The good, The bad and the Ugly Langdurige hematologische zorg, een uitdaging Susanne Heijmenberg Oncologie verpleegkundige afdeling F6zuid(hematologie/ oncologie) Academisch Medisch Centrum Amsterdam

1
The good, The bad and the Ugly Langdurige
hematologische zorg, een uitdagingSusanne
HeijmenbergOncologie verpleegkundige afdeling
F6zuid(hematologie/ oncologie)Academisch Medisch
Centrum Amsterdam
2
(No Transcript)
3
ONS CONGRES AMERIKA

• Nieuwe ontwikkelingen binnen de hematologie zoals
  de mini-transplantatie en het gevolg van de
  behandeling die daarbij gegeven wordt.
• Lange termijn effecten
• Data Amerika resultaten transplantaties
• Grote opkomst doordat hematologische
  behandelingen ook steeds meer bij de oncologie
  worden gegeven.

4
(No Transcript)
5
OPBOUW PRESENTATIE

• Perifere stamceltransplantatie
• Achtergrond
• Behandeling
• Effecten behandeling
• GVT effect (acuut/ lange termijn)
• GVHD (acuut/ lange termijn)
• RIST
• Effecten
• Interventies

6
ACHTERGROND

• Perifere bloed stamceltransplantatie
  transplantatie van stamcellen die geoogst uit het
  perifere bloed zijn bij patiënt of donor.
• Stamcellen zijn de voorlopercellen van de
  bloedcellen.
• Bronnen beenmerg, perifeer bloed en navelstreng
• Indicaties leukemie, lymphomen, solide tumoren
  en niet maligne ziekten

7
TYPEN TRANSPLANTATIE

• Autologe transplantatie patiënt krijgt eigen
  cellen terug na hoge dosis chemotherapie.
• Allogene transplantatie patiënt krijgt
  stamcellen terug van HLA identieke broer of zus.
  Voor deze behandeling krijgt de patiënt ook een
  hoge dosis chemotherapie.
• RIST patiënt krijgt stamcellen terug van HLA
  identieke broer/zus, maar krijgt vooraf geen hoge
  dosis chemotherapie maar immunosuppressie en er
  vindt geen t-cel depletie plaats.

8
PATIENTENSELECTIE

• Ziekte status
• Leeftijd
• Fysieke status
• HLA status

9
DOEL KLASSIEKE TRANSPLANTATIE

• Bij autologe of allogene transplantatie
• Het totaal vernietigen van het beenmerg en alle
  overgebleven kanker door hoge dosis chemotherapie
  en TBI (total body iradiation). Door het
  vernietigen van het beenmerg is het noodzakelijk
  om stamcellen terug te geven.
• Bij een allogene PBSCT
• Graft versus tumor effect en Graft versus host
  disease

10
EFFECTENHOGE DOSIS CHEMOTHERAPIE

• ACUUT
• Misselijkheid en braken
• Mucositis/ voedingsproblematiek
• Beenmergdepressie
• Pancytopenie verhoogd infectiegevaar
• Haaruitval

• LANGE TERMIJN
• Gestoorde schildklierwerking
• Onvruchtbaarheid
• Seksualiteitproblematiek
• Neurologische problemen
• Cognitieve problemen

11
GRAFT VERSUS TUMOR EFFECT

• Afweercellen van de donor herkennen de
  tumorcellen van de ontvanger als vreemd en ruimen
  deze op
• (gast tegen de tumor)
• Dit effect is wellicht even belangrijk voor een
  curatief effect als de myeloablatieve behandeling
  voorafgaand aan de PBSCT

12
ACUTE GRAFT VERSUS HOST DISEASE

• Eerste drie maanden na behandeling
• Ontstekingsverschijnselen in de huid
• Reactie op slijmvliezen (droge mond, diarree)
• Orgaanschade (vooral de lever)
• Graad van GVHD moet worden vastgesteld alvorens
  de behandeling te starten
• Behandeling
• Supportive care pijnbestrijding
• cellcept, cyclosporine

13
(No Transcript)
14
CHRONISCHE GRAFT VERSUS HOST

• 3 maanden na behandeling
• Huid rash, alopecia, scleroderma
• Mond atrofie, chronische ulcera, erythemic
• Lever cholestase, cirrose
• Ogen cataracts, staar
• Hierbij wordt ook de graad van de GVHD vastgesteld

15
KORTOM..

• Goede behandeling voorafgaand aan transplantatie
  is noodzakelijk, maar niet zonder risico.
• Leeftijd gebonden
• Fysieke toestand moet goed zijn alvorens aan de
  behandeling te kunnen beginnen.
• Mortaliteit gebonden aan behandeling is hoog,
  vooral bij een allogene PBSCT

16
RISTReduced Intensity Stem cell Transplant

• Non-myeloablatieve behandeling
• Hoge dosering immunosuppressieve middelen.
• Beenmerg wordt niet vernietigd maar t-cel
  suppressie
• Geen t-celdepletie bij transplantaat.
• Indicatiepatiënten gt 70 jaar
• patiënten met recidiverende NHL
• niet hematologische aandoeningen

17
RIST
The famous cancer conquest game
18
WAT ZIEN WE????

• Minder secundaire maligniteiten
• Minder vernietigend effect op groei en
  ontwikkeling van voortplantingsorganen
• Uitgestelde acute graft versus host disease
• Meer chronische graft versus host (doordat er
  geen
• t-cel depletie wordt gedaan)
• Grotere GVT effect

19
Balans
GVHD
GVT
20
TOENAME CHRONISCHE GVHD

• Als gevolg van de acute GVHD
• Verschijnselen treden op 90 dagen na
  transplantatie
• 10-70 van de transplantaties
• 5 is fataal
• Wat blijkt nog meer
• Onderzoek toont aan dat hoe groter de GVHD, hoe
  minder recidief kans.

21
BEHANDELING GVHD

• Preventief immunosuppressienve middelen zoals
  ciclosporine en cellcept
• Therapie sterioden, ciclosporine/ cellcept
  herstarten
• Prognose bij 90 van de patiënten wordt een
  verbetering van GVHD gezien met
  immuunsuppressieve middelen

22
LANGER TERMIJN

• ?

23
INTERVENTIES

• Lange follow up bij patiënten
• Goede assessment op GVHD, hormoon functie,
  leverfuncties
• Monitoring
• Uitgebreide voorlichting aan patiënten
• Educatie aan patiënten

24
CONCLUSIE

• ONCE A TRANSPLANT PATIENT
• ALWAYS A TRANSPLANT PATIENT