Habip Albayrak

1
Habip Albayrak
8/B 35
Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi
II.Dönem Performans Ödevi
Konu
Tasavvuf Nedir?Türkiye'deki Mevcut Tarikatlar
Nelerdir?
2
Tasavvuf nedir?

• Tasavvuf , Tanri , evren ve insan iliskisini bir
  bütünlük içinde açiklamaya çalisan , insanin
  tanrisal erdemlere benzemesini amaçlayan dinsel
  ve felsefi düsüncedir. Baslangiçta günah
  islemekten sakinmak , dünyasal isleri küçümsemek
  ve bunlardan uzak durmak , yalnizligi seçerek
  sürekli Tanri'yi anmak , kalbin ancak bu yolla
  temiz tutulacagina inanmak gibi düsünceler ve
  uygulamalarla ortaya çikan tasavvuf 12.yy 'dan
  sonra tarikatlar biçiminde örgütlenerek güçlü bir
  hareket durumuna gelmistir.

3
Tasavvuf nedir?

• Tasavvuf, kalbi saf yapmak, kötülüklerden
  temizlemek demektir. Insanin kalbini, Allahü
  teâlânin muhabbetine baglamak, Resûlullahin söz,
  hareket ve ahlâkina uymak, yolundan gitmektir.
  Kalb ile yapilmasi ve sakinilmasi gerekli seyleri
  ve kalbin, rûhun, kötülüklerden temizlenmesi
  yollarini ögreten ilme, tasavvuf ilmi denir.
  Îmânin yerlesmesini, fikih ilmi ile bildirilen
  ibâdetlerin severek, kolaylikla yapilmasini ve
  Allahü teâlânin sevgisine kavusmayi saglar.
  Tasavvuf ilmine, Ahlâk ilmi de denir. Âlimler
  tasavvufu çesitli sekillerde tarîf etmislerdir. .
  Bazilari söyledir

4

• Tasavvuf, güzel ahlâktir. (I. Kettânî)
• Tasavvuf, kalbi temizlemektir. (Ebû Ali Rodbârî)
• Tasavvuf, edebe riâyettir. ( Ebû Muhammed Cevîrî)
  
• Tasavvuf, i'tirâzi birakip, emredilene peki
  demektir. (Ebû Sehl Sa'lûkî)
• Tasavvuf, nefsin kötü isteklerini terk etmektir.
  (Ebû Hüseyn Nûrî)
• Tasavvuf, faydasiz isleri terk etmektir. (Ebû
  Saîd Ibni Arabî)
• Tasavvuf, vakti degerlendirmek ve vaktin
  kiymetini bilmektir. (Ibni Osman Mekkî)
• Tasavvuf, Allahü teâlânin ahlâki ile
  ahlâklanmaktir. (Cüneyd-i Bagdâdî)

5
Tasavvuf nedir?

• Tasavvuf, Islâm ahlâki ile ahlâklanmak için lâzim
  olan bilgileri ögreten bir ilimdir. Tip ilmi,
  beden sagligina âit bilgileri ögrettigi gibi,
  tasavvuf da kalbin, rûhun, kötü huylardan
  kurtulmasini ögretir, kalb hastaliklarinin
  alâmetleri olan kötü islerden uzaklastirir, Allah
  rizâsi için güzel is ve ibâdet yapmayi saglar.
  Zaten dinimiz, önce ilim ögrenmeyi, sonra buna
  uygun is ve ibâdetin Allah rizâsi için
  yapilmasini emreder. Kisaca din, ilim, amel ve
  ihlâstan ibârettir.

6
Tasavvuf nedir?

• Tasavvuf, Yahudi veya Yunan filozoflarinin
  uydurmasi degildir. Tasavvuf bilgilerinin hepsi
  Resulullahtan gelmektedir. Bunlarin isimleri
  sonradan konulmustur. Resûlullahin, Peygamber
  oldugu bildirilmeden önce, kalple zikrettigi
  muteber eserlerde yazilidir.

7
TARIKATLAR

• Tarikat, tasavvufun sistemlesmis seklidir.
  Tarîkatlar, hakikatlerin yollaridir. Tarîkatlar,
  seriatin birer delili, ab-i hayat dagitan bir
  kevser kaynagidirlar. Asirlardir nice ehl-i iman,
  bu menbadan içmis, bu muazzam hazineden istifade
  etmistir.Tarîkat, Resulullahin miracinin
  gölgesinde kalb ayagiyla ruhanî bir seyrü
  sülûktur. Tarîkat, hakîkate giden bir yol
  olmakla beraber, tek yol degildir. Bütün hak
  tarikatlar, esaslarini Kurândan almislardir.
  Tarîkati kabul etmek istemeyen bazi kimselerin,
  Hz. Peygamber devrinde tarikat mi vardi?
  seklindeki sorulari, bir cerbezeden ibarettir.

