Puntjes op de i bij spirometrie

1
Puntjes op de i bij spirometrie
2
Spirometrie, hoe zo moeilijk?
3
Opzet cursus uitvoeren spirometrie

• Introductie toets
• waaraan moet een goed geblazen curve voldoen?
• Reproduceerbaarheidscriteria
• Verschil herkennen tussen foute curves en
  pathologie
• Fouten door (verkeerd gebruik van) de spirometer
• Belang van calibreren en schoonmaken
• Ingebrachte casus
• Zelf oefenen
• Afsluiting

4
De volgende longfunctiewaarden kunnen met een
spirometer bepaald worden

• FVC, FEV1, FRC, PEF, FEF25-75
• Juist
• Onjuist
• Ik weet het niet

5
Longvolumes
6
De voorspelde waarde van het FEV1 is afhankelijk
van

• lengte, leeftijd en geslacht
• Juist
• Onjuist
• Ik weet het niet

7
In de flow/volume curve zijn de volgende
parameters af te lezen Piekstroom (PEF)1
seconde waarde (FEV1)Geforceerde vitale
capaciteit (FVC)

• Juist
• Onjuist
• Ik weet het niet

8
PEF
FVC
9
In de volume-tijd curve kun je het FEV1 en de FVC
aflezen

• Juist
• Onjuist
• Ik weet het niet

10
FVC
3,6 L
3,6L
11
De flow/volume curve kan inzicht geven in de
locatie van de obstructie (centraal- perifeer)

• Juist
• Onjuist
• Tsja

12
(No Transcript)
13
Bij een goed uitgevoerde spirometrie is het
verschil tussen de 2 beste FEV1s lt200ml of 5

• Juist
• Onjuist
• Ik weet het straks wel

14
Voor een goede FVC meting moet er minstens 8 sec
uitgeblazen worden en er moet minimaal 1 seconde
geen flow verandering meer meetbaar zijn

• Juist
• Onjuist
• Ik weet het niet

15
De criteria voor de end of test van het FVC
zijn te zien in de flow/volume curve

• Zeker weten
• Natuurlijk niet
• Ik twijfel

16
(No Transcript)
17
De FEV1/FVC ratio daalt met de leeftijd. Hierdoor
kan een ratio lt0,7 fysiologisch zijn bij personen
ouder dan 60 jaar.

• Juist
• Onjuist
• Ik weet het niet

18
(No Transcript)
19
Wat is goed geblazen?

• Minimaal 3 goed uitgevoerde manoeuvres
• Maximaal 8 keer blazen
• Helemaal inademen
• Niet aarzelen aan begin uitademing (piek valt
  meteen)
• Goede piekflow
• Niet hoesten of onderbreken in de eerste seconde
• Maximaal uitblazen min. 6 sec. of totdat er een
  plateau is bereikt

20
Goed geblazen curven
Normale curve
Schouder variant
21
Meest voorkomende fouten
ARG!
22
Niet volledig uitgeblazen
23
Te trage start geforceerde uitademing
24
Hoesten
25
Reproduceerbaarheid Minimaal 3 acceptabele
ademmanoeuvres, met maximaal 8 pogingen,

• Van 3 goed geblazen curven mogen
• De 2 beste FEV1s niet meer dan 150ml of 5 van
  elkaar afwijken
• De 2 beste FVCs niet meer dan 150ml of 5 van
  elkaar afwijken
• De 2 beste PEFs niet meer dan 10 van elkaar
  afwijken

26
Reproduceerbaarheid

• vorm

• Heeft de piek een duidelijke punt en ligt de piek
  dicht bij de y-as?
• Is de expiratie vloeiend en continu
• Is er bij het einde van de expiratie een
  duidelijk plateau?
• FVC 'end of test' criteria
• patiënt kan niet of moet niet verder uitademen,
  of de volume-tijd curve laat duidelijk plateau
  zien, of de geforceerde uitademing heeft
  voldoende lang geduurd (min. 6 sec.)
• was er maximaal ingeademd tot
• TLC - niveau?

