Spor t

1
Spor türleri

• Bireysel sporlar

2
1.ATLETIZM

• 1.1 ATMALAR

• CIRIT ATMA

• GÜLLE ATMA

ÇEKIÇ ATMA

• DISK ATMA

3
1.2 ATLAMALAR
ÜÇ ADIM ATLAMA

• SIRIKLA ATLAMA

• UZUN ATLAMA

YÜKSEK ATLAMA
4
1.3.KOSULAR

• PISTTE YAPILAN KOSULAR
• A) SÜRAT KOSULARI100 M. 200M.-400M.
• B) ORTA MESAFA KOSULARI800-1500M.
• C) UZUN MESAFA KOSULARI 3000M-5000M-10000 M.

5

• D)ENGELLI KOSULAR
• BAYANLAR 100M-400M.
• ERKEKLER.110M-400M.
• Bayanlar ve erkeklerde 3000m. (Steeplechase)
  havuz engelli kosulardir.
• 28 kuru engel
• 7 su engeli olmak üzere toplam 35 engel vardir.

6

• E) Bayrak kosulari
• 4x100 ve 4x 400m. Bayrak kosulari.yapilmaktadir.

7

• Yol Kosulari
• Erkekler ve Bayanlar için standart mesafeler
  15km., 20km., 25km.,
• Maraton (42.195m.), 100km. Yarislar düzgün
  karayollarinda asfalt zemin üzerinde
  yapilmaktadir.

8

• Kir Kosulari
• Mesafeler yas gruplarina göre farklilik gösterir.
  
• Büyük erkekler 12km.,
• genç erkekler 8km.,
• büyük bayanlar 6km.,
• genç bayanlar 4km.
• Yarislar yerlesim birimlerinden uzaktaki bos
  arazi,
• açik ve yesil alanlarla çevrili çim veya toprak
• zeminlerde yapilmaktadir.

9
2. ATICILIK

• Tüfekle atis yarismalari
• Tabanca ile atis yarismalari
• Mesafeler 10m., 25m., 50m., 300m., uzakliktaki
  sabit hedeflere trap (hareketli hedefler) 15m.
  Uzakliktan bir aletle firlatilan hedeflere atis
  yapilir.

10
3. CIMNASTIK

• Artistik (aletli) Cimnastik
• Bayanlar 4 alet üzerinden yarismaya katilirlar.
  Bunlar atlama beygiri, asimetrik parelel, denge,
  yer (1212m. Minder)
• Erkekler 6 alet üzerinden yarismaya katilirlar.
  Bunlar kulplu beygir, halka, paralel, barfiks,
  atlama beygiri, yer.

11

• Ritmik Cimnastik
• Sadece bayanlarin yaristigi bir branstir.
• Artistik cimnastikte aletler sabittir, ritmik
  cimnastikte tasinabilir aletler kullanilir.
• Bunlar çember, top, kurdele, ip, labuttur. Müzik
  esliginde, belli bir süre içinde bu aletleri
  kullanarak seri hazirlarlar ve yarismaya
  katilirlar.
• Genel Cimnastik
• Gösteri amaçli yapilan cimnastikdir.

12

• 4. PARASÜT
• 5. MODEL UÇAK
• 6. PLANÖR
• 7. YELKEN KANAT
• 8. BALON

Havacilik Sporlari
13

• 9. KAYAK
• 10. KIZAK
• 11. BUZ PATENI

• Kis Sporlari

14

• 12. BOKS
• 13. GÜRES
• 14. SUMO
• 15. JUDO
• 16. KARATE
• 17. TAEKWON-DO

• Mücadele Sporlari

15

• 18. MASA TENISI
• 19. TENIS
• 20. BADMINTON
• 21. SQUASH

• Raket Sporlari

16

• 22. SATRANÇ
• 23. BRIÇ
• 24. DAMA
• 25. TAVLA

• Zeka Sporlari

17

• 26. KANO
• 27. KÜREK
• 28. SÖRF
• 29. SU KAYAGI
• 30. YELKEN
• 31. DALISLAR
• 32. MONOPALET
• 33. YÜZME
• 34. ATLAMALAR

