Krajobraz wysokog

1
Krajobraz wysokogórski Tatr
2
Spis tresci

1. Wstep.
2. Granit.
3. Tatrzanskie szczyty.
4. Grzbiet górski.
5. Gran.
6. Cyrk lodowcowy.
7. Jeziora cyrkowe.
8. Doliny.
9. Jaskinie.
10. Zleb.
11. Stozki piargowe.
12. Wodospady.
13. Przelecze.

3
Polozenie Tatr
4
Mapa topograficzna Tatr

• Tatry na przedwojennej mapie topograficznej
  Wojskowego Instytutu Geograficznego. Skala
  1100.000.

5
Tatry najwyzsze pasmo w lancuchu Karpat (Karpaty
Zachodnie).

• Powierzchnia Tatr wynosi 785 km², z tego 175 km²
  (ok. 25) lezy w granicach Polski, ok. 610 km²
  (75) na terytorium Slowacji. Dlugosc Tatr wynosi
  w linii prostej 53 km, a scisle wzdluz grani 80
  km.
• Tatry sa objete ochrona przez ustanowienie na ich
  obszarze Tatrzanskiego Parku Narodowego.
• Tatry dzielimy na
• Tatry Zachodnie Grzes, Kasprowy Wierch,
  Czerwone Wierchy, Ornak.
• Tatry Wschodnie
• Tatry Wysokie Gerlach (2655 m n.p.m.), Rysy
  (2499 m n.p.m. po stronie slowackiej 2503 m
  n.p.m.), Swinica, Koscielec, Mnich, Granaty, Kozi
  Wierch
• Tatry Bielskie Hawran, Placzliwa Skala, Muran
  (Slowacja).

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
Tatry zbudowane sa z granitu.

• Granit to czesto spotykana, lita, kwasna skala
  magmowa.
• W Polsce granity wystepuja na powierzchni ziemi
  na Dolnym Slasku oraz w Tatrach.
• Granit przybiera rózne barwy, takie jak szara,
  bialorózowa, zielona, czerwona i inne. Ze wzgledu
  na latwosc otrzymania duzych bloków, ciecia i
  polerowania oraz bogata i piekna kolorystyke
  uzywany jest w budownictwie jako kamien budowlany
  i dekoracyjny.

9
(No Transcript)
10
GRANIT
11
Gerlach - 2655 m n.p.m.

• Najwyzszy szczyt Tatr, polozony na Slowacji.

12
Rysy - 2499 m.n.p.m.

• Rysy - najwyzszy szczyt Tatr polskich
• i równoczesnie najwyzszy szczyt Polski.

13
Swinica - 2301 m n.p.m.
14
Kominiarski Wierch -1829 m n.p.m.

• Masyw górski dawniej nazywany
• Kominami Tylkowymi.

15
Mieguszowiecki Szczyt 2438 m n.p.m.

• Jest to drugi, co do wysokosci szczyt w
  Polsce.

16
Koscielec - 2155 m n.p.m.

• Szczyt w Tatrach Wysokich.

17
Mnich 2068 m n.p.m.

• Pólnocno-wschodnia sciana Mnicha.
• Samotna turnia
• Turnia - rodzaj skalistego, ostrego szczytu
  lub skalki o stromych lub nawet pionowych
  scianach.

18
Kasprowy Wierch - 1987 m n.p.m.

• Obserwatorium meteorologiczne.

19
Giewont

• Masyw górski w Tatrach Zachodnich
• o dlugosci 2,7 km. Zlozony jest z trzech
  czesci
• Wielkiego Giewontu (1894 m n.p.m.)
• Malego Giewontu (1728 m n.p.m.)
• Dlugiego Giewontu (1867 m n.p.m.).

20
Spiacy rycerz

• Widok od strony pólnocnej.

21
Giewont

• Giewont to góra-symbol, której zarys
• czesto kojarzony jest z sylwetka
• spiacego rycerza.
• Jedna z wersji legendy o rycerzach
• spiacych pod Tatrami, którzy obudza
• sie, gdy Polska znajdzie sie w wielkim
• zagrozeniu, umiejscawia ich wlasnie
• pod Giewontem.
• Istotnie, w scianach Giewontu
• znajduja sie liczne jaskinie.
• Najbardziej znane z nich, to Jaskinia
• Juhaska, Kozia Grota, Dziura w
• Szczerbie, Dziura nad Dolina
• Strazyska.

22
Giewont

• Widok od strony zachodniej.

