Wolny rynek energii

1
Wolny rynek energii
tadeusz.staszewski_at_vattenfall.com
2
Sektor elektroenergetyczny w krajach nordyckich
przed uwolnieniem rynku

• Brak mozliwosci wyboru dostawcy energii
• Ceny energii wedlug taryf - zróznicowane
  regionalnie
• Przedsiebiorstwa energetyczne funkcjonujace jako
  monopole regionalne w granicach panstw
• Podstawowy cel reformy zwiekszenie
  konkurencyjnosci gospodarki
• Glówny kierunek zmian wieksza swoboda wyboru
  dostawcy przez klienta

1991
3
Reforma elektroenergetyki w krajach nordyckich
Norwegia Wszyscy klienci uzyskali prawo wyboru
dostawcy w styczniu 91 r. Ksiegowy lub
korporacyjny rozdzial dystrybucji i
sprzedazy Rynek detaliczny rozwinal sie, gdy w
98 r. zniesiono oplate za zmiane dostawcy
Finlandia Wszyscy klienci uzyskali prawo wyboru
dostawcy w styczniu 97 r. Korporacyjny rozdzial
dystrybucji i sprzedazy Rynek detaliczny
rozwinal sie, gdy w 98 r. zniesiono warunek
posiadania licznika godzinnego
Szwecja Wszyscy klienci uzyskali prawo wyboru
dostawcy w styczniu 96 r. Korporacyjny rozdzial
dystrybucji i sprzedazy Rynek detaliczny
rozwinal sie, gdy w pazdzierniku 99 r.
zniesiono warunek posiadania licznika godzinnego
Dania W styczniu 03 r. wszyscy klienci uzyskaja
prawo wyboru dostawcy Korporacyjny rozdzial
dystrybucji i sprzedazy Obecnie klienci
zuzywajacy powyzej 1GWh moga wybierac dostawce
4
Lancuchy wartosci na konkurencyjnym rynku energii
elektrycznej
Gielda Energii Wyznacza cene na RDN, która jest
cena referencyjna dla calego rynku
Wytwórcy Konwersja energii pierwotnej w
elektryczna
Obrót i sprzedaz Produkty elektro- energetyczne Za
rzadzanie klientami Zarzadzanie ryzykiem
Klienci Rózne potrzeby Rózne podejscia do ryzyka
Handel
Oferty dla klientów
Sieci elektroenergetyczne Transport energii
elektrycznej do klientów z sieci NN do sieci nN
5
Nord Pool wyznacza cene energii elektrycznej w
krajach nordyckich

• Wysoka plynnosc obrotu - w 2001 r. handel na RDN
  stanowil 29 energii sprzedanej klientom w
  krajach nordyckich
• Wysokie ryzyko w obrocie energia
• ryzyko cenowe
• ryzyko ilosciowe
• ryzyko obszarowe
• Kontrakty finansowe umozliwiajace zarzadzanie
  ryzykiem

TWh
6
Zmiennosc ceny energii elektrycznej na RDN
Ceny na Nord Pool 1996 2004
450
Cena na RDN dla Szwecji Cena dla futures Cena
srednioroczna
400
350
300
250
200
150
100
50
0
1996 1997 1998 1999
2000 2001 2002 2003 2004
Source NordPool
7
Rynek detaliczny w krajach nordyckich jest
najbardziej uwolnionym i rozwinietym w Europie

• Okolo 550 podmiotów sprzedaje energie elektryczna
  gospodarstwom domowym i podmiotom gospodarczym w
  krajach nordyckich.
• Wszystkie podmioty prowadzace obrót energia
  konkuruja na wspólnym rynku od czasu uwolnienia
  rynku w 1996 r. Wszyscy klienci w Szwecji,
  Norwegii i Finlandii maja swobode wyboru
  dostawcy. Podmioty spoza Szwecji maja prawo
  sprzedawac energie elektryczna w Szwecji.
• Rózne podmioty sprzedaja energie elektryczna
• tradycyjne przedsiebiorstwa energetyczne, np.,
  Vattenfall i Fortum
• przedsiebiorstwa dzialajace jako detalisci, np.,
  OK/Q8 i Villaägarnas Riksförbund
• grupy konsumenckie, np., Kundkraft lub finskie
  stowarzyszenie przeksztalceniowe

Duza i zróznicowana grupa uczestników rynku
8
Zmiany wlasnosciowe w elektroenergetyce szwedzkiej
Ok. 55 E.ON
Ok. 45 Statkraft (który jest wlasnoscia panstwa
norweskiego)
Ok. 36 E.ON and Sydkraft
Ok. 34 EdF (który jest wlasnoscia panstwa
francuskiego)
Ok. 30 Rodziny Nordin i Rudbeck
Sydkraft
Graninge
100 Panstwo szwedzkie
100 Fortum (Panstwo finskie posiada 61)
Birka Energi
Vattenfall Group
) Sprzedaz w trakcie, czerwiec 2002
9
Deregulacja - internacjonalizacja - harmonizacja
2001

• Okolo 400 tysiecy klientów zmienilo dostawców
  energii elektrycznej. Podobna liczba klientów
  renegocjowala umowy z dotychczasowymi
  dostawcami.
• Cena referencyjna jest publikowana przez Nord
  Pool.
• Przedsiebiorstwa energetyczne prowadza
  dzialalnosc europejska poprzez ekspansje,
  przejecia, alianse i wspólprace.
• Vattenfall jest jedynym wiekszym wytwórca w
  Szwecji, który nie jest wlasnoscia zagraniczego
  inwestora.

10
Deregulacja - internacjonalizacja - harmonizacja
11
Co pomoze w rozwoju rynku energii elektrycznej w
Polsce ?

• Korporacyjne oddzielenie obrotu i sprzedazy
  energii od przesylu i dystrybucji
• Eliminacja subsydiowania
• Wzrost obrotu na Gieldzie Energii
• Obrót energia po cenie rynkowej w kontraktach
  dwustronnych
• Kontynuacja prywatyzacji zakladów energetycznych
  i wytwórców
• Wieksza liczba uczestników rynku - wieksza
  konkurencja