Su Sporlari
18

• 35. DAGCILIK
• 36. BILARDO
• 37. BISIKLET
• 38. BOWLING
• 39. GOLF
• 40. ÇIM KAYAGI
• 41. ESKRIM
• 42. HALTER
• 43. AVCILIK
• 44. TRIATLON
• 45. OKÇULUK
• 46. MOTOR SPORLARI

19
TAKIM SPORLARI

• 1. FUTBOL
• 2. VOLEYBOL
• 3. HENTBOL
• 4. BASKETBOL
• 5. SUTOPU
• 6. HOKEY
• 7. BEYZBOL
• 8. POLO
• 9. CIRIT
• 10. RUGBY
• 11. SEKRONIZE YÜZME
• 12. HALK DANSLARI

20
BEDEN EGITIMI VE SPOR BILIMI ILE ILGILI
TANIMLAR
21
YARISMA

• Belirli kurallarla BIREYSEL yapilan, zaman,
  agirlik, mesafe teknik beceri gibi ölçülerle
  sonucu belli olan faaliyetlerdir( Atletizm, boks,
  güres gibi).
• Kisaca, ferdin ferde karsi gerçeklestirdigi her
  türlü sportif faaliyetlere yarisma denir.
• Ferdi yapilan faaliyetlere katilan sporculara
  yarismaci adi verilir.

22
MÜSABAKA

• Belirli kurallarla birden fazla ferdin yine
  birden fazla ferde karsi yaptigi zaman, agirlik,
  mesafe ve teknik beceri gibi ölçüler sonucu belli
  olan sportif faaliyetlerin tamamidir ( Basketbol,
  voleybol, hentbol, futbol vb.).
• Takim sporlariyla ugrasan tüm sporculara da
  müsabik adi verilir.

23
OYUN

• Insanlarin günlük ugraslarinin disinda kalan
  zamanda,
• belirli bir amaca yönelik olarak ( eglence,
  saglik, egitim)
• fiziksel ve zihinsel yeteneklerle
  sinirlandirilmis yer ve zaman
• içersinde, kendine özgü kurallarla yapilan,
  gönüllü katilim
• yoluyla grup olusturan sosyal uyum ve duygusal
  olgunlugu
• gelistiren
• yetenek,
• zeka,
• dikkat,
• beceri ve rastlantiya dayanan,
• katilanlari ve çogunlukla izleyicileri de etkisi
  altinda tutan,
• heyecan duygusunun eslik ettigi, sonuçta maddi
  çikar
• saglamayan zevk veren etkinliklerdir.

24
AMATÖRLÜK

• Bir sporcunun yarisma ya da müsabakalara
  katilmasinin karsiliginda, elde edilen hasilattan
  veya gelirlerden pay almamasi maddi veya benzeri
  bir çikar elde etmemesidir.
• Ugrastigi spor dali geregi katildigi müsabaka
  yada yarismalardan kazanç saglamayan sporculara
  amatör sporcu adi verilir.

25
PROFESYONELLIK

• Spor alaninda profesyonellik, bir sporcunun
  katilmis oldugu sportif müsabakalardan yada
  yarismalardan, yaptigi sporu performans olarak
  sergilemesi karsiliginda bir bedel almasina, yada
  toplanan hasilattan pay almasina denir.

26

• Sportif faaliyetlere katilan ve katildigi bu
  faaliyetlerde profesyonellik kavrami içinde
  becerileri dogrultusunda ortaya seyredilecek yada
  begenilecek davranislar koyarak, bunun karsilinda
  da bir kazanç elde eden sporculara da profesyonel
  sporcu adi verilir.

27

• Ancak, ülkemizde basketbol, voleybol yada bu spor
  dallari gibi toplum tarafindan izlenilmesinden
  büyük zevk alinan bir çok spor dali müsabakalari
  amatör statüde sürdürülmekte olsa da, bu spor
  dallariyla ugrasan sporcularinda hizmetleri
  karsiligi bir bedel aldiklari görülmektedir
  (yasal bir dayanak olmamasina ragmen).

28

• Bu spor dallari için yari profesyonel sporlar,
  sporcularina da yari profesyonel sporcular demek
  mümkündür.
• Ülkemizdeki tek profesyonel spor dali futboldur.

29
PERFORMANS

• Bir fiziksel aktivite sirasinda o fiziksel
  aktivitenin gerektirdigi fizyolojik, biyomekanik
  ve psikolojik verime performans denir.
• Yani kisinin ugrastigi spor dalinda, ulastigi en
  yüksek basari seviyesidir.

