduron
• Gallai rhai arbenigwyr goll eu swyddi ni fydd
  eraill yn derbyn hyfforddiant os oes yna
  gyfrifiaduron ar gael i wneud yr un swydd.
• Nid oes cyffyrddiad dynol - diffyg cyswllt
  dynol.
• Yn ddibynol ar gael y wybodaeth gywir. Os ywr
  data neur rheolau yn anghywir, bydd y cyngor
  anghywir yn cael ei roi.
• Nid oes gan systemau arbenigo synnwyr
  cyffredin. Nid oes ganddynt ddealltwriaeth ou
  sywddogaeth nau cyfyngiadau au defnyddioldeb,
  na sut mae eu hargymhellion yn perthyn i
  gyd-destyn ehangach. Pe byddai MYCIN yn ymayeb i
  glaf syn gwaedu i farwolaeth ar ôl cael ei
  saethu, byddair rhaglen yn rhoi diagnosis o
  achos bacteriol i symptomaur claf.
• Gall systemau arbenigo wneud gwallau abswrd,
  megis darnodi dogn sydd yn amlwg yn anghywir i
  glaf am fod y clerc wedi mewnosod oed a phwysaur
  claf yn y mannau lle y dylair llall fod.

31
Cyfrifiaduron ar gyfer adloniant yn y cartref

• Teledu rhyngweithiol
• Gemau cyfrifiadurol
• Ffotograffiaeth ddigidol
• Lawrlwytho cerddoriaeth a chreu ffeiliau sain

32
PC â gemau

• Defnyddio PC
• Gallwch brynu gêm ar ddisg.
• Mae yna nifer o wefannau gemau mae rhai am ddim
  ond mae rhaid talu tanysgrifiad i eraill.
• Mae cyflymder y prosesydd yn bwysig iawn.
• Mae nifer o ddefnyddwyr PC yn prynu
• Prosesyddion cyflym
• Cardiau graffeg
• Cardiau sain a seinyddion
• Ffyn rheoli, bysellfyrddau gemau, olwynion
  gyrru/llywiau a.y.y.b.
• Defnyddio teledu digidol rhyngweithiol
• Mae gan Sky sianelau gemau

33
Problemau

• Ymddygiad gwrth-gymdeithasol (diffyg cymdeithasu
  ag eraill).
• Diffyg ffitrwydd drwy eistedd am oriau ar y tro.
• Mae chwarae gemau ar sianeli Sky yn costio 75
  ceiniog am bob munud ar y ffôn.

34
Teledu rhyngweithiol

• Talu i wylio ffilmiau/chwaraeon
• Siopa
• Betio
• Chwilio am bartner
• Archebu gwyliau/sinema
• E-bost

35
Systemau archebu ar-lein

• Archebu tocynau ir sinema, theatr, gwyliau
  a.y.y.b.
• Gellir archebu tocynau theatr, sinema,
  cyngherddau, gwyliau a hediadau ar deledu
  rhyngweithio ar we. Gall y defnyddiwr cartref
  ddefnyddio cronfeydd data ar-lein pell ar gyfer
  eu system holi ac archebu.
• Gall bobl chwilio am wyliau a.y.y.b. syn ateb eu
  gofynion a gwneud archebion amodol neu derfynol.
• Manteision ir archebwr ar-lein
• Gwasanaethau ar gael 24 awr y dydd
• Gellir archebu o adref
• Gellir cynnig dewisiadau eraill os nad ywr dewis
  cyntaf ar gael.
• Data ar gael ar gyfer amrywiaeth eang o wyliau,
  gan gynnwys cynigion arbennig.
• Mae archebiadau yn ebrwydd felly nid oes peryg
  archebu gormod, oherwydd unwaith bydd sedd neu
  wyliau wedi archebu bydd y manylion hyn yn
  ymddangos yn y gronfa ddata.

