Thema 2 Naar een referentiekader voor Leren en Instructie

1
Thema 2Naar een referentiekader voorLeren en
Instructie
2
(No Transcript)
3
Advance organizer

• Inleidende activiteit oriënteert op de nieuwe
  inhouden.

4
Latijn immersieonderwijs
De Standaard, 22 juni 2010).
5
Advance organizer 1

• Kies één van de volgende rollen
• een leerkracht Latijn
• een moeder/vader van een leerling die geen
  affiniteit heeft met vreemde talen
• een leerkracht wetenschappen
• een politicus van een Vlaamse partij.
• Hoe zou jij vanuit een bepaalde rol - reageren
  op dit bericht?

6
Advance organizer 1

• Welke rol koos je buur?
• Vergelijk de verschillende reacties die je hoort
  wanneer verschillende rollen voorop staan.
• Probeer zo concreet mogelijk aan te geven waarin
  de reacties verschillen en waarom ze verschillen.

7
Advance organizer 2

• Ken je een Smartboard?
• Gebruik van interactief elektronisch board in
  lager, secundair en hoger onderwijs.
• http//www.youtube.com/watch?vSbRl3Sr_jso
• http//www.youtube.com/watch?vxZ70prNgOkwfeature
  related
• http//www.youtube.com/watch?v0U05WeXPGlk
• http//www.youtube.com/watch?vs1XByBYAmYk
• http//www.youtube.com/watch?vqC-HdY6KPJM

8
Advance organizer 2

• Ga bij de bespreking van deze tool uit van één
  van de volgende rollen
• een leerling secundair onderwijs
• de directeur, van een school die het financieel
  moeilijk heeft
• de minister van onderwijs die ICT verplicht wil
  laten gebruiken door leerkrachten
• leerkrachten die nu opnieuw nascholing moeten
  volgen.
• Hoe zou jij vanuit één bepaalde rol reageren op
  het invoeren van deze tool?

9
Advance organizer 2

• Welke rol koos je buur?
• Vergelijk opnieuw de verschillende reacties die
  je hoort wanneer verschillende rollen elk met
  eigen standpunten voorop staan. Probeer in een
  nabespreking concreet op te sommen waarin
  reacties verschillen en waarom er verschillen in
  reacties zijn.

10
Verschillen in opvattingen

• Hoe verklaren?
• Waarom?
• Wanneer?
• In welke situaties?
• Werken door op variabelen, processen en actoren

11
Variabelen, processen en actoren

• Stakeholders (belangengroepen) en rollen
  actoren
• Aggregatieniveaus
• microniveau
• mesoniveau
• macroniveau
• Historiek
• Componenten

12
Visies

• Afhankelijk van een visie op leren en instructie
  zal men de plaats en rol van variabelen,
  processen en actoren anders inschatten.
• Het referentiekader probeert samenhang tussen
  deze aan te geven.
• Bij de verdere bespreking van VISIES zullen we de
  consequenties voor en de relaties met het
  referentiekader bespreken.

13
Referentiekader onderwijskunde
14
Onderzoeksevidentie

• Maar is dit niet allemaal theorie?
• Waar is de empirical evidence?
• Het referentiekader kan gekoppeld worden aan
  duizenden onderwijskundige onderzoeken
• In Leren en Instructyie focus op evidence based
  aanpakken
• Zie overzichtwerk van Hattie (2009)meta-analyse
  van 50.000 studies.

15
Hattie, J. (2009). Visible Learning A Synthesis
of over 800 Meta-Analysis relating to
Achievement. Milton Park, Oxon Routledge.
16
Onderzoek naar het effect van

• Bij onderzoek stelt men dikwijls een positief
  effect vast.
• Maar hoe groot belangrijk is dat effect ?
• In onderzoeksliteratuur gebruikt men hiervoor het
  begrip effect size.
• Effect size geeft aan hoeveel standaarddeviaties
  een score opschuift, verbetert.

17
Onderzoek naar het effect van

• Scores zijn meestal verdeeld in een groep of klas
  volgens een normaalverdeling enkel hebben lage
  score, enkel hoge score, meeste een gemiddelde
  score.
• Grootste groep (68) bevindt zich rond het
  gemiddelde /- 1 standaarddeviatie van dat
  gemiddeld.

