Sindirim ve Genital Kanal Kam

1
Sindirim ve Genital Kanal Kamçili Protozoonlari

• Simbiotik yasayan protozoonlari içerir.
• Insan ve hayvanlarda önemli olan etkenler
• Trichomonadida ve Diplomonadida takimlarinda yer
  alirlar.
• Takim Trichomonadida
• Aile Trichomonadidae
• Cins Trichomonas, Tritrichomonas, Trichomitus,
  Tetratrichomonas, Pentatrichomonas

2
Sindirim ve Genital Kanal Kamçili Protozoonlari

• Aile
• Monocercomonadidae
• Cins Histomonas
• Histomonas meleagridis veteriner hekimlik ve
  kanatli sektörü için önemli etkenlerdendir.

3
Sindirim ve Genital Kanal Kamçili Protozoonlari

• Diplomonadida takiminda ise
• Aile Hexamitidae
• Cins Hexamita, Giardia, Spironucleus, Octomitus
• Bunlardan Giardia etkenleri önemli sindirim
  kanali kamçili protozoer etkenlerindendir.

4
Trichomonadidae AilesiTrofozoit, Morfoloji
5
Trichomonadidae

• sadece trofozoit formlari vardir.
• Kist olusturmazlar.
• Ikiye bölünerek çogalirlar.
• kamçi sayilari, arka kamçinin özelligi ve pelta
  olup olmamasina göre ayrilirlar.
• Trichomonas,
• Tritrichomonas,
• Trichomitus,
• Tetratrichomonas Pentatrichomonas cinsleri vardir.

trofozoit
6
Trichomonadidae , Cinsler

• Tritrichomonas
• Üç adet ön kamçi var.
• Pelta yoktur.

7
Trichomonadidae , Cinsler

• Trichomitus cinsi
• Üç adet ön kamçi var.
• Pelta var.
• Parabazal cisimcik V seklindedir.

8
Trichomonadidae , Cinsler

• Genus Trichomonas
• Anterior flagellum 4 adetdir.
• Pelta bulunur.
• Arka kamçi (posterior flagellum) serbest olarak
  sonlanmaz.

9
Trichomonadidae , Cinsler

• Tetratrichomonas cinsi
• Dört adet ön kamçi var.
• Pelta mevcutdur.

10
Trichomonadidae , Cinsler

• Pentatrichomonas cinsi
• Bes adet ön kamçi var. Kamçilarin dördü bir grup
  halindedir.
• Pelta var.

11
Trichomonadidae

• Bu aileye bagli bulunan türlerden önemli olanlari
  ve konaklari
• Tritrichomonas foetus Hayvanlar
• Trichomonas gallinae Kanatlilar
• Trichomonas vaginalis Insanlar

12
Histomoniosis

• Histomonas meleagridis
• enfeksiyöz entero-hepatitis, enfeksiyöz
  tiflo-hepatitis, karabas hastaligi.
• Dünyada yaygindir.
• Konaklari hindi, sülün, tavuk ve degisik
  kanatlilar olup, hindilerde önemlidir.
• Konakta sekum boslugu, sekum mukozasi ve
  karaciger parankimasina yerlesir.

13
Histomonas meleagridisBulasmasi

• Esas bulasma yolu
• Heterakis gallinarumun enfekte yumurtalarinin
  yenmesiyle,
• Enfekte yer solucanlarinin yenmesiyle,
• Ender olarak da Ishalli diskiyla atilan
  protozoonlarin hemen diger kanatlilar tarafindan
  alinmasiyla.

14
Histomonas meleagridismorfoloji

• 2 formu vardir. Her iki formda amibe benzer ve
  pseudopodu vardir.
• Kamçili formu (Lümen formu) Sekum boslugunda
  bulunur. 5-30 mikrondur.
• Kamçisiz formu (Doku formu) 8-21x6-15 mikron,
  oval yapida, sekum mukazasi ve karaciger
  parankimasinda.