23
Krzyz na Giewoncie

• Na Wielkim Giewoncie znajduje sie
• 15-metrowy zelazny krzyz, obiekt pielgrzymek
  religijnych, ale równiez niezwykle niebezpieczne
  miejsce.
• W czasie burzy. 15 sierpnia 1937, podczas
  procesji w Swieto Wniebowziecia NMP zginely tam,
  porazone piorunem
• 4 osoby, 13 zostalo ciezko rannych. Oficjalnie
  na Giewoncie w ciagu ostatnich 95 lat zginelo 76
  osób.

24
Krzyz na Giewoncie
25
Grzes - 1653 m n.p.m.

• Szczyt w Tatrach Zachodnich.

26
Czerwone Wierchy

• Zespól czterech szczytów znajdujacych sie w
  ciagu glównego grzbietu Tatr. Biegnie po nich
  granica slowacko-polska.

27
Ornak grzbiet górski o wysokosci 1854 m n.p.m.

• Grzbiet górski - obszar polozony wzdluz linii
  grzbietowej laczacy znaczace szczyty danego pasma
  górskiego.

28
Gran - stromy i ostry grzbiet górski. Ostra
krawedz utworzona przez stykajace sie zbocza.
29
Cyrk lodowcowy

• Cyrk lodowcowy - pólkoliste lub owalne
  zaglebienie otoczone z trzech stron
• stromymi stokami (scianami), a z czwartej ryglem
  skalnym /wal z litej skaly/.
• Cyrk lodowcowy po rezygnacji lodowca ma
  najczesciej ksztalt misy i czesto
• zostaje zajety przez jezioro cyrkowe.

30
Jezioro cyrkowe

• Jezioro cyrkowe - rodzaj jeziora
  polodowcowego, powstalego w obrebie kotla
  lodowcowego po ustapieniu lodowca. Powstaja z
  wytopionych bryl martwego lodu. Maja mala
  powierzchnie, owalny ksztalt i strome brzegi.
• Stawy tatrzanskie, z jednym wyjatkiem (Kras
  Cichy Stawek), sa pochodzenia polodowcowego.
• Jeziora polskich Tatr zwane sa tradycyjnie
  stawami.
• W Tatrach wystepuje blisko 200 róznej
  wielkosci stawów, poczawszy od najwiekszego,
  Morskiego Oka (34,54 ha), poprzez porównywalnie
  duzy Wielki Staw Polski,
• do zupelnie malenkich, jak Zadni Mnichowy
  Stawek (0,04 ha).

31
Morskie Oko

• Morskie Oko jest polozone w Dolinie Rybiego
  Potoku
• na wysokosci 1395 m n.p.m.
• Widok z Czarnego Stawu.

32
Wielki Staw i Maly Staw

• Na pierwszym planie - Wielki Staw, za nim (po
  lewej) na zboczu Wyznej Kopy straznicówka TPN
• nad Malym Stawem, dalej Przedni Staw i schronisko
  turystyczne, Nizna Kopa.
• Powierzchnia jeziora wynosi 34,1 ha glebokosc
  79,3 m.
• Jest to najglebsze i najdluzsze (998 m) jezioro w
  Tatrach.

33
Czarny Staw

• To tatrzanskie jezioro polozone jest w kotle
  polodowcowym
• na wysokosci 1581 m n.p.m.

34
Czarny Staw

• Widok ze szlaku na Rysy.

35

• Dolina Pieciu Stawów Polskich

36
Trosniak

• Zwany takze Zabim Stawkiem. Nad nim szczyty
  zamykajace
• Doline Gasienicowa Swinica, Posrednia Turnia,
  Skrajna Turnia.
• W stawkach tych wystepuja traszki górska i
  karpacka oraz zaba trawna.

37
Dolina

• Dolina wklesla forma
• terenu o wydluzonym
• ksztalcie otoczona
• ze wszystkich stron
• wzniesieniami
• i wyraznie
• wyksztalconym dnie,
• najczesciej powstala
• w wyniku dzialalnosci
• rzek lub lodowców.

38
Dolina lodowcowa

39
Dolina Koscieliska
40
Czarna Dolina Gasienicowa

41
Dolina Jaworzynka

• Zniszczone erozja zbocza Skupniowego Uplazu
  znacznie juz pokryly sie roslinnoscia.

42
Pusta Dolinka

• Mala, boczna dolinka zawieszona nad Dolina
  Pieciu Stawów
• w Tatrach Wysokich. Utworzona zostala przez
  kociol polodowcowy.

43
Jaskinia

• Jaskinia to naturalna pusta przestrzen
• w skale o rozmiarach umozliwiajacych
• jej penetracje przez czlowieka.

