PENGENALAN%20KEPADA%20PANGKALAN%20DATA

1
PENGENALAN KEPADA PANGKALAN DATA

• OBJEKTIF
• Membezakan data dan maklumat.
• Mendefinisi pangkalan data.
• Membincangkan komponen sistem pangkalan data.
• Menerangkan kegunaan pangkalan data dalam
  perniagaan
• Membincangkan jenis-jenis pangkalan data
  dalam konteks
• organisasi.

2
Data Maklumat

• Data ?

Data ialah fakta mengenai suatu benda, perkara,
orang, entiti, kejadian atau yang seumpamanya
3
Data Maklumat

• Maklumat ?

Maklumat ialah data yang telah diproses dan
disusun atur ke dalam bentuk yang boleh
digunakan untuk membuat keputusan.
4
Pangkalan Data???
5
Pangkalan Data

• Pangkalan data adalah himpunan data-data yang
  berkaitan yang dikongsi bersama oleh berbagai
  kategori pengguna bagi memenuhi kehendak maklumat
  sesebuah organisasi

A database is a self-describing collection of
integrated records David M. Kroenke
6
MENGAPA PANGKALAN DATA?

• Beralih daripada corak penghitungan (compute)
  kepada maklumat
• peringkat paling rendah scramble to webspace
• peringkat paling tinggi aplikasi bersifat
  saintifik
• Set-set data meningkat secara diversity
  (kepelbagaian) dan berjilid (volume)
• Perpustakaan digital, video berinteraktif, projek
  Genoma, projek EOS
• DBMS meliputi kebanyakan bidang sains Komputer
• Contohnya- Bahasa pengaturcaraan, teori, AI, OS,
  Multimedia, Logik dsb.

7
Contoh kegunaan Pangkalan Data

• Perpustakaan

8
Contoh kegunaan Pangkalan Data

• Pasaraya

9
Contoh kegunaan Pangkalan Data

• Kad kredit

10
Contoh kegunaan Pangkalan Data

• Pelancongan

11
Jenis-jenis pangkalan data
JENIS KEGUNAAN JENIS SENIBINA BILANGAN PENGGUNA SEREMPAK SAIZ CONTOH
Persendirian Komputer pribadi (internal) 1 lt 10 Megabyte Sistem pangkalan data Klinik
Organisasi Komputer pusat (centralized) 25 100 Trillion byte Sistem tempahan tiket kapal terbang
Kumpulan kerja (work group) pelanggan -Pelayan (client-server) lt 25 lt 100 Megabyte Sistem pangkalan data perpustakaan
Umum Internet (external)/online Tidak terhad Beberapa ratus Megabyte Perdagangan elektronik
Organisasi Global Teragih (distributed) gt 100 Berbilion byte Syarikat insuran multinasional
12

• Sesebuah pangkalan data mempunyai dua
  keperluan penting iaitu

1. Perkaitan
Fail data secara logik disusun untuk menghapuskan
atau mengurangkan data yang berlebihan
memudahkan capaian data.
2. Perkongsian
Kesemua pengguna yang layak di dalam sesebuah
organisasi boleh mencapai data yang sama untuk
kegunaan dalam pelbagai aktiviti.
13
Hirarki data

• Sistem komputer menyimpan data dalam bentuk
  hirarki
• Bermula dengan bit, bait ,medan, rekod, fail dan
  pangkalan data

Bait / Huruf
Bit
Rekod
Fail
Medan
Pangkalan Data
Fail Metadata Indeks Aplikasi
Metadata
Bait / Huruf
Medan
Bit
Rekod
14
Teknik Simpanan Data Sistem Berasaskan Fail

• Awal 1950-an hingga 1970-an, data disimpan dalam
  bentuk fail.
• Pada peringkat awal, sistem aplikasi dibangunkan
  secara berasingan diantara satu dengan yang lain.
• Data untuk satu sistem aplikasi tidak dapat
  digunakan untuk aplikasi yang lain.
• Setiap aplikasi mempunyai data masing-masing yang
  disusun dalam bentuk fail data (data file)

