Computers en glazuren

1
Computers en glazuren

• Welke rol kan de computer spelen in de
  beroepspraktijk van de keramist bij het ontwerpen
  en toepassen van glazuren?

2
De dagelijkse praktijk
(1) Het recept Nephelien Syeniet 17,5 Dolomiet
27,7 Krijt 6,5 Kaolien
6,0 Kwarts 42,3 totaal 100 Wat is dit
voor glazuur? Weet je iets over kleur,
smelttemperatuur, karakter ??? Nee !! Maar dit
is wel de enige manier om een glazuur te maken en
te reproduceren.
3
Even tussen door

• Een glazuur is
• Een glasvormer (kwarts) ?
• Een smeltmiddel (krijt) ?
• Een stabilisator (kaolien) ?
• Keramisten gebruiken een primitief soort
  scheikunde. Ze zijn alleen geïnteresseerd in de
  stoffen die na het stoken het glazuur vormen. Dus
  KRIJT (Calciumcarbonaat CaCO2) wordt
• als CaO geschreven.

4
Aanvullingde analyse

• SiO2 66,79
• Al2O3 7,35
• CaO 15,13
• MgO 7,25
• FeO 0,08
• K2O 1,22
• Na2O 2,18
• Totaal 100
• De weergave van het daadwerkelijk gewicht van de
  oxides in het gestookte glazuur.

5
Aanvulling (2) de analyse

• Alle oxiden die in het glazuur een rol spelen
  worden nu wel weergegeven.
• De onderlinge verhouding wordt zichtbaar, waarbij
  je wel de verschillende onderlinge gewichten in
  je achterhoofd moet houden.
• Glazuren worden onderling vergelijkbaar !
• Zo valt in ons voorbeeld het relatief lage Al2O3
  percentage op met vergelijkbare steengoed
  glazuren.

6
Seger formule

• Een glazuurformule is De mix van oxides
  weergegeven overeenkomstig de onderlinge
  verhouding van het aantal verschillende molecuul
  typen.
• De (3) Seger formule is dezelfde formule
  herberekend overeenkomst een vaste afspraak.
• Het totaal van de groep smeltmiddelen is altijd 1
• 3 groepen (smeltmiddelen, stabilisatoren,
  glasvormer)

7
Aanvulling de Seger formule
CaO 0,53 Al2O3 0,15 SiO2 2,28 MgO 0,37 K2O 0,03
Na2O 0,07
Vraag Is dit de ideale weergave? Of Hebben we
nu antwoord op vragen als Is de stooktemperatuur
bekend, de kleur, het karakter (glanzend,
dekkend, transparant, .)? Waar ligt dit glazuur
t.o.v. het eutecticum?
8
Aanvulling de Seger formule

• Het idee dat de Segerformule de beste weergave is
  van een glazuur is achterhaald.
• Er is geen absoluut verband tussen het SiO2
  gehalte en de stooktemperatuur.
• Sommige oxiden bijv. B2O3 passen moeilijk in het
  systeem.
• De berekening suggereert dat alle oxiden volledig
  opgenomen zijn in de smelt en dat is vaak niet
  het geval.
• Maar de Segerformule is wel algemeen
  geaccepteerd, veel gebruikt en geeft veel
  informatie en vergelijkingspunten.

9
Aanvulling smelten van grondstoffen

• Celadon Blues, Robert Tichane

10
Aanvulling er is nog meer mogelijk

• Er zijn nog meer manieren om glazuren weer te
  geven.
• Er zijn ook meer factoren die als
  vergelijkingspunt gebruikt worden.
• In willekeurige volgorde bijvoorbeeld
• Mol, dichtste bolstapeling, verhouding Al2O3
  SiO2, fasediagram,..

11
Even tussen door

• Chun (Jun) glazuur (ons voorbeeld)
• Opaliserend blauw
• Laag Al2O3, verhouding Al-Si 112, dik glazuren,
  over een ijzerslib of temmoku, as met hoog silica
  (nuka).

12
De Computer rekenwerk

• De rol van de computer is duidelijk als we kijken
  naar het rekenwerk
• Van recept naar formule
• Van formule naar recept
• Van analyse naar recept
• Recept wijzigen (recept gt formule gt recept)
• Enz, enz,..
• Maar ook Diverse variabelen
• Al Si verhouding
• LOI (gloeiverlies), Uitz. Coef.
• Totaal recept, kosten enz

13
De Computer rekenwerk vervolg

• Maar er zijn voorwaarden en wenselijkheden wil je
  de computer effectief inzetten.
• Correcte analyses zijn noodzakelijk
• Kan de leverancier die leveren? (eisen!)
• Grondstoffenlijst zelf wijzigen (database
  toegankelijk)
• Schakelen tussen diverse berekeningstypen
• Werken met een referentie recept
• Werken met grenswaarden en referentiepunten
• Uitleg, theoretische informatie, naslagwerk

14
De Computer meer dan rekenwerk

• Wat doen we met de overige gegevens van ons
  voorbeeld?
• Notities stookwijze, toepassing, kleur, enz
• Onderzoekgegevens en verwante glazuren
• Afbeeldingen
• Grafische weergave en plaats t.a.v. vergelijkbare
  glazuren

15
De Computer meer dan rekenwerk

• Stoneware Glazes, A Systematic Approach, Ian
  Currie

16
De Computer meer dan rekenwerk
17
De Computer meer dan rekenwerk

• Oriental Glazes, Michael Bailey

18
Standaard beschrijving wenselijk ?

• Name and category - glaze name, type, range, and
  firing type
• Description - surface, transparency, color, etc.
• Recipe - glaze ingredients, additions, and
  variations
• Notes and comments - general comments, and a list
  of questions you can answer about the glaze, its
  use, and its history
• Dinoclay GlazeBase Page Glaze Submission Form

19
Programmas

• CeramDat, David Hewitt
• GlazeMaster, John Hesselberth
• Insight, Tony Hanson
• Matrix, Lawrence Ewing
• Das Glazurenspiel
• Glazechem
• Hyperglaze (Mac)
• Glazecalculator (Freeware)

20
Boeken die hierbij aansluiten

• Glazes cone 6, Michael Bailey
• Oriental Glazes, Michael Bailey
• Revealing Glazes, Ian Currie
• Stoneware Glazes, A Systematic Approach, Ian
  Currie
• Mastering cone 6 Glazes, John Hesselberth and
  Ron Roy

21
Software

• Demonstratie programmas