Studia Podyplomowe IT w Biznesie Rational Unified Process

1




Polsko-Japonska Wyzsza Szkola Technik
Komputerowych Warszawa
Studia Podyplomowe IT w BiznesieRational Unified
Process
Wyklad 2Krótka charakterystyka RUP
Wykladowca dr inz. Ewa Stemposz
ewag_at_ipipan.waw.pl
2
Zagadnienia
Co to jest RUP? Kto i jak uzywa RUP? Dwa
wymiary RUP Najlepsze praktyki a
RUP Podsumowanie
Prezentowany material zostal przygotowany w
oparciu o publikacje Philippe Kruchten, The
Rational Unified Process An Introduction,
Addison-Wesley, 1999.
3
Co to jest Rational Unified Process ? (1)
Lee Osterweil (1987)
Software processes are software, too
Rational Unified Process (RUP) - produkt firmy
Rational Software, wspomagajacy zdyscyplinowane
podejscie do rozwoju oprogramowania. Cel -
produkcja oprogramowania wysokiej jakosci w
przewidywalnym dla klienta czasie i budzecie.
RUP, to takze szkielet, rama (framework), który
moze byc przystosowany (równiez rozszerzany)
stosownie do specyficznych potrzeb adaptujacej go
organizacji. RUP oparty zostal o zbiór szesciu
najlepszych praktyk iteracyjny rozwój,
zarzadzanie wymaganiami, architektura oparta o
komponenty, wizualne modelowanie, systematyczna
weryfikacja jakosci i zarzadzanie zmianami (ale
nie tylko).
RUP jest zintegrowany z wieloma produktami firmy
Rational Software, np. Rational Rose
(modelowanie wizualne) czy ClearCase (zarzadzanie
zmianami) kazde z narzedzi zostalo
zaprojektowane w taki sposób, by dostarczyc
wsparcia równiez uzytkownikom poczatkujacym (tool
mentors).
4
Co to jest Rational Unified Process ? (2)
RUP - w ramach douczania - dostarcza
(1) Szablony dla podstawowych artefaktów
wytwarzanych w trakcie procesu projektowego,
takich jak np.

• Microsoft Word i Adobe FrameMaker szablony dla
  podstawowych dokumentów i raportów.
• Rational SoDa szablony wspierajace
  automatyzacje prac przy przetwarzaniu dokumentów
  pochodzacych z wielu zródel.
• RequisitePro szablony wspomagajace
  zarzadzanie wymaganiami.
• Microsoft Project szablony wspomagajace
  planowanie projektu realizowanego w oparciu o
  iteracyjne podejscie i bazujacego na RUP.
• HTML szablony wspierajace prace online.

(2) Przykladowe artefakty dla prostych systemów.
E-coach zawiera wiele wariantów RUP ( np. RUP dla
e-biznesu), które moga sluzyc jako punkt startowy
dla wielu róznych zastosowan.
5
Kto i jak uzywa RUP ?

• RUP zostal wykorzystany jak dotad przez wiecej
  niz 1000 organizacji (dane z konca 1999 roku) dla
  róznych zastosowan, dla malych i duzych projektów

• Telekomunikacja Ericsson, Alcatel, MCI
• Transport, lotnictwo, obrona Lockheed-Martin,
  British Aerospace
• Produkcja Xerox, Volvo, Intel
• Finance Visa, Merrill Lynch, Schwab
• Inne Ernst Young, Oracle, Deloitte Touche.

• Wiecej niz 50 uzytkowników albo juz
  wykorzystywalo RUP do e-biznesu albo planowalo
  wykorzystac w najblizszej przyszlosci.

• Niektóre z organizacji - scisle w oparciu o RUP
  - budowaly wlasny proces dostosowany do ich
  specyficznych potrzeb, a niektóre wykorzystywaly
  RUP bardziej nieformalnie traktujac jak
  repozytorium rad, wytycznych i szablonów.