15
Sistem Berasaskan Fail
16
A Brief History of Database Processing
17
Sistem Berasaskan Pangkalan Data

• Konsep
• program/aplikasi
• pangkalan data
• Sistem pengurusan pangkalan data (SPPD/DBMS)

Pengguna
DBMS
Pangkalan data
18
Pangkalan Data
19
Pangkalan Data

• 2 jenis kaedah penempatan pangkalan data
• Berpusat (centralized)
• Teragih (distributed)

20
Pangkalan Data

• Pangkalan Data Berpusat
• Semua fail-fail yang berkaitan disimpan didalam
  satu lokasi storan.
• Pangkalan data disimpan di dalam komputer bersaiz
  besar seperti komputer kerangka utama.
• Kebaikan
• Menjimatkan kos penggunaan beberapa buah komputer
• Menyediakan kemudahan pengurus pangkalan data
• Memudahkan proses backup

21
Pangkalan Data

• Kelemahan
• Fail data hanya boleh dicapai pada komputer host
  sahaja
• Jika berlaku kerosakan pada host, keseluruhan
  data tidak boleh dicapai
• Kesesakan pada rangkaian

22
Pangkalan Data Berpusat
Pengguna Johor Bahru
Pengguna Alor Setar
23
Pangkalan Data

• Pangkalan Data Teragih
• Sebahagian atau keseluruhan pangkalan data
  disimpan pada host yang berasingan, khususnya
  yang dekat dengan sesuatu lokasi pengguna
• Terdapat 2 jenis
• Salinan
• Sebahagian
• Kebaikan
• Capaian yang lebih pantas
• Kemudahan backup
• Kelemahan
• Kos penyelenggaraan yang lebih tinggi
• Masalah keselamatan

24
Pangkalan Data Teragih
Pengguna Johor Bahru
Alor Setar
Johor Bahru
Kota Baharu
Kuantan
Pengguna Kota Baharu
25
Persekitaran Sistem Pangkalan Data

• Terdiri drp 5 komponen utama
• Perkakasan
• Perisian
• - Sistem Pengopersian
• - Perisian DBMS
• - Perisian penggunaan/aplikasi
• Manusia
• Tatacara/prosedur
• Pangkalan Data

26
Persekitaran Sistem Pangkalan Data
27
Persekitaran Sistem Pangkalan Data
1. Perkakasan - Komputer 2. Perisian
i. Perisian sistem kendalian (o/s, utility
perisian rangkaian) ii. Sistem
Pengurusan Pangkalan Data (Database
Management System/DBMS) iii. Perisian
penggunaan (bahasa peringkat
tinggi/Structured Query Language)
28
Persekitaran Sistem Pangkalan Data

• DBMS?
• Sistem Pengurusan Pangkalan data (Database
  Management System)
• sistem perisian yang membolehkan pengguna
  menakrif, mencipta, mengemaskini, menyusun,
  mengurus dan menyenggara pangkalan data. DBMS
  juga mengawal capaian terhadap data dalam
  pangkalan data.
• Terdapat 4 komponen utama DBMS
• Model data
• Bahasa definisi data (DDL)
• Bahasa manipulasi data (DML)
• Kamus data

29
DBMS

• Model data
• Mentakrifkan cara data disusun
• Cth Hirarki, rangkaian, relational,
  berorientasikan objek, hypermedia,
  objek-relational dan multidemensi
• Bahasa definisi data (DDL)
• Mentakrifkan jenis data yang disimpan dalam
  pangkalan data dan bagaimana cara ia disimpan
• DDL digunakan untuk mentakrifkan skema
• Skema adalah penerangan mengenai kandungan
  pangkalan data dan senarai item-ietem dan
  hubungannya

