Welke voedingsmiddelen zijn verantwoordelijk voor het stijgen van de suiker in uw bloed?

1
Welke voedingsmiddelen zijn verantwoordelijk voor
het stijgen van de suiker in uw bloed?

• Casteele Maria
• diëtiste
• diabeteseducator

2
INHOUD

1. Wat Kh
2. Soorten Kh
3. Indeling Kh
4. Vertering Kh
5. Glycemische index
6. Opnamesnelheid
7. Voedingsdriehoek
8. Welke voedingsmiddelen doen de suiker in uw bloed
   stijgen
9. Hoeveel stijgt uw suiker
10. Koolhydraatruilwaarden

3
Wat zijn koolhydraten

• Overkoepelende naam voor alle soorten suikers
• Frans Gluciden
• Engels Carbohydrates
• Zorgen voor energie
• 1 g Kh 4 kcal gt 16.8 kjoules
• 1 kcal 4.2 kjoules
• Spieren/ hersenen werken enkel met glucose

4
2. Soorten koolhydraten

• De kleinste soorten Kh zijn glucose, fructose en
  galactose
• Deze kleine deeltjes kunnen aan mekaar gekoppeld
  worden
• Per 2
• Per 10
• Per tientallen
• Lange ketens
• Verteerbare Kh Niet-verteerbare Kh
  voedingsvezels

5
3. Indeling koolhydraten

• Monosachariden 1deeltje suiker
• Glucose
• Fructose
• Galactose niet in de handel verkrijgbaar
• Disachariden 2 deeltjes suiker
• Saccharose
• Lactose niet in de handel verkrijgbaar
• Maltoseniet in de handel verkrijgbaar
• Oligo-sachariden 3-9 deeltjes suiker aan mekaar
• Poly-sachariden 10 en meer
• Verteerbare Kh
• De Kh worden verteerd, d.w.z. de lange ketens
  worden in stukjes verdeeld en omgevormd tot
  glucose
• Daardoor leveren ze calorieën
• Niet verteerbare Kh
• Ons lichaam is niet in staat deze Kh te verteren
• Daardoor leveren ze geen calorieën

6
Monosacchariden

• Glucose
• dextrose druivensuiker suiker in ons bloed
• Elementairste vorm kleinste vorm
• Belangrijkste brandstof
• 1 g levert 4 kcal
• doorheen de maagwand rechtstreeks in de
  bloedvaten gt snelle suiker gt snelle opheffing
  van een hypo
• Komt van nature voor in zoete vruchten en honing

7

• Fructose
• vruchtensuiker levulose
• Zoet effect iets meer dan gewone suiker
• Bijna dezelfde structuur als glucose
• 1 deeltje
• Toch moet er een omvorming gebeuren tot glucose
  iets trager
• 1 g Kh 4 kcal
• Voorkomen in honing, fruit en groenten

8

• Fructose
• Wordt niet meer aanbevolen als vervangzoetstof
• Goed
• Iets zoeter je moet er dus iets minder van nemen
• Komt iets trager in het bloed dan glucose
• Minder goed
• Bevat evenveel calorieën als gewone zoetstof
• Doet uiteindelijk toch de suiker stijgen
• Doet de triglyceriden (vetten) stijgen

9

• Galactose
• Komt van nature voor in melkproducten en
  suikerbieten
• Minder zoet dan glucose

10
Disachariden 2 stukjes suiker

• Sacharose
• Tafelsuiker, rietsuiker, bietsuiker
• Bestaat uit 1 deeltje glucose 1 deeltje
  fructose

11

• Lactose
• Melksuiker
• 2 stukjes aan mekaar glucose galactose
• Komt van nature voor in melkproducten
• Uit galactose maakt men tagatose nieuwe
  zoetstof

12

• Maltose
• Trehalose
• 2 stukjes glucose
• bierbereiding

13
Oligosachariden

• Bestaan uit 3 tot 9 moleculen aan mekaar
• Soorten
• Maltodextrine
• Raffinose
• Fructo-oligosachariden

14
Polysachariden veel stukjes

• Verteerbare koolhydraten
• Bestaan uit honderden tot duizenden kleine
  stukjes aan mekaar
• Vormen een belangrijk deel v.d. Kh in onze
  voeding
• Geven de nodige energie 1 g 4 kcal
• Voorbeelden
• Zetmeel aaneenschakeling van glucose
• Vb in aardappelen, rijst, granen, maïs, erwten,
  bonen,
• Glycogeen stapelvorm van glucose bij dieren

