BAZAT E MENAXHIMIT

1
BAZAT E MENAXHIMIT

• KUPTIMI DHE DEFINIMI I MENAXHMENTIT
• 1.Kuptimi i menaxhmentit
• Fjala menaxhment nga fjala anglezeto manage.Ne
  gjuhe te ndryshme ka dallime ne kuptimin unik te
  fjales manage.
• Ne kete kontest ,perdoren fjaletqeverisje,udheh
  eqje,drejtim.
• Ne kuptimin e pergjithshem ,fjala menaxhment ka
  sinonimet-vendosje,rregullim,planifikim,kontrollim
  ,organizim,drejtim,realizim,dominim,pesim,mashtrim
  etj.
• Te gjitha keto kane kuptimin e procesit,pra
  rregullimin,planifikimin ,kontrollin,organizimin,d
  rejtimin apo realizimin .
• Menaxheri percakton çka duhet te punohet etj.

2
2.Definimi i menaxhmentit

• Autor te ndryshem definicione per
  menaxhmentin-menaxhimin.
• Nga ato del se menaxhmenti mund te definohet si
  perfshirje e -funksioneve menaxherike te
  planifikimit,organizimit,kuadrit,udheheqjes dhe
  kontrollit.
• -eshte aktivitet univerzal i zbatueshem ne çdo
  organizate.
• -perfshine punet e menaxhereve ne te gjitha
  nivelet organizative.
• -perfshine te gjitha nivelet e suksesit(prodhueshm
  erine ,efektivitetin dhe efikasitetin).
• -qellimi i menaxhereve suksesi.
• Ekziston dallimi ne mes qeverisjes,udheheqjes dhe
  drejtimit
• -qeverisja(management) procesi i
  planifikimit,organizimit,motivimit dhe kontrollit
  per arritje e qellimeve te kompanise.
• -Udheheqja (Leadership)orientimi i sjelljes se
  individeve dhe grupeve kah qellimet e definuara
  te kompanise.

3

• Drejtimi(directing)-aktiviteti ne udhezimin e
  punetoreve ne detyre konkrete(besimi I detyres).

Procesi I menaxhmentit
Planifikimi
Organizimi
Personeli
Udheheqja
Kontrolli
4

• Secila nga keto funksione ,pastaj i ka
  nenfunksionet e veta,numri i te cilave varet nga
  organizimi dhe struktura e kompanise.Psh,planifiki
  mi(strategjia,politika zhvillimore,buxheti,parashi
  kimet etj),organizimi(ndarja e punes,delegimii
  detyrave ,autoriteti I deleguar,numri I njesive
  organizative_dep,etj).personeli(marredhenia e
  punes,vleresimi,vendosja,pagesa),udheheqja(sjellje
  t e punetoreve,komunikimi,motivimi,drejtimi) dhe
  kontrolli(standardet,masat,krahasimi,vleresimi,kor
  rigjimi etj.Pra ,menaxhmenti nenkupton
  aktivitetin me te cilin kryhen funksionet e
  caktuara me qellim qe te arrihen qellimet e
  caktuara duke shfrytezuar te gjitha resurset ne
  dispozicion.

5

• 3.Menaxhmenti si aktivitet univerzal
• Parimet e menaxhmentit jane te zbatueshme ne te
  gjitha fushta e ekonomise dhe te shoqerise(pra
  eshte aktivitet univerzal) dhe njerezit qe mirren
  me aktivitete te caktuara organizative krijohen
  si menaxhere ,kurse aktiviteti I perbashket I
  tyre quhet menaxhment.
• 4.Menaxhmenti dhe menaxheret
• Menaxhmenti ka te beje me individet te cilet
  mirren me punet menaxherike me qellim te
  realizimit te qellimeve te organizates.

6

• Menaxheret-jane secili nga individet qe merret me
  pune te caktuara,psh ne biznes-drejtorii
  pergjithshem,drejtori i njesise,mbikqyresi I pare
  ,I dyte ,ne univerzitet rektori,prorektoret,dekane
  t,shefat e katedrave,ne qeveri,kryeminsitri,minist
  rat,drejtuesit e ndryshem,shefat e njesive,kurse
  nuk jane menaxher-punetoret,mesimdhenesit,administ
  ratoret.
• 5.Puna e menaxherit,ose çka punon menaxheri?
• -puna e menaxherit si funksion-qasja ne ndarjen e
  puneve nga menaxheri sipas funkcioneve(Henry
  Fayol)- I cili mendon se menaxheret
  planifikojne,organizojne,urdherojne,koordinojne
  dhe kontrollojne neper organizata me veprimtari
  te ndryshme.
• -puna e menaxherit si rol-(ideja e Henry
  Mitzberg)I cili paraqet teresine e sjelljeve
  karakteristike per personin ne pozite te caktuar.

7

• Sipas Mitcberg-ut-menaxheret luajne dhjete role
  te sistematizuara ne tri kategori me
  kryesore(ndernjerezor,informativ dhe vendoses).
• Rolet
  Funksionet
• Ndërnjerëzor
  Planifikimi
• Informativ
  Organizimi
• Vendosës
  Personeli
• 
  Udhëheqja
• 
  Kontrolli

Rolet dhe funksionet e menaxherit
8

• -Roli ndërnjerëzor-menaxheri ne marredhenie me te
  tjeret si figurë(perfaqeson organizaten,si
  udhëheqes(e udheheq politiken e kuadrave apo
  lidhës(mban kontakte me org.tjera).
• -Roli informativ-menaxheri pranon,ruan dhe
  dergon informata te marrura nga burime te
  ndryshme ne funksion te rolit qe ka.
• -Roli vendosës i menaxherit ,nenkupton vendimet
  qe i merre ai ne lidhje me aktivitetet e
  organizates si ndermarres,shperndaresh resursesh
  apo si bashkbisedues.

9

• Hierarkia organizative(menaxheret ne shkallen me
  te larte,e mesme dhe mbikqyresit ne shkallen e
  pare).
• 6.Menaxhmenti si profesion-a është menaxhmenti
  profesion?
• -nese pranohet koncepti se profesioni nenkupton
  njohuri me permbajtje intelektuale ,ka kodeks
  etik,dhe profesioni te jete I organizuar ne
  bashkime profesionale,athere menaxhmenti e
  ploteson ne teresi vetem kriterin e pare
  ,nderkaq dy tjerat varen nga aktiviteti dhe
  siguria.
• -Menaxheri profesional duhet te posedoj njohuri
  te sistematizuar dhe pervoje te duhur,pa marre
  parasysh ekzistimin e kodeksit univerzal etik te
  sjelljes si norme per te gjithe.

10

• Menaxheri profesional duhet te jete I
  pergaditur,i pergjegjshem dhe i gatshem ta
  permiresoj vazhdimisht veteveten.
• Puna menaxherike nuk eshte per te gjithe,por qe
  kjo te arrihet duhet te plotesohen disa kritere
• --autoriteti,
• -deshira per gare,
• -deshira per tu treguar,
• -deshira per zotesi,
• -deshira per te qene para te tjereve,
• -gadishmeria per te marre obligime.

11

• 7.Menaxhmenti si proces
• Funksionet kryesore te ketij procesi
  janëplanifikimi,organizimi,kuadri-resurset
  njerezore,udheheqja dhe kontrolli.
• -Planifikimi-perfshine zgjidhjen e detyrave,
  qellimeve dhe aksioneve me ndihmen e te cilave
  mund te arrihen ato qellime.
• -Organizimi- si funksion kryen ndarjen e punes
  dhe detyrave dhe vendos marredhenie midis te
  punesuareve ne organizate.Eshte me rendesi
  struktura organizative dhe mundesite per
  zevendesime.

12

• -Personeli-rekrutohet dhe ushtrohet qe t e kryej
  pune te caktuara ne organizate.Politika kadrovike
  duhet te perfshije menyren e vleresimit te
  puneve,kundervleren,sherblimi per punen e
  bere,mbrojtaj ne pune ,plotesimi i vendeve te
  punes ne strukturen organizative etj.
• -Udheheqja-realizohet me njerez dhe midis
  njerezve qe te arrihen qellimet.Menaxheri duhet
  te njoh sjelljet e njerezve dhe te motivoj ata,te
  komunikoj me ta ,te ndikoj tek ata qe te arrihen
  qellimet e organizates.
• -Kontrolli-korrigjimi ,krahasimi I rezultateve te
  arrijtura me ato te planifikuara.Kontrolli me
  çfarë suksesi firma po levize kah qellimet,tregon
  ngecjet nga standardet dhe ndihmon ne realizimin
  e planeve.