Based on http//www.cemcentre.org/renderpage.asp?l
inkid30325016
18
Onderzoek naar het effect van

• Scores zijn meestal verdeeld in een groep of klas
  volgens een normaalverdeling enkel hebben lage
  score, enkel hoge score, meeste een gemiddelde
  score.
• Grootste groep (68) bevindt zich rond het
  gemiddelde /- 1 standaarddeviatie van dat
  gemiddeld.

Based on http//www.cemcentre.org/renderpage.asp?l
inkid30325016
19
Onderzoek naar het effect van

• Een positieve effect size vertelt dus hoeveel
  respondenten naar rechts opschuiven in de
  verdeling van de scores (zie animatie) meer
  leerlingen halen dus een hoger gemiddelde
  score.Bijv. één standaarddeviatie opschuiven
  84 van de leerlingen in de exp groep hebben een
  score die hoger is dan die de controlegroep.

Based on http//www.cemcentre.org/renderpage.asp?l
inkid30325016
20
Onderzoek naar het effect van

• Hoe groot moet een effect size (es) zijn om
  interessant te zijn?
• Rekening houdende met ontwikkelingseffecten
• Rekening houdend met feit dat een leerkracht
  los van wat hij/zij doet een invloed heeft
• Vuistregel pas vanaf es .40 wordt het
  interessant.

21
Microniveau
22
Microniveau

• Niveau directe interactie tussen lerende -
  instructieverantwoordelijke in een werkplek,
  opleidingscentrum, klas, on-line leeromgeving,
  teleconferentie-omgeving

23
Microniveau context

• Context omgevingsvariabelen die vooral
  indirect ingrijpen op de leer- en
  instructieprocessen.
• Vb in de onmiddellijke nabijheid van de school
  staat een kasteel staat, een bedrijfje, een
  vijver ligt, een fabriek staat, de ouders van de
  lerenden, het al dan bereikbaar/niet-bereikbaar
  van de school.

24
Microniveau actoren

• Instructieverantwoordelijke(n)trainer, docent,
  leerkracht, begeleider, lector, team, ...
• Kenmerken instructieverantwoordelijke(n)geslacht,
  leeftijd, vooropleiding, visie, ervaring,
  motivatie, interesse, samenwerkingsverband
• Begeleiding instructieverantwoordelijke(n)on-line
  services, back office, ...

25
Microniveau actoren
gebaseerd op Hattie, 2009, p. 109).
26
Microniveau actoren

• Lerende(n)een persoon die op een systematische
  manier iets leert
• Kenmerken lerende(n)leeftijd, geslacht,
  ervaring, prof. vaardigheden, interesse,
  motivatie, groepskenmerken
• Begeleiding lerende(n)peers, tutors, specifieke
  opvang taal, godsdienst, gezondheid (zieke
  kinderen)

27
Microniveau actoren
28
Voorbeeld, kenmerken van de lerende
wiskundeangst. Factoren die samenhangen met
wiskundeangst (Vekeman, 2010, p.17).
29
Microniveau organisatie

• Op microniveau zeer relevant omdat het bepalend
  is voor het samenspel tussen processen en
  variabelen bij het didactisch handelen en de
  leeractiviteiten.
• Voorbeelden grootte instructiegroepen,
  beschikbare tijd, uurrooster, aantal
  vakleerkrachten/specialisten, al dan niet
  beschikbaar zijn van een open leerplek,
  bibliotheek, zelfstudiehoek, de toegankelijkheid
  van de infrastructuur (tijd, fysisch, ),
• Micro- en mesoniveau sterk verweven.

30
Microniveau organisatie
31
Microniveau organisatie

• Vb. Cram schools

32
Microniveau instructie

• Instructieactiviteiten
• Componenten van het didactisch handelenGeheel
  aan beslissingen van instructieverantwoordelijke(n
  ) m.b.t.
• doelen
• leerstof
• media
• werkvorm
• toetsing

33
Componenten didactisch handelen

• Leerdoelen een concrete observeerbare aanduiding
  van wat men nastreeft bij de instructie. Een
  operationeel leerdoel geeft aan welk gedrag men
  verwacht van de lerende (bijv. zelfstandig een
  voorbeeld geven) en op welke inhoudscategorie dit
  gedrag betrekking zal hebben (bijv. een
  oorzaak-gevolg relatie m.b.t. zwaartekracht en de
  getijden).