8
TARIKATLAR

• Zira, tarîkatin bütün esaslari, zaten
  Resulullahin tatbikatina dayanmaktadir. Yani,
  uygulama vardir, fakat adi tarikat degildir.
  Tarikatin belli bir sistem içinde ortaya çikmasi
  , hicri 3. asra dayanir. Cüneyd-i Bagdadî,
  Bayezid-i Bistami gibi zatlar, tarîkatin ilk
  önderlerindendir. Daha sonraki dönemlerde gelen
  Sah-i Naksibend, Abdülkadir-i Geylanî, Mevlâna
  Celaleddin-i Rûmi, Imam-i Rabbani gibi zatlar
  ise, tarîkatin en meshur kahramanlaridirlar.

9
TARIKATLAR

• Islam dünyasinda tarikatlar, ilk olarak 12.
  yüzyildan sonra görülmeye baslamislardir.
  Tarikat, Arapça'da "yol" anlamina gelir. Bu
  "yol" ise tasavvufta Tanri'nin dogrudan bilgisine
  götürdügüne inanilan manevi yoldur. "Tarikat"
  dinin zorunlu kurallarinin yanisira daha fazla
  sevap kazanmak maksadiyla zorunlu olmayan
  birtakim zikirleri ve güzel amelleri yerine
  getirmek isteyenlerin tuttugu bir yoldur.

10
TARIKATLAR

• Bu yolu tutanlara dileyen ve isteyen anlaminda
  Mürid ya da Dervis denir. 12 ana tarikat süreç
  içinde 400'lere dayanmistir. Türkiye
  Cumhuriyeti'nin kurulusuyla birlikte faaliyetleri
  yasaklanan tarikatler, eski kaynaklariyla olan
  irtibatlari giderek kesilerek çesitli biçimlerde
  faaliyetlerini sürdürdüler.

11
Bugünkü Tarikatlar

• Kadiri Muhammediye Tarikati
• Kuruldugu Yer ISTANBUL-KAYSERI-DÜZCE-ANKARA
• Kadiri tarikati kökenli Muhammediye kolu
  Istanbul, Ankara, Kayseri ve Düzcede güçlü.
  Lideri Seyh Seyyid lakabini kullanan Muhammed
  Ustaoglu. 1987de imamliktan emekliye ayrilan
  Ustaoglu, Istanbulda yasiyor. Kendisinden sonra
  yerine geçmesine kesin gözüyle bakilan oglu
  Muhittin Ustaoglu da Diyanet Islerinde görevli,
  Düzcede imamlik yapiyor. Cemaatin Kayseri vekili
  Muammer E. Almanya vekili Sükrü Oral.
  Muhammediye, tarikat seceresini Kadiri
  tarikatinin kurucusu Abdülkadir Geylaniye
  dayandirmakla birlikte kendisini Naksibendi ve
  Mevlevi geleneginin parçasi kabul ediyor. Zikir
  törenlerinde zaman zaman yaklasik bin kisiyi
  bulusturmayi basariyor.

12

• Halveti tarikatinin Sabaniye Kolu
• Kuruldugu Yer KÜTAHYA Seyhlik postunda Mehmet
  Dumlu oturuyor. Türkiyenin en aktif Halveti
  tarikati olarak biliniyor. Düzenli yaptiklari
  zikir törenlerine kadin ve erkegin bir arada
  katilmasiyla taniniyorlar. Kütahya merkezli
  cemaatin zikir törenlerine Istanbulun yani sira,
  Bursa, Usak, Eskisehir, Ankara ve Afyondan da
  genis katilimlar oluyor. Kurucusu Ömer
  Halfetidir

13

• Hizb-ut Tahrir Tarikati
• Kuruldugu Yer ANKARA-VAN-S.URFA-ISTANBUL Grup
  kendisini "Ideolojisi Islam olan parti" olarak
  tanimliyor. Adlarini Hizb-ut Tahrir Türkiye
  sözcüsü Yilmaz Çelikin Istanbul Fatih
  Camiindeki basin açiklamasiyla duyurdular.
  Ankara ve Istanbulun yani sira Sanliurfa ve
  Vanda da güçlü olduklari biliniyor. Örgüt
  çalismalarini Ankara merkezli Köklü Degisim adli
  dergi çevresinde sürdürüyor.