30
Performansi etkileyen iç ve dis faktörler vardir.

• Iç Faktörler
• Antrenman düzeyi
• Yas
• Cinsiyet
• Fiziksel uygunluk
• Irksal faktörler
• Stres düzeyi
• Motivasyon durumu
• Beslenme
• Saglik durumu
• Ilaç kullanimi

• Dis Faktörler
• Irtifa
• Nem
• Sicaklik
• Zeminin durumu

31
ANTRENMAN

• Alistirmalar yardimi ile sporcularin fiziksel,
  teknik, taktik, zihinsel, psikolojik ve motorsal
  hazirligidir.
• Tip açisindan antrenman, organizmada fonksiyonel
  ve morfolojik degismeler saglayan ve sporcuda
  verimin yükseltilmesi amaciyla belirli zaman
  araliklari ile uygulanan yüklenmelerin tümüdür.

32
S. Muratli antrenmani,

• Sporcunun kendi en yüksek verimine ulasabilmesi
  için, planli biçimde yaptigi bedensel ve ruhsal
  çalismalarin tümüdür. Seklinde tanimlamistir.
• Antrenman kavrami çok yönlü ve birçok özelligi
  içermektedir.

33
Bu özellikler

• Kuvvet, dayaniklilik, sürat, hareketlilik ve
  beceri gibi kondisyonel özelliklerin düzeltilmesi
  ve gelistirilmesi,
• Teknik, taktik ve oyun anlayisi gibi özelliklerin
  düzeltilmesi ve gelistirilmesi,
• Kisilik gelisimi ve egitimi,
• Sosyal özelliklerin ve davranislarin gelisimi,
• Psikolojik hazirlik ve zihinsel gelisim.

34
Görsel Antrenman

• Bir baskasi tarafindan icra edilen bir
  alistirmanin planli ve hedefli olarak gözlenmesi
  yoluyla yapilan antrenman türüdür.

35
Zihinsel Antrenman

• Yapilacak olan hareketin uygulama olmaksizin
  yogun bir sekilde zihinde canlandirilmasidir.
• Vücut bilinçli hareketlerinin tamaminda beyninin
  verdigi emirlere uymak durumundadir.

36

• Bu yüzden zihinsel antrenman, fiziksel antrenman
  ile birlikte düsünülmeli ve antrenman programlari
  kapsaminda yer almalidir.
• Bir hareketin zihinde canlandirilmasi sirasinda
  ilgili kaslarda, o hareketin uygulamali olarak
  yapildigi zaman oldugu gibi elektrik akimlarinin
  olustugu tespit edilmistir.
• Bu yüzden sporcularin kendi spor dallarinda
  ögrenmek veya gelistirmek istedikleri becerileri
  dogru sekliyle zihinde canlandirmalari, daha çok
  tekrar yapmalarini saglayacagi için yararlidir.

37
Sürantrenman

• Organizmanin fizyolojik ve psikolojik
  kapasitelerini asan ve
• zorlayan yüklenme ile olusan bir süreç olarak
• tanimlanmistir.
• Antrenman sonrasi
• asiri yorgunluk,
• uyuyamama hali,
• günlük yasam biçiminde degismeler,
• konsantrasyon yeteneginde bozukluk,
• istah azalmasi,
• sindirim bozukluklari,
• vücut sicakliginda artis,
• kas ve eklem agrilari,
• duygusal degisim,
• kolay terleme,
• bas agrisi,
• hareketlerde koordinasyon eksikligi,
• yarisma ve antrenman yapma arzusunda azalmalar
  görülür.

38
TEDAVI IÇIN,

• Antrenman temposu düsürülmeli, sporcuya aktif
  dinlenme yaptirilmalidir.
• Çevre kosullari ve arkadaslari ile iliskileri
  arastirilarak varsa problemlerinin çözülmesine
  yardimci olunur,
• Ileri derecede sürantrene olmus ise psikoterapi
  de yaptirilabilir.