36
Tele-siopa / E-fasnach

• Mae hyn yn golygu gwerthu nwyddau a gwasanaethau
  dros y we neu drwy deledu rhyngweithiol.
• Ar y we
• Mae busnesau yn creu gwefannau ar y we er mwyn...
  
• ...hysbysebu. Gall bobl weld beth maent yn ei
  wneud a beth maent yn ei werthu.
• ...y gall bobl e-bostio ymholiadau, gofyniadau,
  ac archebiadau atynt.
• ...iddynt gyrraedd cynulleidfa ryngwladol.
• Trwy deledu rhyngweithiol
• Mae yna sianeli siopa arbenigol
• Manteision
• Gellir prynu 24 awr y dydd, 365 diwrnod y
  flwyddyn
• Ni oes angen trafod arian parod gwneir pob
  trafod gyda chardiau
• Mae angen llai o staff

37
Ffonau symudol

• I nifer o bobl mae ffonau symudol yn gyfrwng
  adloniant yn ogystal â chyfrwng cyfathrebu
• Manteision ffonau symudol
• Gellir eu defnyddio pa le bynnag mae yna signal
• Tecstio
• Negeseuon llais
• Cloc larwm/amser
• Negeseuon atgoffa/ rhestri cyfeirio
• Newid tôn y caniad
• Recordio neges gyfarch
• Dangos lluniau/lluniau ar sgrin
• Radio
• Gall rhai dderbyn y we
• Anfanteision defnyddio ffonau symudol
• Dim gwasanaeth
• Dim batri/diffyg credyd
• Dirwyo os yu defnyddir wrth yrru
• Biliau costus
• Peryg mygio

38
Bancio ar-lein

• EFTPOS
• Gall fanciau symud arian rhwng un cyfrif ac un
  arall yn electronig ar draws rhwydweithiau
  cyfrifiadurol. Gelwir hyn yn Drosglwyddo Cyfalaf
  yn Electronig, neu Electronic Funds Transfer
  (EFT).
• Bancio ar-lein neu o gartref
• Gellir cael mynediad at gyfrif banc o gartref
  trwy gyfrwng y we.

39

• Manteision bancio ar-lein o gartref
• Gellir prynu 24 awr y dydd, 365 diwrnod y
  flwyddyn.
• Nid oes rhaid i gwsmeriaid adael y ty er mwyn
  talu biliau a.y.y.b. gan arbed ar gostiau teithio
  neu bostio.
• Nid oes angen trafod arian parod defnyddir
  cardiau - llai o beryg mygio.
• Maer trafodion yn awtomatig mae hyn yn arbed
  costau staff.
• Gall gwsmer argraffu derbynneb oddi ar y sgrin
• Gellir olrhain y broses gludo ar-lein.
• Yn aml ceir disgowntiau oherwydd costau adwerthol
  is.

40

• Problemau
• Hacio manylion cardiau credyd/debyd - pobl allai
  gamddefnyddior data.
• Gorfod talu costiau ffôn tran defnyddior we.
• Diogelwch
• Atal defnydd heb ganiatâd trwy GYFRINEIRIAU neu
  RIFAU PIN
• Crëir awdurdodiad a chod awdurdodiad os oes digon
  o arian yng nghyfrif y siopwr i dalu am y
  nwyddau. Crëir cofnod i setlo rhwng banciaur
  siopwr ar gwerthwr 2 neu 3 diwrnod yn
  ddiweddarach. Fel arall, efallai gwrthodir yr
  awdurdodiad oherwydd diffyg arian yn y cyfrif
  bydd hyn yn arwain at broblemau peidio talu
  biliau ar amser.
• Peryg twyll cyfrifiadurol e.e. gwefannau
  ysbrydol (ghost sites)