13

• 8.Qasja praktike procesit te menaxhmentit
• -Elementet e funksionimit te organizates janë
  imputet(hyrjet,resurset)autputet(rezultatet
  ,produktet,sherbimet ,informatat.Pra menaxhmenti
  n epraktike mund et kuptohet si proces I
  shenderrimit te faktoreve hyres te organizates ne
  rezultate,I cili mun dte definohet permes
  Planifikimit,organizimit,motivimit dhE
  kontrollit(POMK).
• -Menaxhmenti ne praktike-reflekton efiksitetin
  dhe efektivitetin e menaxhmentit.
• Efikasitetiraporti I rezultateve ndaj resurseve
  hyrese.

14

• -Efektiviteti paraqet arritjen e rezultateve te
  cilat priten nga pozitat e menaxherit..
• 9.Nivelet hierarhike te veprimeve menaxheriale
• -niveli me i ulet i menaxhmentit eshte
  menaxhmenti i linjes se pare-mbikqyres dhe bene
  lidhjen ne mes punetoreve dhe menaxhmentit.
• -niveli i mesem i menaxhmentit-drejtoret e
  ofiçinave,shefat e njesive dhe sherbimeve etj dhe
  luajne rol integrues te nivelit te ulte dhe te
  mesem.
• -niveli me i larte i menaxhmentit-eshte niveli
  ekzekutiv i menaxhmentit te nje organizate dhe
  detyre e tyre eshte jetesimi I politikes afariste
  e projektuar nga pronaret e kapitalit.

15

• 10.Aftesite e nevojshme per menaxhere te niveleve
  te ndryshme
• -Aftesite teknike(njohurite mbi ate se çka
  punohet ne organizate sipas veprimatarise se
  saj-prodhimi,shitja,financat,judikatura,inxhinieri
  ngu,marketingu,evidenca,kuadri etj.Aftesite
  teknike zvoglohen duke levize nga niveli me I
  ulet ne te lartin.
• -Aftesite menaxherike-njohuri mbi
  planif.organiz.kuadrin,udheheqjen dhe
  kontrollin.Nuk ndryshojne shume ne nivelet
  menaxherike.
• -Aftesite kreative-aftesia per te hetuar
  ndryshimet.

16

• -Aftësitë për modelim-ndihmojne ne zgjidhjen e
  problemeve dhe të cilat aftesi duhet tI
  shfrytëzoj organizata.Kjo vlen me shume per
  nivelet e larta menaxherike dhe ata duhet te
  bejne me shume se sa vetem te njohin problemin.
• -Te krijojne mendimin,te kene njohuri per modelin
  e zgjidhjeve te mundshme,dhe te gjejne zgjidhje
  praktike te problemeve.

17

• 11.Menaxhmenti shkencë dhe art.
• -Pjesa shkencore-perben njohurite qe menaxheri
  i ka te arrijtura nga pervojat ose nga
  eksperimentet.
• -Pjesa artistike e menaxhmentit qendron ne
  gjykimet,kreativitetin,pervojen dhe
  individualitetin qe e karakterizojne stiln
  menaxherik te udheheqjes te nje menaxheri.

18
PLANIFIKIMI

• 1.Planifikimi si funksion i menaxhmentit-me te
  cilin zgjedhet drejtimi efikas I akssioneve me
  qellim te sigurimit,shfrytezimit,vendosjes apo
  zevendesimit te resurseve te organizates.
• -Planfikimi paraqet procesin e percaktimit te
  fatit te kompanise-kah ajo deshiron te shkoj?
• Llogaritet se modeli themelor I planifikimit I
  ka pese faza
• -definimi i qellimeve te organizates,
• -menyrat(rruget ) se si do arrihen qellimet e
  definuara,
• -Zgjedhja e alternatives me te mire per
  realizimin e qellimeve te definuara.

19

• -zhvillimi i alternatives se zgjedhur,
• -aktivizimi i planeve

Definimi I qellimeve
Percaktimi i mundesive
Zgjedhja e alternatives me te mire
Zhvillimi i alternatives se zgjedhur
Aktivizimi I planeve
Fazat themelore te procesit te planifikimit
20

• 2.PARASHIKIMI
• 2.1Kuptimi dhe natyra e parashikimit
• -Kuptimi I parashikimit mbeshtetet ne zvoglimin e
  pasigurise se organizates si sistem nga aspekti I
  ndikimit te mjedisit si dhe ne shtimin e aftesise
  se organizates per sukses ndaj ndryshimeve qe
  vijne nga mjedisi.
• -Natyra e parashikimit-pervoja jo e mire si
  p.sh pse mundohemi kot,nuk parashikohet e
  ardhmja.
• -Por parshikimi duhet bere,ai qe nuk e mendon te
  ardhmen edhe nuk do ta kete/

21

• 2.2 Premisat-jane hipoteza mbi ngjarjet e
  ardhshme te cilat mund te ndikojne ne
  veprimtarine e organizates.
• -Ne ngjarje ndikojne faktoret ekonomik,shoqeror
  ,juridik ,teknologjik etj.
• -Presmisat jane hipoteza mbi te ardhmen.Krijohen
  si parasupozime mbi zhvillimet globale dhe
  mbeshteten ne analiza sasiore.
• -Perfshijne vleresimet mbi ndodhite e ardhshme.
• -Dhe per menaxherin eshte me rendesi te
  parashikojpremisat e pergjithshme mbi situaten
  ekonomike,pastaj mbi industrine ,dhe mbi vete
  organizaten.(analizo secilen).

22

• 2.3Metoda e parashikimit-kater metoda.
• -Ekstrapolacioni I trendit-projektimi I thjeshte
  I tendencave nga e kaluara ne te ardhmen.psh
  2000x102200 vitin tjeter.
• -Analiza ekonomike-analiza e te gjithe treguesve
  ekonomik te organizates(reniet dhe ngritjete ne
  grafik)/.
• -Hulumtimet e tregut-paraqesin metoden e
  mbledhjes dhe analizes se te dhenave mbi kerkesat
  blerese te konsumatoreve(sa do te blehet,si do te
  blehet sasia ,cilesia,burimet per blerjet etj).
• -Mendimet e eksperteve-mendimet profesionale te
  grupeve dhe individve si tregues cilesor ,luajne
  roll ne krijimin e parashikimveve.
• Duhet vleresuar sa kushton nje metode e
  parshikimit dhe sa eshte vlera e informatave te
  mbledhura dhe varet nga definimi I gjeresise se
  parashikimit,efektiviteti I parashikimit dhe
  thjeshtezimi i parashikimit.

23

• 3.QËLLIMET
• 3.1Percaktimi i qellimeve-qellimi i nje
  organizate paraqet arsyeshmerine e ekzistimit te
  saj.
• -Qellimet jane te ndryshme si edhe
  organizatat,varen edhe nga veprimtaria qe do te
  kryej organizata.
• -Percaktimi I qellimeve varet edhe nga kufizimet
  e ndryshme dhe mundesite dhe kjo ndikon edhe ne
  transferin e mundshem nga nje veprimtari ne
  tjetren.

24

• 3.2 Llojet e qellimeve
• -Qellimi eshte hap I pare I planifikimit dhe
  percaktimi i qellimit permban skemen per
  vendosjen dhe shfrytezimin e resurseve zgejdhja e
  te cilave varet nga faktor te jashtem dhe te
  mbrendshem.Resurset jane ne funksion te
  realizimit te qellimeve dhe jane variabel e
  ndryshuar varesisht nga qellimet.psh nderrimi I
  veprimtarise se IBM nga prodhimi I produkteve
  informatike ne produkte portabël,ose edhe
  ndryshime tjera.
• -Pra qellimi percakton llojin dhe sasine e
  resurseve.
• -Pra qellimet mund te jene te ndryshme

25

• -Qellimi per te arrijtur fitim
• -Ekzistenca
• -shtimi
• -pozita ne treg
• -te ardhurat nga kapitali I deponuar,
• -eksporti,te ardhurat e punetoreve etj
• -permiresimi I struktures se kapitalit etj.
• Sipas Drueker qellimet ndahen ne 8 llojepozita
  ne treg,inovacionet,organizimi,resurset
  fizike,resurset financiare,pergjegjesia
  shoqerore,produktiviteti,pergjegjesia per fitim .