39
TEMEL MOTORIK ÖZELLIKLER

• Tüm spor dallarinda temel motorik özelliklerin
  gelistirilmesi antrenmanlarin vazgeçilmez bir
  parçasidir.
• Bu motorik özellikler kismen bagimsiz
  özelliklerdir. Yani bu özellikler kisinin
  yasaminda hiçbir sekilde antrenman yapilmasa da
  tamamen dogal bir degisme sürecinde gelisir.
• Örnegin kuvvet, antrenman söz konusu olmadan
  vücudun gelisimine paralel olarak 25-30 yasina
  kadar gelisir.

40

• Dayaniklilik, sürat, hareketlilik ve beceri gibi
  motorik özellikler, insanda olmadigi taktirde
  insanin kendi kendine yasamasi mümkün degildir.
• Temel motorik özellikleri önem sirasina göre bes
  bölüme ayirabiliriz. Bunlardan bastan üç tanesi
  ana, diger ikisi tamamlayici özelliklerdir.

41

• Kuvvet
• Dayaniklilik
• Sürat
• Hareketlilik
• Beceri( Koordinasyon)

42
Kuvvet

• Içsel ve dissal direnmeyi asmayi saglayan sinir
  ve kas yetenegidir.
• Hareket sirasinda uygulanan kuvvete dinamik,
• Sabit cisimlere karsi uygulanan kuvvete de statik
  kuvvet denir.
• Yani kisaca, bir direnci yenebilme yetenegine
  kuvvet adi verilir.

43

• Bir dirençle karsi karsiya kalan kaslarin
  kasilabilme ya da bu direnç karsisinda belirli
  bir ölçüde dayanabilme yetenegidir.
• Spor uygulamalarini direkt olarak kapsayan bir
  tanimda Kuvvet insanin temel özelligi olup,
  bunun yardimiyla bir kütleyi hareket ettirir(
  kendi vücut agirligini ya da bir spor aracinin),
  bir direnci asar ya da ona kas gücü ile karsi
  koyar.

44
Dayaniklilik

• Yorgunluga karsi direnme niteligi ya da
  yorgunluga dayanabilme gücü olarak
  degerlendirilir.
• Çalismanin kalitesini düsürmeksizin duragan yada
  dinamik bir yüklenmeyi olabildigince uzun süre
  yapabilme yetenegidir.

45
Sürat

• Sinir sisteminin hareketlilik temeline bagli
  olarak kas sisteminin hareketleri en kisa zaman
  içinde yapabilme yetenegidir.
• Sürat, kuvvet ile direkt baglantili bir
  özelliktir. Kuvvet olmaksizin sürati gelistirmek
  olasi degildir.
• Sporcunun sürati gelistirilmek isteniyorsa,
  kuvvetin gelistirilmesi gerekir.

46

• Sürat, sporcunun kendisini en
• yüksek hizda bir yerden bir yere
• hareket ettirebilme yetenegi ya
• da hareketlerin mümkün oldugu
• kadar yüksek bir hizla
• uygulanmasi yetenegi olarak da
• tanimlanabilir.

47
Hareketlilik

• Insanin hareketleri açisal deger olarak büyük bir
  genislik içersinde yapabilme yetenegi
  hareketlilik olarak adlandirilir.
• Sporcunun hareketlerini eklemlerin müsaade ettigi
  oranda, genis bir açida ve degisik yönlere
  uygulayabilme yetenegidir.

48

• Hareketlilik belirli yaslara göre farklilik
  gösterir.
• Örnegin
• 3-7 yas arasinda hareketlilik çok iyi,
• 7-10 yaslari arasi iyi,
• 10-13 yaslari arasi iyi,
• 12-15 yaslarinda kötü,
• 15-19 yaslarinda iyidir.
• Öyleyse hareketlilik çalismalari günlüktür, küçük
  yaslardan baslayip, yasam boyu sürer.

49
BECERI(KOORDINASYON)

• Amaca yönelik bir harekette iskelet kaslari ile
  merkezi sinir sisteminin uyum içinde çalismasi,
  etkilesimidir.
• Koordinasyonu, hareketin ögrenilmesi ve tam
  yapilmasi olarak da tanimlamak mümkündür.

50

• Beceri, kisa sürede zor hareketleri ögrenebilme
  ve degisik durumlarda amaca uygun çabuk bir
  sekilde tepki gösterebilme, her hareketin
  birbirini dogru olarak izlemesine ve istenilen
  kuvvetle meydana gelmesine baglidir.
• Becerili hareket, kasilmasi gereken kaslara
  merkezi sinir sisteminden gelen uyaranlarin
  zamaninda gelmesiyle olur.