41
Troseddau cardiau ac ataliad

• Dwyn cardiau o ATMs/ Dwyn cardiau debyd/credyd
• Peidiwch ag ysgrifennu rhifau PIN
• Peidiwch a gadael i neb eich gweld yn teipio eich
  rhif PIN.
• Lluniau ar gardiau
• Lleihewch y swm y gellir ei wario cyn ceisio
  awdurdodiad
• Rhoddir manylion cardiau coll ar derfynellau POS
• Chip and PIN
• Twyll cardiau credyd ar y we au camddefnydd
• Defnyddiwch hai geiriau cytûn ar rai gwefannau
• Defnyddiwch wasanaeth diogel/ESCROW
• Copïo cardiau
• Cardiau smart rhaglenadwy syn gwneud data yn
  anoddach iw gopïo
• Defnyddio hologramau i wneud cardiaun anoddach
  iw copïo
• Rhowch god diogelwch 3 digid ar gefn cardiau

42
Ffotograffiaeth ddigidol

• Camerâu digidol
• Cof fflach
• Argraffyddion lluniau un pwrpas
• Manteision
• Prosesu sydyn
• Effeithiau arbennig
• Argraffu dim ond yr syn sydd ei angen/ albymau
  electronig
• Anfanteision
• Cost papur ffotograffiaeth ac inc

43
Cerddoriaeth a sain

• Lawr lwytho cerddoriaeth or we - Mae yna nifer o
  wefannau y gellir gwrando ar y gerddoriaeth
  ddiweddaraf, neu gerddoriaeth hen, arnynt wrth
  brofi cyn prynu.
• Problemau
• Mae deddfau hawlfraint yn gwahardd copïo
  cerddoriaeth yn angyfreithlon, gan gynnwys lawr
  lwytho o wefannau angyfreithlon.
• Creu cerddoriaeth eich hun gan ddefnyddio
  offerynnau megis allweddellau electronig â
  ryngwynebau Midi
• Mae Technoleg Sain Ddigidol yn eich galluogi i
  greu, golygu a chlywed eich cerddoriaeth eich
  hun. Rhaid bod gan y PC gerdyn sain o safon
• Gall fewnbynnau ddod o feicroffonau, allweddellau
  electronig, drymiau a.y.y.b. ag iddynt
  rhyngwynebau Midi.
• Mae MIDI (Musical Instrument Digital Interface)
  yw fformat safonol y diwydiant wedi ei gymhwyso i
  offerynnau. Maen fformat cryno iawn mae munud o
  gerddoriaeth midi wedii syntheseiddio yn
  defnyddio 30kb o le ar ddisg oi gymharu â 600kb
  o recordiad sain safon isel.

44
Meddalwedd cerddoriaeth

• Mae yna dri gwahanol math o feddalwedd
  cerddoriaeth
• Dilynianwyr
• Stiwdio recordio amldrac yw hwn maen adeiladu
  ffeiliau cymhleth wrth eu haenu gyda ffeiliau
  symlach. Mae gan Magix Music Maker dros 1000
  ffeil cerddoriaeth sampl a synau gall berson
  angherddorol eu defnyddio.
• Nodianyddion (Notators)
• Meddalwedd cyfansoddi cerddorol yw hon.
• Mae cerddorion yn cyfansoddi cerddoriaeth yn y
  ffordd draddodiadol ac maer cyfrifiadur yn ei
  chwarae. Yna gellir ei olygu, newid y tempo,
  ychwanegu geiriau neu ddethol rhannau offerynau
  unigol a.y.y.b.
• Golygyddion Seindonnau
• Maer trydydd math o feddalwedd yn eich galluogi
  i olygu seindonnau. H.Y. maen galluogi golygu
  patrwm seindonnau digidedig. Fei defnyddir yn
  aml i gael gwared ar swn. Gellir ei ddefnyddio
  hefyd i newid y geiriau mae pobl wedi eu
  recordio. Mae meddalwedd fel hyn wedi arwain at
  anghredu tystiolaeth recordwyr mewn rhai achosion
  llys.

