PowerPoint Sunusu

1
YARDIMCI ÜREME TEKNIKLERI
2

• Her zenaatkar isini o isin yapilmasi gerektigi
  gibi yapmalidir.
• Sir Anthony Fitzherbert, 1534.

3
ETIK

• Etik dogrular ve yanlislarin ahlaki degerlerimiz
  açisindan belli kurallar isiginda irdelenmesi
  olarak tarif edilir, örnegin,
• -Neleri yapmaliyiz ve neleri yapmamaliyiz ?
• - Iyi ve kötü huylar (erdemler ve zaaflar)
  etikte en önemli sorgu ahlak nedir ?
  sorusudur.

4

• Saglik Fiziksel, Ruhsal ve Sosyal açidan tam bir
  iyilik halidir.
• Ve bu iyilik hali sadece hasta ve sakat olmamakla
  degil baska nedenlerle de bozulabilir.
• WHO 1948

5

• Yasalar
• Dini inançlar
• Toplumsal degerler
• Çikarlar
• Beklentiler

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8

• PRIMUM NON NOCERE
• HIPOKRAT

9

• Hastaliklar karsisinda iki aliskanlik edinin,
  yardim et veya en azindan zarar verme.
• 
  Epidemiks-Hipokrat

10

• Famous Professor of Physchiatry
• New York

11

• Hekim önce bir vatandastir.
• Vatandas olarak ülkesinin
• Anayasasina
• Medeni ve
• Ceza yasalarina uymak zorundadir.

12
Hekim ülkesinin, yöresinin ve yakin çevresinin

• Etik kurallarina,
• Deontoloji prensiplerine,
• Bagli oldugu meslek kurulusunun prensiplerine
  baglidir.

13

• Hekim meslegi geregi özel yasalara baglidir.
• Hekimligi düzenleyen
• - Yasalar
• - Tüzükler
• - Tamimler
• - Yönetmelikler
• Hastane kurallari (Hastanede çalisiyorsa)
• Memurlugu düzenleyen yasalar
• (Devlet memuru ise)

14
Ayrica hastasinin ve hasta yakinlarinin
anlayisina baglidir.
15
(No Transcript)
16
HEKIMIN SORUMLULUKLARI

• Çalistigi Kuruma
• Hastaya
• Hastanin Ailesine
• Hastanin masraflarini ödeyen organizasyona
• Hastanin çalistigi yere
• Hekimin kendine
• TÜM INSANLIGA

17
ART KIMLERE ETKI EDER ?

• Sahis
• Aile
• Yakin çevre
• Toplum ve tüm insanlik

18
6 ANA ETIK KURAL

• Bagimsizlik ve Özgürlüge Saygi
• Yararli Olma
• Sir Saklama
• Dogruyu Söyleme
• Beceri
• Karar

19
Bir islemden asil amaçlanan saglik sorununa
bagli yasam kalitesini artirmaktir. Çogu kez
hekim ölçülebilen geçici ve bir yerde sasirtici
bulgularla buna karar verir. (Surrogate endpoint)
20
(No Transcript)
21

• 1950 li Yillarda Tip...
• 5 Duyu

22

• High- Tech Tip
• Robotik Cerrahi
• Computerize Tani Yöntemleri ve
• cerrahi
• Gen Tedavi
• Kloning.... ????

23

• Ancak yeni bir teknoloji uygularken
• - Insan onuruna saygili olmali,
• - Insan genetik materyalinin güvenligi
  saglanmali,
• - Kisilik haklarina saygi duyulmali,
• - Kisinin arzusu disinda herhangi bir sey
  yapilmamli,
• - Servis ve hizmet mutlaka kaliteli bir sekilde
  verilmelidir.

24
(No Transcript)
25
(No Transcript)
26
HEKIM HATALARI

• Ihmal (negligence)
• Bilgisizlik (malpractice)
• Beceriksizlik (malefficiency)
• 1794 yilinda Connecticutta Mr. Cross,
• Dr. Guthreyi, meme ameliyati sirasinda
  hekimin ihmali sonucu esi öldü diye dava etmis ve
  hekim 40 pound cezaya çarptirilmistir.

