REDNIOWIECZE WIEKI CIEMNE, DARK AGES EPOKA REDNIOWIECZA

1
SREDNIOWIECZE

• WIEKI CIEMNE,
• DARK AGES

2
EPOKA SREDNIOWIECZA

• Sredniowiecze dzielimy zasadniczo na 3 etapy
• WCZESNE SREDNIOWIECZE
• (od konca V wieku do konca X wieku)
• PELNE ( DOJRZALE) SREDNIOWIECZE
• (az do XIV wieku, ze szczytowym okresem rozwoju w
  XIIXIII wieku)
• PÓZNE SREDNIOWIECZE (od XIV wieku)

3
RAMY CZASOWE

• Europa - od IV/V w. do XV w.  
• Poczatek epoki
• 313 r. - zgoda Konstantyna Wielkiego na
  wyznawanie chrzescijanstwa
• 330 r. - przeniesienie stolicy Cesarstwa
  Rzymskiego do Konstantynopola
• 476 r. - upadek cesarstwa zachodnio- rzymskiego
• Koniec epoki
• 1450 r. - wynalezienie druku
• 1453 r. - upadek Konstantynopola
• 1492 r. - odkrycie Ameryki1517 r. - wystapienie
  Marcina Lutra

4
NAZWA EPOKI

• Sredniowiecze to termin okreslajacy epoke
  historii i kultury europejskiej, obejmujacy okres
  miedzy starozytnoscia a czasami nowozytnymi.
• Nazwa epoki wywodzona jest z lacinskiego
  okreslenia medius aevus (sredni wiek), lub media
  tempora (wieki srednie).
• Nazwe te wprowadzili w XV i XVI wieku wloscy
  humanisci, pragnac wyróznic "wieki srednie jako
  mroczny okres, oddzielajacego ówczesne czasy od
  swietnej epoki starozytnosci.
• Taka periodyzacje spopularyzowal Christoph Keller
  (Cellarius) w XVII wieku.

Nazwa epoki
5
RAMY CZASOWE

• Granice czasowe sredniowiecza nie sa scisle
  ustalone, szczególnie w przypadku granicy
  poczatkowej.
• Powszechnie przyjmuje sie, ze jest to okres
  historyczny rozciagajacy sie od czasów rozpadu
  Cesarstwa zachodnio-rzymskiego i wedrówek ludów,
  do poczatków Renesansu.
• Podawane w rozmaitych opracowaniach daty poczatku
  i konca epoki sa w duzej mierze symboliczne i
  wiazane z rozmaitymi wydarzeniami historycznymi o
  niejednolitym znaczeniu.

6
NAJDLUZSZA EPOKA

• Najczesciej za poczatek epoki przyjmuje sie rok
  476, koniec istnienia Imperium Rzymskiego, w
  którym zostal pozbawiony wladzy ostatni cesarz
  zachodniorzymski, Romulus Augustulus.
• Za koniec sredniowiecza przyjmuje sie najczesciej
  rózne daty
• wynalezienie druku przez Gutenberga
• (ok. 1450),
• zdobycie Konstantynopola przez Turków
• upadek cesarstwa bizantyjskiego (rok 1453),
• dotarcie Krzysztofa Kolumba do Ameryki
• wreszcie wystapienie Lutra w 1517 r.

7
BÓG, HONOR, OJCZYZNA!

• Najwyzsza wartoscia w tym okresie byl Bóg i
  Kosciól, jako potezna instytucja, pelnil w
  sredniowieczu role kulturotwórcza. Duchowni
  dawali poczatek literaturze.
• Wsród glównych propagowanych wzorców byly -
  ideal ascety (swietego) - ideal rycerza - ideal
  wladcy - ideal kochanka.