45
TG a siopa
Mewn archfarchnadoedd Dyfeisiau mewnbwn POS
A DDELIR
YN Y LLAW Sganwyr cod bar
Cyfrifiaduron ymyl y silff (SEC) Sganwyr cardiau,
Cloriannau Bysellfryddau Dyfeisiadau
allbwn Argraffyddion LCD Seinyddion Dyfeisiadau
storio Storio ffeiliaur gangen ar pencadlys
46
Lan a Wan

• Maer archfarchnad yn defnyddio sawl cyfrifiadur
  feu lleolir yn swyddfar system ac maent yn
  ffurfio LAN (Local Area Network) yr archfarchnad.
  Defnyddir y cyfrifiaduron hyn i reoli stoc maent
  wedi eu cysylltu âr terfynellau. Rhain yw
  cyfrifiaduron y gangen. Maer cyfrifiaduron yn
  amlbwrpas gall bob un gael at ddata, syn
  galluogi rheolwyr i gael at wybodaeth o sawl man
  gwahanol.
• Mae cyfrifiaduron y gangen wedi eu cysylltu â WAN
  (Wide Area Network) wrth eu cysylltu â phrif
  gyfrifiadur y Pencadlys, sydd wedi ei gysylltu yn
  ei dro â chyfrifiaduron y canolfannau dosbarthu.

47
Dyfeisiadau mewnbwn
Ymhob desg dalu mae yna dil PWYNT TALU ELECTRONIG
/ELECTRONIC POINT OF SALE ( EPOS ). Mae gan y
til EPOS fysellfwrdd, sganiwr cod
bar cloriannau, darllennydd cerdyn credyd/debyd
argraffydd, dangosydd digidol
Cyfrifiaduron ymyl y silff /SEC (Shelf Edge
Computers). Defnyddir rhain am newidiadau pris,
creu darlun or stoc (gwybodaeth ar gyfansymau
stoc) ac er mwyn rhagweld nwyddau yn cyrraedd yr
archfarchnad.
48
Codau bar
Rhif Erthygl Ewropeaidd /European Article Number
(EAN). Mae hyn yn rif 13-digid a ddefnyddir i
adnabod cynnyrch unigryw. Rhaid bod gan pob nwydd
sydd iw werthu rif cod syn wahanol i bob nwydd
arall. Mae angen rhif gwahanol ar bob nwydd o
whanol faint.
a) Maer 2 digid cyntaf yn cynrychioli gwlad y
cwmnir cynhyrchu. 50 ydi y D.U. b) Maer pum
digid nesaf yn cynrychiolir cwmni syn
cynhyrchur nwydd. 00208 - Lyons Tetley Cyf. c)
Maer pum digid nesaf yn cynrychiolir nwydd ei
hun 02100 - 80 Cwdyn tê. d) Digid wirio ywr
digid olaf. Fei defnyddir i sicrhau bod y cod
wedi ei ddarllen yn gywir. Felly 5000208021000
yw rhif EAN bocs o 80 cwdyn tê Tetley.
49
Darllenyddion cardiau

• Nid yw pob cwsmer yn talu gydag arian parod. Mae
  nifer yn dewis defnyddio cerdyn debyd megis
  Switch neu Delta. Yn yr achosion hyn mae cerdyn y
  cwsmer yn cael ei roi trwyr darllennydd cardiau
  mae hwn yn darllen y wybodaeth (megis rhif y
  cyfrif ar dyddiad dibennu) ar y stribed magnetig
  ar gefn y cerdyn. Y datblygiad diweddaraf yw
  darllenyddion cardiau smart wrth yr EPOS. Rhoddir
  cerdyn debyd ag iddo sglodyn smart (smart chip)
  yn y darllennydd ac, yna, maer cwsmer yn rhoi ei
  r/rhif PIN i awdurdodi tynnu arian oi g/chyfrif.
  Mae hyn lawer mwy diogel nag arwyddo tocyn
  cynnwys oherwydd ni ellir ei ffugio.