14

• Galibiler Tarikati
• Kuruldugu Yer ANKARA- ANTALYA
• Kadiri-Rufai tarikat geleneginden gelen
  cemaatler arasinda tarikatligini ilan eden tek
  kol. Seyhleri Haci Galip Hasan Kusçuoglu. Zikirde
  sis çekmeleriyle taniniyorlar. Her persembe
  aksami Ankaranin Hüseyingazi semtindeki Tevhid
  Camiinde yaptiklari zikre yaklasik 3 bin kisi
  katiliyor. Müritlerin çogu çevredeki sitelerin
  esnafi. Seyh Kusçuoglu kendisini söyle
  tanimliyor "Mezhep olarak Hanefi mesrep olarak
  Alevi yol olarak Kadiri-Rufai Galibiyiz."
  Faaliyetlerini, seyhin adini tasiyan egitim vakfi
  kanaliyla sürdürüyor. Cemaat Antalyada da
  faaliyette.

15

• Nurcu Kirkinci Hoca Grubu
• Kuruldugu Yer ERZURUMSaid Nursinin ölümünden
  bu yana Nurcular 10dan fazla gruba bölündü. En
  etkin grup Fethullah Gülen cemaati. Ancak,
  Nurcular içinde bir isim var ki, Said Nursinin
  ölümünden bu yana "talebeler" içindeki saygin
  önder konumunu hiç kaybetmiyor. Bu isim, Nurcular
  arasinda Kirkinci Hoca olarak taninan Mehmet
  Kirkinci. Said-i Nursinin, "Evlerinizi medrese
  yapin" çagrisina uyup Erzurum Karanlik Kümbet
  Medresesini kuran Kirkinci, yasamini burada
  sürdürüyor. 12 Eylül darbesinden iki yil sonra
  MGK Baskani Genelkurmay Baskani Kenan Evrene
  mektup yazan Kirkinci Hoca, "Dini güçlendirmek,
  milleti güçlendirmektir" demis, ima yoluyla da
  olsa anayasa referandumunda cemaat destegine
  karsilik, cemaate destek arzusunu dile
  getirmisti. Bu tavri nedeniyle Nurcular arasinda
  elestirilse de, müridleri ve Güleni Nurcu yapan
  hocasi oldugu için, Gülen Cemaati taraftarlari
  arasinda özel bir otoriteye sahip.

16

• Icmalciler Tarikati
• Kuruldugu Yer TRABZON
• Kadiri Tarikatinin Icmal Kolunun lideri Haydar
  Bas son dönemde çalismalarini Bagimsiz Türkiye
  Partisi adiyla sürdürüyor. Parti, 3 Kasim 2002
  seçimlerden büyük bir yenilgiyle çikti. Ulusal
  televizyon ve günlük bir gazetenin sahibi Haydar
  Basin Türkiyenin en zengin cemaat liderleri
  arasinda oldugu iddia ediliyor. Trabzon ve
  çevresinde güçlü. Basin ismi Trabzondaki rahip
  cinayeti sonrasindaki tartismalarda geçmisti.

17

• Cerrahiler Tarikati
• Kuruldugu Yer ISTANBUL-BURSA
• Halveti tarikatina dayaniyor. Dergahlari,
  Istanbulda Fatih-Karagümrükteki Kethüda Canfeda
  Hatun Camii bitisiginde. Zikirlerinde, müzik ve
  ibadet disinda hiçbir sey konusulmuyor. Müritleri
  arasinda çok sayida tanimis ses sanatçisi
  bulunuyor. Tarikatin Tophanedeki Kadiriler
  yokusundaki Kadirhanesinde düzenlenen zikir
  törenleri neredeyse turistiklesmis durumda.
  Kadirhanenin seyhi Ahmet Misbah Erkmenkul.
  Celvetiye tarikatina bagli Ismail Hakki Bursevi
  tarafindan kurulan Hakkiye kolunun müritleri ise
  en çok Bursada yasiyor. Kurucularinin adini
  tasiyan bir vakiflari var.

