Tema br. 8 Monetaren sistem i monetarna politika na Republika Makedonija - PowerPoint PPT Presentation

1 / 12
About This Presentation
Title:

Tema br. 8 Monetaren sistem i monetarna politika na Republika Makedonija

Description:

Tema br. 8 Monetaren sistem i monetarna politika na Republika Makedonija Primeneta ekonomika Praven fakultet - Skopje Sodr`ina Monetaren sistem poim i definicija ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:118
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 13
Provided by: Danc101
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Tema br. 8 Monetaren sistem i monetarna politika na Republika Makedonija


1
Tema br. 8Monetaren sistemi monetarna politika
na Republika Makedonija
  • Primeneta ekonomika
  • Praven fakultet - Skopje

2
Sodrina
  • Monetaren sistem poim i definicija
  • Oformuvawe na monetarniot sistem na Makedonija
  • Funkcii na Narodnata banka na Republika
    Makedonija
  • 4. Regulirawe i upravuvawe so koliinata na pari
    vo optek
  • 5. Merki i instrumenti na monetarnata politika

3
1. Monetaren sistem poim i definicija
  • Monetaren (parien) sistem zbir od pravila
    utvrdeni so zakonski propisi so koi se reguliraat
    praawata za
  • parinata edinica (valutata) na nacionalnata
    ekonomija
  • emisijata na pari vo ekonomijata
  • opredeluvaweto na vrednosta na parinata edinica
    na edna drava vo odnos na parinite edinici na
    drugi dravi i
  • nainot na vrewe na plaawata vo dravata i vo
    stranstvo
  • Do 1990 g. monetarniot sistem na Makedonija bil
    del od sistemot na celata poranena Jugoslavija
  • Samo NBJ bila ovlastena da vri emisija na
    hartieni i kovani pari
  • Postoee posebna jugoslovenska valuta dinar

4
2. Oformuvawe na monetarniot sistem na Makedonija
  • Po osamostojuvaweto RM voveduva sopstven
    monetaren sistem
  • Izvrena e zamena na dinarite vo vrednosni bonovi
    vo odnos 11
  • vo april 1992 g. doneseni se zakon za parina
    edinica i prviot zakon za Narodna banka na
    Makedonija (NBRM)
  • Vovedena e parina edinica (valuta) denar i
    stoti del deni
  • Zameneti se vrednosnite bonovi vo denari vo odnos
    1100
  • Izvrena e denominacija, kako merka protiv
    visokata inflacija
  • Vovedeni se hartieni, kovani i depozitni
    (iralni) pari
  • NBRM pretstavuva osnova na monetarniot i
    bankarskiot sistem na Makedonija (kako i sekade)
    esto se narekuva i centralna banka ili banka na
    bankite

5
2. Oformuvawe na monetarniot sistem na Makedonija
  • Vo 2002 godina e donesen nov Zakon za NBRM
    zaradi
  • usoglasuvawe so standardite na EU
  • usoglasuvawe so potrebite na pazarnata ekonomija
  • zgolemuvawe na nezavisnosta na NBRM, preku
    voveduvawe
  • Operativna nezavisnost (samostojnost vo
    definirawe na celite)
  • Lina nezavisnost (nema nadvoreno vlijanie pri
    odluuvaweto
  • Institucionalna nezavisnost (podolgi mandati na
    guvernerot i viceguvernerite od poitikata vlast
    koja gi imenuva)
  • Finansiska nezavisnost (samostojno raspolagawe so
    sredstvata)
  • Pred 2002 g. NBRM ja predlagala i sproveduvala
    monetarnata politika, no taa bila utvrduvana od
    strana na Sobranieto na Makedonija
  • Organi na NBRM se Guverner (mandat od 7 godini
    pravo na reizbor) i Sovet (sostaven od 8 lica
    Guverner)

6
3. Funkcii na Narodnata banka na RM
  • Osnovna odgovornost na NBRM odruvawe stabilnost
    na domanata valuta, preku
  • Odruvawe interna stabilnost na valutata ?
    likvidnost na plaawata do dravata i
  • Odruvawe eksterna stabilnost na valutata ?
    likvidnost na plaawata vo stranstvo i stabilnost
    na devizniot kurs
  • Funkcii na NBRM, definirani so zakonot za NBRM,
    se
  • Za odruvawe interna (monetarna i finansiska)
    stabilnost
  • Regulirawe i upravuvawe so koliinata pari vo
    optek (parinata masa)
  • Emisija na knini i kovani pari
  • Regulirawe na optata likvidnost na bankarskiot
    sistem
  • Supervizija vrz bankite i tedilnicite
  • Za odruvawe eksterna (devizna i platno-bilansna)
    stabilnost
  • Regulirawe na plaawata prema stranstvo
  • Sproveduvawe na politikata na devizniot kurs na
    denarot
  • Rakuvawe so deviznite rezervi
  • Opti funkcii
  • Tehniki bankarski raboti za organite na
    dravnata uprava
  • Pretstavuvawe na dravata pred meunarodnite
    finansiski institucii

