Kavak ve Hizli Gelisen Orman Aga

1
Hasilat ve Ekonomi Arastirmalari Basmühendisligi
ENDÜSTRIYEL AGAÇLANDIRMA YATIRIMLARI ve
ISLETMECILIGI
Sunu Konu Adi
Dr. Sacit KOÇER Basmühendis
2

• ENDÜSTRIYEL AGAÇLANDIRMA NEDIR?

• MEVCUT DURUM

• GEREKLILIK

• YAPILMASI GEREKENLER

• 21. yy GELISMELERI

3
Endüstriyel Agaçlandirma, hizli gelisen agaç
türleri ile yapilan ve odun üretimini amaçlayan
ticari yatirimlardir
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Odun hammaddesi üretimi
• Kisa idare süreli (hizli gelisen) tür
• (Kavak, Kizilçam, Sahilçami, Kizilagaç vd)
• 10 m3/ha/yil
• Yogun kültür teknikleri
• Ticari basari

4
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Odun hammaddesi talebinin yapisi
• Dogaya rasyonel müdahale
• Dünyada agaçlandirmalarin 90i
• Türkiyede 55-60 bin ha ( 0,3)
• KIZILÇAM AGAÇLANDIRMALARI ???

5
ORMAN ÜRÜNLERI ITHALATI
KAE 1962
1994 29. 1999 23. 2002 20.

• Ihracata dayali sürdürülebilir kalkinma ve üretim
• Arz ve talebin küresel ölçekte ele alinmasi

6
OGM Açisindan
KAE 1962
G E R E K L I L I K

• Mal ve hizmet üretiminin parasal karsiligi
  alinamamaktadir.

• Koruma islevinin önemi artmaktadir (Korunan
  alanlar 6 milyon ha - 28)

• OGMnin likidite ihtiyaci
• - Uygun orman alanlarinda yeni yatirim
• - Islah edilmis materyalle yenileme
• yatirimi (yapay gençlestirme)

• Mülkiyeti koruma

7
Özel Sektör ve Odun Isleyen Sanayi Açisindan
KAE 1962
G E R E K L I L I K

• Uluslararasi ticarette rekabet gücü sinirli
  (Enerji ve Hammadde)
• Talebin dogal ormanlardan karsilanmasi mümkün
  degil
• o Miktar
• o Fiyat (hammadde maliyeti)

8
ALTERNATIF HAMMADDE KAYNAKLARIYillik Kapasite
225 000m3 (300 000 ster)
UNSURLAR Endüstriyel Agaçlandirma Endüstriyel Agaçlandirma Verimli Dogal Orman
Idare Süresi 25 25 60
Üretim (m3/ha) 375 375 180
Yillik Makta (ha/yil) 600 600 1 250
Toplam Alan (ha) 15 000 15 000 75 000
SEKTÖR (LEVHA) KAPASITESI SEKTÖR (LEVHA) KAPASITESI SEKTÖR (LEVHA) KAPASITESI 9 750 000 m3
SEKTÖR (LEVHA) KAPASITESI SEKTÖR (LEVHA) KAPASITESI SEKTÖR (LEVHA) KAPASITESI 13 000 000 ster
Yillik Makta (ha/yil) Yillik Makta (ha/yil) 26 000 54 000
Toplam Alan (ha) Toplam Alan (ha) 650 000 3 250 000
(!)

• Sanayi tesis maliyeti 45-50 milyon ABD
• Agaçlandirma tesis maliyeti 90-100 milyon ABD

9
YONGA LEVHAve MDF FABRIKALARI
KAE 1962
Kaynak ÖZBAS 2004
10
KAPASITENIN BÖLGESEL DAGILIMI
KAE 1962
Marmara ve Bati Karadeniz Toplami 68
Kaynak ÖZBAS 2004
11
Avrupa Birligi ile Iliskiler Açisindan
KAE 1962
G E R E K L I L I K

• AB Ortak Tarim Politikasi kapsaminda tarim
  alanlari daralmaktadir (set-aside araziler)
• Ülkemizde marjinal tarim arazileri öncelikle
  etkilenecektir
• AB agaçlandirma yatirimlarini desteklemektedir
  (özel mülkiyetteki araziler)
• Sulanabilir tarim arazilerinde ise basta
  kavakçiligin artmasi beklenmelidir

12
POTANSIYEL ALANLAR
KAE 1962

• Orman arazileri (Kizilçam, Sahilçami,
  Kizilagaç vd)
• Hazine arazileri
• Tarim yapilan araziler
• - Geleneksel tarim arazileri
  (kavak, okaliptüs vb)
• - Marjinal tarim arazileri
  (Hizli gelisen türler)

13
YATIRIM SENARYOSU
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
Unsurlar
Yatirim (ha/yil) 30 000
Idare Süresi 30
Toplam Alan 900 000
Hasila (m3/ha/yil) 300
Toplam Hasila (m3/yil) 9 milyon
Gelir (ABD /yil) 450 milyon
14
MALI ANALIZ
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
ÖLÇÜT ÖLÇÜT Orman Arazisi
Iç Karlilik Orani () Iç Karlilik Orani () 9,5
Odun Üretim Maliyeti TL/m3 25
Odun Üretim Maliyeti ABD /m3 19
15
ENDÜSTRIYEL ORMAN ISLETMECILIGI
16
AMAÇ
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
Maksimize (Yogun Kültür)
V Çikti
V Girdi
Minimize (Mekanizasyon)
17
AMAÇ
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Üretim Faktörleri
• TOPRAK Rant
• EMEK Ücret
• SERMAYE Faiz
• GIRISIMCI Kâr
• X aT bE cS dG