26

• Bartesi i kerkeses
  Qellimi
• -aksionaret fitimi
  dhe dividenta
• -konsumatoret çmimi dhe
  cilesia
• -te punesuarit paga dhe
  puna e sigurte.
• -furnitoret
  pagesa me kohe
• -shoqeria kujdesi
  per bashkesine

27

• 3.3Hierarkia e qellimeve-percaktohet ne baze te
  marredhenieve te cilat ekzistojne midis qellimeve
  individuale dhe atyre te pergjithshme si dhe
  qellimeve te njesive te ulëta dhe te larta
  organizative.

Qasja poshtë-lartë
Qasja lartë-poshtë
1.Qellim. Socio-ekon
2.Misioni
3.Qellimet e teresishme te organizates
4.Qellimet e caktuara si te pergjithshsme
5.Qellimet e pjeseve te
ndermarrjes
6.Qellimet e njesive
7.Qellimet e
individit
Qellimet dhe hierarkia organizative
28

• 4.Procesi i vendosjes
• Vendosja ne subjektet e konomike kryesisht eshte
  kompetence e menaxhereve dhe paraqet pjesen e
  pergjegjesisë per funksionimin e firmes.
• Modeli themelor I vendosjes perben 7 faza ,por
  numri i tyre mund te ndryshoj varet se si
  vrojtohet procesi I vendosjes
• 1Definimi i problemit 2.Mbledhja e te
  dhenave.3.Zhvillimi i alternativave,4.Parashikimi
  I pasojave,5.Zgjedhja e solucionit
  optimal,6.Zbatimi I solucionit,dhe7.Matja e
  rezultateve a jane ne harmoni me ato te
  planifikuara?Po-miratohen,jo-shkohet ne
  perseritjen e procesit.

29

• 4.1Vendosja menaxherike-perfshine zbatimin e
  metodave shkencore per zgjidhjen e problemeve ne
  qeverisjen organizative.
• -Vendosja si proces i zgjedhjes e mbulon tere
  aktivitetin ngaqeverisja(planifikimin,organizimin,
  punesimin,udheheqjen dhe kontrollin).
• -Modeli i zgjidhjes shkencore te problemit qe
  perfshine metodat shkencore hulumtuese me te
  dhena matematiko-statistikore si dhe me qasje
  analitike-sintetike,sasiore dhe cilesore
  ,implementohet permes tri fazavae para-definimi
  I problemit,e dyta-zhvillimi dhe analiza e
  varianteve te ndryshme dhe ,e treta,zgjedhja dhe
  realizimi i variantit te realizueshem.

30

• Zgjidhja shken. e probl Metoda
  shkenc.hulumt
• 
  Faza e 1
• 1.Definimi I problemit
  
  1.Percaktimi I qellimeve
• 2.Analiza e problemit
  
  2.Definimi I problemit
• 
  Faza 2
• 3.Zhvill.i varianteve te
  
  3.Percaktii I hipotezave
• mundshme
  
• 4.Vleresimi i shpenzimeve
  
  4.Mbledhja e te dhenave
• dhe dobesive per secilen
• variante
• 
  Faza 3
• 5.Vendosja per vari,me te mire
  5.Prova e
  hipotezave
• 6.Pjesa perfund.-realizimi.
  
  6.Interpretimi I rezultateve

Definimi i problemit
Zhvillimi dhe analiza
Zgjedhje dhe Implementimi i variantit me te mire
Procesi i vendosjes
31

• 4.2Tipet e vendimeve
• -vendimet strategjike-jane vendime afatgjata me
  te cilat percaktohet misioni i organizates.
• -vendimet teknike (operative)-jane vendime
  afathkurtera te bazuara ne numer te vogel
  variablash.
• -vendimet administrative-jane vendime percjellese
  me rastin e realizimit te vendimeve strategjike
  dhe operative.
• 4.3 Modelet e vendosjes-modeli paraqet mundesine
  e konceptimit abstrakt te realitetit objektiv ne
  ate kuptim qe behet zgjedhja e disa simboleve
  permes te cilave paraqitet diçka nga realiteti.

32

• Kater lloje modelesh
• -Modelet fizike-paraqet version te pjesshem te
  realitetit,psh modeli I nje aeroplani F16.
• -Modelet skematike-shfrytezojne skema dhe
  diagrame per te pershkruar ndonje marredhenie nga
  realiteti,psh skema e delegimit te pergjegjesise
  ne organizate.
• -Modelet matematikore-jane modele te larta
  abstrakte dhe shfrytezojne shenja dhe simbole ne
  marredheniet e realitetit-psh paraqitja
  matematikore e afarizmit te ndermarrjes,dhe
• -Modelet probabilistike-sjellin paqartesi dhe
  pasiguri ne problem-ka shkalle te larte abstrakte
  psh.modelimi probabil i autputeve ndaj imputeve
  ne organizate.

33

• 4.4Teknikat e vendosjes
• 4.4.1Kerkimet operacionale(KO) ku si teknike
  hyjneanaliza rrjetore,analiza e rrezikut dhe
  teoria statistikore e vrojtimit.
• Hapat themelor ne zbatimin e kerkimeve
  operacionale te teknikes ne vendosje
  janëa)formulimi I problemit,b)konstruktimi I
  modelit matematikor te sistemit,c)zhvillimi I
  varianteve nga modeli,d)testimi I
  modelit,e)percaktimi I mekanizmit feed-back
  ,dhe f)zbatimi i variantit.
• Pra me kete teknike nuk vendoset por menaxhereve
  u mundesohet zgjedhja e variantit me te mire.

34

• 4.4.2 Teknika drurine vendosje eshte atehere
  kur nga menaxheri kerkohet te marre vendime ne
  vijim-te cilat ndikojne ne faza te mepastajme te
  problemit te vendosjes.Perparesia e kesaj metode
  eshte se menaxheri me kohe e heton se duhet
  ndryshuar vendimi dhe racionalizon shpenzimet.
• 4.4.3 Teknika Brainstorming-eshte teknike
  moderne e vendosjes me pjesemarrje te madhe
  njerezish dhe se per çështje vitale te
  organizates duhet te vendosun te gjithe dhe jo
  vetem top menaxhmenti.
• 4.4.4TeknikaDelphi,perbehet prej disa fazave ku
  harmonizohen idete e leshuara me shkrim nga
  ekspertet e fushave ne forme dokumentacioni(teknik
  a delphi-klasike)apo kembimi informativ I ideve
  me ane te teknikes bashkohore elektronike(teknika
  delfi elektronike

35

• 4.4.5Vlerat personale dhe perparesite
• Vlerat personale kane ndikim ne planifikimin
  strategjik dhe vijne nga burime te
  ndryshmendryshimet ne shijen e
  konsumatoreve,zgjedhjen midis cilesise dhe
  çmimit,çmimit dhe shërbimeve ,çmimit ne mbrojtjen
  e mjedisit etj.
• Strategjite e ndryshme i formalizojne vlerat
  personale te menaxherit si dhe ndodhite
  ekonomike,shoqerore dhe politike nga mjedisi.
• Vlerat personale dhe perparesite ne njeren ane
  mund te permiresojne planifikimin strategjik
  kurse ne anen tjeter mund te kufizojne qellimin
  dhe strategjine e organizates.Prandaj ,duhet
  zhvilluar variante te planeve strategjike dhe jo
  te mbeshtetemi vetem ne nje variant.

36

• 5.Planifikimi strategjik.
• Strategjia tregon qasjen e pergjithshme te
  realizimit te qellimeve dhe menaxherit I krijon
  perparesi konkuruese.
• -Te gjitha palet konkurente duhet te kene planet
  e veta strategjike.
• -Perparesite diferenciale-menaxheri zgedh
  fushen(piken) e caktuar ne te cilen organizata me
  se mire mund te ekzistoje dhe te
  zhvillohet.Zgjedhja e pikes se caktuar quhet
  lufte per perparesi diferenciale.
• -Perparesia diferenciale krijohet nga nje mori
  faktoresh qe kane te bejne me cilesine e
  efekteve(produktit,sherbimit,informates,çmimit,per
  paresise ne afarizem etj)
• -Shembull mund te jete-markat e ndryshme te
  prodhimeve te njejta.

