Insulin i oralni antidijabetici

1
Insulin i oralni antidijabetici
2
INSULIN

• Endokrini pankreas sadrži langerhasova ostrvca u
  kojem se nalaze cetiri vrste celija
• ? a-celije sintetišu glukagon
• ? ß-celije sintetišu insulin,C-peptid,proinsulin
  i amilin
• ? d-celije sintetišu somatostatin
• ? PP-celije proizvode pankrasni polipeptid
• Insulin je relativno mali protein sa molekulskom
  masom 5808.Molekul sadrži 51
• aminokiselinu koje su poredane u dva lanca(lanac
  A i lanac B)spojeni sulfidnim vezama.
• Postoje tri vrste sintetisanog insulina
• ? govedi insulin(razlikuje se od humanog u 3
  aminokiseline)
• ? svinjski insulin(razlikuje se od humanog u 1
  aminokiseline)
• ? humani insulin(humulin)dobiven rekombinantnom
  DNA tehnikom tj. Ubacivanjem
• proinzulinskog gena u E.coli ili kvasac.
• Preparati insulina se razlikuju po dužini
  djelovanja na
• ? semilente insulin kratko dejstvo 6 sati
• ? lente insulin dugo dejstvo 16-18 sati

3
Mehanizam djelovanja insulina- insulin Dejstvo
insulina na transpotere glukoze- insulin ima
znacajne efekte na nekoliko transportnih molekula
koji olakšavaju kretanje glukoze kroz
membranu.Ovi transporteri su oznaceni imenom GLUT
i imaju ulogu u etiologiji i manifestaciji
dijabetesa
4
(No Transcript)
5

• 
  METABOLICKE PROMJENE U DIABETESU
• NEDOSTATAK INSULINA(ILI
  VIŠAK GLUKAGONA
• smanjeno preuzimanje
  povecan katabolizam pojacana lipoliza
• glukoze
  proteina
• hiperglikemija,glikozurija,
  povecanje kocentracije povecanje
  kocentracije
• Osmotska diureza,
  aminokiselina u plazmi, slobodnih masnih
  kiselina
• gubitak elektrolita
  gubitak azota u urinu u krvi,ketogeneza,ket
  onemija,
• 
  ketonurija
• 
  dehidracija,acidoza
• 
  
  

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
Gangrena insuficijentna cirkulacija
9
Charcot foot visece stopalo zbog oštecenja
Schwanovih celija, mijelinske degeneracije i
aksonalnog oštecenja
10
Dijabetska retinopatija po ucestalosti 4-ti
uzrok sljepila cotton-wool spots
11
Povecanje broja i velicine otocica djeca
dijabeticnih majki
12

• Inzulinska koma inzulinska koma se izaziva
  primjenom vecih doza kristalnog insulina.Ovaj
  postupak se koristi,ali rijetko,u terapiji teških
  psihijatrijskih poremecaja(npr.manicno-depresivnoj
  psihozi).Mehanizam djelovanja ove terapije je
  nepoznat.
• Neželjeni efekti hipoglikemija,alergija na
  insulin,rezistencija na insulin,lipodistrofija,hip
  erinsulizam
• Kontraindikacie adrenokortikalna insuficijencija
  je najvažnija kontraindikacija.Cak i vrlo male
  doze insulina mogu prouzrokovati komu

13
Poredenje simptoma hipoglikemije i
ketoacidoze

• simptomi
  hipoglikemija ketoacidoza
• Disanje
  nepravilno
  pravilno,duboko(Kusmalovo disanje)
• Acetonski zadah
  nema
  snažan
• Znojenje
  pojacano
  ne postoji
• Zjenice
  proširene
  normalne ili sužene
• Tremor
  postoji
  odsutan
• Babinski znak
  pozitivan
  negativan
  
  
• Arterijski pritisak
  normalan ili povišen
  snižen
• Urin(Glukoza)
  odsutna ili malo
  velike kolicine
• Aceton
  obicno nema
  velike kolicine
• Krv(Glikemija)
  obicno ispod 600mg/100ml obicno iznad
  400mg/100ml
• Alkalna rezerva
  normalna
  smanjena
• Reakcija na davnje glukoze
  brzo oporavljanje
  nema poboljšanja

14
ORALNI ANTIDIJABETICI

• Poznate su cetiri grupe lijekova koje poslije
  oralnog unošenja prouzrokuju hipoglikemiju
• ?Derivati sulfonilureje
• ? Derivati bigvandina
• ? Inhibitori a-glukozidaze
• ?Senzibilizatori na dejstvo insulina

15

• DERIVATI SULFONILUREJE
• Derivati sulfonilureje su bili prvi oralni
  antidijabetici(hipoglikemici).U cilju
  preglednosti svi ovi
• lijekovi se dijele u dvije generacije
• ? Prva generacijahlorpropamid,tolbutamid,tolazami
  d
• ? Druga generacijaglibenklamid(gliburid),glipizid
  ,glimepirid.
• Mehanizam djelovanja poznata su tri mehanizma
  pomocu kojih djeluju derivati sulfonilureje
• 1.Oslobadanje insulina iz ß-celija
• 2.Snižavanje glukagona u serumu
• 3.Potenciranje dejstva insulina u njegovim
  ciljnim organima
• Neželjeni efekti ospa po koži,protrahirana
  hipoglikemija,crvenilo lica,prolazna leukopenija
  i
• Trombocitopenija.Kontraindikacije za primjenu
  druge generacije lijkeova su oštecenje jetre i
• bubrega jer postoji rizik od snažne
  hipoglikemije.