Karaciger de
15
Histomoniosis - Epidemiyoloji

• Epidemiyolojide etkili faktörler
• Heterakis gallinarum Bulasmada önemlidir. Bu
  askaritin yumurtalari 1 oraninda enfekte
  olurlar. Ancak yumurtalar dis sartlara oldukça
  dayaniklidir ve 2 yil kadar canli kalir ve
  protozoonu tasirlar.
• Yer solucanlari hastaligin yayilisinda önemli
  yere sahiptir. H. gallinarum yumurtalarini
  alirlar. Bu askaritin larvalarini vücutlarinda
  biriktirirler. Özellikle Sonbahar aylarinda ilk
  yagislari takiben ani enfeksiyonlar olusabilir.
• Tavuklar hindiler için enfeksiyon kaynagidir.
  Karisik yetistirme risk faktörüdür. Tavuklar
  etkilenmez.
• Yasla birlikte enfeksiyona duyarlilik azalir,
  reenfeksiyonlara karsi bagisiklik gelisir.

16
Histomonas meleagridis, biyoloji
17
HistomoniosisPatogenezis

• 3-12 haftalik hindiler çok etkilenir ve akut form
  görülür, 50lere varan mortalite,
• Ilk klinik bulgulari takiben 2-3 gün içinde
  ölümler görülebilir.
• Daha yaslilarda kronik seyirlidir ve ölüm azdir.
• Tavuklar hindilere göre daha az duyarlidir.

Barsak doku formu
18
HistomoniosisPatolojik lezyonlar

• Sekum da ülserler,
• sekum duvari kalinlasir, mukoza fibrinonekrotik,
  sosis seklini alir,
• sarimsi exudat ile doludur,
• zamanla barsak içinde tikaç olusturur,
• bazen barsak delinir ve peritonitis olusur,
• barsak duvarinda yapismalar gözlenir.

19
Histomoniosis meleagridisPatolojik lezyonlar

• Karacigerdeki lezyonlar tipik ve hastaligi
  taniticidir.
• Çaplari 1 cm olan beyaz dairesel nekrotik
  odaklar,
• Kenarlari kabarik, ortasi çukur olup, sari ile
  sarimsi yesil renkli,

20
Histomoniosis meleagridisPatolojik lezyonlar

• Karacigerde derinlemesine nekroz alanlari
  patognomonik lezyondur.

21
Histomoniosis meleagridisHistopatoloji

• Parazitler lezyonlu alanlarda, paraziter
  vakuoller içerisinde tek veya birkaçi bir arada
  görülür.
• Bölgede hiperemi, hemoraji, lenfosit
  infiltrasyonu, nekrozlu bölgeler, makrofajlar ve
  dev hücreler görülür.

22
Histomoniosis meleagridisKlinik Belirtiler

• Inkübasyon süresi 2-3 hafta,
• Düskünlük, halsizlik, bitkinlik ilk bulgulardir.
• Kanatlar ve kuyruk asagi sarkmis,
• tüyler kabarmis.
• Bas kararmis (siyanotik renk),
• Kükürt sarisi ishal veya diskilama (hastalik için
  tipikdir).

23
Histomoniosis,Tani

• Klinik ve patolojik belirtiler tanida önemlidir.
• Kesin tani için nekroside sekum ve karacigreden
  hazirlanacak tuse veya histopatolojik kesit
  preparatlarinda etkenler aranir.
• Karacigerdeki lezyonlar tüberküloz, löykoz ve
  tümörlerden sekumdakiler ise koksidiyozdan
  ayrimi yapilmalidir.

24
Histomoniosis - Tedavi

• Hastalik tespit edilen sürülerde tüm hayvanlar
  ilaçlanir.
• Tedavi ve koruyucu amaçla ilaçlar kullanilir.
• Nitroimidazolelerden (Ronidazole,Ipronidazole,
  dimetridazole)
• Nitrothiazole türevleri,
• Nithiazide kullanilir.

25
Histomonas enfeksiyonlari-kontrol

• Tavuk ve hindiler ayri yetistirilmeli,
• Tavuk yetistirilen yerlere en azindan 2 yil
  süreyle hindi sokulmamali,
• Tavuklar H. gallinaruma karsi tedavi edilmeli,
• Hastalik riski olan yerlerde yem içinde veya
  sulari ile koruyucu amaçla dimetridazole,
  ipronidazole gibi ilaçlar kullanilmali.