8
Wielkie idealy

• Ideal ascety - czlowiek wybierajacy droge
  ascezy swiadomie rezygnuje z uciech i wygód zycia
  ziemskiego. Ideal rycerza - czlowiek calkowicie
  wierny kodeksowi rycerskiemu (wiernosc wladcy,
  karnosc, honor, walecznosc...).
• Ideal wladcy - Stworzony przez epike rycerska
  wizerunek wladcy sprawiedliwego, surowego,
  walecznego, broniacego wiary chrzescijanskiej (
  Karol Wielki, Boleslaw Chrobry ).Ideal kochanka
  - propaguje go liryka milosna zgodnie z zasada,
  ze kazdy rycerz powinien miec dame swego serca.

9
KIERUNKI FILOZOFICZNE

• AUGUSTYNIZM
• doktryna filozoficzno-religijna Sw. Augustyna, a
  takze wywodzace sie z niej inne kierunki
  pochodne.
• Do XIII wieku byla oficjalna filozofia Kosciola
  katolickiego.
• System ten zaklada istnienie dramatycznego
  rozdarcia miedzy Bogiem i swiatem, a wiec miedzy
  bytem duchowym i cielesnym. Rozdarcie to jest
  szczególnie widoczne wewnatrz czlowieka, którego
  dusza jako byt wyzszy dazy ku sprawom wiecznym, a
  cialo jako byt nizszy dazy ku rzeczom
  materialnym, ku upadkowi, co jest potwierdzeniem
  slów z biblijnej Ksiegi Koheleta  "Marnosc nad
  marnosciami - wszystko marnosc".

10
SWIETY AUGUSTYN

• sw. Augustyn (354-430), syn sw. Moniki. Pochodzil
  z Afryki Pólnocnej.
• Ukonczyl studia w Kartaginie. Przez pewien czas
  byl zwolennikiem manicheizmu, nastepnie
  sceptycyzmu i neoplatonizmu. Prowadzil tez wlasna
  szkole retoryki.
• W 387 r. przyjal chrzest, nastepnie swiecenia
  kaplanskie, a w 396 r. zostal biskupem Hippony.
• Najwazniejsze dzielo Augustyna to Wyznania
  (napisane ok. 400 r n.e.).

11
TOMIZM

• Twórca byl sw. Tomasz z Akwinu (1225-1274).Od
  1252 r. wykladal w Paryzu.
• Wprowadzil rozróznienie na wiare, która zajmuje
  sie teologia, i wiedze, której dotyczy filozofia.
  Uwazal, ze niektóre prawdy wiary przekraczaja
  rozum, nie sa jednak z nim sprzeczne.
• Istnienia Boga mozna, wiec dowiesc rozumowo.
• Sw. Tomasz podawal 5 dowodów na istnienie Boga.
  Byl racjonalista i uwazal, ze wiedza pochodzi z
  doswiadczenia.
• Zajmowal sie równiez ekonomia. Twierdzil, ze
  wlasnosc prywatna i nierównomierny podzial dóbr
  sa zgodne z natura. Uznawal koniecznosc wymiany
  handlowej. Opracowal pojecie sprawiedliwej ceny.

12
Podstawowe zalozenia

• W hierarchii bytów czlowiek znajduje sie miedzy
  zwierzetami a aniolami.
• Czlowiek jest istota, która zastanawia sie nad
  swoim losem.
• Zdolnosc do refleksji i umiejscowienie miedzy
  bytami wyzszymi i nizszymi powoduje, ze czlowiek
  ma poczucie rozdarcia miedzy cielesnoscia (typowa
  dla zwierzat) a duchowoscia (charakterystyczna
  dla aniolów). Czlowiek jest tez rozdarty miedzy
  dobrem a zlem.
• Dzieje swiata to historia walki dobra ze zlem.

13
SW. TOMASZ Z AKWINU

• Sw. Tomasz z Akwinu (1225-1274), urodzony we
  Wloszech, czlonek zakonu dominikanów.
• Od 1252 r. wykladal w Paryzu.
• Najwazniejszymi jego dzielami byly Summa
  filozoficzna i Summa teologiczna.