16
DERIVATI BIGVANDINA

• metformin.
• Mehanizam djelovanja derivata bigvandina
• 1.Direktna stimulacija glukoze u tkivima što se
  manifestuje odvlacenjem glukoze u krv
• 2.Smanjenje glukoneogeneze u jetri
• 3.Usporevanje resorpcije glukoze iz
  gastrointesinalnog trakta
• 4.Snižavanje nivoa glukagona u plazmi
• Biološko poluvrijeme metfirmina je 1.5-3 sata i
  izlucuje se preko bubrega u nepromijenjenom
  obliku

17
DERIVATI BIGVANDINA

• Indikacije metformin se primjenjuje kod
  bolesnika sa refraktarnom gojaznošcu kod kojih se
• hiperglikemija održava zbog sindroma
  insulinske rezistencije .Zatim,primjenjuje se u
  stanjima u kojim
• Derivati sulfonilureje nisu efikasni.
• Kontraindikacije oboljenja bubrega,oboljenja
  jetre,alkoholizam i hronicna kardiopulmonalna
• Insuficijencija.Sva ova patološka stanja
  povecavaju rizik od lakticne acidoze.
• Neželjeni efekti anoreksija,nauzea,bolovi u
  stomaku,dijarea(20 lijecenjih bolesnika a kod
  3-5
• Bolesnika se terapija prekida zbog perzistetne
  dijareje.

18
INHIBITORI a-GLUKOZIDAZE

• Akarboza to je oligosaharid koji se veže za
  crijevne disaharidaze(npr. ?-glukozidazu).Ovim se
  usporava
• reapsorpcija vecine ugljenih hidrata kao što su
  maltoza,saharoza,skrob ali ne i laktoza.Ova
  kompetitivna
• inhibicija ogranicava postprandijalno povišenje
  glikemije cime se postiže ušteda u insulinu.
• neželjeni efekti su.flatulencija i dijarea.
• Miglitol ima isto dejstvo,upotrebu i doze kao i
  akarboza.
• Dosadašnja iskustva sa ovim lijekovima kod
  predijabetickih osoba pokazuju da ovi lijekovi
  uspješno i u
• znatnim slucajevima sprjecavaju pojavu diabetesa
  tipa 2 pa prema tome prevencija diabetesa može
• postati važna indikacija za ove lijekove.

19
MEGLUTINIDI KAO INSULINSKI SEKRETAGOGI

• Megluitinidi su nova klasa inzulinskih
  sekretagoga.
• Registrovani lijek je repaglindin koji modulira
  oslobadanje insulina time što reguliše
  metabolizam
• Kalijuma(izlazak kalijuma iz celije).Ovaj lijek
  se jednim dijelom veže za ista mjesta za koja se
  vežu i
• derivati sulfonilureje.
• Indikovan je za smanjenje hiperglikemije i može
  se kombinovati sa bigvandinima.Može se koristiti
  u
• terapiji diabetesa 2 kod bolesnika koji su
  alergicni na derivate sulfonilureje.

20

• HIPERGLIKEMIJSKI AGENSI
• Hiperglikemija se može izazvati
• 1.Aloksan i streptozotocin koriste se za
  eksperimentalno razaranje ß-celija pankreasa i za
  izazivanje diabetes mellitusa.Bilo je pokušaja
  terapije insulinoma ali zbog toksicnosti za
  bubrege i jetru je bilo neuspješno.
• 2.Glukagon je snažan stimulansbiosinteze cAMP i
  aktiviranje fosforilaze i prouzrokaovanje
• glikogenolize
• i hiperglikemije.Terapijska doza je 1
  mg.Neželjeni efekti nauzea,povracanje i
  hipotenzija.
• 3.Diazoksid po hemijskom sastavu slican je
  tiazidnim diureticima.Prvoshodno se koristi u
• hipertenzivnim krizama ali istovremeno
  prouzrokuje i hiperglikemiju tako što pojacava
• glikogenolizu,pojacanim oslobadanjem kateholamina
  i kocenjem oslobadanja insulina.
• Indikovani su u insuliomu a neželjeni efekti su
  nauzea,povracanje,edemi i pojacana maljavost.