27
Procedure Yapilacak islem Reason
Endikasyon Expectation Beklentiler (Yarar ve
Basarisizlik) Preference Tercihler Alternatives
Diger Alternatif Yöntemler Risks Potansiyel
Zararlar Expenses Islem maliyeti ve isgücü
kaybi Decisions Tam bilgilendirme ve Seçim
28
Kaliteyi Devamli Artirma (Continuous Quality
Improvement)

• Ne yapiyorum ?
• Niçin yapiyorum ?
• Nasil yapiyorum ?
• Daha iyi nasil yaparim ?

W.Edwards Deming ve Joseph Juran
29
DOGUM HEKIMLIGI ve ETIK

• Anne-bebek çikar çatismasi
• Insan yasami ne zaman baslar ?
• Yasalar,deontoloji ve etik iliskisi
• Yardimla üreme ve etik
• Ultrasonografi ve etik
• Reprodüktif Genetik ve etik
• Gebeligin sonlandirilmasi ve fetus
• sayisinin azaltilmasi
• 3.trimesterde fetal anomali
• Anensefali ve organ bagisi
• Insan embriyosu ve arastirma
• Üreme etigi

30
ART VE INFERTILITEDE ETIK

• Infertil çifti kim tedavi etmeli ?
• Bilgilendirme ve egitim.
• Basari orani ne kadar ?
• Infertil çifti nasil yönlendirmeli ?
• Hangi tani ve tedavi yöntemleri hangi sira ile
  uygulanmali ?
• IVF konusunda dinbilimciler, filozoflar,
  hukukçular,
• bilimadamlari, sanatkarlar diger bir deyisle
  tüm toplum katmanlari ne düsünüyor ?
• Yabanci gamet kullaniminda ortaya çikabilecek
  sorunlar.
• Kiralik anne.
• Kriopreservasyonun etik ve hukuksal yönleri.
• Fetoredüksiyon etik midir ?

31

• Infertilitede kötü tani ve tedavi sonuçlari hasta
  çift ve diger kisiler tarafindan kolay
  farkedilmez. Bu nedenle Infertil çifti tedavi
  eden ve yönlendiren hekimin omuzlarinda ahlaki
  açidan çok ciddi bir yük vardir. Ve hekimler bir
  üst düzey kuruma hastayi sevk etmeden önce
  yaptiklari ve yapmadiklari ile hastaya zarar
  vermemelidir.
• Jones Jr. H.W.

32
-No more children -Marry a non-carrier
partner -Keep the first wife, and marry a non -
carrier partner -Continue to have children and
take chance -Pre-implantion diagnosis with in
vitro fertilization (IVF)
33
Degisik Ülkelerde ART ile ilgili çok degisik
kurallar ve yasalar var, hatta bu yasalar ve
kurallar cografik ve kültürel açidan birbirine
son derece yakin Iskandinav Ülkelerinde bile çok
farklidir.
34
Finlandiyada ART ile ilgili herhangi bir yasa
yok, buna karsin Danimarka, Norveç ve Isveçte
var.Donör spermi kullanmaya Danimarka ve
Finlandiyada yasalar karsi degil ama etik
kurallar karsi.Isveçte dogan bebek, spermin
kimin tarafindan bagislandigini bilme hakkina
sahip.Oocyt dondurmak Danimarka ve Isveçte
serbest, Norveçte yasak.Oocyt donation
Danimarkada yasak.
Jones ve
Cohen/San Fransisco Kongresi
35

• Yanlis yasam
• Yanlis dogum

36

• Bir kadin çocuk dogurmak için sevgi, yani
  özellikle cinsel iliskiyle gebe kalmalidir.
• Donum Vitae

37

• Katolik, Ortodoks ve Protestanlik gibi üç ana
  Hiristiyanlik ögretisinde, genetik madde hibe
  etmek yasaklanmistir.

38

• Iv Psalti
• Tüpteki bebek

39
Musevi Yasalari ve ART

• Ademe Allahin birinci emri
• Meyveli ol ve çogal.