50
Canfod y pris
Mae cyfrifiadur y gangen yn chwilio yn ei ffeil
stoc am y rhif syn cydfynd âr rhif EAN. Pan
leolir y cofnod hwn, maer pris a disgrifiad or
cynnyrch yn cael ei dynnu ai ddanfon yn ôl ir
til EPOS wrth y ddesg dalu bydd hwn yna yn
dangos yr eitem ar pris ar y dangosydd digidol,
yn ei argraffu ar ddefbyneb, ac ychwanegur pris
ir cyfanswm. Ar yr un pryd, maer cyfrifiadur yn
cofnodi bod un eitem wedi ei werthu.
Maer cloriannau wrth y til EPOS wedi eu cysylltu
â chyfrifiadur y gangen. Yn ogystal â rhoir
disgrifiad ar pris, mae pris y cynnyrch hefyd yn
cael ei dynnu or ffeil stoc.
51
Dyfeisiadau allbwn

• Argraffydd
• Yn ogystal ag argraffu derbyneb eitemedig, gall
  yr argraffydd syn gysylltiedig âr teil EPOS
  hefyd argraffu enwr archfarchnad, y dyddiad ar
  swm syn daladwy ar sieciau/talebau cardiau
  credyd. Mae hyn yn lleihaur peryg o
  gamgymeriadau ar amser maen rhaid i gwsmer
  dreulio wrth y ddesg dalu.
• Dangosydd LCD
• Gall gwsmer weld prisiau ar cyfanswm sydd iw
  dalu.

52
Cynigion arbennig a chardiau ffyddlondeb

• Ni ellid gwneud cynigion megis Multibuy -
  Prynwch ddau a chewch un am ddim" neu LinkSave
  - Prynwch un nwydd ac arbedwch 50 ar un arall"
  cyn dyfodiad Technoleg Gwybodaeth. Wrth sgainor
  codau bar, maer cyfrifiadur yn chwilio am
  eitemau sydd yn rhan o gynnig arbennig ac yn
  gostwng y pris yn ôl yr angen.

53
Storio

• Mae, mewn gwirionedd chwe chyfrifiadur cangen
  wedi eu cysylltu âr terfynellau EPOS wrth y
  desgiau talu. Maent i gyd yn cofnodi gwybodaeth
  am yr eitemau a werthir ac yn ategu ei gilydd
  (backup). Pe defnyddir ond un cyfrifiadur, a
  hwnnwn torri, ni fyddair archfarchnad yn gallu
  gweithio. Maer cyfrifiaduron cangen hyn wedi eu
  cysylltu trwy loeren gyda phrif gyfrifiadur mawr
  ym mhrif swyddfar archfarchnad rhywle arall yn y
  wlad. Mae pob cangen or archfarchnad hefyd wedi
  eu cysylltu âr prif gyfrifiadur hwn -
  enghraifft o allrwyd.

54
Rheoli stoc

• Mae cyfrifiadur y gangen yn danfon manylion pob
  trafod unigol ir prif gyfrifiadur yn y
  pencadlys, syn diweddaru ei gofnod o rif stoc yr
  eitem yn y siop.
• Mae SEC yn galluogi rheolwyr i gael darlun stoc
  gywir a chyfredol, ac yn eu galluogi i gynyddu
  archebiadau a dosbarthiadau stoc o ddim hyd at 72
  neu 48 awr.
• Gan ddefnyddio rhagolygon gwerthiant ynghyd â
  ffactorau eraill (y tywydd, cyfnod y flwyddyn
  a.y.y.b.), maer system yn archebur swm cywir o
  stoc am y dosbarthiad nesaf, mewn 48 neu 72 awr o
  bryd.
• Maer prif gyfrifiadur hwn hefyd yn trosglwyddor
  archebiadau hyn i gyfrifiaduron yn y canolfannau
  dosbarthu ar draws cysylltiau lloeren.
• Maer canolfannau dosbarthu yna yn danfon y stoc
  ir siopau yn syth.
• Danfonir newidiadau pris, a phrisiau eitemau
  newydd, cynigion arbennig a.y.y.b., yn cael eu
  danfon yn ôl i gyfrifiadur y gangen yn yr
  archfarchnad.
• Argraffir labeli silff newydd dros nos, au gosod
  yn barod.