26
Tritrichomonas foetus Sigir Genital
Trichomoniosisi

• Etiyoloji Tritrichomonas foetus
• Yayilisi
• Dünyada yaygindir. Türkiye ?
• Konaklari
• sigirlardir
• Yerlestigi Yer
• Ineklerde Uterus, aralikli olarak vajina
• Bogalarda Prepusyum boslugu

27
Sigir Genital trikomoniozisi Bulasma

• Ana bulasma yolu çiftlesme ile olur.
• Seyrek olarak ise
• Enfekte bogalarin suni tohumlamada
  kullanilmasiyla ve
• Sterilizasyona dikkat edilmeden pes pese yapilan
  genital müdahalelerle bulasma olabilir.

28
Tritrichomonas foetusTrofozoit, morfoloji

• 20x10 mikron (10-25x3-15)
• Üç adet ön, bir adet arka kamçi vardir.
• Dalgali zar tüm vücut boyunca uzanir.
• Pelta yoktur.
• Aksostil kalindir ve vücudun arka ucundan disari
  çikar.
• Mekik veya armut seklindedir.

29
Sigir Trichomoniosis-Biyolojik gelisme

• Çiftlesme ile ineklere bulasir.
• Önce vajina enfekte olur.
• 15-20 gün sonra buradaki parazitler uterusa
  geçer.
• Östrustan 2-3 gün öncesi parazitler tekrar
  vajinaya gelir.
• Çiftlesme ile bogalara geçen parazitler prepusyum
  bosluguna yerlesir ve sagaltilmadiklari takdirde
  yasam boyu enfekte kalirlar.

Self-kür olayi vardir. 2-3 östrus siklusu sonucu
parazitler tamamen atilir.
30
Patogenezis-Klinik BelirtilerBogalarda

• Tipik bulgular olusmaz ve dikkati çekmez.
• Prepusyum bosluguna etkenler yerlestigi için
  burada küçük nodülcükler gelisir.
• Parazitler nadirende olsa testis, epididimis ve
  semen kesesinde görülebilir.
• Klinik olarak bazen prepusyumdan akinti geldigi
  gözlenebilir.

31
Patogenezis-Klinik BelirtilerGebe olmayan
ineklerde

• Tipik patolojik lezyonlar olusmaz.
• Sadece kataral endometritis,
• Bazen vajinitis sekillenir.
• Vajinadan arasira bir akintinin geldigi dikkati
  çeker.
• Birkaç östrus siklusu sonrasi tamamen iyilesir.

32
Patogenezis-Klinik BelirtilerGebe ineklerde

• Endometritis ve plasentitis, 1-14 hafta arasinda
  abort, yavru zarlari atilir ve iyilesir. Dikkati
  çekmez. Gebe kalmadigi sanilir.
• Abort olur, yavru zarlari atilamaz, kataral veya
  prulent endometritis sekillenir, müdahale
  edilmezse steril (kisir) kalir.
• Abort olmaz, yavru ölür ve uterus içinde masere
  olur, piyometra sekillenir. Uterusta birkaç litre
  gri-beyaz renkte sivi toplanir, bakteri
  enfeksiyonu ile çok pis kokulu durum alir.
  Müdahale edilmezse yasam boyu steril kalir.

33
Sigir trikomoniozisi- bagisiklik

• Enfeksiyonu atlatan inek ve düveler
  reenfeksiyonlara karsi nisbeten bagisiktirlar.
• Ancak enfeksiyon olusabilir.
• Etkenin birkaç serolojik susu vardir.

34
Sigir trikomoniozisi- Tani

• Sürüde infertilite problemleri, sürüye yeni bir
  boga katilmasi önemlidir.
• Bogalarda ise prepusyum boslugu serum fizyolojik
  ile yikanir ve elde edilen sivi,
• Fötal zarlarin sulari, plasenta ve fötusun mide
  içerigi,
• Besi yerlerine (CPLMS Cystein-pepton-liver
  extract-maltose-serum BGPS Beef
  extract-glukoz-pepton-serum Diamonds besi
  yeri) ekim yapilarak parazit çogaltilir.
• Serolojik testler (Vajinal akintidan yapilan
  mukus aglutinasyon testi) sürü taramalarinda
  kullanilir.