18
YOGUN KÜLTÜR
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
19
Idare Süresi
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
20
Dikim Sikligi
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Isletme amaci
• Talep yapisi
• Makine ve ekipman

21
Mekanizasyon
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Ilk tesisteki arazi hazirligi
• Sonraki tesisler (2. rotasyon)
• Arazi hazirligi zorunlu mu?
• Kök sökümü (Kavak Orman Agaci)
• Her zaman gerekli mi?
• Üretimde mekanizasyon

22
Gençlestirme Yöntemi
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• DOGAL GENÇLESTIRME
• Avantajlari (Saatçioglu, 1978, s. 48)
• - Yeni orman kurma düsük masrafli
• - Tehlikelere dayanikli meçcereler kurulur
• - Irklarin devami ve seleksiyon yoluyla islah
  saglanir
• Sakincalari (Saatçioglu, 1978, s. 48)
• - Tür seçimi sinirlidir
• - Gençlestirme zamani bol tohum yilina
  baglidir
• - Erken ve masrafli ayiklama gerektirir
• - Yüksek düzeyde ekolojik ve teknik bilgi ile
  karar verme yetenegi ister

23
Gençlestirme Yöntemi
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• YAPAY GENÇLESTIRME
• Avantajlari (Saatçioglu, 1978, s. 49)
• - Ormanin kisa zamanda kurulmasi
• - Yeni bir agaç türü ile mescere kurulabilmesi
• - Büyük açiklilarda yeniden kisa sürede orman
  kurulabilmesi
• Sakincalari
• - Ilk tesis masraflarinin dogal
  gençlestirmeden daha fazla olmasi
• - Dogal yolla gelen bireyleri yok etme
  maliyeti
• - Yüksek düzeyde isletme sermayesi gereksinimi

24
Bakim Islemleri
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Ot alma çapa
• Budama
• Aralama
• vd

AMAÇ
25
Isletme Sekli
KAE 1962
ESIT YASLI MESCERELERDE YILLIK MAKTALI ORMAN
(Alan veya Hacim) Isletme sinifi, idare süresi
yili sayisi kadar yillik maktalardan olusmaktadir
K A V A K Ç I L I K
26
YATIRIM SENARYOSU(6 000 ha lik bir isletme için)
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
Unsurlar
Yatirim (ha/yil) 200
Idare Süresi 30
Toplam Alan 6 000
Hasila (m3/ha/yil) 300
Toplam Hasila (m3/yil) 60 000
Brüt Gelir (ABD /yil) 3 milyon
27
ÖNERILER
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Amaca uygun kültürel islemlerin eksiksiz
  yapilmasi
• Idare süresini doldurmus mescerelerin piyasa
  kosullari dikkate alinarak hizla gençlestirilmesi
• Endüstriyel agaçlandirmalarda kesinlikle yapay
  gençlestirme yapilmasi

28
ÖNERILER
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K

• Kizilçam ormanlarinda islah edilmis materyalle
  yapay gençlestirme
• Büyük ölçekli yatirim anlayisi
• Meslek içi EGITIM
• AR-GE çalismalarinin desteklenmesi
• Endüstriyel agaçlandirmalara karsi duygusal
  direncin kirilmasi

29
21. YÜZYILDAKI GELISMELER
30
3 TEMEL SORUN
KAE 1962
ENERJI
G E L I S M E L E R
SU
IKLIM DEGISIKLIGI
31
ÇEVRESEL(Iklim Degisikligi Dahil)
KAE 1962
G E L I S M E L E R

• Hedefler
• Yeni teknolojiler, araçlar ve hizmetler
  gelistirerek çevrenin ve kaynaklarin
  sürdürülebilir yönetimi
• - Iklim, biyosfer, ekosistemler ve insan
  faaliyetleri arasindaki etkilesimler hakkindaki
  bilgi birikimini artirmak

32
ENERJI SEKTÖRÜ
KAE 1962

• Hedefler (2020 20)
• Enerji tedarik güvenligi ve iklim degisikligi
  baskilarina cevap verme
• Daha az veya sifir CO2 salinimi yapan
• Ithal yakita daha az bagimli
• Sanayinin rekabet gücünü arttiran enerji
  sistemleri
• Etkinlikler
• Yenilenebilir enerji üretimi
• Sifir emisyonlu güç üretimi için CO2 dönüsümü ve
  depolama teknolojileri
• Yenilenebilir enerji kaynaklarinin isitma ve
  sogutma amaçli kullanimi

G E L I S M E L E R
33
ENERJI ve ÇEVRE konusunda
G E L I S M E L E R

• Ormancilik sektörü özel etkinlik ve öneme sahip
  olacaktir
• Hizli gelisen türlerle yapilan agaçlandirmalarin
  rolü artacaktir.
• Yogun Ormancilik AR-GE çalismalarina gereksinim
  vardir.

34
KIZILÇAM (Pinus brutia)
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
36,2 cm
Yillik ortalama çap artimi 2,48 cm
Gögüs çapi Boy Hacim(kbl) Yas 72 cm 29,7 m 3,74 m3 25
Kaynak N. ERKAN 2004
35
KIZILAGAÇ (Alnus orientalis)
KAE 1962
K A V A K Ç I L I K
Yas 19
5
10
15
19
Kabuklu Çap 62 cm
Kaynak M. KILIÇ 2011
36
Tesekkür Ederim