7
3. Funkcii na Narodnata banka na RM
  • Emisija na pari NBRM e edinstvena ovlastena
    institucija za izdavawe knini i kovani pari
    (moneti)
  • Likvidnost na bankarskiot sistem NBRM opredeluva
    pravila za rezervi za likvidnost i zadolitelna
    rezerva
  • Supervizija vrz bankite i tedilnicite NBRM vri
    kontrola vrz komercijalnite banki zaradi
    obezbeduvawe sigurnost i stabilnost dva vida
    kontroli (1) indirektna se vri permanentno
    preku izvetai na bankite i (2) direktna se
    vri povremeno preku direkten uvid kaj bankite
  • Likvidnost na plaawa kon stranstvo NBRM gi
    sledi obvrskite kon stranstvo, dri devizni
    rezervi (vo stranski banki vo visina od minimum
    4-meseen uvoz vo dravata), zema krediti od
    stranstvo
  • Politika na devizniot kurs NBRM vri kupuvawe
    i/ili prodavawe devizi, HoV vo stranski valuti i
    blagorodni metali i vri bankarski operacii
  • Raboti za dravnite organi NBRM vri tehniki
    bankarski raboti za dravnata uprava

8
4. Regulirawe i upravuvawe so koliinata na pari
vo optek
  • Monetarnata politika, vo osnova, pretstavuva
    regulirawe na koliinata na pari vo optek
  • Za taa cel NBRM
  • Ja regulira emisijata na pari
  • Se grii za stabilnosta na valutata i
  • Se grii za likvidnosta na bankite i na
    stopanstvoto
  • Bideji monetarnata politika e del na
    makroekonomskata politika ? merkite na
    monetarnata politika se vo soglasnost i vo
    funkcija na celite i zadaite na makroekonomskata
    politika
  • Postignuvawe ekonomski porast
  • Porast na vrabotenosta
  • Stabilnost na cenite
  • Stabilnost na devizniot kurs
  • Vramnoteeni odnosi so stranstvo
  • Porast na ivotniot standard

9
4. Regulirawe i upravuvawe so koliinata na pari
vo optek
  • Monetarnata politika ne moe vrz nabroenite celi
    da vlijae samo direktno, tuku pred s indirektno
    (posredno)
  • Kombiniraweto na merkite e mnogu suptilna
    aktivnost, bideji postoi sprotivstavenost
  • Porastot na p/voto i vrabotenosta vo osnova (ne
    sekoga) baraat (pretpostavuvaat) porast na
    masata pari vo optek
  • Stabilnosta na cenite i devizniot kurs, vo
    princip, znaat pomala (ili uramnoteena)
    koliina pari vo optek
  • Vo ekonomskata politika postoi potreba od barawe
    postojan balans meu stabilnosta na kratok rok i
    dinaminosta (porastot) na dolg rok.
  • Do 1995 g. glavna merka na monet. politika bila
    masata na pari vo optek, a potoa, do denes,
    glavna merka e devizniot kurs, to indirektno
    vlijae vrz parinata masa
  • Devizniot kurs pretstavuva nominalno
    sidro,osnoven instrument i posredna cel na
    monetarnata politika.

10
5. Merki i instrumenti na monetarnata politika
  • NBRM sekoga gi sledi
  • Sostojbata na buxetot
  • Sostojbata na devizniot pazar i
  • Proekcijata na masata pari vo optek
  • Masata pari vo optek se definira kako
  • PP GP _at_S (PPprimarni pari GPgotovi pari
    _at_Siro smetki
  • M1 GP DP (DP depoziti na graanite)
  • M2 GP DP ODlt1 (ODlt1 oroeni depoziti do 1
    godina)
  • M3 GP DP ODlt1 ODgt1 (ODgt1 oroeni
    depoziti nad 1 godina)
  • M M1 M2 M3 m h PP (M vkupna parina
    masa m multiplikator)
  • Zaradi multiplikatorot NBRM ima direktna kontrola
    samo vrz primarnite pari (PP), a vkupnata parina
    masa (M) se kontrolira samo preku indirektni
    merki i instrumenti na monetarnata politika

11
5. Merki i instrumenti na monetarnata politika
  • Merkite na monetarnata politika se delat na
  • Direktni i
  • Indirektni
  • Direktnite merki se administrativni i znaat
    direktno ograniuvawe na pravata na bankite i
    tedilnicite zaradi kontrolirawe na masata na
    pari vo optek
  • Povee se koristat vo zemjite vo tranzicija,
    zaradi nerazvienite finansiski pazari Vo RM vee
    se naputaat.
  • Takvi merki se
  • Ograniuvawe na bankarskite plasmani
  • Opredeluvawe (ili ograniuvawe) na kamatnite
    stapki
  • Ograniuvawe na kreditite, najesto potrouvaki
    i stanbeni

12
5. Merki i instrumenti na monetarnata politika
  • Indirektnite merki i instrumenti se pazarni i
    znaat indirektno kontrolirawe na masata na pari
    vo optek
  • Povee se koristat vo razvienite zemji, kade ima
    razvieni finansiski pazari Vo RM s povee se
    voveduvaat. Takvi merki se
  • Operacii na otvoren pazar (aukcii na
    depoziti/davawe krediti ? instrument za putawe
    pari vo optek i aukcii na blagajniki zapisi ?
    instrument za povlekuvawe na del od parite vo
    optek)
  • Propiuvawe zadolitelna rezerva ?procent od
    depozitite koj komercijalnite banki treba da go
    uvaat kako rezerva kaj NBRM
  • Propiuvawe eskontna stapka na NBRM ? stapka po
    koja NB im dava krediti na komercijalnite banki i
    slui kako reper
  • Propiuvawe lombardna kamatna stapka ? na
    najnepovolni kred
  • Davawe devizni garancii
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com