Parazit vajina ve uterustaki mukus ve eksudatda
bulunur. Elde edilen sivi santrifüj edilir ve
sedimentden preparatlar hazirlanip, boyanarak
trofozoitler aranir.
35
Sigir trikomoniozisi-Epidemiyoloji

• Enfeksiyon kaynagi bogalardir.
• Bogalarda klinik belirti görülmemesi,
• Bogalarin tedavi edilmedigi sürece etkeni
  tasimalari nedeniyle
• Boga ile tohumlama yapilan sürülerde sorun olur.
• Kontrollü suni tohumlama yapilan sürülerde
  enfeksiyon görülmez.
• Suni tohumlama da sterilizasyon ve suni
  tohumlamada kullanilan bogalarin enfekte olmamasi
  önemlidir.

36
Sigir trikomoniozisi-Tedavi

• Bogalarda kiymetli olanlar tedavi edilmeli.
• Bunun için
• Dimetridazole 50 mg/kg günde bir kez 5 gün
  süreyle oral verilir.
• Ipronidazole 30 cc, i,m
• Prepusyum ve penis tripaflavin, akriflavin içeren
  merhemler ile ovulur. Uretra içine akriflavin 1
  lik 30 ml verilir.
• Ineklerde ise self-kür olayi oldugu için tedaviye
  gerek kalmaz. Enfekte hayvanlar 3 ay kadar
  çiftlestirilmezse iyilesir.

37
Sigir trikomoniozisi-Kontrol

• Genel Kontrol-Korunma
• Çiftlesme ile bulasabilen hastaliklarda genel
  kontrol tedbirleri alinir.
• suni tohumlama tercih edilmeli,
• Bu islem sirasinda asepsi-antisepsiye uyulmali,
• Tohumlamada boga kullanilacaksa iyice kontrolü
  yapilmali,
• Sürüye yeni damizlik inek alindiginda kontrolleri
  yapilmalidir.

38
Sigir trikomoniozisi-KontrolHastalik Çiktiginda

• Çiftlesmemis erkek ve disiler sürüden ayrilir ve
  saglam kabul edilir.
• Degerli olan bogalarin tedavisi yapilir,
  digerleri kesime sevk edilir.
• Daha önce çiftlesmis olan inekler enfekte kabul
  edilir. Komplikasyonsuz olanlar 3 ay
  çiftlestirilmez ve bir yil boyunca da suni
  tohumlama uygulanir. Bunlardan gebe kalan ve
  normal dogum yapanlar saglam kabul edilir.

39
Trichomonas gallinae

• Esas konaklari evcil güvercinler olup, diger
  kanatlilarda da görülür.
• Kanatlilarda üst sindirim yollari trikomoniozisi,
• Dünya da yaygindir. Türkiye de güvercinlerde
  görülmektedir.

40
Trichomonas gallinae-Yerlesim Yeri

• Ön sindirim yollaridir.
• Agiz, sinuslar, orbital bölge, farinks, özefagus,
  kursak ve bazen taslik da yerlesir.
• Ayrica akciger, hava kesesi, kalp, pankreas,
  dalak, böbrek, trakea, kemik iliginde de
  görülebilir.

41
Trichomonas gallinae-Bulasmasi

• Enfekte anneler yuvadaki yavrularina hastaligi
  bulastirirlar.
• Güvercin sütü ile anne yavruya etkenleri verir.
• Eriskin güvercin ve diger kanatlilarin
  enfeksiyonu ise enfekte güvercinlerin su içtigi
  yerlerden kisa süre sonra su içmekle olur.
• Yirtici kuslar enfekte güvercinleri yiyerek
  enfekte olur.

42
Trichomonas gallinae-morfoloji

• Trofozoitler 5-19x2-9 mikron,
• Dört ön kamçi var,
• Arka serbest kamçi yok,
• Dalgali zar vücudun 2/3 üne kadardir,
• Aksostil ince, vücuddan ayrildigi yerde kromatin
  halkasi yoktur.

43
Trichomonas gallinaeEpidemiyoloji

• Hastalik çok genç güvercinlerde görülür ve
  önemlidir.
• Daha önce enfeksiyonu atlatan yasli güvercinler
  etkilenmezler.
• Enfekte eriskin güvercinler hastalik kaynagini
  olustururlar.
• Hindi ve tavuk gibi kanatlilar ise bulasik
  sulardan su içmekle etkeni alirlar.

