1. Uloga Banke u Fin.Sis. 2. Proces Formiranja kontrola Primarnog novca 3.Multiplikacija Depozita 4. Fin.stabilnost

1
1. Uloga Banke u Fin.Sis. 2. Proces
Formiranja kontrola Primarnog novca
3.Multiplikacija Depozita4. Fin.stabilnost
2
Uloga Banke u fin.sis.

• Transformacija sredstava
• Depoziti Krediti
• Riješava informacioni problem

ULOGA
Posrednicka
2. Izvršenje placanja
3. Garantovanje garancije
4. Upravljanje rizicima
5. Savjetodavna
6. Cuvanje predmeta od vrijednosti
7. Zastupnicka
8. Upravljanje gotovinom
9. Politicka

• Prijenosni mehanizam monetarne politike
• Formiranje i kontrola novcane mase

Centralna Banka
3
Mjesto Banke u fin.sis.
4
U RS, BiH

• Rezerve
• Poravnanje, mijenjanje

• Nadgledanje
• Supervizija
• Licence

• OsiguranjeDepozita

Itd.

• Depoziti

• Krediti

5
Centralna Banka - funkcija

• Implementacija monetarne politike
• Odredivanje kamatnih stopa (eskontne)
• Formiranje i kontrola novcane mase
• Vladin bankar i bankar u kriznim
• situacijma (lender of last resort)
• Regulacija i supervizija banaka
• Finansijska stabilnost i sistemi ranog
• upozorenja

6
Formiranje Primarnog novca

• Pocetna masa novca koju emituje Centralna banka
  predstavlja ponudu primarnog novca (monetarna
  baza MB).
• MBRG
• R Rezerve
• GGotovina u opticaju

7
Rezerve

• Propisane (obavezne)
• depozita koje banka mora cuvati kod CB
• uloga pokrivaju povlacenje depozita
• Višak
• razlika izmedu ukupnih depozita i propisanih
  rezervi
• koriste se kreditiranje

8
Kontrola primarnog novca

• CB kontroliše iznos primarnog novca kroz
• operacije na otvorenom tržištu
• kredite KB.
• Operacije na otvorenom tržištu
• Kupovina HoV
• Prodaja HoV

9
Prosti bilans stanja CB
10
Kupovina na otvorenom tržištu

• CB kupuje HoV od KB u iznosu od 100 KM

KB
Pasiva
-100 KM
100 KM
CB
Pasiva

• Rezerve

100 KM
100 KM
11
Rezultat

• MB(R 100KM) G
• Rezerve su se povecale za 100 KM
• Iznos MB (primarnog novca, monetarne baze) se
  povecao za 100 KM.

12
Kupovina na otvorenom tržištu

• CB kupuje HoV od Stanovništva u iznosu od 100 KM
• 2 opcije
• Stanovništvo uzima novac kao gotovinu
• Stanovništvo novac ostavlja kao depozit kod KB
• (za primjer modela 100depozita KB se cuva kao
  rezerve kod CB)

13
Kupovina na otvorenom tržištu
Stanovništvo
Pasiva
-100 KM
100 KM
Pasiva
CB

• Gotovina u
• opticaju

100 KM
100 KM
14
Rezultat

• MBR (G100KM)
• Gotovina u opticaju se povecala za 100 KM
• Iznos MB (primarnog novca, monetarne baze) se
  povecao za 100 KM.

15
Zakljucak kupovine

• Rezerve ili gotovina se povecavaju za 100 KM
• Iznos MB (primarnog novca, monetarne baze) se
  povecao za 100 KM.
• Kupovinom CB na otvorenom tržištu MB se povecava
  za iznos kupovine

16
Prodaja na otvorenom tržištu

• CB prodaje HoV, KB u iznosu od 100 KM

CB
Pasiva

• Rezerve

-100 KM
-100 KM
KB
Pasiva
100 KM
-100 KM
17
Prodaja na otvorenom tržištu

• CB prodaje HoV, stanovništvu iznosu od 100 KM

CB
Pasiva

• Gotovina u
• opticaju

-100 KM
-100 KM
Stanovništvo
Pasiva
100 KM
-100 KM
18
Zakljucak prodaje

• MB(R -100KM) G
• Ili
• MBR (G- 100 KM)
• Rezerve ili gotovina se smanjuju za 100 KM
• Iznos MB (primarnog novca, monetarne baze) se
  smanjio za 100 KM.
• Prodajom CB na otvorenom tržištu MB se smanjuje
  za iznos prodaje.

