ozi

1
TICARI ISLETMENINBÖLÜMLERI

• Doç. Dr. Mustafa ÇEKER
• Çukurova Üniversitesi
• Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi
• Ticaret Hukuku Anabilim Dali
• Ögretim Üyesi

mceker_at_cu.edu.tr
2
KAVRAM

• Ticari isletmeyi isleten kisi, tek bir mekanda
  faaliyette bulunabilecegi gibi, daha çok
  müsteriye ulasabilmek veya daha iyi hizmet
  verebilmek için ilave birimler açma yoluna da
  gidebilir.
• Bu durumda, ayni kisiye ait birden fazla isletme
  ortaya çikacagindan, bu isletmeler arasindaki
  iliskinin belirlenmesi gerekir.
• Hukuki açidan ticari isletmeler, merkez ve sube
  olmak üzere iki kisma ayrilabilir.

3
MERKEZ

• Her ticari isletmenin bir merkezi bulunur.
• Merkez, isletmenin, idari, hukuki ve ticari
  faaliyetlerinin toplandigi ve yürütüldügü yeri
  gösterir.
• Isletmelerin idare merkezi ve faaliyet
  merkezi olmak üzere iki tür merkezi bulunabilir
  
• Idare Merkezi Idare (isletme) merkezi,
  isletmenin yönetildigi, faaliyetlerine iliskin
  temel kararlarin alindigi yerdir. Örnegin, insaat
  isleriyle ugrasan bir isletmede, idari
  faaliyetler Ankaradan yürütüldügü halde, aldigi
  ihalelere göre baska sehirlerde bir çok santiyesi
  bulunabilir. Bu durumda, isletmenin idare merkezi
  Ankara olarak kabul edilir.
• Faaliyet Merkezi Faaliyet (üretim) merkezi ise,
  fabrika, depo, imalathane veya santiye gibi
  ticari isletmeye bagli diger birimlerin bulundugu
  yerleri gösterir.

4
MERKEZ

• Idare merkezinden ayri bir faaliyet merkezinden
  bahsedebilmek için, isletmenin üretim
  faaliyetleri veya depolama islerinin yapildigi
  yerdeki birimlerin üçüncü kisilerle herhangi bir
  iliskiye girmemesi gerekmektedir.
• Faaliyet merkezi, isletmenin yardimci birimi
  olmali ve üçüncü kisilerle islem yapmamalidir.

5
SUBE

• Tanimi 5174 sayili Ticaret ve Sanayi Odalari ve
  Borsalar Kanununun 9. maddesinde, sube su
  sekilde tanimlanmistir Bir merkeze bagli oldugu
  halde ister merkezin bulundugu odanin isterse
  baska odanin çalisma alani içinde olan, müstakil
  sermayesi ve müstakil muhasebesi bulunan ve/veya
  muhasebesi merkezde tutuldugu ve müstakil
  sermayesi bulunmadigi halde kendi basina sinai
  faaliyet ve ticari muamele yapan yerler ve satis
  magazalari sube sayilir.
• Unsurlari Bu tanimdan hareketle bir yerin sube
  sayilmasi için, asagidaki unsurlari tasimasi
  gerektigi kabul edilir
• Merkeze Baglilik
• Dis Iliskide Bagimsizlik
• Mekan Ayriligi
• Muhasebe Ayriligi

6
SUBE OLMANIN SONUÇLARI

• Bir yerin sube olarak nitelendirilmesinin bazi
  hukuki sonuçlari vardir
• Ticaret Siciline Tescil
• Merkezin Ticaret Unvanini Kullanma
• Ticaret Odasina Kaydolma
• Dava ve Takiplerde Merkezi Temsil Etme
• Banka Subelerine Ciro Yapilabilmesi

7
ÖRNEK OLAY ÇALISMASI

• Market isletmeciligi ile istigal eden Migros
  T.A.S. muhtelif sehirlerde Migros Market adiyla
  açtigi satis magazalarindan sonra Adanada da bir
  magaza açmis, ancak bu magazanin sube olarak
  tescilini yaptirmamistir.
• Adana Ticaret Sicili Memurlugu, sirkete ait
  magazanin sube vasfi tasidigi halde, Ticaret
  Siciline tescilinin yaptirilmadigini tespit
  ederek, tescile davet yazisi göndermis, sirket
  ise cevabi yazisinda bu magazalarin sube sayilan
  yerlerden olmadigini ve bu nedenle tescilinin
  gerekli olmadigini ileri sürerek bu daveti
  reddetmistir.
• Bunun üzerine Adana Ticaret Sicili Memurlugu,
  TTK.m.35 geregince subenin hükmen tescili
  amaciyla dava açmistir.

8
SORULAR

• Olayda Migros T.A.S. Vekili tarafindan ileri
  sürülen asagidaki hususlari, Türk Ticaret Kanunu
  hükümlerine göre degerlendiriniz
• Adanadaki Migros Market bir satis magazasi
  olup, sube adini tasimamaktadir.
• Markete ait bütün mal alislari Merkez tarafindan
  yapilmaktadir.
• Magazanin kendisine ait bir sermayesi yoktur.
• Magazaya ait islemler merkez tarafindan
  yürütülmekte, muhasebe merkezde tutulmaktadir.