44
Trichomonas gallinaepatogenezis ve klinik
belirtiler

• agiz mukozasinda küçük sari, dairemsi alanlar
  gelisir, zamanla bunlarin sayilari artar,
  genisler ve büyük kazeifiye kitleler olusur.
• Farinks, özefagus, kursakda küçük sarimsi-beyaz
  odaklar gelisir. Bunlar da büyük kazeöz
  lezyonlara dönüsebilir.

45
Trichomonas gallinaepatogenezis ve klinik
belirtiler

• Kursakta sivi birikir, olusan kazeifiye kitleler
  ve sivi birikimi lümeni doldurur.
• Iç organlarda ise dairesel kati sari kazeöz
  nodüller görülür. Bunlarin çaplari genellikle 1
  cm civarindadir.

46
Trichomonas gallinaeTani

• Üst sindirim yollarindaki tipik patolojik
  lezyonlar tanida önemlidir.
• Lezyonlardan alinan kazintinin mikroskobik
  incelemesi ile parazitlerin görülmesiyle kesin
  tani konur.
• Ayirici tanida kanatli çiçegi, A-vitamini
  noksanligi ve moniliosis enfeksiyonlari akla
  getirilmelidir.

47
Trichomonas gallinaeTedavi-Kontrol

• Enheptin (2-amino-5-nitrothiazole) ve
  dimetridazole kullanilir.
• Enheptin içme sularina 1.25 oraninda 1-2 hafta
  süreyle kullanilir.
• Özellikle enfeksiyonun yayilmasinda birinci
  derecede sorumlu yasli güvercinlerin sularina
  ilaç katilmasi,
• Güvercinlerin ticari amaçli yetistiriciligin
  oldugu tavuk, hindi kümeslerine girislerinin
  engellenmesi.

48
Trichomonas vaginalis

• Konaklari insanlardir.
• Kobay, rat ve hamster intravajinal olarak enfekte
  edilebilir. Fare ise deneysel olarak intravajinal
  ve subcutan enfekte edilebilir.
• Dünya da ve ülkemizde yaygindir.
• Trofozoitleri 4-32x2.4-14 (10x7) mikron,
• Kist formu yoktur.

49
Insan Trichomoniosis

• Yerlesim Yeri
• Erkeklerde prostat bezi, vesica seminalis,
  üretra,
• Kadinlarda vajina, nadiren uterus.
• Bulasma
• Çiftlesmeyle olur.
• Parazitler bakteri, löykosit ve akintidaki
  komponentlerle beslenir.

50
Trichomonas vaginalis-biyoloji
51
Trichomoniosis vaginalisKlinik Belirtiler

• Erkeklerde
• Genellikle belirtisiz seyreder, bazen üretradan
  hafif bir kasinti ve hafif bir akinti gelebilir,
  bazen kronik prostatitise neden olabilir.
• Kadinlarda
• Vajinada küçük kirmizi nodülcükler, çilek
  görünümlü yapi, siddetli kasinti ve vajinal
  akinti görülür. Belirgin klinik bulgalari vardir.

52
Trichomoniosis vaginalisTani

• Vajinal akintidan preparatlar hazirlanip, boyanir
  incelenir.
• Trofozoitleri aranir.
• Akintilar besi yerlerine ekim yapilir.
• Serolojik testler .

53
Trichomoniosis vaginalisTedavi

• Metronidazole 250 mg/kg, 3 kere/günde, bir hafta
  süreyle uygulanir.
• Eslerin her ikisi ayni anda tedavi edilir.
• Bu ilaç hamileligin en azindan ilk 3 ayinda
  kullanilmamalidir.

54
Subphylum Sarcodina

• Amipler,
• belirli bir vücut sekilleri yoktur.
• Psöydopodlarla hareket ederler.
• ikiye bölünerek eseysiz çogalirlar.
• Büyük çogunlugu holozoik olarak (fagozitozis ile)
  beslenir.
• Büyük bir kismi suda ve nemli topraklarda serbest
  olarak yasar.

55
Sarcodina -Özellikler

• Simbiyotik yasayanlar (Entamoeba),
• Serbest yasayanlar Acanthamoeba ve Naegleria,
• Patojen türlerin kistleri vardir.
• Çogunlukla kistleriyle bulasirlar.
• kistleri klorlanmaya karsi dayaniklidir.