14
PODSTAWOWE ZALOZENIA

• Czlowiek umieszczony jest w hierarchii bytów,
  jednak jego sytuacja nie jest tragiczna, poniewaz
  zajmuje on wlasciwe sobie miejsce.
• Czlowiek musi realizowac swoje powolanie walczac
  z pokusami.
• Tomizm przykladal duza wage do zagadnien
  etycznych.
• Najwyzej ceniona cnota byla roztropnosc.
• Spoleczenstwo zbudowane jest z hierarchicznie
  ulozonych stanów.
• Czlowiek, kierujacy sie cnota, powinien
  przestrzegac prawa i spelniac obowiazki wlasciwe
  dla warstwy, do której nalezy.
• Naruszanie hierarchii spolecznej jest ciezkim
  grzechem.

15
Scholastyka

• Twórcami byli Albert Wielki i sw. Tomasz z
  Akwinu.
• Scholastyka byla metoda rozumowania polegajaca na
  scislym stosowaniu ustalonej procedury.
• Skladala sie ona z komentowania tekstu, dyskusji
  i wyciagania wniosków.

16
PODSTAWOWE ZALOZENIA

• Dogmaty i prawdy wiary sa niepodwazalne, mozna
  jednak uzasadnic je rozumowo.
• Metody rozumowego dowodzenia przejeto z dziela
  pt. Logika autorstwa Arystotelesa
• Scholastyka stala sie podstawa teologii, czyli
  nauki o Bogu.

17
Franciszkanizm

• Twórca byl sw.FRANCISZEK Z ASYZU (1182-1226).
  Jego prawdziwe nazwisko brzmialo Giovanni di
  Bernardone. Pochodzil z bogatej rodziny
  kupieckiej.
• Wiódl zycie wedrownego kaznodziei. Zalozyl zakon
  zebraczy nazwany braci mniejszych nazwany pózniej
  franciszkanami.
• Najwazniejsze dzielo nurtu franciszkanskiego to
  Kwiatki sw. Franciszka - anonimowy zbiór legend o
  sw. Franciszku i jego towarzyszach.

18
PODSTAWOWE ZLOZENIA

• Podstawa wiary jest milosc do swiata i
  stworzenia.
• Doslowne rozumienie ewangelicznych nakazów
  milosierdzia, ubóstwa i braterstwa.
• Wiara prosta i radosna.

19
UNIWERSYTETY

• W wiekszych miastach na podobienstwo
  rzemieslniczych cechów powstawaly zwiazki
  (korporacje) mistrzów i uczniów, które daly
  poczatek szkolom wyzszym, które nazywano
  poczatkowo studium generale, a potem universitas.
  
• Uniwersytety posiadaly pewnego rodzaju autonomie,
  np. wylaczne prawo nadawania stopni naukowych i
  nauczania w calym swiecie chrzescijanskim.
  Dysponowaly takze niezaleznoscia prawna od wladz
  miejskich. W XII-XIII wieku powstala wiekszosc
  najslawniejszych uniwersytetów europejskich

20
KU NIEOGRANICZONEJ WIEDZY

• Uniwersytet Bolonski
• Uniwersytet Paryski
• Uniwersytet Oksfordzki
• Uniwersytet w Cambridge
• Uniwersytet Padewski
• W XIV wieku
• uniwersytet w Rzymie (1303)
• uniwersytet we Florencji (1321)
• uniwersytet w Pizie (1343)
• uniwersytet w Pradze (Uniwersytet Karola)
• uniwersytet w Krakowie (Uniwersytet Jagiellonski)

21
UNIWERSYTET JAGIELLONSKI

• Collegium Maius

22

• Collegium Novum

23
UNIVERSITAS JAGIELLONICA

• Uniwersytet Jagiellonski (historyczne
  nazwy lac.
• Studium Generale, Akademia Krakowska, Szkola
  Glówna Koronna) - najstarsza polska wyzsza
  uczelnia, jeden z najstarszych w Europie
  uniwersytetów, mieszczacy sie w Krakowie.
• Powstal w 1364 roku z inicjatywy Kazimierza III
  Wielkiego, odnowiony i unowoczesniony przez
  Jadwige Andegawenska i Wladyslawa II Jagielle. W
  XIX wieku nadano mu nazwe Jagiellonski, by
  podkreslic jego zwiazki z ta dynastia.