55
Patrymau siopa

• Ar y prif gyfrifiadur yn y brif swyddfa bydd
  proffil yn cael ei greu, sef disgrifiad o
  batrymau siopa y cwsmeriaid.
• Gan ddefnyddior wybodaeth yma, gellir gweithio
  allan faint o le y dylid ei roi i eitemau
  arbennig ar silffoedd y siop.

56
DULL MEWN PRYD v DULL TRADDODIADOL O REOLI STOC
Maer dull mewn pryd yn manteisio ar system
gwybodaeth stoc. Wrth i nwyddau gael eu gwerthu
yn yr (EPOS), maer data perthnasol yn cael ei
ddanfon yn ôl at gronfa ddata syn cynnwys
gwybodaeth am lefelau stoc. Pan maer stoc yn
disgyn yn is na lefel penodol, bydd mwy yn cael
ei archebu. Felly dim ond y lleiafswm
angenrheidiol syn cael ei archebu nid oes angen
cynnal warws mawr llawn stoc. Mewn rhai achosion
maer system yn hollol awtomatig, yn gweithio
allan pa stoc sydd ei angen ac yn prosesu ac yn
danfon yr archeb yn electronig.
57

• Manteision
• Arbedir arian oherwydd nid oes angen prynu a
  chynnal cymaint o le storio mewn warws.
• Gellir arbed arian ar gostau llafur - bydd angen
  llai o staff.
• Mae busnesau yn fwy hyblyg, ac yn gallu ymateb yn
  well, i newidiadau mewn cyflenwad a galw.
• Anfanteision
• Os oes problem ar y system drafnidiaeth, bydd
  siopau a busnesau yn rhedeg allan o stoc yn
  gyflym.
• Gall siopau ddioddef yn dilyn newidiadau sydyn
  mewn patrymau prynu. Mewn achosion felly gall
  siopau yn aml redeg allan or nwydd y maer galw
  mwyaf amdano gan gwsmeriaid.
• Gall system TG fod yn gostus iw sefydlu ai
  gynnal mae angen arbenigedd sydd hefyd yn gostus.

58
E-farchnata

• Dull o gyfathrebu gwybodaeth am y nwyddau ar
  gwasanaethau sydd ar gael
• Siop rhith, sydd yn galluogi cwsmeriaid i brynu
  nwyddau a gwasanaethau ar-lein
• Gwasanaeth rhad, syn gwneud arian wrth werthu
  gofod ar y wefan i hysbysebwyr
• Gwasanaeth tanysgrifio, e.e. galluogi
  tanysgrifwyr i gael mynediad at wybodaeth
  werthfawr ac arbennigol o bapurau ymchwil
• Gwefan rhyngweithiol syn annog cwsmeriaid i
  ymateb a rhoi sylwadau ar y cynnyrch.

59
Camau mewn siopa rhyngweithiol

• Maer cwsmer yn edrych ar gynnyrch cwmni ar
  wefan, ac yn dewis yr eitemau iw prynu.
• Maer cwsmer yn mynedu ei h/archeb, ynghyd â
  manylion cerdyn credyd, ar sgrin ar-lein.
• Mae system amgryptio neu gyswllt diogel yn cael
  ei ddefnyddio i ddiogelur trafod a sicrhau nad
  oes modd cyrraedd manylion y cerdyn credyd.
• Maer archeb yn cael ei derbyn ac yn cael ei
  danfon i gronfa ddata.
• Maer wybodaeth yn y gronfa ddata yn cael ei
  throsglwyddo i ganolfan ddosbarthu lle maer
  archebion yn cael eu paratoi.
• Maer archeb yn cael ei dosbarthu ir cwsmer.

