Presentation

1
Fakült? ITIFIXTISASKompüter müh?ndisliyiMü?llim
Qafarov Qadir T?l?b? Hüseyn
HüseynovQrup655.20
2
Mövzu Bipolyar tranzistorun t?dqiqi
3
Tranzistor n?dir?

• Tranzistor elektrik siqnallarini gücl?ndirm?k,
  idar? etm?k v? generasiya etm?k üçün üçelektrodlu
  yarimkeçirici cihazdir. Tranzistor giris,
  bosaltma v? m?nb? hiss?l?rind?n ibar?tdir, bunlar
  ad?t?n emitter, kollektor v? baza
  adlanir.Tranzistor xarici kontura qosulmaq üçün
  ?n az 3 terminaldan t?skil olunmus yarimkeçirici
  materialdan ibar?tdir. G?rginlik v? ya
  hal-hazirki elektrik bir cüt tranzistor
  terminallarinin basqa bir terminallar cütü
  vasit?sil? d?yisdirilm?sind? t?tbiq olunur. Çünki
  çixis enerjisi giris enerjisind?n yüks?k ola
  bil?r v? bunun n?tic?sind? tranzistor siqnali
  gücl?ndir? bil?r. Bu günümüzd? b?zi tranzistorlar
  f?rdi s?kild? paketl?nir, lakin ?ks?r
  tranzistorlari inteqral sxeml?r? yerl?sdirilmis
  s?kild? tapmaq olar. Tranzistor müasir elekronik
  qurgularin t?m?lidir v? ona müasir elektronik
  sisteml?rin h?r yerind? rast g?lm?k olar.

4
Tranzistorlar 2 ?sas növ? ayrilir. BJT(bipolyar)
v? FET(unipolyar)
Bipolyar tranzistor birbiril? qarsiliqli
t?sird? olan iki p-n keçidi v? üç çi?isi olan
yarimkeçirici cihazdir.  Bipolyar tranzistorlar
npn v? pnp tipli olurlar. Orta oblast baza,
k?nar hiss?l?r is? emitter v? kollektor adlanir.
Bel? tranzistorda c?r?yan keçirilm?sind? iki tip
yükdasiyicilarh?m elektronlar, h?m d?  desikl?r
istirak etdiyi üçün onlara bipolyar tranzistor
deyilir.
5



Unipolyar tranzistorlar
Yarimkeçirici t?b?q?d?n axan c?r?yani ona
perpendikulyar istiqam?td? yön?lmis elektrik
sah?si il? idar? etm?y? imkan ver?n yarimkeçirici
cihazlar sah? tranzistorlari adlanir. Bel?
tranzistorlarin isind? yalniz bir isar?li
yükdasiyicilar (elektronlar, yaxud desikl?r)
istirak etdiyind?n , b?z?n sah? tranzistorlarina
unipolyar tranzistorlar da deyilir.
6

• Aralarindan c?r?yan axan elektrodlar giris v?
  çixis elektrodlari, üçüncü elektrod is?
  idar?edici elektrod (zatvor) adlanir. Sah?
  tranzistorunda girisl? çixis arasindaki keçirici
  kanalin müqavim?tini d?yism?kl? kanaldan axan
  c?r?yan idar? olunur. Strukturundan asili olaraq
  sah? tranzistorlari iki qrupa bölünürl?r idar?olu
  nan p-n keçidli v? izol?edilmis zatvorlu tranzisto
  rlar.

7
Tranzistorun ?sas xarakteristikasi drain
(m?ns?b) xarakteristikasidir.
20K
?? ?? ??( ?? ????
n-kanalli sah? tranzistoru
?? ?? ??(??
45K
10
Idar? olunan p-n keçidli tranzistorda baglanma
g?rginliyinin qiym?ti birbasa xarakteristika
adlanir.
p-kanalli sah? tranzistorunu
8
p-n keçidli sah? tranzistorunun ?sas
parametrl?ri asagidakilardir

• Drain (m?ns?b)

• M gücl?nm? ?msali

• Kanalin daxili müqavim?ti

• S ? I D ?U GS

• M ?U SD ? U GS

• R i ?U SD ? I D

9
Unipolyar tranzistorun da dövr?y? 3 cür qosulmasi
üsulu vardir.1. Ümumi idar?edici elektrodlu (ÜG)
qosulma ümumi bazali qosulmaga uygun
10
Ümumi bazali qosulma sxeminin T-s?killi
ekvivalent sxemi (s?kil 6.1 ? a) iki konturdan
ibar?tdir giris (emitterbaza) dövr?sin? aid sol
v? çixis (kollektor-baza) dövr?sin? aid sag
kontur. Rb müqavim?tli baza dövr?si h?r iki
kontur üçün ümümi olur.
11
Ekvivalent sxem? daxil olan parametrl?r bel?
xarakteriz? olunur. Düz istiqam?td? qosulmus
emitter keçidinin diferensial müqavim?ti
12
2. Ümumi m?nb?li (ÜS) qosulma ümumi emitterli
qosulmaga uygun
13
3. Ümumi m?ns?bli (ÜD) qosulma ümumi
kollektorlu qosulmaga uygun
14
Unipolyar tranzistorda qurulmus birkaskadli
d?yis?n c?r?yan gücl?ndiricisi.
Bu gücl?ndirici giris müqavim?tl?rinin böyük
qiym?tin? ehtiyac duyuldugunda, basqa sözl? des?k
daha kiçik güc? malik olan siqnallarla isl?dikd?
istifad? olunur.
15
(No Transcript)