15

• Niet verteerbare Kh Voedingsvezels
• Cellulose en pectine
• Beide kunnen we niet afbreken omdat we het nodige
  enzym missen
• Geen invloed op het suikergehalte in ons bloed
• Brengen nauwelijks calorieën aan
• Vertragen de opname van de suiker en cholesterol
• Geven een verzadigingsgevoel sneller stoppen met
  eten
• Voorkomen volkorenprodukten, groenten en fruit

16
4. Vertering van de suikers

• Spijsverteringssappen
• In de mond amylase
• In de pancreas amylase
• In de dunne darm amylase, lactase, sucrase, alfa
  dextrinase
• Vorming van glucose wordt verbruikt door
  spieren, hersenen, nieren,
• Het teveel aan glucose wordt opgeslagen in
  glycogeen (in de lever) reserve suiker in ons
  lichaam
• gt Fructose gt lever gt glucose
• gt Galactose gt lever gt glucose

17
5. Glycemische index

• Sommige Kh worden sneller, andere Kh worden
  trager opgenomen
• GI is de snelheid waarmee de glucose opgenomen
  wordt in het lichaam
• Men vergelijkt de snelheid van opname van de
  suikers van een bepaald voedingsmiddel met de
  snelheid van opname met zuiver glucose
• Glycemische index van glucose 100

18
Glycemische index wordt ingedeeld in 3 groepen
Hoge GI gt 70
Gemiddelde GI 55 - 70
Lage GI lt 70
19
Hoe zit het in de praktijk?

• We eten nooit een voedingsstof apart we nemen
  steeds een maaltijd, waarin alles gemengd wordt
• Eiwitten, vezels en vetten vertragen de
  maaglediging
• De opnamesnelheid (GI) wordt dus verlaagd
• gtRekening houden met GI is niet slecht maar niet
  reëel

20
6.Opnamesnelheid

• van de suiker is afhankelijk van
• De koolhydraatsamenstelling hoe langer de
  structuur van de Kh, hoe trager de opname
• De deeltjesgrootte kleine stukjes voeding worden
  sneller verteerd dan grote stukjes. Vb
  aardappelpuree ? volledige aardappel
• Productieproces, evenals de temperatuur bij
  verhitting koken en bakken breken reeds het
  zetmeel af gt snellere opname
• Bewaren op lage temperatuur niet verteerbare Kh
  stijgen vb koude aardappel ? warme aardappel
• Bepaalde reacties bij de bereiding van VDM
  maillard-reactie Frans brood gt hogere GI dan
  gewoon huishoudbrood

21

• Zout versnelt de suikeropname uit de voeding
• Drinken bij de maaltijd versnelt de suikeropname
• Snelheid van de maaglediging
• Verschilt van persoon tot persoon
• Wordt beïnvloed door de bloedsuikerconcentratie
• Gebeurt sneller als de bloedsuiker laag is
• Het lichaam wil zo snel mogelijk de
  suikerconcentratie in het bloed verhogen
• Sporten na de maaltijd vertraagt de maaglediging
  omdat het bloed voornamelijk naar de spieren
  gaat, en minder naar maag en darmen
• Bij gastroparese (neuropathie aantasting van
  de zenuwen van de maag ) tragere lediging van de
  maag
• (eventueel snelwerkende insuline na de maaltijd
  spuiten)

22
Factoren die de suikeropname bevorderen Factoren die de suikeropname vertragen
-Temperatuur verhoging (koken,) -In kleine stukjes snijden -Grondig kauwen -Drinken bij de maaltijd Zout bijvoegen Lage bloedsuiker-concentratie -Afkoeling van de voedingsmiddelen -Tegelijkertijd vezels, vetten of eiwitten eten -Sporten na de maaltijd -Gastroparese
23
7. Eten volgens de principes van de
voedingsdriehoek

• Bij voorkeur trage koolhydraten innemen, alsook
  de niet verteerbare vezels bevinden zich in o.a.
• Graanproducten volkoren
• Aardappelen
• Fruit
• Melk- en sojaprodukten
• Bepaalde groenten
• Mijden van snelle suikers alle soorten suikers,
  snoep, frisdranken, koekjes, gebak, geraffineerde
  producten, alcohol, deze bevinden zich
  voornamelijk in de restgroep

24
Eten volgens de principes van de voedingsdriehoek
25

• 8. Welke voedingsmiddelen
• doen het suikergehalte
• in uw bloed
• stijgen?