51
Beceri iki ana bölüme ayrilir

• Genel beceri Her spor dali için geçerli olan
  genel anlamdaki vücut kompozisyonudur.
• Özel beceri Uygulanan, yapilan spor dalina
  yönelik, o spor dalinin özelliklerini içeren
  teknik-taktik ve benzeri hareketlerin
  koordinasyonudur.

52
AEROBIK ANAEROBIK ÇALISMA

• Aktivite aninda ihtiyaç duyulan enerjinin oksijen
  kullanilarak üretilmesi durumuna aerobik çalisma
  denir.
• Aktivite aninda ihtiyaç duyulan enerjinin oksijen
  kullanmadan üretilmesi durumunu da anaerobik
  çalisma denir.

53
ANTRENÖR

• Sporcularina iyi huy ve dogru davranislari
• kazandirmasi yaninda basarili olabilmeleri
• için,
• müsabaka aninda olusan strese,
• rakibin baskili oyununa,
• dar alandaki yüksek reaksiyon ve hareket
  çabukluguna
• uyumunu saglamasi yaninda antrenman
• formlarini uygulama aninda, yeterli dinlenme
• molalarini da yerli yerine koyan kisidir.

54
TEKNIK

• Belirli bir hareketin gerçeklestirilmesine
  yönelik olarak gelistirilmis mantikli hareket
  seklidir.
• Genel anlamda herhangi bir spor dalinda belirli
  bir sportif hareketin istenilen amaca uygun ve en
  ekonomik sekilde uygulanabilmesidir.
• Sporda öngörülen hareket görevlerini yerine
  getirmek için olusturulan hareket ve hareket
  parçalarinin bütünüdür.

55

• Teknik hareketler her spor dali için kendine özgü
  farklilik gösterir.
• Temel teknigini iyi olusturamayan bir sporcunun
  uzun süre üst düzeyde spor yapabilmesi
  kisitlanabilir.
• Erken yasta ve dogru ögretim yöntemleriyle
  ögrenilmis teknik egitim üst düzeyde basarili bir
  performans ortaya koymanin temel ilkesidir.
• Bu nedenle teknik egitim her spor dalinda öncelik
  tasir.

56
TAKTIK

• Müsabaka veya yarisi etkileyen faktörlerin
  analiziyle sporcunun yapacagi mücadeleyi en uygun
  ve verimli sartlar altinda sürdürebilmesi için
  alinan tedbirlerdir.
• Bireysel spor dallarinda, mevcut kondisyonel ve
  koordinatif yeteneklerin dikkate alinarak
  yarisilan dalda basarili olmak için yapilan
  planli davranislarin tamamidir.
• Takim sporlarinda ise, takimin kondisyon
  seviyesine göre, hücum ve savunma bloklarindaki
  güçlü ve zayif yönleri dikkate alarak galibiyet
  için en uygun sistemin olusturulmasidir.

57
MOTIV ve MOTIVASYON

• Kisiyi bir harekette bulunmaya veya bir çok
  hareket alternatifinden birini tercih etmeye iten
  nispeten de süreklilik gösteren faktörlerdir.

58
Motiv,

• bireyin içinde yasadigi biyolojik ve sosyal
  ortamda varligini sürdürmeye yönelik
  davranislarin nedenidir.

59
Motivasyon,

• Biyolojik ve sosyal motivasyon olarak ikiye
  ayrilabilir.
• Bireyin organik varligini sürdürmeye yönelik
  davranislarinin nedeni biyolojik dürtü ve
  içgüdüler, biyolojik motivasyondur.
• Örnegin yemek yemek, içmek, uyumak. Sosyal
  motivasyonlar, ögrenilen kosullu
  motivasyonlardir. Bütün bunlar toplumda bazi
  kisileri sanat gibi, spor, politika gibi
  biyolojik ve sosyal varligi sürdürmek ile direkt
  baglantisi olmayan alanlara niçin yöneldigini
  açiklamaktadir. Yani sadece varligini sürdürmek
  kisiye yeterli degildir.
• Motivasyonu performansi olumlu yönde etkileyecek
  sekilde kullanabilmek için antrenörün
  sporcularini yakindan tanimasi, onlarin ilgi ve
  gereksinimleri konusunda dogru bilgilere sahip
  olmasi gerekmektedir.