24
LITERATURA EPOKI

• Charakterystyczna cecha literatury
  sredniowiecznej jest jej szczególne zaangazowanie
  w kwestie religijne i swieckie, duchowe i
  spoleczne.
• Literatura sluzyla okreslonym celom
• pouczeniu i wychowaniu,
• potepieniu zla i afirmacji dobra
• poszerzeniu wiedzy
• pokazywaniu wzorców osobowych.

25
SREDNIOWIECZNE DZIELA

• Bogurodzica,
• Piesn o Rolandzie,
• Tristan i Izolda,
• Dagome iudex,
• Kazania swietokrzyskie,
• O zachowaniu sie przy stole,
• Satyra na leniwych chlopów,
• Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Smiercia,
• Lament swietokrzyski.

26
GATUNKI LITERACKIE

• kronika,
• glosy,
• kazanie
• tren
• hagiografia,
• legenda,
• ballada francuska,

27
GATUNKI LITERACKIE

• epika rycerska,
• piesn pasyjna,
• apokryf,
• dramat liturgiczny,
• misterium,
• moralitet.

28
TEORIA LITERATURY

• POJECIA ZWIAZANE Z LITERATURA SREDNIOWIECZNA
• ARCHAIZM
• PERSONIFIKACJA
• APOSTROFA
• PRZERZUTNIA
• WIERSZ INTONACYJNO- ZDANIOWY
• DYDAKTYZM
• EPITET
• PARALELIZM

29
Twórcy literatury

• anonimowosc,
• Dante Alighieri,
• Francois Villon,
• Przeclaw Slota,
• Gall Anonim..

30
Dance macabre

• Taniec smierci byl jedna z najpopularniejszych
  alegorii w sztuce plastycznej i literaturze
  póznego sredniowiecza. Przedstawienia tego typu
  powstawaly jako upomnienie przed nieuchronnym
  smiertelnym losem, ale takze jako wyraz
  rozczarowania marnoscia swiata i skargi na
  przemijanie.
• Przedstawia on trupy w stanie rozkladu toczone
  przez robactwo, zaby czy weze, zmumifikowane
  zwloki ludzkie lub szkielety w ludycznym gescie
  triumfu porywajace do tanca przedstawicieli
  wszystkich warstw spolecznych (stanów). Danse
  macabre symbolizuje równosc wszystkich ludzi
  wobec smierci.

31
Taniec smierci w Sredniowieczu

• Hans Holbein

• Wczesne tance smierci przedstawiaja kolo taneczne
  w którym zwawe i rozradowane trupy tancza z
  przestraszonymi ludzmi. Wystepuje tu kontrast
  miedzy zywym i umarlym.
• Czlowiek tanczy z trupem, tym, co pozostanie w
  przyszlosci po jego ciele, soba samym, takim
  jakim sie niebawem stanie. Pózniej krag taneczny
  rozpada sie na pojedyncze pary. Trup jest
  personifikacja smierci, niszczacej sily
  dzialajacej intencjonalnie.

32
RYCERSTWO

• Warstwa spoleczna zlozona z konnych wojowników,
  istniejaca w Europie lacinskiej w epoce pelnego i
  póznego sredniowiecza, która wytworzyla swoisty
  styl zycia, etyke i ceremonial. Ksztaltowalo sie
  od VIII-IX w. w panstwie frankijskim, a nastepnie
  zachodniofrankijskim (Francja) epoki Karolingów,
  gdzie wzrastalo znaczenie konnicy w prowadzeniu
  wojny na miejsce pospolitego ruszenia wolnych
  mezczyzn, walczacych pieszo i w lekkim
  uzbrojeniu, pojawila sie kategoria zawzietych
  wojowników, walczacych konno i ciezej zbrojnych

