De technische Evolutie van een sport

1
De technische Evolutievan een sport

• De ontwikkeling van materiaalin de
  onderwatersportin de laatste decenniaVan
  primitiefnaarState of the Art
• SamenstellingTino de Rijk, Jan Willem Bech en
  Rob Postma

2
Al duizenden jaren bestaat de wens om de wereld
onderwater te observeren. Pas de laatste honderd
jaar is dit echt gelukt.
3
De Rode draad

• Niet iedere verandering is een verbetering!
• Is er ECHT iets essentieels veranderd of
  verbeterd?
• Is de verandering of verbetering ook een
  verhoging van de veiligheid?
• Verhoging van de workload?
• Verlaging van overzichtelijkheid of
  bereikbaarheid?
• Extra mechanische kwetsbaarheid?
• need to have of nice to have?

4
Link naar middagprogramma

• De nieuwe Richtlijnen voor veilig duiken geven
  de duiker meer vrijheid, o.a. op het gebied van
  materiaalkeuze
• Dat KAN het moeilijker maken voor buddy en
  duikleider. Je zou je dus als duiker of
  duikleider moeten afvragen
• wil ik duiken met deze buddy en zijn materiaal?
• wil ik als duikleider deze duiker met deze
  apparatuur laten duiken?

5
Waar gaan we naar kijken?

• Basisuitrusting
• Pakken
• Trimjacks en wings
• Cylinders
• Automaten
• Kompassen
• Computers
• Analysers
• SMBs en hefballonnen
• Lampen
• Rebreathers
• Vulsystemen
• Scooters
• Plaatsbepaling in noodsituaties

6
Basis uitrusting historie

• Masker
• Rubber
• Groot volume
• Vol gelaat uitvoering
• Snorkel
• Rechte rubber pijp
• Vinnen
• Rubber
• Zwaar

7
Basis uitrusting heden

• Masker
• Siliconen
• Klein volume
• Grote zichthoek
• Geslepen glazen
• Snorkel
• Flexibel
• Automatisch ontwaterend
• Vinnen
• Meerdere materialen
• Split vinnen

8
Basis uitrusting toekomst

• Masker met
• Ingebouwde verlichting
• Communicatie
• HUD (Head Up Display)
• Onderdeel van helm
• Snorkel
• Opvouwbaar
• ingebouwdeRadio en MP3 speler (!)
• Vinnen
• Force vinnen

9
Pakken historie

• Nat
• Rubber en neopreen
• Stug
• Slechte pasvorm
• Droog
• Rubber
• Zwaar
• Pasvorm
• Seals

10
Pakken heden

• Nat
• Soepel neopreen
• Meerdere diktes
• Semi-droog
• Nat seals
• Soms ook inflator
• Droog
• Neopreen of trilaminaat
• Handschoenen
• Pasvorm

11
Pakken toekomst

• Verwarming
• Elektrisch
• Accu of chemische cel
• Droog
• Argon als isolerend gas (aparte fles)
• 1-atmosfeerpak..?

12
Trimjacks historie

• Reddingsvest
• WC bril of slabbetje
• Alleen aan de oppervlakte
• CO2 patroon
• Trimjack
• Trimmen reddingsvest
• Middendruk inflator
• Persluchtflesje
• Integratie met backpack

13
Trimjacks / wings heden

• Reddingsvest
• Alleen nog bij droogpak
• Trimjack
• Pneumatische bediening
• Zonder vouwslang en mondstuk (.....)
• CO2 patroonis uit
• Geïntegreerd lood
• Wing
• Beter trimmen
• Meer ruimte aan voorkant
• Keer eigenschappen...?

14
Trimjacks / wings toekomst

• Automatisch elektronisch trimmen
• Dubbele wing (redundantie)
• Ingebouwd in pak

15
Cilinders
Verleden Heden Toekomst
Materiaal Staal,(Aluminium) Staal,Aluminium,Composiet
Kraandraad Konisch,¾ BSP Metrisch,M25 x 2
Werkdruk 150 - 200 bar 232 300 bar
16
Automaten historie

• Een- en tweeslangs
• Enkeltraps en tweetraps
• Niet gebalanceerd
• Hoge ademweerstand

17
Automaten heden

• Instelbaar onder water
• Gebalanceerd(zowel 1e als 2e trap)
• Koudwater bestendig

18
Automaten toekomst

• Nog lagere ademweerstand
• EN250 gecertificeerd
• Op 0 en 50 meter
• AMV 62,5 L/min(50 m 2,5 x 25 L/min)
• Test bij 2C tot 4C gedurende 5 minuten
• Weerstand lt 2,5 kPa
• WOB 3,0 J/L
• Betekent niet altijdvriesbestendig!

