Jan Kochanowski (1530-1584) zycie i tw

1
Jan Kochanowski(1530-1584)zycie i twórczosc

• Przygotowanie
• Marta Wojciechowska
• Ewa Danielak
• Piotr Klos

2
Zdjecie Jana Kochanowskiego
3
Biografia poety

• Pierwszy polski poeta urodzil sie w 1530 r. w
  Sycynie (ziemia radomska).
• Pochodzil z rodziny szlacheckiej

4
Okres studiów

• Nauke i studia odbywal w Krakowie, w Królewcu i w
  Padwie.
• Zatrzymal sie tez na jakis czas we Francji,
  miedzy innymi w Paryzu.
• W 1559 roku na stale powrócil do kraju, jako w
  pelni uksztaltowany humanista i renesansowy
  poeta.

5
Okres dworski

• Kolejne 15 lat przezyl Kochanowski w otoczeniu
  dworu królewskiego i ówczesnych mo nowaldzców.
• Byl jednym z sekretarzy królewskich Zygmunta
  Augusta na dworze w Krakowie.

6
Okres czarnoleski

• Ozenil sie z Dorota Podlodowska i osiadl w
  Czarnolesie, gdzie oddal sie swojej twórczosci.
• Zmarl 22 VIII 1584 w Lublinie, a pochowany zostal
  w Zwoleniu.

7
Historia herbu Kochanowskich
Kochanowscy herbu Korwin wywodzili sie z
Kochanowa kolo Wieniawy w Radomskiem. Rodzina ta
pierwotnie uzywala herbu Slepowron, zas herb Kruk
wszedl w uzycie w drugiej polowie XV w. Poeta J.
Kochanowski obejmujac w 1564 roku probostwo
poznanskie przedstawil jako swój herb Kruka w
czerwonym polu z pierscieniem w dziobie. Malo kto
jednak wie ze ten wielki polski poeata byl mocno
skoligacony z XV w. rodem szlacheckim
zamieszkuacym nasze tereny. Matka Jana Anna
urodzona w 1507 r. byla córka Malgorzaty z Baków,
córki Zbigniewa Baka (z Góry) herbu Zadora i
wspólwlascicielki majatków w Bakowej Górze,
Debnie, Kalinkach i Zbylowic. Malgorzata miala
dwóch mezów Andrzeja z Dziebultowa herbu Jelita z
którym nie miala dzieci i Jakuba Bialaczowskiego
herbu Odrowaz. Z tego zwiazku na swiat przyszlo
piecioro dzieci syn Andrzej i cztery córki wsród
nich Anna matka poety.
8
Herb Slepowron - Korwin
Herb z okresu Dynastii Piastów. Rok powstania
1238. Ilosc rodów Herbem pieczetowalo sie 59
rodów. Opis W polu blekitnem - podkowa srebna
ocelami na dól z krzyzem kawalerskim zlotym na
barku, na którym zwrócony w prawo stoi czarny
kruk trzymajacy w dziobie zloty pierscien. Nad
helmem w koronie taki sam kruk czarny jak na
tarczy trzymajacy zloty pierscien w dziobie.
Legenda herbowa Brak informacji.
9
Twórczosc Jana Kochanowskiego
10
Fraszki
11
Fraszka

• Fraszka - drobny utwór poetycki wierszem, czesto
  o charakterze zartobliwym, oparty na dowcipnym
  pomysle, bedacy odmiana epigramatu. Nazwe
  gatunkowa wprowadzil z wloskiego ("frasca" -
  drobiazg, glupstewko) Jan Kochanowski, który
  swoimi "Fraszkami" ustalil obowia-zujacy wzór
  stylistyczny. Pierwowzór fraszek w literaturze
  polskiej dal Mikolaj Rej w "Figli-kach".

12
Fraszki Jana Kochanowskiego

• Liczne fraszki Kochanowskiego charakteryzuje
  róznorodnosc - tematu (portreciki znajomych,
  zdarzenia, scenki obyczajowe, rozwazania
  filozoficzne, iro-niczne refleksje, rozwazania na
  temat wlasnej twórczosci), - tonu (zartobliwe,
  humorystyczne, satyryczne, frywolne obok bardzo
  powaznych) - dlugosci (od dwuwierszowych po
  kilkudziesieciowersowych), Sklonnosc do -
  zwiezlosci (zblizenie do epigramatu), -
  wyraznego wskazywanie zasadniczej mysli (pointa),
  - konsekwencji rytmicznej (rymy parzyste aa bb
  cc, póltorazgloskowe, zenskie.

13
Przyklady fraszek Jana Kochanowskiego

• "Na lipe
• "Do gór i lasów"
• "Ku Muzom"
• "Na dom w Czarnolesie"
• "Na zdrowie"
• "Raki"

14
Piesni
15
Piesni
Jan Kochanowski wzorowal
sie na pierwszym twórcy piesni, którym byl
Horacy. Piesni sa w wiekszosci powazne, a ich
tematyka powazna. Zebrane w dwóch zbiorach
zatytulowanych Ksiegi pierwsze i Ksiegi wtóre.
16
Przyklady piesni Jana Kochanowskiego

• "Muza"
• "Piesn swietojanska o Sobótce"
• "Piesn XXV- Hymn ("Czego chcesz od nas, Panie,
  za Twe hojne dary...")
• "Piesn V- Piesn o spustoszeniu Podola"

17
Treny
18
Treny
Cykl liryków zalobnych dedykowanych
zmarlej córce, Jan Kochanowski nazwal
Trenami.
Cykl liryków zalobnych dedykowanych zmarlej
córce, Jan Kochanowski nazwal Trenami.
19
Termin tren

• "Treny" to poemat epicedialny, czyli zale
  posmiertne. Wsród gatunków funeralnych ("funus" -
  pogrzeb) poetyka antyczna zdecydowanie odrózniala
  epitafium od epicedium. Pierwsze okreslala jako
  krótki utwór zalobny w typie powaznego
  epigramatu, na tyle jednak zwiezly, by zmiescic
  sie na kamiennym nagrobku.

20
Psalterz Dawidów
21
Psalterz Dawidów
W 1579 ukazuje sie Psalterz Dawidów w
tlumaczeniu Kochanowskiego nad dzielem tym
pracowal poeta osiem lat.
22
Odprawa Poslów Greckich
23
Odprawa Poslów Greckich
Tragedia napisana przez Jana Kochanowskiego
jeszcze w okresie jego pobytu na dworze
królewskim, wystawiona, po latach, w obecnosci
króla Stefana Batorego, dla uswietnienia wesela
Jana Zamoyskiego i Krystyny Radziwillówny.
Dramat, skonstruowany w oparciu o reguly
klasyczne.
24
Dziekujemy za obejrzenie naszej prezentacji
25
Koniec