30
DBMS

• Bahasa Manipulasi Data (DML)
• Digunakan bersama bahasa generasi ke-3, ke-4 dan
  bahasa berorientasikan objek untuk mencapai
  kandungan pangakalan data supaya ia boleh
  ditambah, diubahsuai dan dihapuskan
• Bahasa Pertanyaan Berstruktur (SQL) adalah salah
  satu DML yang paling popular
• Contoh arahan SELECT, INSERT, DELETE, UPDATE
• Kamus Data
• Menyimpan definasi elemen-elemen data dan
  ciri-cirinya
• Elemen-elemen data mewakili sesuatu medan
• Cth individu, perniagaan, aturacara, laporan dll.

31
DBMS

• Cth produk DBMS SQL, Oracle, dBase, Paradox,
  Ingres, Foxpro, Ms Access dsb.
• Mempunyai tiga subsistem
• i. Peralatan rekabentuk (design tools)
• Pembinaan jadual, borang, pertanyaan
  laporan
• Pengompil bahasa procedural
• ii. Masa laksana (run time)
• memproses komponen aplikasi yg dibangunkan
• dengan
• menggunakan peralatan rekabentuk
• iii. Enjin DBMS
• Perantaraan di antara peralatan rekabentuk,
  masa
• laksana data

32
Persekitaran Sistem Pangkalan Data
3. Orang Terdiri drp 2 iaitu i. Pengamal
sistem pangkalan data (developer)
Pengaturcara, pentadbir data, pentadbir pangkalan
data dsb. ii. Pengguna akhir
sistem 4. Tatacara Meliputi peraturan,
piawaian dan panduan rekabentuk sehinggalah
kepada penggunaan p/d tersebut
33
5. Pangkalan data
Persekitaran Sistem Pangkalan Data
Mengandungi 4 elemen utama

1. Data pengguna -Data sebenar dalam bentuk jadual
   (table)-baris lajur
2. Metadata- Keterangan struktur p/d kamus data
3. Indeks Perhubungan antara data-data, memudahkan
   capaian
4. Aplikasi Metadata Menyimpan format borang,
   laporan,pertanyaan

.
34
The DBMS Manages the Interaction Between the End
User and the Database
35
REKA BENTUK PANGKALAN DATA
Faktor-faktor yang dititikberatkan dalam mereka
bentuk pangkalan data

1. Maklumat penting yang diperlukan.
2. Operasi pemprosesan dan kepenggunaan.
3. Kesesuaian prestasi dengan konfigurasi perkakasan
   yang digunakan.
4. Pengoptimuman penggunaan cakera keras.
5. Maksimum-ketepatan, integriti dan konsisten data.
6. Fleksibiliti-modifikasi dan susunan data.

36
REKA BENTUK PANGKALAN DATA
37
REKA BENTUK PANGKALAN DATA

• Membina pangkalan data
• 2 langkah utama membina pangkalan data
• i. Membina reka bentuk konsepsual
• ii. Membina reka bentuk fizikal

38
REKA BENTUK PANGKALAN DATA

• Membina rekabentuk konsepsual
• Model abstrak pangkalan data dari sudut pengguna
  atau perniagaan
• Menerangkan bagaimana elemen data dalam pangkalan
  data dikategorikan
• Melibatkan proses mengenalpasti hubungan diantara
  elemen data dan cara terbaik untuk menyusun data
  dalam bentuk kumpulan untuk memenuhi keperluan
  organisasi
• 2 proses utama dalam aktiviti ini adalah
• Permodelan entiti-hubungan (entity-relationship
  modelling)
• Normalisasi (normalization)

39
REKA BENTUK PANGKALAN DATA

• Membina rekebentuk fizikal
• Membina pangkalan data secara praktikal
• Menunjukkan bagaimana pangkalan data berfungsi
  dalam peranti storan