60

• Manteision ir cwsmer
• Nid oes rhaid i gwsmeriaid deithio pellterau hir
  i siopau, na brwydro trwy dorfeydd er mwyn prynu
  cynnyrch.
• Gall fod o fantais i gwsmeriaid ag anableddau.
• Mae busnesau llai, mwy arbenigol yn ymddangos ar
  y we, yn ehangur dewis o nwyddau a gwasanaethau
  sydd ar gael.
• Nid oes rhaid gwario arian ar gostau busnesau
  cyffredin megis llogi siopau a thalu gweithwyr.
• Gellir cynnig dewis ehangach o nwyddau a
  gwasanaethau i gwsmeriaid oherwydd gellir eu
  harchebu or cyflenwyr fel bo angen, yn hytrach
  na gorfod eu cadw ar silff drwyr amser.
• Ni chollir arian sydd wedi ei glymu mewn stoc neu
  wedi ei wastraffu ar gynnyrch amhoblogaidd.
• Gellir casglu gwybodaeth am gwsmeriaid au
  arferion prynu yn uniongyrchol, a chynnig
  gwasanaeth llawer mwy personol, yn unol â
  gofynion ac anghenion cwsmeriaid.
• Manteision ir busnes
• Gellir lleihau costau. Nid oes angen staff a siop
  ar y stryd fawr ar fusnesau ar y we. Mae busnesau
  llai felly wedi gallu sefydlu eu hunain ar y we
  heb wario llawer o arian.
• Crëwyd nifer o fusnesau ar y we mae rhai wedi
  llwyddo, mae eraill wedi methu. Yn gyffredinol
  mae hyn wedi bywiogi byd busnes trwy gyflwyno
  cystadleuaeth iach.

61

• Rhai anhawsterau
• Er ir busnesau honni eu bod yn ddiogel, mae
  nifer o bobl yn anesmwyth ynglyn â rhoi manylion
  eu cerdyn credyd ar y we. Bu digon o
  enghreifftiau o dwyll cardiau credyd ar y we i
  gyfiawnhaur amheuon hyn.
• Gall unrhyw un sefydlu busnes ar-lein, ac nid yw
  pob busnes yn cael ei redeg mewn ffordd onest a
  dibynadwy. Mae rhai pobl wedi talu am nwyddau na
  gyrhaeddodd fyth.
• Nid gweithred ymarferol yn unig yw siopa, mae
  hefyd yn weithred gymdeithasol. Mae pobl yn siopa
  er mwyn bod gydau ffrindiau neu i fwynhau
  awyrgylch trefi a dinasoedd.

62
Rheoli mewn archfarchnad

• Defnyddir cyfrifiaduron hefyd er mwyn rheoli
  rhewgelloedd ac oergelloedd yn y siop.
• Mae synhwyrydd tymheredd ymhob rhewgell neu
  oergell sydd yn MONITRO y tymheredd yn gyson, gan
  ddanfon data yn ôl ir cyfrifiadur. Maer
  cyfrifiadur yn ei dro yn danfon negeseuon yn ôl,
  i droi modur yr oergell/rhewgell ymlaen neu i
  ffwrdd mae hyn yn cynnal y tymheredd cywir. Mae
  dangosydd ar bob oergell/rhewgell yn dangos y
  tymheredd i gwsmeriaid.
• Gelwir hyn yn system reoli dolen gaeedig.
• Fel y gwelir yn y diagram hwn, gall yr oergell
  fod ymlaen neu i ffwrdd (y BROSES), sydd yn
  arwain at dymheredd penodol yn yr oergell (y
  CANLYNIAD). Bydd y tymheredd yn rhy uchel, rhy
  isel neu yn gywir bydd yr ADBORTH yma yn cael ei
  ddefnyddio er mwyn newid y broses os oes angen
  (troir oergell ymlaen neu i ffwrdd).
• Bydd angen dadrewi pob rhewgell bob tair neu
  bedair awr maer
• cyfrifiadur yn rheoli hyn hefyd.