40

• Musevi dini kiralik anneligi yasaklamaz.

41

• Talmuda ve Musevi yasalarina göre AID
  yasaklanmamistir ve yapilabilir.

42

• Musevi yasalarina göre oosit bagislamak yasak
  degil.
• Ancak anne kim ?
• Oositi veren mi, yoksa bebegi tasiyan mi ?
  Sorunun cevabi Dogumu yapan kadin bebegin
  annesidir.

43

• Dogrusu, biz insani karisim olan bir
• (ovum ile) spermden yarattik
• El Insan Suresi

44

• Infertilite arastirmalari için Islam görüsü
• Eger Yardimla Üreme Tekniklerinin dogacak çocuga
  zarar verecegi inanci varsa uygulanamaz.

45

• Ayrica Infertilite için gerekli tedavi
  yöntemlerinin uygulanmasi yasaklanmadigi gibi
  tesvik edilmistir.

46

• Islam Fikih Akademisi, Cidde
• Dünya Saglik teskilatinin resmi bölgesel ofisi,
  Iskenderiye
• Islam Egitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu nun
  müsterek hazirladigi 1998 yilinda Küveytte
  toplanan bilimsel heyetin aldigi kararlar.
• Toplantiya katilanlarIslam Bilim Adamlari,
  Doktorlar Eczacilar, Islam Hukukçulari, Biologlar
  ve diger insanla ilgili bilim dallari vardi.

47

• Her çocugun Islam düzeni içinde mesru olarak
  dogmasi evlilik kurallari içinde güvenceye
  alinmistir ve her çocuk anne ve babasinin mesru
  çocugu olma hakkina sahiptir.

48

• 2. Kuranda belirtildigi üzere Islam dini bilgi
  ve ilim dinidir.
• Zumur Suresi 39/9
• Öyleyse bilimsel arastirmalara destek
  olmalidir. Bu iki görüs birlestirildiginde Allah
  tarafindan verilmis Genetik yapiyi degistirmedigi
  sürece Genetik bilimi ve buna iliskin tüm
  arastirmalar ve bilgiler Islam dini tarafindan
  tesvik edilir ve desteklenir.

49

• Embriyo dondurularak saklanabilir. Ancak bu
  embriyo baska bir kisiye verilemeyecegi gibi eger
  bu arada esler bosanir ise imha edilir ve
  transfer yapilamaz.

50

• Islama göre genlerin karismasi önlenmeli ve
  genlerin safligi saglanmalidir. Her çocugun
  bilinen bir annesi ve babasi olmalidir.

51

• Eger kadinin esi ölmüsse esinin dondurularak
  saklanmis spermini daha sonra gebelik için
  kullanamaz.

52

• 3. Kuranda belirtildigi gibi insan kendi
  sagligini korumali ve ona zarar veren tüm
  eylemlerden kaçinmalidir.
• Bakara suresi 2 / 195
• Daha da öte eger bir hastalik varsa bu
  hastalik ister sonradan olma bir hastalik,
  isterse kalitimsal bir hastalik olsun mutlak
  tedavi edilmelidir. Bu Allahin ögretileriyle
  asla ters düsmez.

53

• 4. Genetik yapisi ne olursa olsun her insanin
  onuruna ve haklarina saygi duyulmalidir.

54

• Sperm donation, oosit donation, embriyo donation
  ve kiralik uterus-anne kabul edilmez.

55
Etik Olarak Kabul Edilmeyen Yöntemler

• Kloning Genetik olarak birden çok fetus
  olusturma.
• Simera Fertilize oosit içine baska bir genetik
  bilgi yerlestirme.
• Hibrid Genetik olarak farkli yapida iki türü
  çaprazlama (Örnegin Insan-Hayvan).