40
Reka Bentuk KonsepsualMODEL DATA

• Pangkalan data adalah model kepada model pengguna
  tentang dunia perniagaan atau persekitaran
  organisasi yang berkaitan.
• Model data ialah satu himpunan konsep, kekangan
  dan peraturan integriti bagi menerangkan tentang
  keadaan, perhubungan dan kekangan data dalam
  sesebuah organisasi.
• Model Perhubungan Entiti (Entity Relationship
  Model/ E-R model) iaitu model data Hubungan
  (relational model) adalah paling meluas
  digunakan masa kini.Ia merupakan proses
  perancanngan rekabentuk p/d.
• Konsep model data Hubungan - asasnya ialah jadual
  dengan baris dan lajur
• E-R model mengandungi tiga elemen penting
  entiti, atribut dan perhubungan.
• E-R model digambarkan dengan simbol-simbol khas
  yang dipanggil gambarajah perhubungan entiti
  (entity relationship diagram/ERD).

41
Konsep Asas Model Perhubungan Entiti

• Entiti
• Sesuatu yg boleh dikenalpasti kewujudannya dalam
  persekitaran kerja
• pengguna.
• Boleh dikenalpasti melalui sifat-sifat tertentu
• Cth objek, orang, aktiviti atau konsep
• Atribut (Properties)
• Setiap entiti mempunyai beberapa atribut.
• Atribut ialah sifat yg memperihalkan suatu set
  entiti.
• Nilainya unik kepada diri sendiri.
• Contoh nama, tarikh lahir dsb
• Perhubungan (Relationship)
• Pertalian/hubungan antara entiti
• Set perhubungan ialah satu persekutuan di antara
  beberapa entiti yg berkaitan
• Cntoh mendaftar, menginap dsb

42
SUMMARY OF ER-DIAGRAM NOTATION FOR ER SCHEMAS

• Meaning
• ENTITY TYPE
• WEAK ENTITY TYPE
• RELATIONSHIP TYPE
• IDENTIFYING RELATIONSHIP TYPE
• ATTRIBUTE
• KEY ATTRIBUTE
• MULTIVALUED ATTRIBUTE
• COMPOSITE ATTRIBUTE
• DERIVED ATTRIBUTE
• TOTAL PARTICIPATION OF E2 IN R
• CARDINALITY RATIO 1N FOR E1E2 IN R
• STRUCTURAL CONSTRAINT (min, max) ON PARTICIPATION
  OF E IN R

Symbol
R
E2
N
R
E1
E2
(min,max)
R
E
43
ER DIAGRAM Entity Types areEMPLOYEE,
DEPARTMENT, PROJECT, DEPENDENT
44
ER diagram of Branch view of DreamHome Notation
Unified Modeling language (UML)
45
Memetakan Gambarajah ER kepada model Hubungan

• Menukarkan Gambarajah ER kepada format jadual
  (baris lajur)
• Nama hubungan nama entiti
• Nama atribut atribut entiti
• Cth Entiti DEPARTMENT (rujuk slide ERD lepas)
• Hubungan DEPARTMENT(Number,Name,Location)
• Jika ditunjukkan dalam jadual adalah seperti
  berikut

Number Name Location
101 Information System 1st Floor, Bldg. A
200 Accountancy 3rd Floor, Bldg. F
311 Computer Science 1st Floor, Bldg. B
Jadual DEPARTMENT
Rujuk Access utk kuiah seterusnya
46
University Database
47
University Database
48
Example Hierarchical Form
49
Sample Data Entry Form
50
Sample Report
51
Example Hierarchical Report
52
Summary Data in Detail Lines
53
PANGKALAN DATA BHG 2

• MICROSOFT ACCESS

54
Applications, the DBMS and SQL

• Applications are the computer programs that users
  work with
• The Database Management System (DBMS) creates,
  processes and administers databases
• Structured Query Language (SQL) is an
  internationally recognized standard database
  language that is used by all commercial DBMSs