6
Dwa wymiary RUP (1)
Strukture RUP mozna analizowac z dwóch
perspektyw, zwanych tu wymiarami
(1) Wymiar statyczny, zwiazany ze statycznymi
aspektami procesu, takimi jak, np. czesci
skladowe procesu, przeplywy prac, aktywnosci,
artefakty i uczestnicy projektu. Wymiar statyczny
procesu jest reprezentowany przez os pionowa
rysunku na nastepnej folii. Na osi pionowej
zostaly oznaczone glówne przeplywy prac,
grupujace aktywnosci zgodnie z ich wewnetrzna
natura.
(1) Wymiar dynamiczny, reprezentujacy aspekty
dynamiczne procesu i opisywany w terminach,
takich jak cykle, fazy, iteracje i kamienie
milowe. Os pozioma rysunku reprezentujaca ten
wymiar odzwierciedla uplyw czasu.
7
Dwa wymiary RUP (2)
Fazy
Przeplywy prac
Poczatkowa
Opracowywanie
Konstrukcja
Wdrazanie
Modelowanie biznesowe
Wymagania
Analiza i projektowanie
Implementacja
Testowanie
Wdrazanie
Konfiguracja i zarzadzanie wymaganiami
Zarzadzanie projektem
Srodowisko
Iter. 1
Iter.1, Iter.2
Iter.1, Iter.2, Iter.3
Iter.1, Iter.2
Iteracje
8
Najlepsze praktyki a RUP (1)

• Iteracyjny rozwój

Podejscie iteracyjno-przyrostowe rekomendowane
przez RUP wspomaga

• zarzadzanie wymaganiami,
• integracje elementów skladowych produktu
  (integracja postepuje progresywnie, a nie w
  postaci jednego big bang na koncu, ponadto
  integruje sie mniejsze elementy),
• wczesniejsza mitygacje ryzyk (z reguly
  moment integracji jest tym momentem, w którym
  odslaniaja sie zagrozenia dla projektu),
• ponowne uzycie,
• bardziej stabilna architekture,
• zwiekszenie zaangazowania i umiejetnosci
  uczestników projektu (patrz przyklad testerów),
• ulepszenie procesu w efekcie nabywania
  doswiadczen w kolejnych iteracjach.

W RUP planowana jest liczba iteracji, cel i czas
trwania kazdej z nich, tak by zapobiec
powstaniu niekontrolowanego, trwajacego bez
konca procesu.
9
Najlepsze praktyki a RUP (2)

• Zarzadzanie wymaganiami

Zarzadzanie wymaganiami rekomendowane przez RUP
wspomaga

• lepsza kontrole zlozonych projektów,
• uzyskanie produktu o lepszej jakosci,
• zwiekszenie satysfakcji klienta,
• poprawe komunikacji w zespole projektowym.

• Architektura oparta o komponenty

Aktywnosci zwiazane z projektowaniem, szczególnie
w pierwszych iteracjach, skupione sa glównie na
definiowaniu architektury przyszlego systemu. W
efekcie, w pierwszych iteracjach powstaje
architektoniczny prototyp, stopniowo ewoluujacy,
az do przybrania ostatecznej postaci systemu w
iteracjach koncowych. RUP wspiera systematyczne,
metodyczne podejscie do projektowania, rozwijania
i poddawania walidacji architektury systemu
oferujac style architektoniczne, reguly,
ograniczenia oraz szablony dla opisu architektury
bazujace na idei posiadania wielu perspektyw
systemu.
10
Najlepsze praktyki a RUP (3)
Komponent Nietrywialny fragment softwareu (np.
modul, pakiet czy podsystem), który wykonuje
jasno sformulowane zadania i jest dobrze
wyizolowany z otoczenia dzieki wyraznie
okreslonym granicom. Komponent stanowi
realizacje elementu modelu logicznego.

• Komponenty moga byc stopniowo (dzieki
  iteracyjnemu podejsciu), niezaleznie rozwijane i
  stopniowo integrowane - stary pomysl bazujacy
  na pojeciach modularnosc i hermetyzacja
  (obiektowosc idzie troche dalej).
• Niektóre z komponentów moga byc
  przeksztalcone w aktywa ponownego uzycia. Takie
  komponenty powinny obejmowac wiekszy fragment
  oprogramowania niz np. biblioteka funkcji.
  Aktywa ponownego uzycia moga znalezc zastosowanie
  takze w innych projektach w obrebie danej
  organizacji, dzieki czemu tworzenie ich moze miec
  wplyw na wzrost produktywnosci, a przez to na
  poprawe jakosci produktów organizacji jako
  calosci.
• CORBA, ActiveX, JavaBeans co budowac, co
  wykorzystac, co kupic?
• Dwa ostatnie punkty przesuwaja ciezar budowy
  systemów z programowania na skladanie z
  komponentów.