26
Snelle suikers te mijden !

• Alles soorten suikers
• Klontjessuiker
• Druivensuiker
• Bloemsuiker
• Rietsuiker
• Bietsuiker
• Bruine suiker
• Kristalsuiker
• Instant cacaopoeder
• Enz,
• Suikers ( zoetstof) zoals Chrystal, Sucaflor,
  Sweetener

• Alle stropen o.a.
• Melassestroop
• Ahornstroop
• Glucosestroop
• Alle fruitsappen
• Gewone frisdranken
• honing

27

• Indien deze suikers in een lege maag terechtkomen
  gaan ze zeer snel doorheen de maagwand in het
  bloed
• Ideaal om een hypo zo snel mogelijk ongedaan te
  maken
• Snelle suikers
• Niet te veel van nemen 15 g is voldoende
• Na een 10-tal minuten eventueel aanvullen met een
  trage suiker
• Te mijden tussen de maaltijden! gt te snelle
  stijging van de suiker

28
Topje van de voedingsdriehoek te mijden

• Snoep
• Chocolade, pralines, chocoladekorrels
• Chocopasta, speculoospasta
• Suikerbevattende broodsoorten, gebak,
  pannenkoeken, wafels, koekjes
• Ijs, sorbet
• Slagroom met suiker
• Confituur (conf verlaagd suikergehalte)
• Alcohol met suiker Porto, Martini, longdrinks,
  Pisang, Pasao, Picon,
• Alle biersoorten
• gt te veel suiker, te veel vet, niet nodig in een
  gezonde voeding

29
Graanprodukten
Aanbevolen Minder gezond te mijden
Gebruik bij voorkeur bruine of volkorenprodukten Alle soorten bloem Tarwebloem, roggebloem, haverbloem, maïsbloem Tarwekorrels (Ebly) Havermout Alle soorten brood pistolets, stokbrood, beschuiten, craquotten, zweedse broodjes,ongesuikerde sandwich, peperkoek Alle soorten degen Pizzadeeg Witte broodsoorten Vette broodsoorten croissants, boterkoek, chocoladekoek, koffiekoeken, gesuikerde sandwich Kruimeldeeg, bladerdeeg, brokkeldeeg
30
Aanbevolen Minder gezond te mijden
Bij voorkeur volkorenprodukten Alle soorten deegwaren Macaroni, spaghetti, tagliatelli, macaroni, spirelli, Couscous, taboulé Rijst, rijstwafels, rice crispies Rijstpap en rijstpudding zonder suiker Aardappelen gekookt, in de pel, natuur, in de oven, puree Aardappelzetmeel Vanillepoeder Cornflakes liefst met vezels Muësli Alle soorten koekjes, gebak en taart, ook deze zonder toegevoegde suiker Pannenkoeken, wafels, oliebollen, beignets Witte deegwaren vermicelli, tapioca Gevulde deegwaren ravioli, canneloni, lasagne Witte rijst, rijstpudding met suiker Gebakken aardappelen, frieten, kroketten, chips Instant puddingpoeder Cruësli
31
Groenten
Aanbevolen Minder gezond te mijden
De meeste groenten bevatten weinig of geen koolhydraten en mogen onbeperkt gebruikt worden De meeste groenten bevatten weinig of geen koolhydraten en mogen onbeperkt gebruikt worden
Uitzonderingen Alle soorten peulvruchten erwten, witte bonen, kapucijnen, bruine bonen Rode biet Pompoen Maïs, popcorn (liefst zonder zout) Groenten met witte saus Popcorn met suiker curryketchup
32
Fruit
Aanbevolen Minder gezond te mijden
Rabarber, citroen en limoen zijn vrij toegelaten Rabarber, citroen en limoen zijn vrij toegelaten
ALLE soorten fruit bevatten suiker Vers Diepvries Fruit uit blik op eigen sap ALLE fruitsappen OOK deze zonder toegevoegde suiker Ook vers geperste fruitsappen Indien fruit gegeten wordt i.p.v. groenten moet men rekening houden met de hoeveelheid aangebrachte Kh Appelmoes zonder toegevoegde suiker Ananas, peren, perziken op eigen sap Fruit in diepvries waaraan suiker toegevoegd is Fruit uit blik op siroop, lichte siroop Fruitsappen met toegevoegde suiker Druivensap Appelmoes met toegevoegde suiker Ananas, peren en perziken op siroop
33
Fruitlijst 1 stuk fruit komt overeen met de
volgende hoeveelheden schoongemaakt vers fruit