33
ZIEMIA ZA SLUZBE

• Ich wyposazenie i przygotowanie do rzemiosla
  wojskowego wymagalo stalych, znacznych dochodów,
  które moglo zapewnic posiadanie ziemi jej
  uzyskanie dokonywalo sie przez wejscie w stosunki
  zaleznosci feudalnych ziemia (beneficjum, lenno)
  stanowila wynagrodzenie za obowiazek sluzby
  wojskowej pod rozkazami seniora, którego wasalami
  stawali sie konni wojownicy - rycerze ich
  wojska, polityczne i spoleczne znaczenie roslo w
  sytuacji postepujacego oslabienia panstwa za
  ostatnich Karolingów

34
RYCERSTWO W POLSCE

• w XI-XII w. rycerstwo pojawilo sie takze w
  Anglii, Italii, chrzesc. panstwach
  Plw.Iberyjskiego i w Niemczech, pózniej w innych
  krajach Europy Srodkowej (m.in. w Polsce od XII
  w.).

35
Obyczaje rycerskie

• W X-XII w. ustalaly sie obyczaje rycerskie (jak
  pasowanie na rycerza), jego atrybuty (miecz z
  pasem, ostrogi) oraz wzorce idealnego rycerza,
  tworzace etos rycerski wzorcem pierwotnym byla
  postac dzielnego wojownika, walczacego dla slawy,
  hojnego, bezwarunkowo wiernego podjetym
  zobowiazaniom pod wplywem Kosciola dokonywalo
  sie uswiecanie jego roli - zakres zadan rycerza
  zostal poszerzony o ochrone slabych i bezbronnych
  (duchownych, chlopów, pielgrzymów, kobiet,
  sierot), walk z wrogami Kosciola i w obronie
  wiary (krucjaty) w wyniku próby polaczenia 2
  sposobów zycia rycerza i mnicha, doszlo do
  tworzenia zakonów rycerskich równoczesnie z
  koscielnym idealem rycerza ksztaltowal sie
  wzorzec zycia rycerza dworskiego, który
  obejmowal sluzbe wobec pana i wybranej damy,
  uczestnictwo w wyszukanych formach zycia
  towarzyskiego (jak milosc dworska) i rozrywkach
  (turnieje).

36
NA TURNIEJU
37
WZOROWY RYCERZ

• W zachodniej Europie póznego sredniowiecza wzorce
  rycerskie kultywowano jako wyrafinowany styl
  zycia glównie na wielkich dworach (np. ksiazat
  Burgundii)
• organizowano turnieje, zakladano zakony orderowe
  (Podwiazki, Zlotego Runa)
• w XVI w. slowa oznaczajace rycerza (fr.
  chevalier, hiszp. caballero, ang. knight) staly
  sie tytulami szlacheckimi
• do elementów wzorców rycerskich nawiazala
  obyczajowosc szlachecka.

38
A RYCERZOM SLAWA!

• Apogeum znaczenia rycerstwa przypadlo na okres
  ok. 1100-1250 XII-XIII w. dokonywal sie proces
  stanowego zamykania sie rycerstwa, co oznaczalo
  nadanie mu charakteru dziedzicznego XIV-XV w. w
  wyniku przemian w technice wojskowej, a takze
  wzmocnienia wladzy monarszej w czesci panstw
  zachodnioeuropejskich nastapil spadek znaczenia
  rycerstwa feudalnego, zastepowanego przez sily
  zaciezne lennicy mniej zajmowali sie sprawami
  wojny, a glównie gospodarowaniem na ziemi -
  postepowal proces przeksztalcania sie rycerstwa w
  stan szlachecki.

39
WZORCE

• Wzorce te wyslawiala ówczesna epika rycerska
• fr. Piesn o Rolandzie,
• hiszp. Piesn o Cydzie,
• niem. Piesn o Nibelungach,
• utwory o królu Arturze i rycerzach Okraglego
  Stolu

40
W PIESNI SILA

• etos dworski znalazl odzwierciedlenie w liryce
• prowansalskich trubadurów
• pólnocnofrancuskich truwerów (XII-XIII w.)
• niemieckich minnesingerów (XII-XIV w.).