11
Najlepsze praktyki a RUP (4)

• Wizualne modelowanie modelowanie a UML

• UML jezyk z notacja graficzna do specyfikowania,
  wizualizowania i dokumentowania artefaktów
  wytwarzanych w trakcie procesu projektowego.
• UML nie jest metodyka, tzn. wspomaga
  modelowanie, ale nie narzuca regul tworzenia
  systemu.

• Systematyczna weryfikacja jakosci jakosc
  procesów i produktu

• RUP nie wyróznia grupy czlonków zespolu
  projektowego odpowiedzialnych za jakosc produktu,
  przeciwnie za ostateczna jakosc produktu
  odpowiedzialny jest kazdy czlonek zespolu.
• Jakosc produktu dotyczy wszystkich artefaktów,
  które produkt obejmuje.
• Jakosc procesów zalezy od tego w jakim stopniu
  pomiary i kryteria jakosci dla artefaktów
  wytwarzanych w trakcie (np. plan. iteracji,
  plan testów, realizacja use-case, model, itp.) sa
  rzeczywiscie wykorzystywane.
• RUP poswieca wiele uwagi systematycznej
  weryfikacji jakosci.

12
Najlepsze praktyki a RUP (5)

• Konfiguracja i zarzadzanie zmianami

W trakcie procesu projektowego, a szczególnie
procesu opartego o podejscie iteracyjne wiele
produktów podlega modyfikacji. RUP wspomaga
zarzadzanie zmianami dzieki umozliwieniu
sledzenia zmian w wymaganiach, projekcie
implementacji i samej implementacji. Sa
zdefiniowane aktywnosci (wraz z odpowiednimi
artefaktami) umozliwiajace sledzenie defektów,
nieporozumien czy uzgodnien.

• Inne wlasnosci RUP

• Rozwijanie oprogramowania w oparciu o przypadki
  uzycia.
• Mozliwosc wykorzystania RUP jako wzorca
  (szablonu), który moze byc rozszerzany i
  przystosowywany do wlasnych potrzeb (konfiguracja
  procesu). Wszystkie elementy procesu artefakty,
  aktywnosci. przeplywy prac, wytyczne, szablony
  moga byc modyfikowane.
• Istnienie narzedzi, które wspieraja tworzenie i
  zarzadzanie artefaktami wytwarzanymi w trakcie
  procesu projektowego.

13
Inne wlasnosci RUP

• Rozwijanie oprogramowania w oparciu o przypadki
  uzycia

• Przypadki uzycia (nazywane czasami
  scenariuszami czy watkami (thread)) tworza
  polaczenie miedzy zbiorem wymagan a innymi
  artefaktami wytwarzanymi w procesie projektowym,
  takimi jak np. projekt implementacji, kod czy
  testy. Ta wlasnosc powoduje, ze sa powszechnie
  wykorzystywane, choc nie sa elementem koniecznym
  w obiektowym podejsciu do tworzenia
  oprogramowania.
• RUP wspiera rozwijanie oprogramowania w oparciu
  o przypadki uzycia, co oznacza, ze wlasnie
  przypadki uzycia stanowia podstawe dla dalszych
  etapów projektowych. Przypadki uzycia graja
  glówna role w przeplywach prac, takich jak
  wymagania, projektowanie, testowanie czy
  zarzadzanie projektem.

• Konfiguracja procesu

RUP moze byc z powodzeniem wykorzystany w
postaci as is dla malych i srednich
organizacji, szczególnie dla tych, które nie
rozwinely wlasnego procesu.
14
Podsumowanie

• RUP przykrywa calosc cyklu zyciowego SI.
• RUP wykorzystuje najnowsze trendy i
  technologie obiektowe podejscie, architektura
  oparta o komponenty, modelowanie wizualne z UML,
  podejscie iteracyjne, itd.
• RUP jest systematycznie rozwijany i ulepszany
  (nie jest produktem zamrozonym).
• RUP posiada solidna architekture, która moze
  byc przystosowana do konkretnych potrzeb
  uzytkownika.
• RUP wspiera rozwój oprogramowania w oparciu o
  szesc najlepszych praktyk iteracyjny rozwój,
  zarzadzanie wymaganiami, architektura oparta o
  komponenty, wizualne modelowanie, systematyczna
  weryfikacja jakosci i zarzadzanie zmianami.
• RUP posiada cala palete wspierajacych
  narzedzi.