37

• Poashtu shembull I luftes per preferenca
  diferenciale shihet edhe industria e pijeve
  alkoolike-joalkooloike,prodhimeve energjetike.
• -Porosite e ndryshme dhene bleresve paraqesin
  ate kerkesen per diferencen e produkteve ,ose
  krijimin e imazhit per origjinalitet te
  produktit.psh
• Ford.ky eshte vendi im,ndersaFordi
  automobili im.
• Chevroletauto familjar
• Coca Cola..Kjo eshte ajo e verteta
• -Qellimet e organizatave dhe strategjite ne
  perparesite diferenciale tregojne nje koncept te
  rendesishem te planifikimit.

38

• 6.Planifikimi operativ
• 6.1Natyra e planifikimit operativ-ka per qellim
  krijimin e planeve specifike ne afat te shkurter
  dhe buxhetit qe ndihmojne te pergaditemi per
  ngjarjet e ardhshme te mundshme te njohura nga
  parashikimet.
• -Planifikimi operativ perfshine
• mbledhjen e informatave
• vleresimin e varianteve te mundshme dhe
• zgjedhjen e drejtimit me te suksesshem per
  veprim.
• -Periudhet operative jane tremujore,gjashte
  mujore dhe njevjeçare dhe mbeshteten me buxhet,
• Planifikimi operativ udhehiqet nga planet e
  qendrueshme te cilat perfshijne
  politiken,proceduren dhe rregullat e nevojshme
  per krijimin e planeve te ndryshme operative p.sh
  planet buxhetore,te shitjes ,furnizimit etj.

39

• 7.Planet e qendrusheshme-I shendrrojne mendimet
  menaxherike ne detyra rutinore dhe orientojne
  vendimet menaxherike qe te kontribuojne per
  planifikimin e tere sistemit.
• -tri lloje te planeve te qendrueshmepolitikat
  ,procedurat dhe rregullat.
• 7.1 Politikat-paraqesin hierarkine e drejtimeve
  per vendime te menaxhereve.percaktojne kufijte e
  veprimit menaxherik dhe dallojme disa politika si
  psh.politika financiare ,buxhetore ,kadrovike ,e
  shitjes etj
• 7.2.Procedurat-paraqesin drejtimet per veprim si
  dhe precizojne,çka,si dhe ne çmenyre duhet te
  punohet.Dallojme procedura standarde dhe
  specifike.
• 7.3.Rregullat-tregoje çka lejohet te punohet dhe
  çka jo (p.sh lejimi ose jo i pirjes se duhanit).

40

• 8.Planet e veçanta-jane te kufizuara ne aspektin
  kohor dhe perfshijne fushat e prodhimit ,shitjes
  ,resurset dhe financat.
• 9.Buxhetet-jane mjetet financiare pr formulim
  sasior te planeve ne fushat e caktuara.
• -Planifikimi I buxhetit-Te hyrat ,shpenzimet
  ,struktura etj
• 9.1 Buxheti me bazen fillestare zero-niset nga
  fillimi I planifikimit buxhetor ,zakonisht ne
  fillim te ndertimit te ndonje instituconi
  buxhetor.e tj

41

• 10.Planifikimi afate gjate dhe buxheti.
  Planifikimet afatgjata lidhen me horizontin kohor
  te planifikimit-peridhe mesatare 5 vjete.Ne
  planifikim afatgjate saktesia e parashikimit
  zvoglohet.
• -Planifikimi afatgjate mund te mbeshtetet ne keto
  parime
• -formalizimi I problemit te planifikimit(qasja
  formale organizative e planifikimit afatgjate).
• -Zona kohore e planifikimit-(kthimi ne afat kohor
  optimal I mjeteve te deponuara ne resurse).
• -Integrimi i planeve-planet operative dhe
  buxhetet duhet te integrohen ne teresine e
  planeve afatgjate dhe strategjike.

42

• 11.Buxheti si baze per ndarje ne nivele te
  pergjegjesise.
• -buxheti I jep menaxherit zotesine per qeverisje
  te resurseve me qellim te realizimit te
  qellimeve.
• Me rendesi jane edhe
• -pjesemarrja ne hartimin e buxhetit e te
  gjitheve qe perfitojne nga ai buxhet.
• -Buxheti I mundshem- buxheti percakton qellime
  te arritshme dhe mundeson perparim dhe zhvillim
  personal.
• -buxheti I ndryshueshem-pershtatje e buxhetit
  situatave te ndryshme-pra buxheti mund te
  ndryshoj.
• Buxheti ,pra paraqet shprehjen cilesore te
  vendimeve operative dhe planeve.

43

• 12.Planifikimi I afarizmit te teresishem-ka per
  qellim integrimin e planeve dhe buxheteve ne
  kuptim te orientimit te tyre me qellim te
  realizimit te qellimeve te subjektit orgnizativ.
• 13.Planifkimi financiar-perfshine vleresimin e
  strategjive apo taktikave te ndryshme vendimeve
  qe jane te lidhura me planifikimin e perspektives
  afariste te organizates.
• -kriteret e planifikimit financiarrentabiliteti
  i organizates,likuiditeti i ndermarrjes.
• 13.1Kriteri i rentabilitetit
• -Rentabiliteti-raporti ne mes fitimit te
  realizuar dhe mjeteve te nevojshme per realizimin
  e tij(RFitimi I realizuar/mjetet e nevojshme per
  realizimin e fitimit.

44

• Ose Indikatori I rentabilitetitKthimi I
  investimeve/qarkullimi I kapitalitmarzha ,ose
• Shitja/mjetet e teresishme x te ardhurat
  neto/shitjate ardhurat neto/mjetet e teresishme,
  apo ne shifra
• 1000 /10001,0x80/10008 80/1000
  8.0.
• Qe te rrisim mjetet per kthimin e investimeve
  duhet te veprojme si me poshte
• -shtimi shitjes(permiresimi I qarkullimit te
  kapitalit dhe marzhes se fitimit,
• -Shkurtimi I shpenzimeve te afarizmit(rritja e
  marzhes se fitimit),
• -rritja e koeficientit te kapitalit si raport i
  fitimit me shitjen.
• -Kombinimi I varianteve te meparshme.

45

• 13.2Kriteri I likuiditetit-paraqet aftesin e
  organizates per permbushjen e obligimeve
  financiare.Pra qendrueshmeria ne raportin ne mes
  aktives dhe pasives se organizates.
• Rentabiliteti dhe likuiditeti paraqesin kritere
  te rendesishme per vleresimin e afarizmit te
  ndermarrjes,gjegjesisht per percaktimin e planit
  financiar te saj.
• 13.3 Analiza e rentabilitetit
• -Kufijte e rentabilitetit (pikat kritike) kane
  rendesi per firmen sepse mundesojne krijimin e
  nje pasqyre te qarte mbi nderlidhmerine e
  ndikimit te nje grupi faktoresh ne grupin
  tjeter.Kjo per faktin e rritjes se fitimeve dhe
  zvoglimin e humbjeve.

46
10
SH
Te hyrat totale
Pika e thyerjes
FITIMI
Shpenzimet totale
H
10
Q
O
Grafiku i kufijeve te rentabilitetit
47
Shpenz.totale
SH
10
Te hyrat totale
R
FITIMI
Shp.fikse
H
Q
0
10
Lakorja e fitimit
48

• 14 Modelet bashkohore te menaxhmentit te
  sistemeve afariste.
• Per te realizuar rolin e menaxhmentit ne ekonomi
  ,nevoitet aplikimi I metodave,modeleve dhe
  instrumenteve te ndryshme.
• 14.1Modeli I menaxhimit permes qellimeve(MB0)-esht
  e parim I menaxhmentit strategjik dhe bene
  harmonizimin e qellimeve te menaxhmentit me
  qellimet e formes organizative te
  ndermarrjes.Eshte parim i Draker-it si themelues
  i menaxhmentit bashkohor.
• Karaketristikat e MBO
• -Eshte I orientuar ne rezultate te sistemit
• -zhvillohet sipas procesit te planifikimit
  korporativ dhe qellimet e pergjithshme(shtimi
  ,fitimi,zhvillimi) ne qellime individuale(te
  ardhura,paga etj).
• -kembengul ne shtimin e efekteve te menaxherit
  (fig.ne vijim).

49

• 
  Periudha kohore

Planifikimi strategjik dhe MBO SISTEMI
Plani strategjik
51vit
Plani operativ
1 vit
Qellimi I njesive operative
1 vit
Qellimet e MBO
Qellimet indivi.menaxherike
Rezultatet
1 vit
Qellimet afatshkurtera
uaj
3-6 m
50

• -Figura tregon arritjen e qellimeve individuale
  nga plani strategjik I kompanise.
• -Me MBO ,maten efektet standarde(personale dhe te
  perbashketa) te menaxhereve ne te gjithe
  sektoret,si dhe tendenca per arsimimin e
  vazhdueshem te menaxhereve.
• -esenca e ketij modeli pra qendron ne definimin e
  sakte te detyrave te udheheqsve dhe raportit te
  tij ndaj qellimeve te pergjithshme te
  ndermarrjes.Keshtu shtohet motivimi I
  udheheqesve,kreativiteti etj.