41
DWORSKA MODA
42
DAMA BYC
43
Pasowanie na rycerza

• Pasowanie na rycerza to nadanie adeptowi
  rzemiosla rycerskiego
• giermkowi
• godnosci rycerza przez wreczenie mu miecza i pasa
  (stad nazwa pasowanie).

44
Od giermka do rycerza

• Najwazniejsze warunki to osiagniecie przez
  chlopca odpowiedniego wieku i odbycie przezen
  nalezytego stazu w charakterze rycerskiego slugi
  giermka.
• Z kolei sama ceremonia z poczatku byla bardzo
  uproszczona, wystarczalo uderzenie przez innego
  rycerza dlonia w kark lub w policzek.
• Pózniej jednak uroczystosci pasowania stawaly sie
  czesto coraz bardziej rozbudowane i wyszukane

45
BEZ USTALONEGO CEREMONIALU

• Nie bylo nawet ustalone, kto mógl pasowac
  mlodzienca na rycerza czasem byl to inny rycerz,
  czasem kaplan.
• Swieto pasowania czesto urzadzano w Zielone
  Swiatki, co oprócz sprzyjajacej wiosennej
  pogody mialo przywolywac wspomnienie zeslania
  Ducha Swietego na apostolów, podkreslajac
  mistyczny i religijny aspekt uroczystosci.

46
KOEDKS RYCERSKI

• Glówne zasady rycerzy
• czleka wszelakiego szanowac
• milosc w sercu nosic
• prawde sercem i usty wyznawac
• dobra i prawosci przed zlem i niesprawiedliwoscia
  bronic
• slowu danemu wiernym byc
• zapalczywosci nie miec, gniewu nierozwaznym
  uczynkiem nie wykonywac
• zwazac na dume rycerska by pycha nie zostala
  splamiona
• nigdy, jako zyw, pleców swoich wrogowi nie
  ukazywac

47
O SLUZBIE

•  
• cialo swe w sprawnosci trzymac, byc zawsze do
  broni gotowym
• majatek swój pomnazac i w nalezytym porzadku
  trzymac, by godnie w pole wystapic, gdy zajdzie
  potrzeba
• w milosierdziu swoim hojnym byc, w zlej
  przygodzie uczynkiem i majatkiem wspomagac
• ducha swego i cialo doskonalic, w wiernosci
  powolaniu swemu pozostawic

48
O PORZADKU

• sprzeczek nie milowac
• ze sklóconymi pojednac sie przed slonca zachodem
  
• rozkazaniu starszego we wszystkim byc poslusznym
  
• oczu nie zamykac na grzechy wystepnych braci,
  lecz ku ich naprawie podazac
• nie byc winu ponad miare oddanym, umysl w
  trzezwosci trzymac
• do przyzwoitosci sie wdrazac, slów Zlego w
  zwyczaju nie nasladowac
• oreza pochopnie nie dobywac, w stanie gotowosci
  utrzymywac
•  

49
TRADYCJA POZOSTALA

• Pierwszy stopien oficerski formalnie nadaje w
  Polsce prezydent RP, natomiast wreczenia tego
  stopnia stanowi element ceremonialu wojskowego,
  nawiazujacy do sredniowiecznej tradycji
  rycerskiej - pasowania na rycerza.

50
ARCHITEKTURA

• stworzenie nowego, tzw. gotyckiego (zebrowego)
  sklepienia,
• zastosowanie luku ostrego (zastapil on romanski
  luk o ksztalcie zblizonym do pólokregu)
• podwyzszenie budowli i czesciowe zastapienie
  scian przez powiekszone do wielkich rozmiarów
  okna.
• Nadawalo to budowlom gotyckim wrazenie nie
  spotykanej dotad lekkosci.