55
Components of a Database System Microsoft Access
56
MS OFFICE ACCESS

• Konsep Asas
• adalah penting memahami dahulu konsep-konsep asas
  secara gambaran kasar tentang
• o  pangkalan data
• o  pangkalan data hubungan
• o  jadual
• o  rekod
• o  medan
• o  kunci primer
• o  perhubungan

57
Pangkalan Data

• Cth buku alamat, buku panduan telefon, kad
  indeks di perpustakaan

Rajah 1 Gambaran tentang pangkalan data sebenar
(secara fizikal)
58
MS Access in Detail
59
Jadual

• Satu kumpulan maklumat mengenai sesuatu topik
  tertentu.
• Data disimpan dalam unit jadual senang dicari
  dan diproses
• Jadual terdiri daripada baris (rekod) dan lajur
  (medan)
• Cth pangkalan data Pelanggan mengandungi
  butir-butir asas (lebih dari seorang) pelanggan
  (nama, syarikat, alamat, bandar, negeri, poskod)

60
Rekod

• Baris mendatar dalam sesuatu jadual dinamakan
  rekod.
• Satu rekod dalam jadual Pelanggan mungkin ada
  butiran seorang pelanggan seperti nama, syarikat,
  alamat, bandar, negeri, poskod dsb.

61
Medan

• Setiap lajur tegak ialah medan.
• Setiap lajur mengandungi satu jenis maklumat.
• Cth Pangkalan data Pelanggan medan nama
  nama semua pelanggan.
• Medan syarikat senarai semua syarikat.

62
Kunci Primer

• Rekod sesuatu pangkalan data berbeza antara satu
  sama lain berdasarkan kunci primer.
• Terbentuk daripada satu medan kunci atau medan.
• Setiap jadual mesti mempunyai sekurang-kurangnya
  satu medan kunci primer.

63
Perhubungan

• Digunakan untuk menghubungkaitkan jadual-jadual
  yang berlainan supaya data dapat dikumpulkan
  secara serentak.
• Dengan syarat setiap jadula yang dihubungkaitkan
  mempunyai medan sepunya.

64
Pangkalan Data Hubungan

• Terdiri daripada beberapa jadual yang berlainan.
• Tujuan mengelompokkan maklumat ke dalam jadual
  yang berlainan dan mengaitkan mereka melalui
  perhubungan logik.

65
MEMULAKAN MICROSOFT ACCESS 2000

• Pada Windows, dapatkan ikon Microsoft Access dan
  klik.
• Klik pada pilihan Blank Access Database dan
  klik OK.

66
Parts of a database
Access databases consist of objects tables,
forms, queries, report, pages, macros and
modules. Tables a collection of related
information about specific topic. Forms provide
a quick way to view, enter and modify information
in database by presenting information in an easy
format. Queries enable to find information of
interest in a database. Reports
professional-looking documents that summarize
data from the database. Pages enable to access
a database on the internet using web
browser. Macros combine a series of actions
into a single action. Modules programs created
in a programming language called Visual Basic for
applications.
67
MEMULAKAN MICROSOFT ACCESS 2000

• Pilih direktori atau folder di mana anda ingin
  menyimpan pangkalan data anda dan nyatakan nama
  pangkalan data tersebut. Seterusnya klik butang
  Create..

68
MEMULAKAN MICROSOFT ACCESS 2000

• Paparan berikut akan dipaparkan.

• Tajuk db1 Database di atas paparan
  menandakan fail database bernama db1.

69
MENYEDIAKAN PANGKALAN DATA

• Pangkalan data yang akan dibina menyimpan
  maklumat mengenai pelajar dan kursus yang
  diambil.
• Di sini, 3 jadual akan dibina
• PELAJAR akan menyimpan maklumat pelajar.
• KURSUS akan menyimpan maklumat kursus.
• DAFTAR akan menyimpan maklumat kursus yang
  didaftar oleh pelajar tertentu.