19
Kompassen historie en toekomst

• Elektronische kompassen in opkomst
• Soms gecombineerd met andere instrumenten (b.v.
  horloge)

20
Duik computers historie (1)
Scubapro S.O.S

• Decometers
• Eind jaren 60
• mechanisch
• 1 weefsel
• Zeer onbetrouwbaar

Foxboro decomputer Mark 1
SOS bendy meter 1975
21
Duik computers historie (2)

• Hans Hass Decobrain
• 1983 eerste echtemultiweefsel computer
• Orca Edgewas de tweede

22
Duik computers heden

• Multi-gas
• Nitrox (1 of 2 gassen)
• on-the-fly schakelbaar
• Verlichting
• Lucht geïntegreerd
• gasdruk/verbruik
• Rebreathers
• SCR O2 instelling
• CCR pO2 instelling

23
Duik computers toekomst

• Multi-gas
• Trimix
• 2 tot 10 gassen
• on the fly schakelen
• Multi-mode
• Open Circuit
• SCR rebreather
• CCR rebreather
• In-line real-time gasmeting
• O2
• pO2
• User interface
• Spraak
• Head-up Display

24
Ademgas analysers historie (1)

• Paramagnetische analyse
• De eerste zuurstof meetcellen o.b.v. magnetische
  velden en stikstof-gevulde bollen

25
Ademgas analysers historie (2)

• Enige oudere modellen voor laboratorium-gebruik

26
Ademgas analysers heden

• Kompact, draagbaar en betaalbaarvanwege de
  toepassing van kleinegalvanische
  elektro-chemische sensoren

27
Ademgas analysers toekomst

• Nog compacter
• Langer leven van de meetcel
• Analyseren van meerdere gassen(helium en zuurstof)

28
Hefballonnen en SMBs historie

• In eerste instantie werden gewone scheepsboeien
  gebruikt
• De eerste boeien in gebruik bij duikers waren de
  volgboeien

29
Hefballonnen en SMBs heden (1)

• De toepassing van de hefballon is doorandere
  duiktechnieken toegenomen
• Bij het technisch duiken wordt de duikermeer
  afhankelijk van ballon
• De decoboei wordt steeds vaker voorzienvan een
  eendenbek waardoor de lucht niet gemakkelijk
  meer kan ontsnappen
• Kleurcodes zijn steeds belangrijker
• ROOD decompressie in uitvoering
• GEEL noodgeval stuur een duiker en extra
  ademgas
• We onderscheiden nu meerdere soorten

30
Hefballonnen en SMBs heden (2)
De twijfelaar ?
31
De hefballon in ontwikkeling

• Groot, groter, grootst.....

32
Hefballonnen en SMBs gebruik

• Decompressie

• Meer dan alleen markeren!

33
Hefballonnen en SMBs toekomst

• Elke duiker heeft eigen reddingsvlot ?
• Elke duiker heeft eigen SMB ?
• Gecombineerde systemen ?

34
Haspels

• Voor het lanceren van de DSMBgebruiken we de
  reel of haspel
• Een breed spectrum van soorten
• Zoek naar een efficiënt model

35
Haspels

• Oefen altijd eerstmet een haspel...

36
Duiklampen historie

• Batterij
• LaterLood en Ni-Cad accu
• Typische brandduur rond een uur
• Typisch vermogen 5-10 watt

37
Duiklampen heden

• Ni-MH en Ni-Cad
• HID (gas ontlading)
• 10 watt HID 30 watt halogeen (high intensity
  discharge)
• Autolader
• Neutraal gewicht
• Corrosievast
• Onderhoudsvrij
• Informatie display
• Sensorswitch

38
Duiklampen toekomst

• LED lampen
• Zeer compact
• Modulair
• Nieuwe accu technieken

39
Rebreathers

• We onderscheiden
• Zuurstof rebreathers
• Half-gesloten rebreathers
• Gesloten rebreathers

40
Zuurstof rebreathers historie

• Het gebruik van Zuurstofrebreathers begon al in
  1870
• Hans Hass introduceerde het gebruik voor
  sportduiken al in 1941

41
Zuurstof rebreathers heden

• Voornamelijk gebruiktdoor militairen
• Steeds vaker gecombineerd met nitrox
• Dual range systemenzuurstof tot 7 meter en
  daarna nitrox tot 40 meter

42
Zuurstof rebreathers toekomst

• Voor sportduiken tot 7 meter
• Voor EOD toepassingen (mijnen ruimen)
• Voor taktische toepassingen
• Gecombineerd met nitrox en trimix tot 300 meter

43
Half-gesloten rebreathers historie

• In 1905 door Siebe Gorman Co. Ltd. Ontwikkeld
• Pas in 1985 beschikbaar voor sportduiken
  (Atlantis)

44
Half-gesloten rebreathers heden

• De Dolphin en de Rayvan Dräger veroverende
  sportduikmarkt
• SCR duiken wordt voor steeds meer duikers
  betaalbaar
• Voor 1800 Euro te koopin 2001

45
Half-gesloten rebreathers toekomst

• Half-gesloten systemen worden toegankelijkervoor
  een groter publiek
• Verdere ontwikkelingvan passieve systemenin een
  betaalbare uitvoering
• Opleidingen worden toegankelijker