56
Bagirsak Amip cinsleri

• Entamoeba
• Iodamoeba
• Dientamoeba
• Endolimax
• Kist ve Trofozoit formlari özellikleri,
• Kistdeki nucleus sayisi,
• Karyozom (endozom) sekli,

Trofozoit
Cyst
57
Entamoeba cinsi

• Omurgali ve omurgasizlarin sindirim kanalinda
  bulunurlar.
• Endozom (nükleolus), çekirdegin merkezinde veya
  merkeze yakin olarak yer alir.
• Kistleri genellikle vardir.
• Memelilerde bulunanlar, olgun kistlerinde bulunan
  çekirdek sayilarina göre dört gruba ayrilir.

58
Olgun kistlerinde 4 çekirdegi olanlar(Histolytica
grubu)

• Entamoeba histolytica (E. dispar) insan,karnivor
• E. hartmanni insan, karnivor
• E. equi at
• E. anatis ördek
• E. moshkovski lagim sulari

59
Olgun kistlerinde 8 çekirdegi olanlar (Coli grubu)

• Entamoeba coli Insan, diger primatlar, karnivor
• E. wenyoni Keçi
• E.muris Fare, rat, hamster
• E.caviae Kobay
• E.cuniculi Tavsan
• E.gallinarum Tavuk, hindi, kaz, ördek

60
Olgun kistlerinde tek çekirdegi olanlar (Bovis
grubu)

• Entamoeba bovis Sigir
• E.ovis Koyun, keçi
• E.dilimani Keçi
• E.suis Domuz, insan
• E.bubalis Karabo
• E. chattoni Maymunlar ve insan

61
Kistleri olmayanlar (Gingivalis grubu)

• Entamoeba gingivalis Insan, diger primatlar,
  köpek, kedi
• E. equibuccalis At
• E. suigingivalis Domuz
• Tüm bu türlerden E. histolytica patojendir.

Trofozoitler
62
Entamoeba histolytica/dispar

• Amipli dizanteri, amibiozis
• Dünyada yaygindir. Ülkelerin gelismislik
  durumuna göre hastalik prevalansi degismektedir.
• Konaklari
• Insan ve diger primatlar, köpek, kedi, domuz,
  rat, fare, kobay

63
Entamoeba histolytica/dispar

• Yerlestigi Yer
• Kalin bagirsaklar, bazen karaciger, arasira
• akcigerler, seyrek olarak beyin, dalak, deri ve
  diger organlar.
• Bulasmasi
• Kistlerinin agiz yoluyla alinmasiyla olur.
• Trofozoitlerle enfeksiyon olmaz. Bunlar mide
  sekretleriyle ölürler.

64
E. histolytica/dispar-morfoloji-Trofozoit

• Belirli bir sekli yoktur.
• 15-50 mikron çapindadir.
• kalin bagirsak lümenindekiler daha küçük (15-20
  mik.),
• Dokulardakiler daha büyük (20-50 mik.),
• ektoplazma ve endoplazma ayrilmis,
• Psöydopoda sahiptir.
• Endoplazmada gida vakuolleri, bakteriler,
  eritrositler bulunur.
• Veziküler tip çekirdegi ile ortada endozom ile
  periferde halka seklinde dizilmis küçük granüller
  bulunur.

65
E. histolytica/dispar-morfoloji-Prekist

• Trofozoitlerin kist dönemine geçis formu,
• gida vakuolleri halen bulunabilir. Bazilarnda ise
  atilmistir.
• Çekirdek bölünmeye hazirlik dönemindedir.
• yuvarlaklasmis, kist duvari salgilanmaya
  baslamistir.