19
Povlacenje depozita
Stanovništvo
Pasiva
-100 KM
100 KM
Pasiva
KB

• Depozit

-100 KM
-100 KM
Pasiva
CB

• Gotovina u
• opticaju

100 KM
-100 KM
20
Zakljucak povlacenja depozita

• MB(R -100KM) (G100KM)
• Rezerve se smanjuju za100 KM
• Gotovina se povecava za 100 KM.
• MB ostaje nepromjenjena

21
Odobravanje Kredita KB

• CB odobrava kredit, KB u iznosu od 100 KM

CB
Pasiva

• Rezerve

100 KM
100 KM
KB
Pasiva

• Kredit CB

100 KM
100 KM
22
Otplata Kredita CB

• KB vraca kredit, CB u iznosu od 100 KM

KB
Pasiva

• Kredit CB

-100 KM
-100 KM
CB
Pasiva

• Rezerve

-100 KM
-100 KM
23
Zakljucak kreditiranje CB

• CB daje kredit
• MB(R 100KM) G
• Rezerve se povecavaju za100 KM
• MB se povecava za iznos kredita
• KB vraca kredit
• MB(R -100KM) G
• Rezerve se smanjuju za100 KM
• MB se smanjuje za iznos kredita

24
Multiplikacija Depozita
25
Multiplikator depozita

• Funkcija koja objašnjava kolicinu novca stvorenog
  u Bankovnoj ponudi novca.
• Postavka modela
• Banka cuva samo obavezne rezerve kod CB (10)
• Višak rezervi se koristi za kreditiranje

26
Multiplikator depozita

• CB daje kredit KB u iznosu od 100KM

KB1
Pasiva

• Kredit CB

100 KM
100 KM

• KB1 daje kredit privredi, novac se vrti i
  završava kao depozit u KB2

KB2
Pasiva

• Depozit

100 KM
10 KM
90KM
27
Multiplikator depozita
KB3
Pasiva

• Depozit

90 KM
9 KM
81KM
KB4
Pasiva

• Depozit

81KM
8.1 KM
72,9KM
28
Multiplikator depozita

• Osoba orocava depozit od 100KM

KB1
Pasiva

• Depozit

100 KM
10 KM
90 KM
KB2
Pasiva

• Depozit

90 KM
9 KM
81KM
29
Multiplikator depozita
Obavezna rezerva na depozite
10 mil
9 mil
8,1 mil
7,29 mil
...
Višak rezervi koji se koristi za kreditiranje
90 mil
81 mil
72,9 mil
65,61 mil
...
Povecanje depozita u Bankama
100 mil
90 mil
81 mil
72,9 mil
Itd...
30
Multiplikator depozita
31
Zakljucak
D-depozitni multiplikator r-obavezna
rezerva R-nove rezerve,novi depozit u Bankarskom
sektoru

• Multiplikacija zavisi od obavezne stope rezervi i
  iznosa novog depozita (rezerve,kredita CB)

32
Kritika modela

• Multiplikacija depozita se stopira ako
• KB višak rezervi zadrži (ne plasira u kredite)
• Plasirani kredit se zadrži u vidu gotovine

33
Finansijska stabilnost

• Unaprijedenje razumjevanja i upravljanja rizicima
  za finansijske medijatore u makroekonomskom
  okruženju.
• Upozoravanje finansijskh institucija i drugih
  ucesnika na tržištu o njihovom mogucem
  kolektivnim uticaju na tržište kroz njihova
  pojedinacna djelovanja.
• Stvaranje saglasnosti u vezi finansijske
  stabilnosti i unaprijedenje finansijske
  infrastrukture.

34
Stresstesting i sistem ranog upozorenja

• ST je forma testiranja kojom se utvrduje
  stabilnost sistema ili dijela sistema, koja
  podrazumjeva testiranje iznad normalnog
  operativnog kapaciteta, po nekad do tacke
  pucanja, kako bi se posmatrali rezultati.
• Šta ako market pade za x ove godine?
• Šta ako kamatne stope se povecaju za y?
• Šta ako nenaplativost portfolia poraste za x u
  periodu od pola godine?
• Šta ako cijena nafte skoci za 200?

35
(No Transcript)
36

37
(No Transcript)
38

• Resultat testiranja
• Bankarski sistema može podnijeti velike šokove na
  ukupnom nivou
• Neke manje banke mogle bi biti ugrožene banke
  sa slabo diverficiranim porfoliom i u slucaju
  šokova bila bi potrebna dokapitalizacija

39
Vježba

• 14.10.2008 - SARAJEVO - Upravno vijece Centralne
  Banke Bosne i Hercegovine (CBBiH) danas je
  donijelo odluku o smanjenju stope obavezne
  rezerve koju komercijalne banke u BiH drže kod
  CBBiH s 18 na 14 . Iako likvidnost
  komercijalnih banaka u BiH nije ugrožena, odlukom
  o smanjenju stope obavezne rezerve za 4 bankama
  ce biti omogucena dodatna likvidnost od 727
  miliona KM.
• Izvedi teoretski moguce rezultate navedene
  odluke!

40
Vježba

• Iznos viška rezervi se povecava ? banke imaju
  više sredstava da kreditiraju stanovništvo i
  privredu ? niža cijena kredita ? više plasiranih
  kredita ? jacanje ekonomije ? porast potrošnje ?
  rast inflacije.
• Veca likvidnosti banaka ? stabilnosti
  finansijskog sistema