44
Jaskinia Wielka Sniezna

• Najglebsza jaskinia w Polsce, glebokosc 824 m
• i najdluzsza jaskinia w Polsce dlugosc 22 km.

45
Zbójnickie Okna

• Dwie jaskinie w wapiennych scianach.

46
Jaskinia Mrozna

• Jaskinia Mrozna lezy we wschodnim zboczu Doliny
• Koscieliskiej Calkowita dlugosc jaskini ok. 480
  m.
• Swoja nazwe zawdziecza panujacej wewnatrz stalej,
  niskiej
• temperaturze (6 stopni w skali Celsjusza).

47
Smocza Jama

• Jaskinia w Tatrach Zachodnich, wlasciwie krótki,
• stromy korytarz jaskiniowy przebijajacy skale na
  wylot.

48
Zleb, rynna korazyjna

• Zleb wklesla forma uksztaltowania terenu
  górskiego.
• Powstaje na skutek dzialalnosci zlobiacej
  zsuwajacego sie materialu skalnego,
• wody opadowej i roztopowej, lawin
  kamienistych, a takze lawin snieznych.

49
Zleb

• Zlebami czesto splywaja z gór potoki, spadaja
  kamienie, schodza lawiny.
• W zlebach zwykle tez najdluzej zalega snieg.

50
ZLEB
51
ZLEB

• Slady po ski-alpinistach.

52
Zleb
53
Zleb - rynna korazyjna

• Rynna w Dolinie Pieciu Stawów Spiskich.

54
Stozki piargowe

• Piargi, ogólna nazwa kamienistych usypisk,
  powstalych w efekcie gromadzenia sie materialu
  odpadlego ze scian skalnych. Piargi stozki, haldy
  i pokrywy usypiskowe. Skladaja sie ze zwiru,
  kamieni lub wielkich bloków, pochodzace z obrywów
  skalnych.

55
Stozki piargowe

• Stozki piargowe rozposcieraja sie u wylotu
  zlebów i sa o róznych
• rozmiarach, w zaleznosci od wielkosci obszaru
  dostarczajacego
• okruchy. Ich wysokosc w Tatrach wynosi od 50 do
  260 m.

56

• Stozki piargowe powstale z gruzu odpadlego
• od skal.

57

• Wodospad swobodny, pionowy spadek wody
  rzecznej,
• spowodowany róznica poziomów dna koryta rzeki lub
  potoku.
• Szereg wodospadów nazywa sie kaskada.
• Wodospady na Swiecie
• 
  
• 
  Wodospad
  Niagara
• 
  
• 
  
  
  

58
Wielka Siklawa

• Siklawa wodospad w Tatrach Wysokich spada dwoma
  lub trzema strugami
• (w zaleznosci od wysokosci poziomu wody w Wielkim
  Stawie). Wysokosc progu ok. 64 - 70 m.
• Jest to najwiekszy (chociaz nie najwyzszy)
  wodospad w Tatrach.

59
Wodogrzmoty Mickiewicza

• Wodospady utworzone z trzech wiekszych
• i kilku mniejszych kaskad (od 3 do 10 m).
• Wodospady te nazwane zostaly Wodogrzmotami z
  racji olbrzymiego huku jaki powoduje spadajaca
  nimi woda, zwlaszcza po duzych opadach.

60
Przelecz

• Forma uksztaltowania terenu,
• wybitne, poprzeczne obnizenie w przebiegu
  grzbietu górskiego
• lub grani miedzy sasiednimi szczytami.

61
Kozia Przelecz.

• Na skosnej pólce w scianie turysci.

62
Swinicka Przelecz - 2051 m n.p.m.
63
Zagrozenia

• Erozja spowodowana ruchem turystycznym. .

64

• Erozja na szczycie Rysów.

65
(No Transcript)
66
Dziekuje za uwage

• Prezentacje przygotowala
• Malgorzata Klimaszewska

• Wykorzystano strony
• http//www.mount.cad.pl
• zródlo Wielka Encyklopedia Geografii Swiata tom
  6, wydawnictwo Kurpisz
• http//www.fogra.com.pl
• www.sktj.pl
• http//astrojawil.pl
• http//pl.wikipedia.org/wiki/Tatry

67
Giewont
Giewont

• Widok od strony poludniowej

68
Efektowne podswietlenie wodospadu Niagara noca
69
Morskie Oko

• Widok znad Czarnego Stawu
• Morskie Oko, najwieksze i najbardziej znane
  jezioro w Tatrach.

70
Kasprowy Wierch - 1987 m n.p.m.

• Obserwatorium meteorologiczne.