• 300 g veenbessen
• 250 g aardbei, stekelbessen, rode bessen,
  watermeloen
• 200 g bosbessen, braambessen, clementines,
  frambozen, guave, sterfruit (carambole), zwarte
  bessen
• 125 g abrikozen, appel, kaki, kiwi, mandarijn,
  meloen, morellen, nectarine, passievrucht, peer,
  perzik, pomelo, pompelmoes, pruimen, sinaasappel,
  tangerine, witte, blauwe en kruisbessen
• 100 g verse ananas (3 schijfjes op eigen sap),
  cavaillon (1/4), kersen, papaja, tamarillo,
  ananaskers
• 75 g kumquat, mango ( ¼), lychee, verse vijgen
• 70 g granaatappel
• 65 g sharon
• ½ banaan
• 10 druifjes
• gebruik evenveel van fruit opgelegd in eigen
  sap
• vrij gebruik van citroen, limoen en rabarber
• Gedroogde vruchten bevatten zéér veel suiker te
  mijden !

34
Melk en melkproducten
Aanbevolen Minder gezzond te mijden
Halfvolle en magere melk Magere yoghurt en drinkyoghurt zonder toegevoegde suiker Magere platte kaas ( met of zonder fruit) zonder toegevoegde suiker Karnemelk, Sojamelk Chocomelk zonder toegevoegde suiker (zowel gewone melk als met sojamelk) Zelf bereide milkshake zonder toegevoegde suiker zelfbereide pudding ( met melk of sojamelk) zonder toegevoegde suiker Pap (met bloem, havermout of rijst) zonder toegevoegde suiker Volle melk en melkproducten Volle yoghurt en drinkyoghurt met suiker Platte kaas met ( fruit en ) suiker Volle platte kaas Karnemelkdrinks Chocomelk met suiker Milkshake Alle bereidingen met sojamelk (deze zijn steeds met suiker) Uitz Alpro Soja light Alle soorten aangekochte pap Uitz aan Inex rijstpap werd geen suiker toegevoegd
35
Doen de suiker niet stijgen!!!

• Vleesuitgezonderd
• Bloedworst
• Gepaneerde gerechtenshnitzels,vleeskroketten,
  gerechten met sausvol au vent
• Ei
• Visuitgezonderd
• Gepaneerde vis, viskroketten
• Vispannetje
• Kaas
• Vetstoffen olie, smeervetten, bakvetten

36
9.Hoeveel stijgt de suiker in uw bloed?

• Is afhankelijk van
• Het voedingsmiddel zelf bevat het veel of weinig
  Kh
• De hoeveelheid die u ervan eet

37
10. KOOLHYDRAATRUILWAARDEN

• Een voedingsmiddel bevat een aantal Kh per 100g
• Men berekent hoeveel g men van dat product moet
  eten om 12.5g Kh te hebben
• 12.5 g Kh komt overeen met 1 Kh-portie van dat
  voedingsmiddel
• Men werkt met deze porties om per voedingsmiddel
  aan te duiden hoeveel men er mag van eten om
  12,5g Kh tot zich te nemen
• Internationaal
• Koolhydraatruilwaarden broodeenheden
  koolhydraatporties broodwaarden

38
11.De voedingsatlas

• Sweetbee/ Bayer
• Ruilkaart voor een gratis infobox over
  diabetes.Daarin bevinden zich
• Informatiebrochures omtrent diabetes
• Voedingsatlas met informatie over KH-porties
• Folders, brochures, stalen
• Gratis af te halen in Bond Moyson burelen u
  hoeft geen lid te zijn van BM!

39

• Koolhydraatruilwaarden
• Deze worden uitvoerig belicht in een volgende
  sessie
• Ik hoop u terug te ontmoeten volgende maand op
  woensdag 17 juni 2009 om
• 14 uur
• Inschrijven kan

40
Hebt u iets niet begrepen,vraag het gerust
!Hartelijk dank voor uw aandacht !