18

• Ussakiler Tarikati
• Kuruldugu Yer ISTANBUL-ÇORUM-BOLU-ANKARA
• Halveti Tarikatinin bir kolu Ussakiye. Merkezi
  Istanbul Kasimpasa. Kurucusu Pir Hüsameddinin
  türbesi de bu semtteki ayni isimli camide.
  Tarikati kamuoyuyla tanistiran isim Ibrahim Ipek.
  Uzun yillar sessiz faaliyet gösteren tarikat
  onunla birlikte ün kazandi, Ipek Yolu adli yeni
  bir cemaat olustu. Ipekin 2000 yilinda ölümünün
  ardindan posta 44 yasindaki eski milli güresçi
  Fatih Nurullah oturdu. Nurullah tarikat nüfusunu
  artirmak için herkese açik kutlamalar, piknikler
  düzenliyor zikirleri tarikat üyesi olmayanlara
  da açiyor. Tarikatin Kasimpasadaki merkezi her
  sene Boluda ve Çorumda düzenledigi "Devran"
  adli zikir törenleriyle taniniyor. Boludaki son
  devrana 2 bin kisi katilmisti.

19

• Menzilciler Tarikati
• Kuruldugu Yer ADIYAMAN-ANKARA-AFYON-SAKARYA-ISTAN
  BUL
• Naksibendi Tarikatinin Menzil Kolu adini
  Adiyamanin Menzil köyünden aliyor. Cemaatin en
  ünlü ismi, ugradigi zehirli igne saldirisindan
  bir süre sonra hayatini kaybeden Rasit Erol. Seyh
  postunda simdi kardesi Abdülbaki Erol oturuyor.
  Seyh adaylarindan Fevzettin Erol ise simdilik
  cemaatin Ankara ve Afyon örgütlenmesini
  yönetiyor. Menzilcilerin Ankara çevresi
  "Semerkant Grubu" olarak da adlandiriliyor.
  Fevzettin Erol, yilin bir bölümünü de Afyondaki
  merkezde geçiriyor. Cemaat ekonomik gücünü
  özellikle kendilerine dervis adini veren
  müritlerin kurdugu sirketlerin belediyelerden
  aldigi ihalelerle arttiriyor. Rasit Erolun
  "Imani kurtarmanin ve pekistirmenin kafi oldugu
  bir devir yasiyoruz" anlayisiyla hareket eden
  cemaatin Adiyaman Menzil ve Ankara merkezleri
  özellikle alkol bagimliligindan kurtulmak isteyen
  kisilerin ilgi odagi.

20

• Tillocular Tarikati
• Kuruldugu Yer SIIRT-ANKARA-ELAZIG-ISTANBUL
• Kuruculari Sultan Memduh Hazretlerinin
  türbesinin bulundugu Siirtin Tillo beldesi
  manevi merkezleri. Süryanice "Yüksek Ruh"
  anlamina gelen Tillo gelenegi Kadiri Tarikatinin
  en güçlü kollarindan. Siyasete uzak durmalari
  nedeniyle Icmalcilerden, Kadiri-Rufai geleneginde
  faaliyet sürdürmesi nedeniyle de Galibilerden
  ayriliyor.

21

• Hazneviler Tarikati
• Kuruldugu Yer HATAY-S.URFA-G.ANTEP-KILIS
• Türkiye Kürtleri arasinda en güçlü Naksibendi
  cemaatlerinden biri. Merkezi Suriyede. Hatay,
  Gaziantep, Sanliurfa, Mardin ve Batman da
  örgütlüler. Cemaatin seyhi Muhammed Haznevi yilda
  en az bir kez Türkiyeye gelip, zikir törenlerini
  yönetirdi. Geçen yil öldügünde, binlerce Türk
  müridinin cenaze töreni için Suriyeye geçmek
  istemesi haber bültenlerine konu olmustu.
  Seyhligi Muhammed Haznevinin oglu Muhammed Muta
  Haznevi üstlendi.

22

• Isikçilar
• Seyit Abdülhalim Arvasiye bagli Hüseyin Hilmi
  Isikin kurdugu cemaat günümüzde Ihlas Holding
  semsiyesi altinda büyüdü. Cemaatin lideri Enver
  Örenin rahatsizligi ve Ihlas Finansa el
  konulmasi cemaatin güç kaybetmesine neden oldu.

23

• Hakikatçilar Tarikati
• Kuruldugu Yer SAKARYA-DÜZCE-BURSA
• Hemen hemen tüm cemaatlere karsi yürüttügü
  mücadeyle taninan Hakikatçilarin seyhi Ömer
  Öngüt. Adapazarinda yasiyan Öngüt, Cemalettin
  Kaplan, Fethullah Gülen, Necmettin Erbakan,
  Süleymancilar, Ismailaga Cemaati ve Diyanete
  yönelik agir elestiri içeren kitaplariyla
  taniniyor. Sakarya basta olmak üzere Düzce, Bursa
  ve Ankarada önemli sayida müride sahip. Tarikat,
  seyhe mutlak itaat ilkesiyle yasiyor.