56

• TC SAGLIK BAKANLIGI
• ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVI MERKEZLERI YÖNETMELIGI
• 5. BÖLÜM
• Yasaklar- MADDE 17
• Kendilerine ÜYTE uygulanacak adaylardan alinan
  yumurta ve spermler ile elde edilen embriyolarin
  bir baska maksatla veya baska adaylarda, aday
  olmayanlardan alinanlarin da adaylarda
  kullanilmasi ve uygulanmasi ve bu yönetmelikte
  belirtilenlerin disinda her ne maksatla olursa
  olsun bulundurulmasi, kullanilmasi, nakledilmesi,
  satilmasi yasaktir.

57

• TC SAGLIK BAKANLIGI
• ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVI MERKEZLERI YÖNETMELIGI
• 5. BÖLÜM
• Yasaklar- MADDE 17
• Adaylardan fazla embriyo alinmasi durumunda
  eslerden her ikisinin rizasi alinarak embriyolar
  dondurulmak suretiyle saklanabilir. Bes yili
  geçmemek sartiyla, merkez tarafindan tespit
  edilecek süre içinde her iki esin rizasi alinarak
  ayni adayda kullanilabilir. Bu süre sonunda veya
  eslerden birinin ölümü veya eslerin birlikte
  talebi veya bosanmanin hükmen sabit olmasi
  halinde, bu süreden önce saklanan embriyolar
  derhal imha edilir. Saklama, kullanma ve imha
  bilgileri Komisyon tarafindan belirlenen
  sürelerde Bakanliga bildirilir. Saklama ve imha
  islemlerinin yapilmasinda Ek 3deki Embriyo
  Saklama Bilgi Fisi ve Embriyo Imha Bilgi Fisi ile
  ÜYTE Uygulanacak Çiftlere Ait Izin Belgesi
  doldurulur.

58

• TC SAGLIK BAKANLIGI
• ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVI MERKEZLERI YÖNETMELIGI
• 5. BÖLÜM
• Yasaklar- MADDE 17
• Üreme hücreleri ve gonad dokularinin saklanmasi
  yasaktir. Ancak tibbî zorunluluk hallerinde üreme
  hücreleri ve gonad dokulari saklanabilir.
  Saklanan üreme hücreleri ve gonad dokulari
  evlilik disinda ve baska sahislar için
  kullanilamaz. Dondurulan üreme hücreleri ve gonad
  dokulari alinan kisinin istegine göre imha
  edilebilir.

59

• TC SAGLIK BAKANLIGI
• ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVI MERKEZLERI YÖNETMELIGI
• 5. BÖLÜM
• Yasaklar- MADDE 17
• Yardimci üreme tekniklerinin uygulandigi
  merkezlerde üçten fazla embriyo transfer
  edilmemesi esastir. Yas faktörü, embriyo kalitesi
  ve benzeri tibbî zorunluluk hallerinde üçten
  fazla embriyo transfer edilmesi durumunda
  uygulamayi yapan tabip gerekçesini belgelendirmek
  zorundadir.

60
Hekimlik sifa veremedigi durumlarda bile teselli
etmeyi bilmelidir. Hasta bozuk bir makine
olmadigi gibi bizde onlari tamir eden
teknisyenler degiliz. Bilim Manolya gibidir.
Daha koklarken solmaya baslar. Birçok alanda
bugünün gerçegi, yarinin yanlisi olabilir.
V. GOMEL
61

• TC SAGLIK BAKANLIGI
• ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVI MERKEZLERI YÖNETMELIGI
• 5. BÖLÜM
• Yasaklar- MADDE 17
• Üreme hücreleri ve gonad dokularinin
  saklanmasini gerektiren tibbî zorunluluk
  hallerinin nelerden ibaret oldugu, üreme
  hücreleri ve gonad dokulari saklanmasina iliskin
  diger usül ve esaslar Bakanlikça yayimlanacak
  tebligle belirlenir.

62
Medeni Yasamizin 27. Maddesi Sahsiyet,
çocugun sag olarak tamamiyla dogdugu andan
baslar.
63
CONCLUSION

• If a method is being used in one country it
  must be allowed in all countries. Otherwise there
  will be big discrimination since only the rich
  couple can easily travel and use this fascility.
• O.KADAYIFÇI