51

• 14.2Teknika e veshtrimit dhe vleresimi I
  programit(PERT)
• Me kete teknik ,planeri krijon tri vleresime te
  programitmë optimisten,më te mundshmen dhe më
  pesimisten nga aspekti I kohes se zgjatjes se
  aktiviteteve.
• Eshte aplikuar se pari ne SHBA(sistemi I
  armatimit,I mbrojtjes)ne Angli (sistemi I
  planifikimit,mbikqyrjes dhe kontrollit te mjeteve
  ne zhvillimin e subjekteve te caktuara.
• Ku eshte esenca e PERT?ne analizen e tere rrjetit
  te aktiviteteve me rastin e planifikimit te
  projekteve sipas programitmetoda e rruges
  kritike(CPM-critical path metod).Te shihet
  diagrami-pert.f79.

52

• -Model tjeter I menaxhimit te sistemeve afariste
  eshte edhe MIS-management information system
  DMMS-database management system-qe lidhen me
  modele matematikore dhe teknika kompjuterike per
  perdorimin e te dhenave ne ndermarrje per
  levizjet e punetoreve,rrjedhen e kapitalit por
  edhe te sistemit te mallrave dhe sherbimeve
  perkatesisht rrjedhen e resurseve ne dispozicion.
• -PPBS-Planing-Programing-Budgeting
  System,nepermjet Cost-Benefit Analizes.
• 14.3.Modeli I ndikimit te strategjise ne
  fitim(PIMS)-mbeshtetet ne perpunimin elektronik
  te shenimeve te marra nga burime te ndryshme per
  te aplikuar metoden komparative te arritjes se
  qellimeve te organizates.

53

• 14.4Kontabiliteti I udhëheqjes-eshte forme e
  mbajtjes se evidences kontabel dhe shfrytezimi i
  saj nga personeli udheheqes gjate marrjes se
  vendimeve.
• 14.5 SWOT Analiza-Forcat-Perparseite(Strengths),do
  besite(weaknesses),mundesite(oportunities) dhe
  rreziqet(Threats).
• 14.6 TOWS matrica-qendron ne analizen e faktoreve
  te dobesive dhe efekteve potenciale te kompanise
  dhe sipas saj kemi keto strategji
• -WT-strategjia(zvoglimi maksimal I dobesive dhe
  rreziqeve).
• -WO-strategjia-(zvoglimi I dobesive,maksimizimi I
  mundesive).
• -ST-strategjia(rritja e forcave,zvoglimi I
  rreziqeve nga mjedisi).
• SO-strategjia(shfrytezimi i perparesive dhe
  mundesive ne treg).

54
Fakt. e mbre.
Dobesite e brenshme (W)
Forcat e brendshme (S)
Fakt.e jashtem
(SO) Strategjia Maxi-Maxi
(WO) Strategjia Mini-Maxi
Shanset e Jashtme (O)
(ST) Strategjia Max-Mini
Kercenimet (rreziqet ) e Jashtme(T)
(WT) Strategjia Mini -Mini
Tow -Matrica
55

• 14.7 BCG matrica-paraqet pozicionimin e kompanise
  para se te filloj krijimi I ndonje plani
  strategjik bazuar ne pervojen dhe afarizmin e saj
  ne baze te treguesve te ndryshem dhe te
  konkurrences(pervoja ne prodhim ,sherbime,
• -kerkesa per produktet e saj e larte(por pervoja
  e vogel)situata nuk tregohet shume e rende,
• -nese kerkesa per produktet e saj eshte e larte
  dhe edhe ka pervojen e larte atehere ajo prine
  ne treg,dhe
• -nese kompania ka pervoje dhe kapital por jo
  tregun,atehere kompania duhet te nderroj
  politiken afariste.
• Pra me rendesi eshte kombinimi i pervojes
  ,kapitalit dhe tregut per produktet dhe sherbimet
  e kompanise.
• 14.8Udhehqja e projekteve-pershtatja e projekteve
  me kushtet ne te cilat punon ndermarrja-eshte
  forme e veçante e aktiviteteve te udheheqjes.

56

• ORGANIZIMI
• 1.Organizimi si funksion i menaxhmentit
• Paraqet funksionin menaxherik ku behet projektimi
  dhe vendosja e marredhenieve midis aktiviteteve
  dhe njerezve,ne rrjedhen e sigurimit,vendosjes,ren
  ditjes dhe shfrytezimit te resurseve
  organizative.Paraqet aktivitet paraoperativ dhe
  fillon me momentin e perfundimit te procesit te
  definimit te qellimeve etj.
• 2.Ndarja e punes-ka te beje me hulumtimin e
  pershkrimit te puneve si faktor dhe komponent e
  rendesishme e realizimit te produktivitetit te
  punes dhe te kenaqjes se punetoreve.
• -Ndarja e pune sne segmente te veçanta(specializim
  e) paraqet esencen e procesit te ndarjes se
  punes.(prerja ,qepja,hekurosja,kompletimi,ambalazh
  imi etj.

57

• 3.Funksionet organizative-definimi I tyre siguron
  bazen per te gjitha aktivitetet me rastin e
  organizimit,ndarja e punes,veshtiresite,te
  mberrimet tekniko teknologjike dh ereflektimi I
  tyr ene ndarjene punes etj.
• 4.Specializimi I punes-procesi i kufizimit te nje
  funksioni vetem ne mumer te vogel te operacioneve
  manuele apo mendore rrite shkallen e aftesise
  per te kryer ate pune dhe ata do te jene me te
  leverdishem,me te dijshem,dhe fuqia punetore do
  te jete me e lire.
• 5.Gjeresia dhe thellesia e punes-gjeresia
  perfshine numrin e operacioneve te cilat I
  punesuari I realizon gjate kryerjes se
  detyres.(cikli I shkurter,cikli I gjate I punes).
• Thellesia-paraqet numrin e fazave te cilat
  realizohen me rastin e kryerjes se
  punes(planifikimi,resurset,implementimi ..)

58

• Eshte me rendesi ndarja optimale e punes-numri I
  cikleve dhe i fazve optimal.
• 6.Zhvillimi I organizates-rritja apo renia e
  organizates ne kuptim te zhvillimit
• 6.1Shtimi horizontal I organizates-paraqet
  zhvillimin funksional I cili arrihet pas ndarjes
  se operacioneve punuese apo funksioneve dhe
  shtimit te numrit te njerezve per realizimin e
  qellimit te caktuar,si edhe shtimi I numrit te
  punetoreve ne pergaditjen dhe perfundimin e
  puneve te ndryshme(personi Ixne fazene pare
  zien,sherben ,kason),ne fazen e dyte merre
  punetor se vete nuk mund tI kryej te gjitha,dhe
  ne fazen e trete angazhon edhe me shume punetor
  se vete nuk mun dtikryej as punet e fazes se
  dyte(shtimi horizontal).

59

• 6.2Shtimi vertikal-paraqet zhvillimin shkallor
  apo shtimin e niveleve,si rrjedhoj e zhvillimit
  (shtimit ) horizontal.dmth per nivele te ndryshme
  rritet numri i menaxherve sepse nje menxher nuk
  mund te mbikqyr te gjithe t e punesuarit
• 6.3Nderlikueshmeria e shtimit-shtimi edhe
  horizontal edhe vertikal shkakton probleme por
  edhe mundesi te reja organizative dhe afariste
  per organizaten.Mund t eveshtiresohet mbikqyrja
  ,efikasiteti n epune ,specializimi ,trajnimet
  ,etj.

60

• 7.Autoriteti
• 7.1 Kuptimi i autoritetit-ndarja e pergjegjesise
  midis niveleve hierarhike apo personelit
  urdherdhenes dhe urdhermarres paraqet ne esence
  kuptimin e autoritetit.
• -Nese njesia organizative direkt lidhet me
  qellimin themelor te organizates ,atehere kemi te
  bejme me njesite linjore,,dhe nese ajo lidhet
  indirekt me keto qellime kemi te bejme me njesite
  organizative me personel ndihmes.Psh ne nje firme
  prodhuese ,prodhimtaria dhe marketigu mund te
  paraqesin linja,ndersa evideca dhe kontabiliteti
  paraqesin njesi me personel ndihmes.
• Ekzistojne raporte te ndryshme te autoritetit
• -funksionale
• -linjore dhe
• -personelit ndihmes.