63
Crynodeb o fanteision

• Ir cwsmer
• Gwasanaethau talu cyflymach a mwy effeithlon.
• Derbynebau til eitemedig.
• Nwyddau wediu teilwro at eu hanghenion.
• Nwyddau mwy ffres oherwydd y lefelau isel o stoc
  a gedwir gan archfarchnadoedd.
• Cynigion arbennig.
• Manteision ir archfarchnad yn cael eu
  trosglwyddo ir cwsmer trwy brisiau is neu
  wasanaethau gwell
• Gwasanaethau ir cwsmer a chardiau ffyddlondeb
• Dulliau talu amrywiol.
• Mae bwyd oer/wedi ei rewi yn cael ei gadw ar y
  tymheredd cywir.

64

• Ir archfarchnad ai rheolwyr
• Rheoli stoc yn effeithlon, llai o beryg o redeg
  allan o stoc.
• Ffyrdd mwy effeithlon o dalu, llai o debygolrwydd
  o gamgymeriadau gan staff. Y gallu i ddefnyddio
  rhagolygon gwerthiant a proffiliau, syn arwain
  at ddefnydd mwy effeithlon o le ar silffoedd.
• Nid oes angen llawer o le mewn warws oherwydd y
  system ddosbarthu well.
• Y gallu i fonitro perfformiad staff y ddesg dalu.
  
• Mae prisiau ar y silff yn fwy darbodus na rhoi
  labeli ar y cynnyrch.
• Mae trosglwyddo cyfalaf electronig yn hwyluso
  llif arian parod.
• Rheoli bwyd oer/rhewedig yn fwy effeithiol.

65
Anfanteision defnyddio systemau siopa wedi eu
seilio ar gyfrifiaduron.

• Rheoli stoc yn awtomatig
• Os oes oedi ar y system drafnidiaeth bydd siopau
  a busnesau yn rhedeg allan o stoc yn gyflym.
• Gallai newidiadau sydyn mewn patrymau prynu
  ddrysu siopau. Yn yr achosion hyn bydd pobl yn
  gofyn am stoc sydd wedi ei hen werthu.
• Maen gostus i sefydlu a chynnal system TG bydd
  angen arbenigedd iw gynnal ai redeg - sydd
  hefyd yn gostus.

66
Anfanteision e-fasnach

• Gall unrhyw un sefydlu busnes ar-lein nid yw pob
  un yn cael ei redeg mewn ffordd gonest a
  dibynadwy. Mae rhai cwsmeriaid wedi talu am
  nwyddau na gyrhaeddodd fyth.
• Nid gweithred ymarferol yn unig mo siopa. Mae
  hefyd yn weithred gymdeithasol mae pobl yn siopa
  er mwyn bod gydau ffrindiau a mwynhau awyrgylch
  trefi a dinasoedd.
• Mae angen mynedu manylion cardiau credyd/debyd
  cyn cwblhau trafod ar-lein. Mae yna beryg y gall
  hacwyr rhyng-gipior rhifau hyn au defnyddio i
  wneud trafodion anghyfreithlon. Maer defnydd o
  eiriau cytûn, gwefannau talu diogel, amgryptio a
  chardiau smart yn gallu diogelu rhag hyn.
• Gall droseddwyr ffugio gwefannau syn cynnig
  nwyddau a gwasanaethau gan ddefnyddio enw cwmni
  iawn. Gall hyn arwain pobl i wario arian ar
  nwyddau a gwasanaethau na fyddant byth yn eu
  derbyn. Gall hyn hefyd roi enw drwg ir busnes
  gwreiddiol.
• Mae llawer haws i fusnes gasglu gwybodaeth am eu
  cystadleuwyr trwy chwilio eu gwefannau - gall fod
  yn anoddach felly i aros yn gystadleuol.

67
Anfanteision cyffredinol

• Gorddibyniaeth cymryd yn ganiataol bod
  synwyryddion tymheredd wedi eu gosod yn gywir.
• Embaras os na fydd yr EPOS yn darllen y cerdyn
• Rhaid i siopau gau os oes diffyg pwer.