66
E. histolytica/dispar-morfoloji-kist

• Kistleri yuvarlak veya bazen ovaldir
• Çekirdek sayisi kistin olgunlasmasina göre bir,
  iki veya dört adettir.
• Olgun kistlerinde dört çekirdeklidir.
• 10-20 mikron

67
E. histolytica - E. coli farklari

• Trofozoit
• Fagosite edilmis eritrosit olmasi. (E. colide
  yok)
• Kist
• Çekirdek sayisi 4, (E.colide 8),
• Endozom
• Merkezi (E.colide kenarda)

E. Coli-trofozoit
E. hist.-trofozoit
E.coli-cyst
E. hist.-cyst
68
Amibiosis-Epidemiyoloji

• Maymunlar hariç diger hayvanlarda, kistlenme
  olmaz.
• insanlar için enfeksiyon kaynagi hayvanlar
  degildir.
• hayvan enfeksiyonlarinin kaynagi insanlardir.
• Kistler
• Oda sicakligindaki diskida en az iki ay canli
  kalir.
• Klorlanlanmis sularda canli kalirlar.
• Kurakliga karsi çok duyarlidir, kisa sürede
  ölürler.
• Bulasma
• Kistlerin yiyecek / sularla alinmasiyla
  enfeksiyon olur.
• Trofozoitlerin bulasmada rolü yoktur.
• Tuvalet hijyeni, kanalizasyon sisteminin
  bozuklugu, iyi yikanmadan yenen sebze ve meyveler
  önemli rolü vardir.

69
EntamoebaBiyolojik gelisme
70

• Amibioziz- Hayat siklusu

71
Amipli dizanteri yasam çemberi
72
E. histolytica/dispar-Patogenez-Klinik Bulgular

• akut,
• kronik,
• rekurrent,
• karaciger veya diger dokularda komplikasyonlu
  seyreder.
• bakteriyel floranin oldugu durumlarda doku
  invazyonu olusmaktadir.
• Parazitin patojen susu,

Kalin barsak kesiti, trofozoitler, vakuoler yapi
73
Insanlarda Amipli Dizanteri Patogenez

• kalin bagirsaklarda ülserler,
• Ülserler zamanla genisler ve damarlar
• parçalanir, kanamalar ortaya çikar.
• Nadiren ülserler delinir ve peritonitis
  sekillenir.
• Bazen parazitler kan ve/veya lenf yoluyla
  karacigere giderler. Burada amip apseleri olusur.
  Bu apselerde bakteriler bulunmayabilir.
• Çok ender olarak parazitler, akcigerler, beyin ve
  diger organlarda amip apseleri olusturur.

74
Patogenez
75
Insanlarda Amipli Dizanteri Klinik Bulgu

• Karin agrisi, bagirsaklarda gaz, tekrarlayan
  ishal ve konstipasyon,
• diskida kan ve mukus görülebilir,
• Ates çikabilir. Karaciger etkilenmisse karaciger
  bölgesinde agri, ikterus ve deride ödem
  sekillenir.
• Diger organlara geçmisse ilgili organlara bagli
  belirtiler ortaya çikar.

76
Amibioziz

• Kedilerde deneysel olarak amipli dizanteri
  olusturulmustur.
• Köpeklerde nadiren dogal enfeksiyonlar
  olusmaktadir. Akut olaylarda kanli mukuslu,
  kroniklerde ise mukuslu bir ishal vardir.
• Maymunlarda da insanlardaki gibi seyreder.
• Hayvanlarda parazit kistlenmez.

77
Amipli DizanteriTani

• Trofozoitler ishalli diskilarda görülür.
• Genellikle olgun kistler aranir.
• Kivamli diskilarda parazitler, diskinin dis
  kismindaki
• mukuslu/kanli kismindadir. Diskidan froti
  yapilir,
• Natif lugol,
• trikorom, demir hematoksilen,
• ZnSO4 kullanilmalidir.
• Birer hafta ara ile üç yoklama yapilmalidir.
• serolojik testler.
• Histopatolojik kesitler.

78
Tedavi-Korunma

• Insanlar
• metranidazole, tinidazole, diloxane furoate,
• Köpek-kedi
• metranidazole (günde 2x10-25 mg/kg,p.o, bir
  hafta),
• furazolidone (günde 3x2-4mg/kg., p.o, bir hafta)
• Su ve gida hijyeni korunmada önem tasir.Insan
  diskisi ile bulasim önemlidir.

79
Naegleria fowleri

• Dünya'da degisik ülkelerden bildirilmistir.
• Nemli toprak, yüzme havuzlan, gölcükler, göller,
  kanalizasyon sularinda bulunur.
• Hastalik
• Primer amip ensefaliti,
• Primer amipmeningoensefaliti,
• Naegleria meningoensefaliti,
• Negleriamobiozis
• Konaklari
• Insan, deneysel olarak fare, kobay, koyun,
  maymunlar
• Beyinde yerlesir.