61

• 7.2Autoriteti funksional-daton qe nga viti 1900
  ,nga Frederik Tajlor I cili deshironte ndarjen e
  punes dhe specializimin per te rrite
  efikasitetin dhe zhvillonte idene e
  parapunetoreve funksional-autoriteti I tyre ne
  punet specifike.
• Pra autoriteti funksional mund te kuptohet si tip
  specifik I autoritetit te deleguar individit
  profesional,nuk eshte autoritet mbi dikend por
  mbi diçka.Psh udheheqsi I sherbimit te kuadrove
  ka autoritet mbi politiken dhe procedurat per
  shqyrtimin e ankesave dhe kerkesav ete
  personelit.Os ene kontabilitet-paarpunetori
  duhette beje ate qe kerkon shefi I
  kontabilitetit..

62

• 7.3.Autoriteti linjor-keto raporte krijohen me
  zhvillimin vertikal te organizates te cilat
  shtrihennga niveli me ilarte organizativ(maja)
  deri te nivelet e uleta.Pra autoritet nenapo
  mbi ne hierarki.

Udheheqesi i prodhimit
Udheheqesi I kuadrave
Te punesuaritnën
Te punesuaritnën
Raportet e autoritetit linjor
Raportet keshilledhenese me personelin ndihmes.
63

• 7.4Autoriteti i personelit ndihmës
• Shprehja personeli ndihmes profesional nenkupton
  mjetet e nevojshme ndihmese qe sherbejne me
  rastin e levizjes se organizates nga nje
  gjendje ne tjetren.Pr akemi t ebejme me
  personelin ndihmes te cilet jain keshilla te
  ndryshm ene forme ndihme si p.sh
• -personeli ndihmes personal(sherben ne nivele te
  larta dhe konsiderohet si dore e djathte e
  menaxherit-pra si asistent ne ndermarrjet
  industriale).Ndihmesi mund te veproj perdhe ne
  emer te menaxherit sipas autoritetit
  linjor,asistenti eshte vetem personel ndihmes I
  ciliqendronjashte autoritetit linjor ,dhe
• -personeli ndihmes I specializuar-kryen pune te
  specializuara varesisht nga natyra e veprimtarise.

64

• 8.Delegimi I punes dhe autoritetit-perfshine
  aktivitetet rreth dhenies,percjelljes apo
  bartjes.Pra menaxheri jep apo bart detyra te
  caktura ne forme te punes dhe te autoritetit,dhe
  keshtu percaktohet bartesi I pergjegjesise per
  aktivitetet operative dhe menaxherike.
• Tri faza te procesit te delegimit
• -ndarja e punes te punesuareve-secili kryen pune
  te caktuara.
• -dhenia e autoritetit per shfrytezimin e
  resurseve,dhe
• -krijimi i obligimeve(pergjegjesise)ne pune.

65

• 8.1Parimet e delegimit
• 8.1.1Niveli i delegimit-delegimi ne perputhshmeri
  me aftesite e atyre qe iu delegohet autoriteti.
• 8.1.2Pariteti i autoritetit dhe
  pergjegjesise-autoriteti per shfrytezimin e
  resurseve te jete I barabarte me pergjegjesine qe
  u jepet t edeleguareve te nivelit me te ulet
  hierarhik-derisa mis t eket autoritet nuk esht
  epergjegjes per shfrytezimin e resurseve.
• 8.1.3.Definimi I autoritetit dhe i
  komunikimit-autoriteti dhe pergjegjesia ne forme
  te shkruar.
• 8.1.4.Perjashtimi-vetem kur ndodh problemi ne
  lidhje me delegimin.
• 8.1.5.Autoriteti absolut-top menaxheri ndan
  pergjegjesine per pune me personat e niveleve me
  te uleta dhe eshte pergjegjes per punen e tyre.

66

• 9.Centralizmi dhe decentralizimi i menaxhmentit
• 9.1.Kuptimi I centralizimit dhe decentralizimit
  te menaxhmentit
• Centralizimi si koncept perqendrimi ipushtetit
  ne nje organ qendror ,kurse centralizimi I
  menaxhmentit do te thot organizimin e sistemit
  dinamik organizativ ne te cilin nje sistem
  qeverises qeveris me dinamiken e te gjitha
  nensistemeve tjera.Pra secilindryshim ne cilen do
  pjese qeverisese te sistemit reflektohet ne te
  gjitha elementet tjera duke ndryshuar pjeset dhe
  tersine e sistemit(sistemi totalitar,rrjeti
  informativ etj).
• Decentralizimi-paraqet procesin e bartjes se
  pushtetit nga nivele te larta qeverisese ne
  nivele me te uleta hierarhike,ku secila pjese e
  sistemit vepron ne menyre te pavarur .

67

• Jane disa parime te centralizimit dhe
  decentralizimit
• -Centralizim me i madh-me shume faktor jostabil,
• -sa me i decentralizuar sistemi aq me shume
  kerkohet pavaresi dhe fleksibilitet.(ketu problem
  pershtatshmeria ndaj ndryshimeve te shpejta).
• CENTRALIZIMI I PLOTE
  DECENTRALIZIMI
  I PLOTË

Delegimi I pushtetit
Pushteti I padeleguar
Centralizimi -Decentralizimi
68

• 9.2 Esenca e dallimeve ne mes cntralizimit dhe
  decetralizimit te menaxhmentit- ne jeten
  ekonomike dhe shoqrore nukeshte I mundur as
  centralizim i paster as decentralizim I paster
  dhe se esenca eshte qe qe te dyja te lidhen per
  teresine e menaxhmentit pa ndonje ekstrem,pra nje
  kombinim i tyre.
• 9.3 Faktoret qe ndikojne mbi venddimin
  centralizim-decentralizim
• Menaxheri para se te decentralizoj ose
  centralizoj vendimet duhette analizojketa
  faktor-shpenzimet e nevojshme
• -niveli I nevojshem I organizimit
• -aftesite e niveleve te uleta organizative,
• -nddikimi I faktoreve nga mjedisi
  ekonomik,shoqeror,politik, etik etj,

69

• 9.4Tipet e decentralizimit
• Tri qendra te decentralizimit
• -Qendra e shpenzimeve-delegimin e autoritetit per
  shfrytezimin e resurseve t endryshme sipas
  kufizimeve buxhetore.
• -Decentralizimi sipas qendrave te
  fitimit-delegimin e pergjegjesise per rezultate
  shpenzime-impute.
• -Decentralizimi sipas qendrave te
  investimeve-marrja e pergjegjesise mbi sigurimin
  ,shfrytezimin , shpenzimin e resurseve dhe
  kthimin e investimeve si mates i suksesit
  afarist.
• Decentralizimi i ka perparesite dhe te metat e
  veta.

70

• 10.Struktura organizative
• 10.1Ndarja ne sektore(deparamente)-paraqet
  grupizimin e detyrave dhe aktiviteteve neper
  njesi te veçanta te cilat mund te
  identifikohen.Me keta sektor menahojne menaxheret
  e caktuar.
• Ekzistojne disa ndarje
• -ndarja ne sektor sipas funksioneve(grupizimin e
  perpjekjeve neper sektor sipas aftesive te
  ngjajshme profesionale.psh
• Kryetari
• Furnizimi Prodhimi Kuadri Marketingu
  Finan. Zhvillimi

71

• -ndarja sipas veprimtarive-aktivitete te lidhura
  me rrjedhen e punes
• Kryetari
• Hulumtimi Mihja Transporti Djegeja
  Shperndarja
• -ndarja sipas sektoreve te prodhimit-eshte e
  orientuar ne produktin qe prodhohet
• Kryetari
• Ford CADILAC .. ??? !!!!!
  XXX

72

• -Ndarja sipas teritorit-njesite afariste te
  organizates grupizohen sipas shtrirjes hapesinore
• Kryetari
• SHBA KOSOVE SHQIPERI XXXX YYYYY
• -Ndarja sipas bleresve-ku resurset dhe
  aktivitetet grupizohen sipas bleresve te veçante
  te produkteve apo sherbimeve,psh firma qe prodhon
  produkt ebujqesore ndahet ne sektor sipas
  bleresve,po kjo I rrite shpenzimet.