51
MOCNE MURY!
52
XII W. ROZKWIT ARCHITEKTURY ROMANSKIEJ

• skala bogactwa wyrózniala sie katedra na Wawelu i
  czesciowo na niej wzorowana kolegiata w Tumie
  (pod Leczyca)
• formy kosciolów klasztornych oraz swiatyn
  kongregacji kanonickich (Wroclaw, Czerwinsk ob.
  Czerwinsk n. Wisla, Kruszwica, Opatów,
  Trzemeszno) inspirowala glównie architektura
  zreformowanych benedyktynów niemieckich.
• przy grodach moznowladcy fundowali male koscioly,
  czesto z wieza wewnetrzna - empora (Prandocin,
  Wysocice).

53
ARCHITEKTURA ROMANSKA

• grube mury
• male okna
• wrazenie przysadzistej budowli
• sklepienia kolebkowe i krzyzowe
• prostota, surowosc, malo dekoracji
• proporcjonalnosc
• portal symbolizuje droge ku wiecznosci

54
KATEDRY SYMBOLEM SREDNIOWIECZA

• Fasada katedry w Reims, Francja - przyklad
  budowli gotyckiej.

55

• Rotunda sw. Prokopa - przyklad budowli romanskiej

56
SZTUKA I ARCHITEKTURA

• W okresie wczesnego sredniowiecza (VIX w.)
  rozwinelo sie na ziemiach przyszlego panstwa
  polskiego kilka rodzajów budownictwa
• drewniano-ziemne konstrukcje obronne grodów
  (Gniezno, Poznan) gestej drewnianej zabudowie
  wewnetrznej konstrukcji zrebowej,
• drewniane swiatynie (Szczecin),
• kamienne obwalowania miejsc kultu religijnego
  (Lysiec ob. Lysa Góra, Sleza)
• sypano takze kopce ziemne ku czci panujacych
  (tzw. Kopiec Krakusa) oraz kopano mogily
  cialopalne (Lipsk k. Zamoscia)

57
RZEMIOSLO

• Rzezbiono w drewnie i kamieniu posagi kultowe
  (tzw. baby),
• wyrabiano zdobione przedmioty drewniane,
  ceramiczne, kosciane, rogowe, zlotnicze, tkaniny.
  
• Wraz przyjeciem chrzescijanstwa Polska znalazla
  sie kregu wplywów zachodniej sztuki
  przedromanskiej romanskiej, zwlaszcza
  karolinskiej i ottonskiej, korzystano m.in.
  wzorów czeskich, saskich, nadrensko-mozanskich
  wloskich.

58
OKAZALE I TRWALE

• W X i XI w. wznoszono juz katedry formie
  bazylikowej (Poznan, Gniezno, Kraków),
• tzw. Palatia z kaplicami (Ostrów Lednicki,
  Giecz), zalozenia klasztorne (Tyniec).

59
ZAMKI I TURNIEJE RYCERSKIE
60
Sredniowiecze dzis
61
SREDNIOWIECZNA SZTUKA
62
SZTUKA I PISMIENNICTWO
63
Sredniowieczne ryciny
64
SZTUKA I ARCHITEKTURA
65
NAJSLYNNIEJSZE BUDOLWE

• KATEDRA
• NOTRE DAME
• PARYZ

66
WYSOKO KU BOGU

• KATEDRA GOTYCKA W PELPLINIE

67
MILOSC PO GRÓB

• TRISTAN I IZOLDA
• PRAWZÓR WIECZNIE ZYWEJ MILOSCI

68
SWIETA INKWIZYCJA

• Lacinskimi terminami "inquisitio corporalis" lub
  "examinatio cum gravitate" okreslano w dawnym
  wymiarze sprawiedliwosci srodki dowodowe o
  charakterze cierpien fizycznych, zadawane w toku
  postepowania sadowego, celem wymuszenia zeznan
  oskarzonego, dla osiagniecia przyznania sie do
  winy lub udowodnienia zarzucanego czynu.

69
SPOSÓB NA POKORE?

• Najskuteczniejszm sposobem uzyskania przez dawna
  Temide wymienionych rezultatów, bylo stosowanie
  tortur.

70
WYGNAC ZLO
71
POD GRUNWALDEM
,
72
Fragment Bitwy pod GrunwaldemJana Matejki.

• Grunwald
• WOJCIECH KOSSAK