34
Componenten didactisch handelen

• Leerstof

35
Componenten didactisch handelen

• Instructiestrategie (didactische werkvorm) dit
  omvat de concrete handelingen van de
  instructieverantwoordelijke waardoor hij/zij
  leeractiviteit van lerenden uitlokt (bijv. vragen
  stellen, doceren, een demonstratie geven, een
  discussie opzetten, een probleem voorleggen, een
  constructieopdracht geven, ).
• Afhankelijk van de opvatting over leren en
  instructie, worden andere didactische werkvormen
  naar voren geschoven.

36
(No Transcript)
37
(No Transcript)
38
Componenten didactisch handelen

• Media dit verwijst naar de gematerialiseerde
  vorm van leerstof en/of tools/middelen die men
  gebruikt bij de didactische werkvorm (boeken,
  projectoren, computer, bord, fiches,
  zelfstudiepakket, website, e-learning omgeving,
  ).

39
Componenten didactisch handelen

• Toetsing de manier (inhoud, materiaal,
  activiteit en organisatie) waarop men het al dan
  niet bereiken van de doelstellingen controleert.
• Zie speciaal thema over toetsing en evaluatie.

40
Microniveau leeractiviteiten

• LeeractiviteitenWelk gedrag vertoont de lerende
  als gevolg van (als uitgangspunt voor)
  instructie-activiteiten - controverse m.b.t.
  visie
• BEPALEND !Visie op leren. Hoe verwerven we
  kennis?

41
Micro-niveau
42
Meso-niveau
43
Uittreksel uit het schoolreglement van de
Stedelijke Academie Muziek, Woord en Dans van
Dendermonde http//www.samwddendermonde.be/schoolr
eglement-mainmenu-18.html.
44
Mesoniveau
45
Mesoniveau

• Hoger organisatieniveau minder concrete personen
  (groepen, teams, ) en acties (procedures,
  dossiers, )
• Meestal extrapolatie van het
• microniveau (beleid) en
• macroniveau (handelen in de klas).

46
Mesoniveau context

• Context
• samenwerkingscontract met bedrijf
• convenant met andere opleidingsinstelling
• stedelijk ontwikkelingsplan
• verkeerssituatie rond de school
• buurt
• ouders

47
Mesoniveau context
Keert sterk terug in kenmerken van lerende.
48
Mesoniveauorganisatie

• Organisatie beschikbare lesuren
  (lesurenpakket), het aantal instructieverantwoorde
  lijken in de instelling/organisatie, de
  mediatheekvoorzieningen, of het al dan niet
  beschikbaar zijn van een open leercentrum is, de
  lokalen/infrastructuur, de financiering, de
  beschikbare uren voor zorgcoördinatoren/coaches,
  praktijkbegeleiders, het schoolreglement,

49
Mesoniveau lerende

• Lerende cohorten, groepen
• Kenmerken globale samenstelling (etnisch, pol.
  Vluchtelingen, afstudeerkenmerken, algemene
  vooropleiding (aggregatie kenmerken op
  microniveau)
• Begeleiding diensten, personeelsgroepen,
  kwaliteitsunits, interne audit

50
Mesoniveau

• Instructieverantwoordelijke teams, clusters,
  specialismen
• Kenmerken leeftijd, vooropleiding, dominante
  visie, (aggregatie kenmerken op microniveau)
• Begeleiding professionaliseringsplan,
  strategisch plan van school.