46
Gesloten rebreathers historie

• Ontwikkeld in de jaren 60
• Het eerste elektronische systeem was de
  Electrolung
• Veel aandacht door Wakulla II projekt met Cis
  Lunarin 1998
• Voornameljjk gebruikt door wetenschappers en
  militairen

47
Gesloten rebreathers heden

• Door de Buddy Inspiration van A.P. Valves werd
  in 1997 hetCC rebreatherduiken bereikbaar en
  betaalbaar voor sportduikers
• De CC rebreather wordt toegankelijker voor een
  groter publiek door opleidingen vano.a. IANTD en
  TDI (straks NOB)
• In Nederland zijn enkele tientallen units in
  gebruik in 2003
• Door langere duiktijden wordt de CC rebreather
  aantrekkelijk voor gevorderde sportduikers

48
Gesloten rebreathers toekomst

• Goedkopere systemen
• Decompressie berekeningon the fly
• Verbetering van veiligheidssystemen
• CO2 detectie
• Betere backup (Bailout) systemen
• Units worden lichter

49
Vulsystemen historie

• Partial Pressure
• Eenvoudig en goedkoop
• Vereist ZEER zorgvuldig handelen vanwege 100
  zuurstof onderhoge druk

50
Vulsystemen heden (1)

• Computer-gestuurd Partial Pressuresysteem
• Draagbare systemen

51
Vulsystemen heden (2)

• Membraan (moleculair zeef)
• Tot ongeveer 36 zuurstof
• Laag rendement
• Temperatuur regeling is kritisch

Nitrox
Ademlucht
Stikstof
52
Vulsystemen heden (3)

• Personal Filters
• Koop alleen systemen waarvan de filter-kwaliteit
  zwart op wit vast ligt!
• Het zijn NA-filterseen goed VOOR-filter blijft
  altijd noodzakelijk!

53
Vulsystemen toekomst (1)

• Naast PPB en Membraan Continuous Flow Blending
• Traditioneel een effectieve Nitrox blending
  methode waarvoor een olie vrije/arme compressor
  en een oxygen-serviced systeem vereist zijn
• Meerdere continuous blender systemen zoals de
  Quick Gas zijn momenteel beschikbaar
• Voordelen
• In korte tijd wordt een accuraat homogeen mengsel
  samengesteld
• In-line analyse levert accurate mengsels op door
  middel van de Ideale gas methode
• Is geschikt voor Technical Nitrox Mengsels en
  maakt Trimix blending eenvoudiger

54
Vulsystemen toekomst (2)
Continous Flow Blending systeem
Regel Paneel
Lucht Inlaat
Quick Gas
Analyser
CAUTION! BREATHING MEDIA OTHER THAN AIR Maximum
M Operating
I Depth X
_________________ Date____/____/____ IANTD, Inc.
Initials _______
Analyser
Nitrox
Duik fles vul-aansluiting
Zuurstof buffer
Nitrox Filter
Nitrox
Nitrox
Compressor met Zuurstof Compatibelesmering
Zuurstof
Zuurstof
Nitrox Buffer
55
Scooters historie

• Electrisch
• al sinds de tweede wereldoorlog
• Accu-techniek was beperking

56
Scooters heden

• Electrisch
• Zuinig en sterk
• Grote dieptes

57
Scooters toekomst

• Er op of er in i.p.v. er achter
• personal submarine

58
Plaatsbepaling in nood historie

• Sextant, kompas en zeekaart
• Later DECCA systeem (o.b.v. radio-bakens)

59
Plaatsbepaling in nood heden

• EPIRB staat voor Emergency Position Indicating
  Radio Beacon
• 3 systemen, alle gebaseerd op satelliet-ontvangst
  
• ELT(emergency locator transmittor) werkt op
  121,5 MHz of 243 MHz
• COSPAS/SARSAT 406 MHz 121,5 MHz
• INMARSAT 1,6 GHZ
• ELT en COSPAS/SARSAT kennen heel veelvals
  alarm (gt 90)
• ELT en COSPAS/SARSAT zijn langzaamen vrij
  onnauwkeurig (1-50 NM)
• ELT goedkoop en compact bruikbaar voor duiker
• INMARSAT is snel en nauwkeurig, maar groot
  (ingebouwde GPS 2 minuten responsetijd)

60
Plaatsbepaling in nood toekomst

• INMARSAT systemen wellicht zo compact, dat ze ook
  voor duikers bruikbaar zijn
• Integratie met GPS
• compactere apparatuur (horloge)

61
... En in de verdere toekomst?

• Kieuwen..?
• Wandelpak..?
• Vloeistof ademen..?

62
Samenvatting

• Niet veel Revolutie, wel veel Evolutie
• Niet iedere verandering of vernieuwing is een
  verbetering
• Grenzen worden verlegd dieper, langer, andere
  ademgassen..
• Zien we tussen de bomen het bos nog....?
• Instructeur wordt steeds vaker ook materiaal
  adviseur...

63
Dank voor uw aandacht

• Gemaakt door het illustere trio
• Rob Postma,
• Jan Willem Bech
• Tino de Rijk