73

• j.k.
• 11.Gjeresia e menaxhmentit-paraqet numrin e
  njesive te uleta te cilat nje menaxher me
  efikasitet mund tI menaxhoj,mbikqyre.
• 11.1Faktoret qe ndikojne ne gjersine e
  menaxhmentit
• -niveli I organizates-shtimi i niveleve
  hierarhike
• -Aftesia dhe kualifikimi I punonjesve dhe
  menaxhereve,
• -Qendrimi dhe personaliteti i menaxherit(ndikojne
  ne fushen e perfshirjes se tij),
• -Shkalla e nderlidhmerise se puneve- shkalla e
  larte e nderlidhmerise distanca ne menaxhment me
  e vogel dhe e kunderta.

74

• 11.2Ndikimi ne struturen organizative
• -vellimi i menaxhmentit ka ndikim ne strukturen
  organizative.
• -Dhe dallojme struktura organizative e ngushtuar
  si ne shembull
• X
• X X
  X
• X X X
  X X X
• X X X X
  X X X X X
  X X x
• Perparesite
  Te metat
• -mbikqyrja nga afer
  -Superioret I dominojne inferioret
• -Kontrolli nga afer
  -Nivele te shumta te menaxhimit
• -Komunikim me i shpejte
  -Shpenzime te larta
• Midisnen dhe mbi
  -Distance e madhe midis nivel.te ulet-larte.
  

75

• -struktura orgnizative e zgjeruar si me poshte
• x
• X x x x x
  x x x
• X x x x x x x x x
  x x x x x x x x

76

• 12.Struktura organizative sipas situates-varet
  nga faktoret tekniko-teknologjike dhe faktoret e
  mjedisit(tregunetj).
• 13.Dinamika e organizimit.
• 13.1.Organizata si sistem socioteknik-përfshinë
  dy dimensione më kryesoredimensionin njerëzor(I
  cili përfshinë nevojat njerëzore,kërkesat
  personale,komunikimi midis njerëzve,nevojat per
  organizimi dhe bashkim etj) dhe dimensionin
  teknik( I cili përfshinë strukturimin e
  aktiviteteve,definimin dhe ndarjen e
  puneve,raportet e autoritetit,realizimin e
  afateve,metodat e punes etj).
• Menaxheri duhet të shqyrtoj qe te dy keto aspekte
  dhet eveje baraspeshe midis realizimit efikas te
  qellimeve dhe te permbushjes se nevojave
  njerezore.
• Pra kemi te bejme me harmonizimin e dimensionit
  njerezor dhe teknik.

77

• Shembulli i William White ne hoteleri-njerezit me
  status te ndryshem(kuzhinieri,kamarieri,etj dhe
  punet qe kryejne ata-nga pergaditja e
  ushqimit,bartja ,servisimi etj) .
• 13.2 Organizimi joformal-perfshine marredheniet
  midis njerezve dhe aktivitete te cilat nuk
  nderlidhen me organizimin formal(solidarizimet e
  ndryshme q et eruhen koleget tjere ekzistimi I
  gupit-shoqerorizimi per kafe,ekipi per loje,ekipi
  per sport etj).
• Ky organizmim mund te jete pozitiv (sepse
  ploteson disa nevoja njerezore ) por edhe negativ
  sepse demton veprimin efikas te organizates).

78

• 13.3Struktura formale organizative-i ka rregullat
  e veta,rendin dhe qellimet e percaktuara te
  normuara ne menyre formale.
• -Nevoitet fuzionimi I grupeve joformale dhe
  strukturave formale organizative ,permes
  aktiviteteve,veprimit reciprok dhe besimit ne
  format formale dhe joformale te organizimit.

79

• 14.Nderrimet ne organizim
• 14.1Burimet e nderrimeve(ndryshimeve)
• -Asgje nuk eshte e dhene njehere e
  pergjithmone-prandaj hulumto ndryshimet.
• -Burimet e ndryshimeve mund te ndahen ne
• --burimet e krijuara ne kuader te organizates,dhe
  
• --ato te krijuara ng arrethina e jashtme
  (ekonomik,politik ,etj)
• 14.1.1 Burimet e mbrendshme te ndryshimeve-rrjedhi
  n nga rritja ,zhvillimi I organizates-zgjerimi I
  prodhimtarise ,sherbimeve,zgjerimi I
  tregjeve,krijimi ii njesive te reja
  organizative,niveleve te reja hierarhike etj.
• 14.1.2Burimet e jashtme te ndryshimeve-ndryshimet
  e ndikuara nga rrethi ekonomik,shoqeror ,politik
  etj

80

• 14.2 Rezistenca ndaj ndryshimeve
• -Ka apo nuk ka rezistencë ndaj çdo
  ndryshimi?Ndryshimi eshte proces I nevojshem
  dhe duhet te ruaj stabilitetin e organizates.
• Rezistenca ndaj ndyshimeve per shkak te
• -tradites-se e kam tradite ta beje kete pune!
• -Frika-si ndryshimi do te ndikoj ne statusin tim?
• -Kapitali-kemi investuar shume ne kete
  ndermarrje pse ta nderrojme.
• -Interesat personaleme mire te mos e prishim
  punenruajta e interesit personal.

81

• 14.3Udheheqja me ndryshime-dy menyra te
  udheheqjes me ndryshime
• -intuitive-bazohet ne pariminçka te dalë le te
  dalëpas ndryshimeve( ka dobesi) dhe ,
• -metoda e vetedijshme(racionale)-ku udheheqja me
  ndryshime behet sipas orientimit ne qellime
  permes mekanizmave per njohjen e
  ndryshimeve(mekanizmat e jashtem dhe te
  mbrendshem),strategjive(qe vijne nga menaxhmenti
  I larte,konsultat e jashtme apo edhe nga qasja e
  perbashket ndryshimeve) dhe metodave(zhvillimi i
  vetekritikes-qe dmth zhvillimi personal I
  individit ,dhe zhvillimi organizativ-perfshine
  grupe me te medha te cilat mund te jene ne
  kundershtim njeri me tjetrin dhe angazhohen edhe
  konsultant.).

82

• 15.Organizimi si ambient I menaxhmentit
• -Organizimi eshte rezultat I nevojave njerezore

Njerezit kane nevoja te ndryshme
Per kete qellim ata krijojne org.ekonom. Shoqeror
e,politike
Ato kane nevoje per Aktivitete te menaxhmentit
i cili I permbushe nevojat njerezore
Njeriu ,organizata ,menaxhmenti
83

• -Çdo formë e organizimit kryen disa aktivitete te
  cilat realizojne vlera per individin apo grupin
  si ne figuren ne vijim

Aktivitetet e transformimit
Imputet
Outputet
Krijimi i vlerave
84

• 16.Resurset-definohen si force ,aftesi ,mundesi
  qe te realizohet nje qellim dhe te cilat
  transformohen ne prodhim apo sherbime.Jane impute
  te organizates ne forme financiare,,natyrore
  ,njerezore etj.
• 17.Organizata dhe mjedisi

Aspekti shoqeror
Aspekti teknologjik
ORGANIZATA
Aspekti ekonomik
Aspekti politik
Aspekti nderkomb.
Organizata dhe rrethina
85

• 17.1Mjedisi teknologjik-a mund te shfrytezojme
  paisjet dhe te mberrimet tekniko-teknologjike ne
  organizate.
• 17.2.Mjedisi ekonomik-te vrojtohet edhe si rrezik
  edhe si pershtatshmeri-mundesi ( si rreziqe nga
  konkurenca,çmimet,oferta ,kerkesa etj).
• 17.3Mjedisi nderkombetar(tregu,resurset
  ,teknologjia,klima politike ,vlerat
  kulturore,kursi I valutave devizore,stabiliteti
  ekonomik ,politik nderkombetar etj).
• 17.4 Mjedisi shoqeror politik-qendrimet ,vlerat
  ,normat dhe pervojat qe ndikojne ne organizaten .

86

• 18.Vetitë e organizatës
• -Sjellja e përshtatshme-kur menaxhmenti dhe
  aktivitetet e marra duhet te jene te lidhura me
  qellimet e organizates.
• -Sinqeriteti hapja ndaj rrethit-efektete e
  arrijtura ne plotesimin e nevojave te rrethit ne
  kuptimin prodhues,sherbyes ,informativ etj.
• -Transfrormimi I resurseve ne produket dhe
  sherbime ,perkatesisht ne rezultate.
• -Pershtatshmeria dhe rregullimi-organizata duhet
  te siguroj lidhje prapavajtese dhe informata
  kthyese mbi aktivitetet e veta ne raport me te
  tjeret.
• -Sinergjia-funksionimi I teresishem I organizates
  te jete me I larte dhe me cilesor se sa vetem
  funksionet dhe aktivitetet e zakonshme.
• -integrimi funksional I detyrave dhe aktiviteteve
  te organiz.

