Kroki milowe (fakty, daty, ludzie) na stuletniej drodze zastosowan promieniotw

1
Kroki milowe (fakty, daty, ludzie) na stuletniej
drodze zastosowan promieniotwórczosci w nauce i
technice.
Tomasz Wygonowski
2
Henri Becquerel

• W 1896 r. odkryl promieniotwórczosc naturalna.
• W 1903r. dostal nagroda Nobla za odkrycie
  promieniotwórczosci.

3
Maria Skladowska CuriePiotr Curie

• 02.1898 r. publikuje pierwsza prace na temat
  promieniotwórczosci
• 07.1898 r. razem z mezem Piotrem odkrywaja nowy
  pierwiastek i proponuja dla niego nazwe Polon
• 12.1898 r. wraz z Gustavem Bemontem
  zakomunikowali odkrycie kolejnego pierwiastka
  nazywajac go Radem.
• Pierwsze badania nad wykorzystaniem
  promieniotwórczosci w leczeniu nowotworów.
• Techniki rozdzielania izotopów promieniotwórczych
• 1911 r. Maria Skladowska Curie otrzymuje druga
  nagrode Nobla w dziedzinie chemii za wydzielenie
  czystego radu.

4
Ernest Rutherford

• W latach 1895-1898 prowadzil badania nad
  promieniowaniem, podzielil je na dodatnie (alfa)
  i ujemne (beta).
• 1908 r. otrzymal nagrode nobla za udowodnienie,
  ze zródlem promieniowania jest spontaniczny
  rozpad atomów
• 1911 r. okreslil budowe jadra atomowego
• Odkryl promieniowanie toru
• Przedstawil pierwsza teorie przemian
  promieniotwórczych

5
Budowa atomu

• 1927r. Rolf Wideroe zaprojektowal i zbudowal
  pierwszy akcelerator czastek.
• 1930-1932 r. Prace prowadzone m.in.. przez
  Woltera Botha, Herberta Beckera, Ireny Curie i
  Fryderyka Joliota, a takze J. Chadwicka
  doprowadzily do odkrycia neutronu
• 1934 r. Córka panstwa Curie Irena Joliot-Curie i
  jej maz Fryderyk Joliot dokonali odkrycia
  sztucznej promieniotwórczosci

6
Budowa atomu

• 1942 r. Enrico Fermi, wykorzystal rozszczepienie
  atomu i promieniotwórczosc do zbudowania reaktora
  jadrowego i doprowadzil do pierwszej
  kontrolowanej reakcji lancuchowej.
• 1965-95r. dokonano odkrycia kwarków i leptonów
• W 1981r. naukowiec Towarzystwa Badan Schweriona w
  Darmstadt odkryl czwarta forme radioaktywnej
  przemiany radioaktywnosc protonów

Rys.1. Reakcja rozszczepienia atomu
7
Budowa atomu

• Rys. 2. 100 letnia ewolucja w rozumowaniu
  struktury materii

8
Medycyna

• 1895 r. Odkrycie promieni X przez Roentgena
  przyczynilo sie do rozwoju diagnostyki medycznej,
  mozliwa stala sie ocena organów wewnetrznych,
  ukladu kostnego, przewodu pokarmowego, dróg
  zólciowych
• 1899 r. pierwszy udokumentowany przypadek
  wyleczenia raka skóry przy pomocy promieniowania
• 1904 r. pierwsze skuteczne wyleczenie raka metoda
  brachetoterapii (bezposredni kontakt materialu
  promieniotwórczego z komórka nowotworowa).
• 1907 r. lista chorób nowotworowych w leczeniu
  których stosowana jest radioterapia

9
Medycyna

• Po II-ej wojnie swiatowej rozwinela sie medycyna
  nuklearna.
• Ostatnie lata to powstanie takich urzadzen jak
  SPECT (singe proton emission computed tomography)
  odpowiednik tomografii komputerowej w radiologii.
  Oraz PET (positron emission tomography).
• Przeciwciala monoklonalne do wprowadzenia do
  organizmu czlowieka.

10
Spect
Rys.3. Spect rozwiazania zaproponowane przez
Siemens (dwa górne), GE, Philips.
11
PET
Rys.4. Przykladowy obraz otrzymany przy pomocy
urzadzenia PET
12
Promieniotwórczosc w technice

• Reaktory jadrowe (np. jako naped w statkach i
  lodziach podwodnych)
• Bomby atomowe
• Elektrownie jadrowe

Rys.5. Lotniskowiec zasilany reaktorem jadrowym
Rys.6. Bomba atomowa i widok eksplozji
13
Zastosowanie promieniotwórczosci
Izotop promieniotwórczy Czas polowicznego rozpadu Rodzaj promieniowania Zastosowanie
3H 12,3 lat beta Blyszczace farby
238Pu 87,7 lat alfa Stymulatory miesnia sercowego,
204 Tl 3,8 lat beta Aparatura pomiaru grubosci
241Am 432 lata alfa Czujniki przeciwpozarowe
226Ra 1600 lat gamma Aplikatury radowe
60Co 5, 3 lat gamma Radiografia, sprzet radiacyjny, bomba kobaltowa, aparatura pomiarowa (grubosc, poziom cieczy, waga)
239Pu 24000 alfa Czujniki przeciwpozarowe
131I 8 dni gamma Badanie tarczycy
182Ir 73,8 lat gamma Radiografia
Cs137 30 lat gamma Radiografia, pomiary grubosci, bomba cezowa
Tabelka. Wykorzystanie izotopów
promieniotwórczych.
14
Bibliografia

• Rad, polon 1898-1998 stulecie odkrycia sesja
  naukowa, Warszawa '97 / red. Edward Halon.
• 100 najwybitniejszych uczonych wszech czasów
  John Simmons 1996 r. Warszawa
• http//pl.wikipedia.org/wiki/Maria_SkC582odowska
  -Curie
• http//pl.wikipedia.org/wiki/Pierre_Curie
• http//pl.wikipedia.org/wiki/Henri_Becquerel
• http//pl.wikipedia.org/wiki/Ernest_Rutherford
• Tabelka. Wykorzystanie izotopów
  promieniotwórczych
• http//www.bryk.pl/teksty/gimnazjum/chemia/chemia_
  jadrowa/12646-wykorzystanie_promieniotwórczosci_or
  az_jej_szkodliwe_dzialanie.html

15
Spis rysunków

• 1 http//www.iwiedza.net/encyklo/jleter.html
• 2 http//www.if.pw.edu.pl/pluta/pl/dyd/mtj/wykl
  ad/index-d.html
• 3 http//www.impactscan.org/rsna2004.htm
• 4 http//www.cetir.es/ca/professionals/bibliotec
  a.asp?especialitat101
• 5 http//ojczyzna.blox.pl/2006/02/Lotniskowiec.h
  tml
• 6 http//techepics.com/files/nuclear.jpg