80
Naegleria fowlerimorfoloji

• Trofozoit (amip) formu Nemli toprak, sulu
  ortamda bulunur. 22x7 mik.
• Flagellali form Sulu ortama geçiste kisa süreli
  görülür.
• Kist formu 15-18 mik.,
• (trofozoitler kuru ortam, anaerobik ortam, pH
  degisikligi, bakteri metabolik ürünlerine maruz
  kaldiginda olusur)

81
Naegleria meningoensefaliti Epidemiyoloji

• Saglikli ve aktif olan insanlarda görülmüstür.
• Enfeksiyon fazla klorlanmis havuz ve benzeri
  yerlere girenlerde ortaya çikmistir.
• Parazit sicagi sever.
• Kaplica sulari, fabrikalarin nehirlere
  bosaltiklari sogutma sulari ve diger termal
• su kirlenmeleri parazitin gelismesine uygun
  ortamlardir.
• Bu tip yerlere girenler enfeksiyon riski
  altindadir.

82
(No Transcript)
83
Naegleria fowleriBulasma

• Trofozoitleri sicak sularda hizla gelisirler.
• Kistleri kurakliga ve klorlanmaya karsi çok
  dayaniklidir.
• Enfekte sulara giren kisilerin burun mukozasindan
  trofozoitlerin girmesiyle bulasma olur.
• Parazitler nöyroepitelyumu isgal ederler ve sinir
  kordonlariyla (koku sinirleriyle) beyine
  ulasirlar.

Beyin-trofozoit
84
Naegleria fowleriPatogenez

• Insanlarda primer amip ensefalitisi,
• Enfeksiyon siklikla saglikli olan çocuklarda ve
  genç eriskinlerde ortaya çikar.
• Inkubasyon süresi 1-2 gün olup, klinik seyri
  kisadir. Ölüm 5-6 gün içinde olabilir.
• Enfeksiyon akut prulent bakteriyel
  meningoensefalite benzer.
• Beyinde yangiya, beyin hücrelerinin hasarina
  neden olur.
• Histopatolojide beyinde özellikle subarahnoid
  boslukta bol miktarda parazit görülür.
• Fare, kobay, koyun ve maymunlarin intranazal
  deneysel enfeksiyonlarinda beyinde akut,
  hemorajik meningoensefalitis olusturulmustur.

85
Naegleria meningoensefaliti

• Tani
• Serebro-spinal sivida aktif amiplerin
• belirlenmesiyle,
• Sagaltim
• amphotericine-B ve clotremizole
• önerilmektedir.
• Ancak genellikle ölüm kisa sürede
  sekillendiginden ve tani zamaninda
  konulmadigindan basari sansi azdir.

Beyinde-trofozoit
86
Acanthamoeba cinsi

• Insan ve hayvanlarda nadiren enfeksiyona neden
  olur.
• Dogada göl, gölet, yüzme havuzlari,
  kanalizasyonda, toprakta bulunur.
• Küçük amiplerdir.
• Ince uzun dikenimsi psöydopodlar (Akantopod)
  olustururlar.
• Kistleri kurakliga çok dayaniklidir.

87
Acanthamoeba enfeksiyonlari

• Firsatçi parazitlerdir.
• Immun yetmezlik durumlarinda önemlidir.
• Klinik belirtisiz insanlarda farinks mukozasinda
  rastlanmaktadir.
• Kistler solunum yoluyla bulasabilir.
• Klorlanmaya karsi dayaniklidir.
• Kent sulariyla yayilabilir.
• Çesme sularinda bulunmustur.
• Sulfadiazine ve paromycin kullanilir.

88
Acanthamoeba enfeksiyonlari

• Insanlarda
• Primer amip meningoensefalitisi,
• Acanthamoeba keratitisi,
• Ilk lezyonlar parazitin vücuda giris yeri olan
  deri, ürogenital ve solunum kanalinda olusur.
• Metaztaz sonucu beyin enfekte olur.
• Hayvanlar
• Rinitis, ensefalitis ve pnömoni görülmüstür.