51
Mesoniveau

• Componenten didactisch handelen
• doelen leerplan, werkplan, vakgroep,
  trainingsplan, skills-management ontwerp,
  competentieprofielen
• leerstof bronnen, kennismanagement bedrijf,
  incidenten in bedrijf, eigen bedrijfsdata
• werkvorm leersysteem zoals bijv.
  zelfstudiesysteem, afstandsonderwijs,
  probleemgestuurde aanpak, ...
• media computerklas, conferencing room, ...
• toetsing toetsitembank, centraal toetssysteem,
  periodieke tests piloten of operatoren in
  kerncentrales,

52
Componenten didactisch handelen
53
Macroniveau

• De Standaard Online 20 01 2005Rijles op school
  nog theorie
• Staat in eindtermen maar niemand heeft zicht op
  hoe scholen het doen
• BRUSSEL - Vanaf dit schooljaar moeten scholen de
  leerlingen van het secundair onderwijs
  voorbereiden op het theoretische rijexamen. Het
  staat in de eindtermen, maar niemand heeft er
  zicht op of en hoe dat gebeurt. Minister Renaat
  Landuyt is voorstander van een samenwerking
  tussen het onderwijs en de privésector.
  West-Vlaamse rijscholen, die eind jaren zestig
  uit de scholen voortsproten, kunnen als de
  wegbereiders daarvan worden beschouwd.

54
Macroniveau
55
Macroniveau

• INSTITUTIONALISERING

Koning Albert II laan Departement
OnderwijsMinisterie Vlaamse Gemeenschap
56
(No Transcript)
57
Macroniveau

• Context (politiek, economisch, cultureel, ...)
• overeenkomsten met buitenland Sorbonne-,
  Bologna- en Lissabonverklaring
• eisen van sectoren met betrekking tot
  beroepsprofielen (drukkers, lassers, ...)
• eisen van vakbonden m.b.t. opleidingsuren
  (kredieturen)

58
Macroniveau

• Lerenden belangenverenigingen (politiek, niveau,
  sectorieel)
• Kenmerken leeftijdsgroepen, (OESO,
  indicatorenstudies PISA, IALS, ...)
• Begeleiding landelijke en internationale
  organisaties (bijv. studentenorganisaties, ...)

59
(No Transcript)
60
Macroniveau

• Instructieverantwoordelijke vakgroepen,
  vakbonden, netten/koepels, ...
• Kenmerken opleiding, niveau (regenten/lic.),
• Begeleiding landelijke en internationale
  organisaties (bijv. EARLI, Orthopedic surgery
  association, accountancy Australia, ...)

61
In dit voorbeeld zie je duidelijk de impact van
het macroniveau op centrale actoren in de
instructiesetting. Hier worden de gevolgen van
een hervorming in het Australische
beroepsonderwijs bekeken voor de inzetbaarheid
van leerkrachten. Dat daarbij vakbonden duidelijk
hun stem laten horen, ligt voor de hand
(Australia (http//www.ucalgary.ca/iejll/vol11/for
ward).
62
Macroniveau

• Organisatie

63
Macroniveau

• Componenten didactisch handelen
• Doelen profielen, eindtermen, beroepskwalificatie
  s (bijv. ICT en leerkrachten), landelijk
  curriculum (UK)
• Leerstof voorgeschreven methoden, kritische
  incidenten (luchtvaart, veiligheidssector,
  geneeskunde, ...)
• Media Multinationals IBM/Lotus heeft Learning
  Space, Oracle heeft TeleTop, Overheid onderwijs
  heeft webportal (www.vlaanderen.be kies
  onderwijs)

64
Deeloverzicht van de eindtermen secundair
onderwijs (http//www.ond.vlaanderen.be/dvo/secun
dair/index.htm)
65
Macroniveau

• Componenten didactisch handelen
• Werkvormen nationale systemen (Open
  Universiteit, Beroepskwalificatiecentrum,
• Toetsing (Nationaal toetscentrum, sectorieel
  kwalificatiecentrum (buschauffeurs),

66
Oefeningen/voorbeelden
67
(No Transcript)
68
(No Transcript)
69
(No Transcript)
70
Vervolg cursus Leren en Instructie

• Ontologie en epistemologie
• behaviorisme
• cognitivisme
• constructivisme

• Curriculumtechnologie
• Evaluatie
• Individuele verschillen
• Motivatie

• Telkens komt
• Evidence-base en
• Referentiekader naar voren

71
Thema 2Naar een referentiekader voorLeren en
Instructie