87

• 19.Struktura organizative dhe tipet e
  menaxhmentit
• -Struktura organizative e ndermarrjes vazhdimisht
  ndryshon sepse duhet t e
• dallohen rolet organizative dhe ,
• te behet integrimi I funksioneve te ndryshme.
• --Sa duhet specializuar rolet e ndryshme te te
  puensuarve?(grupizimi ne grupe-prodhuese
  ,financiare etj dhe njihen si specializim
  funksional apo struktura funsionale organizative?
• --Standardizimi i sjelljeve te mos jete i ashper
  ,por flrksibel qe nuk rrezikon organizimin.
• --te vendosen aq nivele autoritetesh sa kerkon
  fusha e veprimit te ndermarrjes.
• --cetralizimi-decentralizimi-varen nga lloji dhe
  madhesia e ndermarrjes.

88

• 19.1 Struktura organizative funksionale-dallohet
  me spsecializimin e roleve te te punesuareve ne
  ndermarrje dhe kur ndarja e punes ne ndermarrje
  behet ne kater grupe me kryesore
  funksionaleprodhuese,te marketingut,financiare
  dhe te kuadrove.
• Menaxheri I
  pergjithshem
• Menaxh. I marketin. Menaxh.i finan. Menaxh
  per kuad.
• Shitja
  Kontabiliteti Sherb.kadrov.
• Hulumtimi I tregut Formimi i çmim.
  Raportet indust.
• Reklama-market.
  Shkollimi I kuadrit

Struktura organizative funksionale
89

• 19.2 Struktura organizative divizionale-karakerist
  ike e ndermarrjeve me aktivitete te lloj llojshme
  si kompanite multinacionale-kompania amë e cila
  kontrollon standardet dhe bijë.Kjo mundeson
  decentralizimin deri ne nivele me te uleta.
• Menaxheri I pergjithshem
• Menaxher,regjioni I
  divizioni regjional
• ,regjioni II
• ,regjioni III
• ,I eksportit
• ,I marketingut
  Divizioni funksional
• ,I hulumtimit
• ,I planifikimit
• ,I financave
• ,I personelit
  Funksionet shtabore

Struktura organizative divizionale
90

• 19.3 Struktura organizative matricore-eshte
  rezultat I koordinimit te aprovimit te vendimeve
  ne ndermarrjet e medha ne te cilat puna
  hulumtuese zhvillimore paraqet aktivitete
  kryesor,siç janë institucionet shkencore,hulumtues
  e,industrite ushtarake etj.
• -Kjo strukture karaketerizohet me decentralizim
  te madh.
• -Menaxheret e ekipeve(ekspertet dhe njerezit e
  shkences) nuk jane te subordinuar nga menaxheret
  funksionale.
• -Karakteristike tjeter e kesaj strukture
  organizative kombinimi vertikal I linjave
  komunikuese dhe autoriteteve me linjat
  horizontale ,qe rrite stabilitetin organizativ.
• -Por ketu mund te rriten konfliktet lidhur me
  vendosjen e resurseve.Skema ne vazhdim.

91

• Menaxh. i pergjithshem
• Menaxh.per mark. -Per financa per personel
• Projekti I
• Projekti II
• Projekti III

Struktura organizative matricore
92

• 19.4 Struktura organizative piramidale-eshte tip
  menaxherial me subordimin te larte dhe mjaft
  autoriativ.
• Te gjitha urdheresat ,informacionet dhe te tjerat
  shkojne ng alarte poshte.fig. ne vijim.

Menaxheri I pergjithshem
Tipi piramidal I menaxhmentit
93

• 19.5 Struktura rrjetore organizative-ka shkalle
  te larte te decentralizimit ne procesin e
  vendosjes dhe delegimit te autorizimeve ne nivele
  me te uleta-anetar te keshillit drejtues dhe te
  tjere.Informatat levizin ne te gjitha drejtimet.
• Keshilli
  drejtues

Tipi rrjetor i menaxhmentit
94

• 19.6 Tipi i menaxhmentitRrjeta e merimangës
• I gjason rrjetes se merimanges dhe paraqet tipin
  e dertimit te barabarte horizontal-tip I
  shperndarjes se faktoreve te rendesishem
  organizativ ne nivele te barabarta.
• -Menaxhmenti decentralizohet plotesisht,qendra e
  rrjetes paraqet kulmin e ndermarrjes dhe
  koordinin funksionet.
• -Qarkullimi I Informatave dhe i te dhenave eshte
  I lire ne te gjitha drejtimet kurse vendimet
  aprovohen bashkarisht.
• 19.7 Tipi I shperndare I menaxhmentit-paraqet
  tipin plotesisht te decentralizuar te
  menaxhmentit-informatat qarkullojne ne te gjitha
  drejtimet,zotesisa e shperndar ne te gjitha
  nivelet e menaxhmentit dhe vendosja eshte
  pergjegjesi e perbashket.
• -Ka shkalle te larte te fleksibilitetit dhe te
  adaptimit,kerkon njerez kreativ multidisiplinar.

95

• PERSONELI
• 1.Zgjedhja e personelit-ky aktivitet përfshinë
• -nevojçn për personel(numrin dhe kualifikimin).
• -përcaktimin e burimeve për personel(kah mund të
  marrim kuadrin e nevojshëm).
• -zgjedhjen e personelit .
• 1.1Definimi I nevojave për personel-paraqet
  aktivitetin planifikues të menaxherit në fushën e
  politikës së kuadrove nga fusha e menaxhmentit.
• -duhet të njihen nevojat për punë që duhet të
  kryhen,
• -aftësitë e nevojshme të personelit,dhe
• -numri I nevojshëm I personelit.
• Duhet të bëhet edhe analiza e punëve,përshkrimi i
  punëve dhe specifikimi i punëve.

96

• 1.2 Përcaktimi I burimeve të kuadrit
• -burimet e mbrendshme(nga organizata,përparimi në
  punë)
• -burime të jashtme(të ndryshme,nga agajencitë e
  punësimit ,tregu I punës etj).
• 1.3Zgjedhja e personelit-përfshinë procesin e
  zgjedhjes së personelit më të kualifikuar.Duhet
  të bëhet testimi i kuadrit potencial ,dhe
  menaxheri duhet të ndihmohet nga shërbimi I
  kuadrove të organizatës.
• 2.Zgjedhja e menaxherëve
• -Bëhet për nivele të ndryshme
• --niveli I parë,më I ulët I menaxhmentit,niveli I
  mbikqyrësit(zgjidhet nga studentët e diplomuar
  apo edhe nga punëroët të cilët vetëm mund të jenë
  graduar).

97

• --për nivelin e mesëm dhe të lartë të
  menaxhmentit-duhet vlerësuar se sa kandidati ka
  treguar performancë të mirë në të kaluarën në
  funksionet menxherike(planifikim,organizim,zgjedhj
  e të kuadrit ,udhëheqje apo kontroll),komunikimi
  me njerëz.raportet me njerëz etj.
• -Mund të përdoren teknika dhe mjete të ndryshme
  në përzgjedhjen e menaxherëve si psh.ushtrimet e
  ndryshme ,detyrat me shkrim,lojërat menaxherike
  ,hartat ,anketat ,inetrvistat etj.

98

• 3.Udhëheqja e resurseve
• 3.1.Mësimi,stërvitja dhe përgaditja e
  punëtorëve-kanë për qëllim zhvillimin e përvojave
  dhe sjelljeve kreative të të punësuarve-menaxherët
  rrisin njohuritë e veta menaxherike.
• 3.2Stërvitja dhe mësimi I punëtorëve nevoja për
  njohuri të reja .
• -dinamika dhe teknologjia e re-nevojë për
  stërvitje dhe mësim të punëtorëve.
• -Metodat -ushtrimet gjatë punës,dhe ushtrimet
  praktike.
• 3.3Përgaditja e menaxherëve-ka për qëllim shtimin
  e aftësive teknike,menaxherike dhe konceptuale të
  menaxherit për punë sa më të suksesshme.
• -Metodatsistemi me mentor,transfo