27
Is het verschil tussen de 2 hoogste waarden van
de FVC en FEV1 kleiner dan 5 of 150 ml? Is het
verschil tussen de 2 hoogste waarden van de PEF lt
10? De curve waarbij de som van de FEV1 en FVC
het hoogste is vormt het eindresultaat.
28
Voer FVC manoeuvre uit

• nee
• Voldaan aan criteria voor goede
  manoeuvre?
• nee
  ja
• Drie acceptabele curven
  verkregen?
• nee
  ja
• Reproduceerbaarheidcriteria
  behaald?
• 
  ja
• - Kies de grootste FVC, FEV1 en
  piekflow
• - Kies de curve waarvan de som van de
  FVC en
• FEV1 het grootst is
• Opslaan en
  interpreteren

29
Pathologie

• Door spirometrie geinduceerde obstructie

30

• Variabele intra-thoracale obstructie

31
Variabele extra-thoracale obstructie
32
Gefixeerde intra-thoracale obstructie
33
2 compartimenten 1 slechte en 1 redelijke long
34
Mogelijk afwijkende flow-volume curve bij

• Kyfo/scoliose
• Ziekte van Bechterev
• Myasthenia gravis
• Ziekte van parkinson
• ..

35
Fouten door de apparatuur
36
Spida Welch Allyn

• vaantje

• pneumotachograaf

• meet aantal omwentelingen

• meet drukverval over weerstand

• ongevoelig voor luchtdruk en temp

• gevoelig voor luchtdruk en temp

• gevoelig voor (uitademings)vocht

• gevoelig voor (uitademings)vocht

• jaarlijks laten ijken door firma

• voor gebruik calibreren

37
Bij pneumotachograaf is meten van de
omgevingsfactoren belangrijk

• Kamer temperatuur
• Luchtdruk
• Luchtvochtigheid

Tip 1 Gebruik een weerstation goedkoop
te verkrijgen bij bijv.
Kijkshop Tip 2 Ga naar Meteocunsult voor de
actuele luchtdruk
38
Lucht van 37C heeft een groter volume dan lucht
van 20C (kamertemperatuur)
Wet van Boyle Gay Lussac
P(druk) x V(olume) -------------------------
C(onstant) T(emperatuur)
39
1 en 2
3
Lekke drukslang
40
3
2
1
Nat geblazen pneumotachograaf of vinger voor
mondsuk
41
Schoonmaken

• Veiligheid patiënt en van jezelf
• Disposabels
• Bacteriefilters

42

• Draai de patiënt van je af als hij blaast
• Indien je de meet-unit niet tussen elke patiënt
  kan schoonmaken (Spida), gebruik dan een
  bacteriefilter
• Neem voor elke patiënt een schoon mondstuk en/of
  bacteriefilter
• Zet een papiertje tussen de neus en de klem en
  maak de klem aan het einde van de dag schoon

43
Schoonmaken Welch Allyn

• Voor elke patiënt een schoon mondstuk (is
  meetunit)
• Disposables evt. meermalen te gebruiken goed
  huishoudelijk schoonmaken
• Goed laten drogen
• Beschadigde/vervormde mondstukken weggooien

44
Schoonmaken Spida

• Voor elke patiënt schoon mondstuk en/of
  bacteriefilter
• Bacteriefilters weggooien
• Meetunit aan het einde van de dag schoonmaken
  volgens de aanwijzingen van de fabrikant

45
Casus

• Soms lukt het niet aan de criteria te voldoen.
• Kan zijn door hoesten of door dat de "lucht" op
  is (pat. kan na aantal blaaspogingen onvoldoende
  inspanning leveren, of wel de "power" is op).
• Doorgaan tot wel aan de criteria is voldaan is
  geen optie, maar wat mag je dan voor waarde
  hechten aan de uitkomst?

46
Ingebrachte cases
47
(No Transcript)
48
Spirometrie oefeningen

• A.
• Doe bij elkaar een spirometrie test zoals jij
  denkt dat het goed is. Gooi geen pogingen weg.
• Beoordeel de verschillende pogingen op fouten en
  reproduceerbaarheid
• B.
• 1. Blaas een gewone flow/volume curve
• 2. Houd bij de volgende flow/volume curve je
  vingers voor het mondstuk
• 3. Maak het mondstuk of bacteriefilter nat en
  blaas nog een flow/volume curve
• Wat zie je? Probeer het te verklaren.
• C.
• 1. Blaas een normale flow/volume curve
• 2. Blaas een curve waarbij jij niet op je hardst
  begint
• 3. Blaas een curve waarbij je hoest
• Zie je verschil in de FEV1?