60
STRES

• Organizmanin ruhsal ve bedensel, zihinsel,
  psikolojik ve davranissal rahatsizliklar seklinde
  ortaya çikan durum stres olarak adlandirilir.
• Her insan belirli durumlarda kaygi duyar. Bu
  normaldir ve kisinin kendini korumasi yada
  basariya ulasmasi için gereklidir.
• Ancak kaygi uzun süreli ve yogun yasandiginda
  strese dönüsür.
• Sporcu müsabakalarda hem bedensel hem ruhsal
  olarak yogun yüklemeler altindadir. Istenen
  performansi sergileyebilmek için, uzun süreli
  antrenmanlara katlanmak zorundadir.

61

• Özel yasami dahil her hareketi kontrol altinda
  tutulan sporcudan tek istenen sey kazanmasidir.
• Her yarisma sporcu için sosyal ve ekonomik açidan
  büyük önem tasir.
• Böylesi bir ortamda sporcunun fiziksel
  özellikleri ne kadar mükemmel ve geçirdigi
  antrenman süreci ne kadar kusursuz olursa olsun
  basariya ulasmasi stresle basa çikabilme
  yetenegine baglidir.
• Sporcunun kisilik özelliklerini iyi bilen bir
  antrenör, sporcunun bu durumunu hemen tespit
  edebilir ve stresle basa çikabilmesi için
  yardimci olabilir.

62
KITLE SPORU

• Her yas kesimindeki insan tarafindan yeterli
  organizasyon malzeme ve uygun çevre ortami
  yaratilarak yapilan sportif faaliyetlerdir.
• Yarisma ve verimlilik söz konusu degildir.
• Oyun zevki ve diger insanlarla spor yapma sevinci
  ve desarj olma amaci esastir.

63
DOPING

• Sporcunun performansini arttirmak amaciyla,
  vücuda verilmesi gereken maddelerin çesitli
  yollarla vücuda verilmesine doping adi verilir.
• Burada genelde sentetik malzemeler kullanilir.
• Bunlar dogal besin kaynaklarindan alinamayan ve
  organizmanin üretemedigi maddelerdir.
• Bu maddeler organizmada çesitli uyarilara yol
  açmakta ve sporcunun rakiplerine karsi çesitli
  avantajlar saglamaktadir.

64
FAIRPLAY(SPORTMENLIK)

• Kendisine ve dolayisiyla digerlerine (rakibine,
  takim arkadaslarina, hakemlere, izleyicilere,
  kamuoyuna) saygiya dayanan bir hayat görüsüdür.
• Bu görüs her ne pahasina olursa olsun kazanmayi,
  basarili olmayi reddetmektedir.
• Özünde fairplay olgusu ahlak felsefesi üzerine
  kurulmustur.

65
REKREASYON

• Insanin özbenligine uygun ve yapmaktan zevk
  aldigi toplumsal, kültürel ve sportif
  etkinliklere katilarak, günlük yasamin
  sicakligindan kurtulmasi ve baska insanlarla
  etkileserek toplumsal kisilik kazanmasi olarak
  açiklanan rekreasyon ayrica özünde ödül niteligi
  tasiyan ancak kazanç amaci gütmeyen, dogasi
  geregi toplum disi da olmayan etkinlikler olarak
  tanimlanmaktadir.
• Rekreasyon etkinlikleri toplumdan topluma ve
  bireylerin gereksinimlerine göreli olarak sürekli
  bir degisim içerisindedir.

66
Gunter(1987) arastirmasinda rekreasyon
deneyimlerine iliskin sekiz özellik belirlemistir.

• Günlük yasamdan bir anlamda ayrilma ya da kopma,
• Etkinlikleri kisinin özgürce seçiyor olmasi,
• Zevk alma
• Kendiliginden olusu,
• Zamanin varligi,
• Yaratici hayal kurma,
• Macera ve kesfetme,
• Kendini gerçeklestirme .
• Rekreasyon etkinliklerine katilim, bireysel
  tercihlere bagli oldugundan cinsiyet, yas
  gruplari, gelir durumu, ugrasi biçimleri, kirsal
  ve kentsel niteliklere göre farklilasirlar.

67

• TESEKKÜRLER.