70
MEMBINA JADUAL

• Terdapat 3 cara untuk membina jadual iaitu
• Pilih Create table in Design view untuk
  membinanya sendiri atau,
• Pilih Create Table by using wizard untuk
  menggunakan bantuan wizard atau,
• Pilih Create table by entering data.

71
Membina sendiri pangkalan data

• Isikan semua medan yang perlu bagi menyimpan
  maklumat pelajar, dan klik pada tanda pangkah di
  hujung atas paparan.

72
Dengan menggunakan bantuan wizard

• Pilih medan yang dikehendaki dari sampel,
  kemudian klik butang Next.
• Berikan nama untuk jadual dan klik Finish.

73
Mengenalpasti Kunci Primer

• Kunci primer digunakan bagi memudahkan proses
  pencarian rekod.
• Satu medan dipilih sebagai kunci primer dimana
  medan tersebut mestilah unik.
• Contoh Medan Matrik dijadikan kunci primer
  kerana tiada pelajar mempunya nombor matrik yang
  sama.
• Pilih medan Matrik dengan menghitamkannya
• Klik pada ikon kunci primer.

74
PENGURUSAN REKOD

• Rekod boleh ditambah, diedit atau dipadam
  daripada pangkalan data.
• Klik 2 kali pada nama jadual.
• Jadual berikut akan dipaparkan

75
PENGURUSAN REKOD

• Lakukan penambahan, pengeditan atau pembuangan
  rekod.
• Setelah selesai, klik pada tanda pangkah di
  hujung atas.

76
MEMBINA PERTANYAAN

• Jadual yang dibina perlu dihubungkan untuk
  mewujudkan perkongsian data.
• Klik pada Queries.
• Kemudian klik pada Create Query in Design View.
• Satu paparan untuk anda memilih jadual yang
  hendak dihubungkan akan dipaparkan.
• Pilih jadual yang ingin dihubungkan dan klik
  butang Add.
• Ulangi langkah di atas sehingga selesai semua
  jadual dipilih.
• Gambarajah seperti berikut akan dihasilkan bagi
  menunjukkan hubungan di antara jadual.

77
MEMBINA PERTANYAAN

• Pilih medan yang hendak dipaparkan kepada
  pengguna.
• Setelah selesai memilih medan-medan, klik pada
  tanda pangkah di hujung atas.
• Simpan pertanyaan dengan memberikan nama Query1.
• Untuk membuat pertanyaan baru, ulangi langkah di
  atas.

78
MEMBINA BORANG

• Klik pada Forms.
• Kemudian klik Create form by using wizard.

79
MEMBINA BORANG

• Pilih jadual dari kotak Tables/Queries.
• Medan bagi jadual/pertanyaan yang dipilih akan
  disenaraikan dalam Available Fields.
• Pilih medan yang ingin dipaparkan dalam borang
  nanti.
• Selesai memilih medan, klik butang Next.
• Pilih jenis paparan yang dikehendaki dan klik
  Next.
• Kemudian pilih jenis rupabentuk paparan dan klik
  Next.
• Berikan nama Jam Kredit Pelajar dan klik
  Finish.

80
MEMBINA BORANG
81
MEMBINA LAPORAN

• Klik pada Reports.
• Kemudian klik Create report by using wizard.

82
MEMBINA LAPORAN

• Pilih jadual yang ingin dicetak dari kotak
  Tables/Queries.
• Medan bagi jadual/pertanyaan yang disenaraikan.
• Lakukan pemilihan medan dan klik Next.
• Untuk menyusun medan mengikut keutamaan, ianya
  boleh dilakukan pada paparan seterusnya.

83
MEMBINA LAPORAN

• Kemudian klik butang Next untuk pelbagai
  pilihan tatasusunan cetakan laporan

84
MEMBINA LAPORAN
85

• Akhir sekali berikan nama kepada laporan dan klik
  Finish.
• Contoh laporan akan dipaparkan dan boleh dicetak.